Eğer bir kedi sahibiyseniz mutlaka kedi otu isimli bitkiden bahsedildiğini duymuşsunuzdur. İlginctir bu bitkiye kedi esrarı da denir cunku kedilerin bayıldığı bir kokusu vardır. Az bilinen ise aslında kedi otunun binlerce yıldır insanlar tarafından da kullanılıyor olması. Tabii insan uzerinde kedilerden biraz farklı şekilde etki gosterir ve farklı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır.
Kedi otu dediğimiz bitkiyi aslında iki farklı acıdan değerlendirmek gerekiyor cunku insan ve kedi uzerinde gercekten bambaşka etkileri var. Etkileri kadar zararları da bir o kadar farklı. Bu nedenle size yalnızca genel bir bilgilendirme vereceğiz ama kullanımı konusunda mutlaka uzman bir hekime ya da veterinere danışmanız gerekiyor. Gelin kedi otu nedir, ne işe yarar, zararları ve kullanımı nasıldır tum detaylarıyla gorelim.
Oncelikle bitkimizi tanıyarak başlayalım; Kedi otu nedir? Literaturde valeriana officinalis olarak adlandırılan kedi otu, pembe ve beyaz ciceklere sahip otsu bir bitkidir. Avrupa ve Asya bolgesine ozgu bir bitki olsa da genel olarak Kuzey Amerika ’da da yol kenarlarında doğal olarak yetişmektedir. Kedi otunun govdesi, yaprakları ya da ciceği değil de daha cok toprak altındaki kısımları Eylul ayında toplanıp kurutularak kullanılır.

Kedi otunun gecmişi binlerce yıl oncesine dayanıyor: Kedi otunun en eski kullanımı ile milattan once 4. yuzyılda karşılaşıyoruz. Antik Yunan tıbbının onemli isimlerinden olan Hipokrat, kedi otunu sindirim sorunu, mide bulantısı ve adet sancısı ceken hastalarında kullanmıştır. Milattan sonra 2. yuzyılda Yunan hekim Galen tarafından da uyku getirici ozellikleri nedeniyle kullanıldığı biliniyor.
16. yuzyılda kedi otu, harika kokusu nedeniyle parfumlerde de kullanılmaya başlamıştır. Kesin olmamakla birlikte kediler uzerindeki etkisinin de bu donemde keşfedildiğini soyleyebiliriz. 17. yuzyılda epilepsi, uykusuzluk, anksiyete, sinir bozuklukları icin de kullanılan kedi otu İngiliz somurgeciler ile birlikte yeni kıtaya goturulmuş ve Kuzey Amerika ’da da kullanılmaya başlamıştır.
İyi ama tam olarak insanlarda kedi otu ne işe yarar?
Stresi azaltır. Anksiyeteyi hafifletir. Uykusuzluğa iyi gelir. Kaygı sorunlarını azaltır. Menopoz etkilerinin şiddetini ve sıklığını azaltır. Kan basıncını duşurur. Sinuzit tedavisini destekler. Eklem ve romatizma ağrılarını azalır. Hazımsızlığa iyi gelir. Antispazmodik, antioksidan ve anti-enflamatuar etkileri vardır. Genel olarak insanlar kedi otu urunleri kullandıkları zaman gorecekleri faydalar bu şekildedir. Kedi otu piyasada cay olarak, yağ olarak, kapsul olarak ve tentur formunda satılmaktadır. Kullanım şeklinize gore bu urunlerden birini secebilirsiniz.
Aman hemen kullanayım demeyin, insan uzerinde kedi otunun zararları ve yan etkileri var:
Baş donmesi Baş ağrısı Kaşıntı Mide sorunları Yorgunluk hissi Deri dokuntusu Zihin bulanıklığı İdrar renginde koyulaşma Gozlerde ve ciltte sararma Dilde ya da dudakta şişme İnsanlarda kedi otu kullanımında en sık karşılaşılan zararlar ve yan etkilerden bazıları bu şekilde. Kedi otunu ozellikle 12 yaşından kucuk cocukların, hamilelerin, emziren annelerin kullanması asla onerilmiyor. Kronik hastalığı olanların da kedi otunu kullanırken cok ama cok dikkatli olmaları gerekiyor. Herhangi bir hastalığınız ya da rahatsızlığınız olmasa bile kedi otu kullanmadan once mutlaka uzman bir hekime danışmanız en iyisi olacak.
Peki kedi otu kedilerde ne işe yarar? Kedi otu adı uzerinde aslında zaten kedilerin kokusuna bayıldığı bir bitkidir. Kediler uzerinde kullanımı ise son derece yaygındır. Hayvan urunleri satan pek cok mağazada farklı formlarda kediler icin uretilmiş kedi otu urunleri bulabilirsiniz.
Kediler icin uretilmiş kedi otu urunleri de tıpkı insanlar gibi kedileri rahatlatıyor. Bunun yanı sıra kediler kedi otunun kokusuna bayıldıkları icin bu urunler daha cok kedileri tırmık tahtası ve benzeri nesnelere alıştırmak icin kullanılıyor. Kedinizin alışmasını istediğiniz nesneye birkac fıs kedi otu kokusu sıkmak onu o nesneye bağlayacaktır.
Kedi otunun kediler uzerindeki zararları da azımsanacak gibi değil: Kediler uzerinde yapılan calışmalarda kedi otunun biyolojik bir zarar vermediği gorulmuştur. Ancak daha buyuk bir zarar verebilir cunku kediniz kedi otuna kelimenin tam anlamıyla bağımlı olabilir. Olsun ne olacak demeyin cunku yaşanan bilinc farklılığı nedeniyle kedinizin psikoloji bozulabilir.
Normal şartlar altında kedi otunun kedi uzerindeki etkisi en fazla 15 dakika surer ancak kediniz bu etkiyi 2 saatte yakın bilincinde hissetmeye devam eder. Surekli olarak bu rahatlatıcıya etkiye maruz kalan canlı, ona bağımlı hale gelirse kedi otu koklamadığı zamanlarda surekli guvensiz ve endişeli hissedecektir.
Kedi otu kullanımı aslında onerilen bir yontem değil ancak illa kullanacağım diyorsanız cok az miktarda birkac kez kullanın. Kediniz bu bitkinin etkisi altındayken ona alan yaratın ve kendi haline bırakın. Elbette en onemlisi, kullanmadan once mutlaka uzman bir veteriner hekime danışın.
Ozetleyelim; Kedi otunun zararları nelerdir?
İnsanlar ya da kediler icin uretilen kedi otu urunlerinin hem insan hem de kedi uzerinde rahatlatıcı etkisi olduğu bir gercek. Ancak olumsuz etkileri ve riskleri o kadar yuksek ki olumlu etkileri goz ardı edilebilecek cinsten. Bu nedenle kullanılması kolay kolay tavsiye edilmiyor.
Kedi otunun hem insan hem de kedi uzerinde bağımlılık etkisi vardır. Elbette kediler cok daha kolay bağımlı olabildikleri icin yoksunluk belirtileri cok daha yoğun yaşanır. Ancak insan da buna bağımlı olabilir. Orneğin her sindirim sorunu yaşadığınızda kedi otu cayı icerseniz bir sure sonra icmediğiniz ya da az ictiğiniz durumlarda sindirim sorunlarınız daha da can sıkıcı hale gelecektir.
Kedilerin bayıldığı bir bitki olarak bilsek bile aslında insanların da binlerce yıldır kullandığı bir bitki olan kedi otu nedir, ne işe yarar, nasıl kullanılır, zararları nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaclıdır. Tum sağlık konularında olduğu gibi en doğru bilgiyi uzman bir hekimden ya da uzman bir veteriner hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
Kaynaklar: Memorial, Vetrium, TİBUAD Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma