Ayet ve hadislerde “Allah ’ı cokca zikredin!” denmesinin hikmeti nedir?Zikirden mahrum olarak gecirilen vakitler; yani AllÂh ’ı unutarak tuketilen nefesler, omur takviminin ziyan olmuş yapraklarıdır.
İbn-i Abbas -radıyallahu anh-: “Ey îmÂn edenler! AllÂh ’ı cokca zikredin!” (el-AhzÂb, 41) Âyet-i kerîmesinin tefsîrinde şoyle demiştir:
“Allah TeÂlÂ, kullarına farz kıldığı her ibadete belli bir sınır tÂyin etmiştir. Bu hususta mÂzeret sahibi olanların ozurlerini de kabûl etmiştir. Ancak zikir, bunun dışındadır. (Zira Kur ’Ân-ı Kerîm ’de muhtelif kelime ve kalıplar ile, yuzlerce Âyet-i kerîmede zikre teşvik eden ilÂhî telkinler yer almaktadır.) Allah TeÂlÂ, zikir hakkında nihÂyetine erişilebilecek bir sınır tÂyin etmemiştir. Aklını kaybedenden başka, zikri terk eden hic kimsenin mÂzeretini de kabûl etmez. CenÂb-ı Hak, insanlara her hÂlukÂrda zikir hÂlinde olmalarını emretmiştir.” [1]
Ne kadar ibretlidir ki CenÂb-ı Hak, Hazret-i Mûs ve Hazret-i HÂrûn ’u Firavun ’a tebliğe gonderirken: “Sen ve kardeşin, birlikte Âyetlerimi goturun. Ben ’i anmayı ihmÂl etmeyin.” (TÂhÂ, 42) buyurmuştur. Boylece iki peygamber kulunu bile zikri ihmÂl hususunda uyararak, onların şahsında butun insanlığı îkaz etmiştir.
PEYGAMBERİMİZİN DUASI Nitekim zikrullah ’tan bir an bile gÂfil kalmanın buyuk tehlikesinden dolayıdır ki Peygamber Efendimiz -sallÂllahu aleyhi ve sellem- de: “YÂ Rabbî! Beni goz acıp kapayıncaya kadar bile olsa nefsime bırakma!..” [2] diye niyÂz etmiştir. Unutmamak gerekir ki dunya hayÂtında zikirden mahrum olarak gecirilen vakitler; yani AllÂh ’ı unutarak tuketilen nefesler, omur takviminin ziyan olmuş yapraklarıdır. Bu sebepledir ki hadîs-i şerîflerde şoyle buyrulmuştur:
“İnsanlar bir mecliste oturur da orada AllÂh ’ın ismini anmazlarsa, eksik bir iş yapmış, bir gunah işlemiş olurlar. Kim bir yolda yurur de Allah -azze ve celle- ’yi zikretmezse, eksik bir iş yapmış, bir gunah işlemiş olur. Kim yatağına girer de orada AllÂh ’ı zikretmezse, yine eksik bir iş yapmış, gunah işlemiş olur.” (Ahmed, II, 432)
“Bir kavim bir yerde toplanır da orada AllÂh ’ı zikretmez, peygamberlerine salevÂt getirmezlerse, bu toplantı onlar icin (Âhirette) hasret ve pişmanlığa sebep olur. Allah dilerse onlara azÂb eder, dilerse affeder.” (Tirmizî, DuÂ, 8/3380)
“Cennet ehli, başka hicbir şeye değil, sadece, dunyada AllÂh ’ı zikretmeksizin gecirmiş oldukları anlara hasret ve nedÂmet duyarlar!” (Heysemî, X, 73-74)
Dipnot:
[1] Taberî, CÂmiu ’l-BeyÂn an Te ’vîli Âyi ’l-Kur ’Ân, Beyrut 1995, XXII, 22; Kurtubî, XIV, 197.
[2] CÂmiu ’s-Sağîr, I, 58.
Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Hak Dostlarının Ornek Ahlakından, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan