Tarih boyunca hapis cezası almış yazarlardan bahsetseydik muhtemelen bunun icin ayrı bir kitap yazmamız gerekecekti. Bazı yazarlar fikirleri yuzunden bazıları insanları etkileme gucleri nedeniyle bazıları da gercekten suclu oldukları icin hayatlarının onemli bir kısmını hapishanede gecirdiler. Bu yazarlardan bazıları tutuklu oldukları donemde en iyi yaptıkları şeyi yapmaya devam ettiler. Ortaya ise hapishane edebiyatı olarak tanımlayabileceğimiz koca bir kulliyat cıktı. İşte o eserlerden bazıları ve yazarların hikayeleri…
1. Martin Luther King – Birmingham Hapishanesinden Mektup 1963 yılının Nisan ayında, Dr. Martin Luther King Jr izinsiz bir halk gosterisinde insanlara liderlik ettiği icin Alabama, Birmingham ’daki bir hapishane hucresine gonderildi. Dokuz gunluk hapis cezası sırasında King, hapishanedeki tuvalet kağıtlarını kullanarak bir yazı kaleme aldı. King yazısını; ayrımcılığa karşı mucadelesini kınayan ve onu “terorist” olarak yaftalayan bir grup din adamına karşı yazmıştı. Toplam 7000 kelimelik bu yazıda St. Thomas Aquinas ve Thomas Jefferson gibi isimlerden alıntılar vardı. Sivil sorumluluğunu doğasının incelendiği bu mektupta, adaletsiz yasalar da ele alınıyordu: “Herhangi bir yerde adaletsizlik, her yerde adalet icin tehdittir.” King ’in yakınları, o hucresindeyken bu kağıt parcalarını hapishaneden kacırmayı başardı. Ardından metin hemen daktilo edildi. Kısa bir sure sonra “Birmingham Hapishanesinden Mektup” Amerika ’nın gundemine bomba gibi duştu. Bugun hala ayrımcılığa karşı oluşturulan metinlerde King ’in bu yazısından alıntılar yapılıyor.
2. Marco Polo ’nun Seyahatleri Marco Polo 24 yıllık Asya gezisinden dondukten birkac yıl sonra, rakip İtalyan şehir devleti Cenova ’ya karşı bir Venedik kadırgasına liderlik ederken yakalandı. Ardından hapishaneye gonderilen 44 yaşındaki tuccar, Cin ’deki yolculuğu ve Moğol hukumdarı Kubilay Han ’ın hizmetinde gecirdiği yılları anlatarak diğer mahkumları eğlendirmeye başladı. Polo ’nun hikayeleri, hapishane arkadaşları Pisalı Rustichello adlı bir yazar ve mahkum arkadaşının dikkatini cekti. Daha sonra Polo ve arkadaşları “Seyahatler” olarak bilinen kitabı yazmaya karar verdi. Bu destansı seyahatname, Polo ’yu dunyanın en meşhur kaşiflerinden biri yaptı. Kitap yayınlandıktan sonra bircok Avrupalı, Uzak Doğu ’nun harika dunyasını keşfetmeye başladı.
3. Nelson Mandela ’nın Otobiyografisi Nelson Mandela, Guney Afrika ’nın ilk siyah başkanı olmadan once, 27 yıl boyunca hapis cezası cekti. 1974 yılında Robben Adası ’ndaki hapishanede kaldığı bir donemde gizlice yazı yazmaya başladı. Oldukca kucuk ve karanlık bir hucrede kalan Mandela, kısa bir surede devrimci olarak gecirdiği yılları belgeleyen otobiyografisini yazdı. Kısa bir sure sonra Mac Maharaj isimli bir mahkum, yerden tasarruf etmek icin Mandela ’nın el yazmalarını ozenle kucuk bir metne donuşturdu. Mandela kitabı tamamladıktan sonra orijinal kopyayı hapishane bahcesinde bir yere gomdu. Muhafızlar kitabın taslağını keşfettiğinde, Maharaj ve diğerleri coktan serbest kalmıştı. Otobiyografi, 1994 yılına kadar yayınlanmadı. Ancak gunumuzde yakın donemde yazılmış en carpıcı kitaplardan biri olarak kabul ediliyor.
4. John Bunyan – Hacı ’nın İlerleyişi Aslında ticaretle uğraşan bir İngiliz olan John Bunyan, populer bir ayrılıkcı vaiz olduğunda tanınmaya başladı. Kalabalıkları kendi yanına cekme becerisi sayesinde Bunyan kısa surede tum dikkatleri uzerine topladı. Yetkililer, Bunyan ’ın Anglikan Kilisesi ’ne uymayan dini toplantılar duzenlemesini yasa dışı olarak değerlendiriyordu. Başka bir ifadeyle John Bunyan potansiyel bir tehlikeydi. Tehlikeyi ortadan kaldırmak icin 1660 yılında tutuklandı ve Bedford ’da bir hapishaneye kapatıldı. İlk başta sadece uc ay hapis cezası almıştı. Ancak kendisinden vaaz vermeyi bırakması istenmişti. Bunyan bunu reddetti ve 12 yıldan fazla hapishanede kaldı. Bu sure zarfında, devlet zulmuyle ilgili deneyimlerini ve dini duşuncelerini yazmaya başladı. 1678 yılında hapisten cıktıktan sonra “Hacı ’nın İlerleyişi” ismiyle kitabını cıkardı ve eser adeta bir başarı oykusune donuştu. O zamandan beri elden ele dolaşan bu kitap, 17. yuzyılın donum noktası eserlerinden biri olarak gosteriliyor.
5. Adolf Hitler – Kavgam Adolf Hitler 1923 yılında, yeni kurulan Nazi Partisi uyelerine “Munih Birahane Darbesi” olarak bilinen başarısız bir darbe girişiminde liderlik etti. Daha sonra vatana ihanetle suclanan Hitler, Bavyera ’daki Landsberg Hapishanesine gonderildi. Hitler, hapishanedeki gunlerini siyasi broşur, hatıra ve fikirlerini yazmakla gecirdi. Bu yazılar daha sonra unlu “Kavgam” isimli kitaba donuştu. Kitap, Hitler ’in “Ucuncu Reich” duzeni icin oldukca etkili bir şema ortaya koyuyordu. Ofke dolu ve genellikle abartılı tarzdaki anlatımıyla dikkat ceken bu kitap, Alman ırkının saflığını koruma ihtiyacını anlatıyor ve Fransa ile Rusya ’ya karşı bir intikam darbesi vurma planının ana hatlarını ciziyordu. Kavgam ’ın birinci cildi, Hitler ’in dokuz aylık cezası bittikten hemen sonra, 1925 yılında yayınlandı. Ancak kitap ilk cıktığında tam bir fiyaskoydu. 1930 ’lu yıllara gelindiğinde evinde “Kavgam” olmayan bir tane Alman vatandaşı kalmamıştı.
6. Sir Thomas Malory – Le Morte d ’Arthur Tarihcilerin kimliğiyle ilgili varsayımları doğruysa, Malory bir Warwickshire şovalyesiydi. Aynı zamanda kendisi harac, cinayete teşebbus, tecavuz ve hırsızlık gibi suclar işleyen bir hayduttu. Hapishanede kaldığı 20 yıl boyunca, Kral Arthur ve Yuvarlak Masa Şovalyeleri ’nin Kutsal Kase ’yi arayışlarıyla ilgili bir macera kitabı yazdı. Tum dunyanın bildiği bu hikaye ilk olarak 1485 yılında İngiliz matbaacı William Caxton tarafından yayımlandı.
7. Marquis de Sade – Sodom ’un 120 Gunu Fransız yazar Marquis de Sade, tarihin en skandal edebiyat eserlerinden bazılarını kaleme almasıyla unlu. Yazar, hayatının ucte birinden fazlasını cinsel zulum ve şiddet eylemleri nedeniyle hapiste gecirdi. Bastille hapishanesinde cezasını cekerken mide bulandırıcı bir işkence, tecavuz ve ahlaksızlık hikayesi olan Sodom ’un 120 Gunu isimli kitabını yazdı. Sade, romanına el konulmaması icin kağıtları hucre duvarındaki bir catlağa sıkıştırmıştı. Fransız Devrimi sırasında yeni bir hapishaneye nakledildikten sonra kitabının tek nushasının izini kaybetti. Orijinal nusha keşfedildiğinde Sade coktan hayatını kaybetmişti. Bastille ’in 1926 yılındaki restorasyonu sırasında bulunan el yazmaları, ilk haliyle yayınlandı. Ancak yayınladığı gunden beri defalarca kez yasaklandı. 2014 yılında Fransa ’da bulunan bir muze, Sade ’nin el yazmalarını satın almak icin tam 7 milyon Euro odedi.
8. Boethius – Felsefenin Tesellisi Anicius Manlius Severinus Boethius, kendi doneminde İtalya ’nın en etkili filozoflarından ve devlet adamlarından biriydi. 520 ’lerde Ostrogot hukumdarı Theodoric ’in hukumetine başkanlık ederken kariyerinin zirvesine ulaştı. Ancak daha sonra haksız yere ihanetle suclanıp olume mahkum edildiğinde hayatı tamamen değişti. Boethius hapishanedeyken; kotuluğun, ozgur iradenin ve ilahi takdirin doğasının zarif bir incelemesi olan “Felsefenin Tesellisi” isimli eserini kaleme aldı. Kısa bir sure sonra Boethius 524 yılında idam edildi. Hapishane hucresinde yazdığı kitabı ise klasik donemin son buyuk eseri olarak tanımlanıyor.
Bu listelerimiz de ilginizi cekebilir:
Kadın Yazarlar Tarafından Kaleme Alınmış En Başarılı Eserler
Fantastik Edebiyat: Sizi Gercekustu Evrenlere Goturecek 25 Fantastik Turk Kitabı
Kaynak: 1