Gecici iskemik atak ani başlayan bir sure devam eden ve hemen hicbir iz bırakmadan kaybolan norolojik yetmezlik belirtilerinden oluşan durumdur. Gecici iskemik atak ani başlayan bir sure devam eden ve hemen hicbir iz bırakmadan kaybolan norolojik yetmezlik belirtilerinden oluşan durumdur. Bu sure 24 saati aşmamalıdır. Fakat genelde kısa olur.
Yapılan araştırmalar sonucu bu terimin eski yunanda bile kullanıldığı gostermiş olmasına karşın gercek niteliği ile tanınması ve de tedavisi son yıllarda olmuştur ve halen calışmalar devam etmektedir. Gecici iskemik atak geciren hastaların buyuk coğunluğu 1-3 yıl icinde felc hastası olmaktadır.
Gunumuzde gerek cevresel faktorler, gerekse beslenme alışkanlıklarından dolayı genc yaşta felc sanıldığından daha fazla gorulmektedir. Hayati onem ve sosyal nedenlerden dolayı bu hastalığın erken donem teşhisi bu hastalığa aday kişilerin felcten kurtulmasını dolayısıyla kendisinin bakım hastası olmasını onler. Evet bu hastalar hayati tehlikeyi atlatsalar bile bakım hastası olarak kalırlar, bu da cevresindeki yakınlarını sosyal ve ekonomik yonden etkiler. Gerek yaşlı gerekse genc olsun inme yani felc hastalığının habercisi olan gecici iskemik atakları tespit edip tedavisini yapmak buyuk onem taşır.
Beyni besleyen 2 tane ana damar sistemi vardır. Kaba tabirle bunlardan biri beynin on ve orta yuzeyini besleyen halkın şah damarı diye adlandırdığı Karotis damarları diğeri de beynin arka yuzeyini ve derin bolgelerini besleyen Vertebrobaziler damar sistemidir. Cok kısa olarak :
Vertebro-Badiler Sistemindeki Gecici İskemik Ataklarda:Gorme bozuklukları: cift gorme ,gorme bulanıklığı ,gorme hayalleri gorulur.Baş donmesi (vertigo) ozellikle cift gorme ile beraber anlam kazanır.Duşme nobetleri ozellikle yaşlı hastalarda ani olarak duşme gorulur ve hastalarca dizlerimin bağı cozuldu diye tabir edilir.Gecici Karotis İskemisi:Bir gozde ani gelişen kısa sureli korlukBir tarafta his ve duyu bozuklukları ve kuvvet azlığıKonuşma bozuklukları ,bazen de şuurda bozukluklar gorulebilir.65 yas uzerindeki gruplarda hastalığın seyri daha iyidir. Orta yaşta kalıcı felc gecirme olasılığı ortalama % 30 dur. Bu hastalığı hazırlayan sebepleri cok kısa sıralarsak:
Kalıtsal olarak damarların yapısıHipertansiyonKalple ilgili hastalıklar (kapak hastalığı vs.)Kanda yağ oranı (kolesterol,trigliserid,HDL,LDL,VLDL durumu)Sigara icme alışkanlığıAşırı alkol alışkanlığı,Aşırı kahve alışkanlığıKandaki şekilli elamlarin fazlalığı sayılabilir.Gecici iskemik geciren hastaların coğu durumunu onemsemez. Fakat bu durum fark edildiğinde en kısa zamanda doktora başvurulmalıdır. Bu durum nedir? Ornek verecek olursak ani gelişen gecici konuşmada bozukluk ani gelişen tek gozde gecici korluk, bir tarafta gecici guc azalması, gecici hafıza kaybı vs. sıralıyabiliriz.
Hasta deneyimli bir hekime başvurduktan sonra hastalığa yol acacak tum sebepler araştırılmalı bir neden varsa derhal ortadan kaldırılmalı ve uygun tedavi duzenlenmelidir. Hastalıkla karşılaşılabilecek tabloların ayrımı buyuk onem taşır orneğin bu akut tablo gercek bir damarsal olayımı yoksa tumore iltihaba veya başka patolojiyemi bağlı olarak cıkmıştır. Bunun ayrımı iyi yapılmalıdır.
Gunumuzun modern teşhis ve goruntuleme yontemleriyle deneyimli bir hekim tarafından bu durum şupheye duşurmeden tespit edilip tedavisi duzenlenir. Yukarıda da soylediğim gibi erken teşhis hastayı ve hasta yakınlarını ileride maddi manevi bir yukun altından kurtarır. Hastayı risklerden buyuk oranda korur.