İyilik yapmak icin mutlaka iyi insan aramak gerekmez. Bazen kotu yolda olan bir insana yapılan bir iyilik onu doğru yola sevk edebilir. Bu yuzden iyi niyetle yapılan bir iş, hatalı bir sonuc da doğursa, CenÂb-ı Mevl kulun samimiyetine bakmakta, kendi rızÂsı icin yapılan iyilikleri kabul buyurmaktadır.Ebû Hureyre radıyallahu anh ’den rivayet edildiğine gore Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu:

“(Vaktiyle) bir adam:

- Ben mutlaka bir sadaka vereceğim, dedi. Geceleyin evinden sadakasını alıp cıktı ve onu bilmeden bir hırsızın eline tutuşturdu. Ertesi gun halk:

- Hayret! Bu gece bir hırsıza sadaka verilmiş! diye konuşmaya başladı. Adam:

- Allahım! Sana hamdolsun. Ben mutlaka bir sadaka daha vereceğim, dedi. Sadakasını alarak evinden cıktı ve onu bir fÂhişenin eline tutuşturdu. Ertesi gun halk:

- Olur şey değil! Bu gece bir fÂhişeye sadaka verilmiş! diye dedikoduya başladı. Adam:

- Allahım! Bir fÂhişeye sadaka verdiğim icin sana hamdolsun. Ben mutlaka bir sadaka vereceğim, dedi. Sadakasını alıp evinden cıktı ve onu bir zenginin eline koydu. Ertesi gun halk:

- Bu ne iştir! Bu gece bir zengine sadaka verilmiş! diye soylenmeye başladı. Adam:

- Allahım! Hırsıza, fÂhişeye ve zengine sadaka verdiğim icin sana hamdolsun, dedi.

Uykusunda o adama şoyle denildi:

- Hırsıza verdiğin sadaka, belki onu yaptığı hırsızlıktan utandırıp vazgecirecektir. FÂhişe belki yaptığından vazgecip iffetli bir kadın olacaktır. Zengin de belki bundan ibret alıp Allah ’ın kendisine verdiği maldan muhtaclara dağıtacaktır.” [1]

ALLAH RIZASI İCİN VERİLEN SADAKA

Hadisimizdeki olayın İsrÂiloğulları zamanında meydana geldiği başka rivayetlerden anlaşılmaktadır. Hırsıza, fÂhişeye ve zengine verilen sadakanın buyuk hayretlerle karşılanması, o devirde sadakanın sadece dindar olan muhtaclara verildiğini gostermektedir. Adamın verdiği sadakaların Allah tarafından kabul edilmesi ise, CenÂb-ı Hakk ’ın sadakaları kabul etme konusundaki olcusunun hicbir zaman değişmediğini, iyi niyetle verilen bir sadaka yerini bulmasa bile Allah TeÂl ’nın onu kabul edeceğini ortaya koymaktadır. İyi niyetle yapılan bir iş, hatalı bir sonuc da doğursa, CenÂb-ı Mevl kulun samimiyetine bakmakta, kendi rızÂsı icin yapılan iyilikleri kabul buyurmaktadır.

Hadîs-i şerîfte, Allah rızÂsı icin verilen sadakanın, insan uzerinde yaptığı bir başka tesire dikkatimiz cekilmektedir. Kendisine sadaka verilen yanlış yoldaki bir kimse, şayet aklı başında biri ise, gorduğu bu iyilik karşısında durumunu değerlendirecek, tuttuğu yolun hatalı olduğunu farkedecek ve Allah ’ın yardımıyla doğruya donecektir. Kim oldukları bilinmeden, gecenin karanlığında bir hırsızın, bir fÂhişenin ve bir zenginin eline tutuşturulan sadakanın onlar uzerinde iyi tesirler bırakacağının belirtilmesi bunu gostermektedir. Her devirde olduğu gibi, gunumuzde de bazı insanlar karınlarını doyurmak veya karınlarını doyurmak zorunda oldukları insanlar icin hırsızlık, fuhuş gibi cirkinliklere başvurmaktadır.

SADAKAYI GİZLİ VERİN

CenÂb-ı Hakk ’ın lutfuna, ihsÂnına mazhar olmuş varlıklı kimseler, cevrelerindeki fakir ve muhtaclarla ilgilenseler, hadisimizde buyurulduğu gibi “Allah ’ın kendilerine verdiği maldan muhtaclara dağıtsalar”, nice problemler daha gun yuzune cıkmadan cozulur; nice iyi insan izzetini, iffetini yere duşurmekten kurtarır.

Sadakanın gizli verilmesi hususu, hem alan hem de veren icin onemlidir. Bugun bazı hayır severlerin yaptığı gibi yardımların fakirlere evlerinde verilmesi, boylece yapılan iyiliğin kimseye gosterilmemesi her şeyden once fakiri ve yoksulu yuz suyu dokmekten kurtarır. Ote yandan hayır yapan kimse de, gosteriş duygusuna yakalanma tehlikesi ortadan kalkacağı icin yardımının hayrını gorur.

Benî İsrÂil ’den olan hayır sever adam, verdiği sadakaların yerini bulmadığını gorunce Allah ’a hamdetmekle, Allahım bu yanlışlıklar benim irademle değil senin iradenle olmuştur; senin yaptığın her şeyin de bir hikmeti vardır, demek istemiş ve ilÂhî takdire razı olduğunu belirtmiştir.

Hadisten Oğrendiklerimiz

Yapılan işleri Allah rızÂsı icin yapmak ve sadakayı gizlice vermek pek değerlidir.İyi niyetle verilen sadaka yerini bulmasa bile Allah onu kabul eder.İnsan verdiği sadakanın yerini bulmadığını anlayınca tekrar sadaka vermelidir.Herkes Allah ’ın cizdiği kadere boyun eğmeli ve O ’nun arzusu dışında bir şey yapılamayacağını bilmelidir.İyilik yapmak icin mutlaka iyi insan aramak gerekmez.
[1] BuhÂrî, ZekÂt 14; Muslim, ZekÂt 78. Ayrıca bk. NesÂî, ZekÂt 47.

Kaynak: Riyazus Salihin, Hadis-i Şerif Tercumesi, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan