BAŞARI İCİN BELLEĞİNİZİ GELİŞTİRİN!
​

Bilginin depolanması ve gerektiğinde bilgiye erişilmesini sağlayan bellek, duyuşsal kayıt, kısa sureli bellek ve uzun sureli bellekten oluşan bir bilgi işleme sistemidir. Duyuşsal kayıt, goz, burun, kulak gibi organlardan gelen bilgileri birkac saniye saklar. Kayıt suresi 5 saniyeden kısa olduğu icin zihinsel işleme tabi tutulmak uzere bilginin kısa sureli belleğe yerleştirilmesi gerekir. Bilginin işlem yapılmaksızın kısa sureli bellekte tutulma suresi yaklaşık 15 saniye kadardır. O nedenle gelen bilgi hemen işlenerek onemli ve anlamlı gorulenler gerektiğinde hatırlanmak ve kullanılmak uzere uzun sureli belleğe gonderilir, diğerleri ise unutulur.

Bilgiyi kısa sureli bellekte daha uzun sure tutabilmek, uzun sureli bellekte daha cok bilgi depolayarak gerektiğinde hatırlayabilmek icin birtakım bellek geliştirme teknikleri/stratejileri bulunmaktadır

Bunlar:

1- Gozlem/yoğunlaşma,
2- Bilgiyi gozde canlandırma,
3- Cağrışım,
4- Bir şeyin yerine başka bir şey koyma,
5- Sınıflandırma,
6- Birleştirme,
7- Bellek askıları stratejileridir.

Bellek alıştırmalarında en onemli hedef, uzun sureli belleği geliştirmek olmalıdır. Cunku insan beyninin sınırsız bir kapasiteye sahip olduğuna inanılmaktadır. Bellek ile ilintili olarak insan beyninin potansiyelini anlamak gerekir. Bellek guclendirici teknikleri bilmek bize, duyuşsal kayıttan secilen bilgiyi kısa sureli bellek yoluyla uzun sureli belleğe etkili bicimde aktarmayı sağlamaktadır.

Beyin sağ ve sol olmak uzere iki yarıdan oluşmaktadır. Aklın yarıkureleri de denilen bunların her biri, algılama bakımından farklı işlevlere sahiptir.

Sol yarı: Mantıklı, seri calışan, sozcuklere onem veren, cizgisel duşunen, analitik-cozumsel, rasyonel, acık ve kesin olma ozelliklerine sahiptir. Sol beyni guclu kişiler; ardışık ve mantıksal bir sırada olan sozcukleri, bilgiyi ve rakamları sever.

Sağ yarı: Sezgili, sozlere fazla onem vermeyen, gorsel, uc boyutlu duşunen, yaratıcı, butune yonelmiş, sanatcı ruhlu, şakacı olma ozelliklerinden oluşur. Sağ beyni guclu kişiler; uzayı sever, sozlu olmayan iletişimi tercih eder. Renklerle ve desenlerle uğraşır, yuzleri ve izlenimleri unutmaz, muzik ve sanat becerilerine sahiptir. Bazı parcalar eksik bile olsa şeklin butununu algılayabilir.

Bellek guclendirme yolları

1. İlgi: İlgi duyduklarınızı daha kolay anımsarsınız.

2. Secme: Belirgin şeyleri secin ve onlar ustunde yoğunlaşın.

3. Dikkat: Unutmak istemediklerinize dikkat edin.

4. Anlama: Yeni bilgiyi ne kadar cok anlarsanız o kadar hatırlarsınız.

5. Unutmamaya istekli olma: Kendinizi unutmamak icin zorlayınız. Tekrarlar yapınız. Unutmak istemediklerinizi daha kolay hatırlarsınız.

6. Guven: Olumlu zihinsel hazırlık. Belleğinizin guclu olduğuna inanırsanız, bu gercekleşecektir.

7. Egoya (gurura) kapılma: Egonuzun, unutmamanız gereken bilgiyi edinmenize engel olmasına izin vermeyin.

8. Cağrışım: Daha iyi hatırlamak icin konular ve eşyalar arasında ilişki kurun.

9. Birikim sağlama: Bir konu hakkında ne kadar cok deneyiminiz olursa, yeni bilgiyi unutmamanız o kadar kolay olacaktır.

10. Duzenleme: Konuları mantıksal gruplar halinde sınıflandırın.

11. Yeni bellek oyunları ile alıştırma yapma: Yeni hatırlama teknikleri ile ne kadar cok alıştırma yaparsanız, belleğiniz o kadar guclu olacaktır.

Herhangi bir beceri gibi bellek de alıştırmalar yapılarak geliştirilebilir. Bu bellek guclendirici alıştırmalar sırasında yukarıdaki ilkelerin goz onunde bulundurulmasında yarar vardır. İşte bu alıştırmalardan bir kısmı :

1- Bir odadan yavaşca gecerken, dikkatle etrafa goz gezdirin. Başka bir odada iken belleğinize kaydettiğiniz bu objeleri hatırlamaya calışın. Bir hafta boyunca aynı oda icin bu alıştırmayı yapın ve sonucları kaydedin. Hafta sonunda kayıtları karşılaştırarak gosterdiğiniz gelişmeyi belirleyin.

2- Sokakta yururken etraftaki objeleri gozlemleyin. Bir koşeyi doner donmez, mumkun olduğunca fazla objeyi hatırlamaya calışın. Bir hafta boyunca bu alıştırmayı yaparak gelişmenizi gorun.

3- Sabahleyin o gun icinde belli bir saatte hatırlamak istediğiniz bir durum icin kendinizi zorlayın. Daha sonra gunluk yaşantınıza devam edin. Bakalım gereken zamanda onu hatırlayabilecek misiniz? Bu alıştırmayı gunun, haftanın, ayın değişik gun ve saatlerine gore birkac ay surdurun.

4- İlginizi ceken bazı olcme ve istatistik sonuclarını ezberleyin. Bazı takımların, oyuncuların gol sayıları ve en yakın yıldıza olan uzaklığımız gibi. Mumkun olduğunca bunları arkadaşlarınızla paylaşın.

5- Her gunun sonunda o gun icin;
a) En değerli fikirleriniz nelerdi?
b) En yoğun yaşadığınız duygularınız nelerdi?
c) En onemli hareketleriniz nelerdi? hatırlamaya calışın.

6- Her gun yeni, -yararlı bir bilgi ve beceri- edinmeyi bir yaşam ilkesi haline getirin. Bu bilgiyi edinmek icin kısa sureli de olsa her gunku yaşantınızın dışına cıkarak değişik kanalları kullanın. Bunların hepsini ya da bir kısmını kullanabileceğiniz gibi tumuyle kendinize ozgu teknikler geliştirerek belleğinizi guclendirebilirsiniz.

Sonuc

Bir oğrenci belleğini geliştirerek derslerde ve sınavlarda daha başarılı olabilir. Meslek mensubu ise belleğini geliştirerek hem profesyonel biri olma imajını, hem de uretkenliğini artırabilir. Orneğin; belleği guclu, anımsama becerileri gelişmiş birinin ekip calışmaları icinde ozel bir yeri vardır. Bellek guclendirici alıştırmalar, ilk bakışta yalnızca ezber gerektiren davranışların kazanımında işe yarar gibi gorunebilir. Oysa eğitim amaclı beceri kazandırmanın en ust basamağı olan yaratıcılık, beynin iki yarısının birlikte kullanımı ile mumkundur. Orneğin; gozlem yaparak yoğunlaşma, sınıflandırma ve bellek askıları teknikleri kullanılarak beynin sol yarısının işlevlerini yapması sağlanabilir. Bilgiyi gozde canlandırma, cağrışım, birleştirme, bir şeyin yerine başka bir şey koyma teknikleri kullanılarak beynin sağ yarısını kullanma becerileri geliştirilebilir. O halde derste, okulda, hayatta daha başarılı olmak icin bellek guclendirici ilke, teknik ve stratejiler kullanarak beynimizin iki yarısını işlevlerini yapar duruma getirmeliyiz.