Ahmet Cevad Biyografisi Azerbaycan Milli Marşı'nın da şairi olan Azerbaycanlı şair Ahmet Cevad, Turk dunyasının her koşesinde bilinen "Cırpınırdı Karadeniz" şiirini 1914 yılında yazmıştır. Ahmet Cevad, 5 Mayıs 1892 tarihinde Azerbaycan'ın Gence şehri yakınlarındaki Şemkir bolgesinin Seyfeli koyunde doğmuştur. Tam adı Ahmet Cevad AhundzÂde ’dir. Altı yaşında babasını kaybetti. Doğduğu koyde dini eğitim alan, Arapca ve Farsca oğrenen Ahmet Cevad, 1906 yılında ailesiyle Gence'ye taşındı ve eğitimine burada devam etti. Ahmet Cevad, ilk şiirlerini bu donemde yazmaya ve ceşitli gazete ve dergilerde yayınlatmaya başladı. 14 yaşında başladığı medrese eğitimini 20 yaşında tamamlayarak 1912 yılında mezun olan Ahmet Cevad, Gence Kız Okulunda Turkce ve Farsca oğretmeni olarak gorev yaptı.

Ahmet Cevad 1912 yılında arkadaşıyla gonullu olarak Osmanlı ordusuna yazılarak Balkan Savaşlarına katıldı ve Edirne ’de Bulgarlara karşı savaştı. Ahmet Cevad, 1. Dunya Savaşı yıllarında da Anadolu'da yaşananları yakından takip ederek ceşitli gazetelerde bu konuda haber ve makaleler yazdı. I. Dunya Savaşından sonra Azerbaycan ’a dondu. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti ’nin ilk meclisinin uyesi oldu ve meclis sekreteri olarak hizmet etti. Ahmet Cevad, Turk dunyasının her koşesinde bilinen "Cırpınırdı Karadeniz" şiirini 15 Aralık 1914 tarihinde yazdı. Şiirde, Balkan Savaşları sırasında efsaneleşen Osmanlı savaş gemisi "Hamidiye"nin kahramanlıkları ovulmektedir.
Baku'de faaliyet gosteren "Musluman Cemiyet-i Hayriyesi"ne uye olan Ahmet Cevad, 1915 yılında Azerbaycan'dan Batum, Kars, Ardahan, Sarıkamış, Trabzon ve Erzurum'daki Turklere ve Rus ordusuna esir duşen Osmanlı askerlerine yardım goturen heyette yer aldı.
Balkan barbinden sonra yurduna donunce Gence ’de 1915-1916 yıllarında oğretmenlik yaptı. Burada iken Suleyman Recanizade ’nin kızı Şukruye Hanım ile evlendi.
Ahmet Cevad'ın ilk şiir kitabı "Koşma", 1916 yılında Baku'de basıldı. Ziya Gokalp, 1918 yılında Yeni Mecmua'da kitapla ilgili şunları yazmıştı:
"Ruslarla savaştığımız sırada Kafkasya'da intişar eden bir şiir mecmuası elimize gecti. Koşma isimli bu kitabın nazımı Ahmet Cevad isminde bir Turk'tur. Bu milliyetperver şairin butun şiirleri, Osmanlı Turklerine, ana vatana, orduya ithaf edilmiştir."
Ahmet Cevad, "Koşma" kitabının bir nushasını da 15 Eylul 1918 tarihinde Baku'yu Ermeni ve Bolşevik cetelerden kurtaran Enver Paşa ’nın kardeşi Kafkas İslam Ordusu komutanı Nuri Paşa'ya (Nuri Killigil) hediye etti.
1918 yılında Sovyet bolşevikler ve Ermeni ceteleri Azerbaycan ’a girdi. Osmanlı Devleti Azerbaycan icin Enver Paşa ’nın kardeşi Nuri Paşa (Nuri Killigil) komutasında Kafkas İslam ordusu adıyla yeni bir ordu oluşturdu. Bu ordu 25 Mayıs 1918 tarihinde Gence ’ye girdi. 28 Mayıs 1918 tarihinde Başkent Gence olmak uzere Azerbaycan Cumhuriyeti kuruldu. Ahmet Cevad, Osmanlı askerleri ile birlikte Baku ’nun Yasamal Dağındaki mevzilerde Rus-Ermeni-İngiliz birliklerine karşı savaştı. Nuri Paşa ’nın ordusuyla birlikte 15 Eylul 1918 tarihinde Baku ’ye ilk girenler arasında yer aldı. Baku alınınca başkent bu kente taşındı.
Azerbaycan hukumeti şehit Osmanlı askerleri icin Baku ’de bir anıt yaptırmaya karar verdi. Anıt temel atma toreninde Ahmet Cevad, 10 Mayıs 1919 gunu yazdığı “Kalk” adlı şiirini okudu.
Azerbaycan'ın bağımsızlığı doneminde de hem şiirler yazan hem de oğretmen ve gazeteci olarak calışan Ahmet Cevad, hukumetin milli marş musabakasına katıldı. Ahmet Cevad ’ın, unlu besteci Uzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenen marşı beğenilse de Bolşevik ordusunun Azerbaycan'ı işgal etmesiyle kabul edilemedi.
Ahmet Cevad, 1920-1922 yılları arasında Guba ’da Milli Eğitim mudurluğu yaptı. 1922-1927 yılları arasında ise Azerbaycan Yuksek Pedagoji Enstitusu Tarih ve Filoloji Bolumunde yuksek oğrenim gordu.
1922-1927 yılları arasında Baku ’de ve Gence ’deki bazı yuksekokullarda Azerbaycan Dili ve Edebiyatı oğretmenliği yaptı.
1924-1926 yılları arasında Azerbaycan Yuksek Pedagoji Enstitusunde okurken aynı zamanda Baku ’de Edebiyat Cemiyeti derneğinin başkanlığını yaptı. Aynı yıllarda Medeniyet dergisinde yazı işleri mudurluğunu de yuruttu. 1934-1935 yılları arasında Baku ’de Azerbaycan Devlet yayınları tercuman şubesi editorluğunu yaptı.
1935-1936 yılları arasında Azerbaycan Film Studyosu Belgeseller Şubesi başkanlığı yaptı.
Ahmet Cevad, iki yıllık bağımsızlığın ardından ulkede 28 Nisan 1920 tarihinde Sovyet yonetimi kurulunca baskı gormeye başladı ve defalarca tutuklandı. Bu donemde de şiir yazmayı surduren ve tercumanlık yapan Ahmet Cevad, devrim karşıtlığı ve Turkculukle suclanarak idama mahkum edildi. Ahmet Cevad, 13 Ekim 1937 tarihinde kurşuna dizilerek idam edildi.
Sovyetlerin dağılmasının ardından 18 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlığını yeniden elde eden Azerbaycan'da parlamento, 1993 yılında Ahmet Cevad'ın yazdığı ve Uzeyir Hacıbeyli'nin bestelediği marşı Azerbaycan Milli Marşı olarak kabul etti.
Ahmet Cevad, 1916 yılında Şukruye Hanım ile evlendi. Dort cocuğu vardı. Niyazi (1918-), Aydın (1921-), Tukay (1923-) ve Yılmaz AhundzÂde (d.1936-o.2006))
Ahmet Cevad, Josef Stalin rejimi tarafından “Turk casusluğu ve Turklere yardım etme” suclamasıyla 13 Ekim 1937 tarihinde kurşuna dizilerek idam edildi. Eşi de Kazakistan ’da Aljir isimli bir kampa surgun edildi. 1955 yılında SSCB başsavcısı Ahmet Cevad ’a karşı yapılan suclamaların asılsız olduğunu belirtip hakkında beraat kararı verildi.
Azerbaycan Milli Marşı'nın da şairi olan Azerbaycanlı şair Ahmet Cevad ’ın Nuri Paşa komutasındaki Turk ordusunun Azerbaycan Turklerini soykırımdan kurtarmak amacıyla Azerbaycan ’a gonderilmesi nedeni ile 1914 yılında yazdığı "Cırpınırdı Karadeniz" şiirini Uzeyir Hacıbeyli Bey bestelemiş ve gunumuzde hala herkes tarafından bilinmektedir.
Kitapları:
1916 - Koşma (Şiir kitabı)
1919 - Dalga (Şiir kitabı)
1928 - İstiklal uğruna

CIRPINIRDI KARADENİZ
Cırpınırdın karadeniz
Bakıp turk'un bayrağına
Ah diyerdin, hic olmezdin
Duşebilsem ayağına!

Ayrı duşmuş dost elinden
İller var ki carpar sinem
Vefalıdır geldi giden
Yol ver Turk'un bayrağına

İnciler dok gel yoluna
Sırmalar duz sağ soluna
Fırtınalar dursun yana
Selam Turk'un bayrağına

Hamidiye ve turk kanı
Hicbirinin bitmez şanı
Kazbek olsun ilk kurbanı
Selam Turk'un bayrağına

Dost elinden esen yeller
Bana şiir selam soyler
Olsun bizim butun eller
Kurban Turk'un bayrağına

AHMET CEVAD