Peygamber Efendimizle (s.a.v) cennette yan yana olacak kişi kimdir? Bir Muslumanı Peygamber Efendimizle (s.a.v) yan yana getirecek amel nedir? İşte Peygamberimizin mujdesi...Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle buyurdu:
“Ben ve yetime kol kanat geren kimse, Cennet ’te boyle (yan yana) olacağız.” (BuhÂrî, TalÂk, 25)
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, yetime nasıl bakılması gerektiğini ornek hayatıyla bizlere fiilen tÂlim buyurmuşlardır. Nitekim bir rivÂyete gore annesi tarafından Rasûlullah Efendimiz ’e hizmet etmek icin getirilen Enes -radıyallÂhu anh- da on yaşında bir yetimdi. On yaşındaki bir cocuğun, elli kusur yaşındaki bir Peygamber ’e nasıl hizmet edeceği duşunulebilir? LÂkin Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, Enes ’i kabul buyurdu. Onu buyuk bir muhabbetle terbiye etti. Hatt Rasûl-i Ekrem -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in eğitim ve oğretim usûlune, insanlara, ozellikle de cocuklara karşı engin şefkat ve musÂmahasına dair bircok bilgi Enes -radıyallÂhu anh- vasıtasıyla bizlere ulaştı.
Genellikle “yavrucuğum” diyerek hitap ettiği Enes ’in gonlunde, Rasûlullah Efendimiz ’in mustesn bir yeri vardı. Bir gun Enes -radıyallÂhu anh-:
“–Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in kokusundan daha guzel ne bir amber, ne bir misk, ne de herhangi bir hoş koku kokladım. Allah Rasûlu ’nun mubarek teninden daha yumuşak ne bir atlasa ne de bir ipeğe dokundum.” demişti.
Onu dinlemekte olan talebesi SÂbit:
“–Ey Enes, sen sanki her dÂim Allah Rasûlu ’ne bakıyormuş ve O ’nun mubarek sadÂsını işitiyormuş gibi yaşıyorsun değil mi?” deyince Enes -radıyallÂhu anh- şu cevÂbı verdi:
“–Evet, vallÂhi kıyÂmet gunu O ’na kavuşmayı umuyorum. Yanına varınca:
«–YÂ RasûlÂllah! Kucuk hizmetcin geldi!» diyeceğim. Efendimiz ’e Medîne ’de on sene hizmet ettim. Ben o zamanlar kucuk bir cocuktum. Her yaptığım iş, Efendim ’in arzu buyurduğu gibi değildi. Buna rağmen Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bana, yaptığım hicbir iş icin «uf» bile demedi, «Bunu nicin (boyle) yaptın, şunu nicin yapmadın?!» diye azarlamadı.” (Ahmed, III, 222. Krş. BuhÂrî, Savm 53, MenÂkıb 23; Muslim, FedÂil 82)
Yine uzun bir omur suren Enes -radıyallÂhu anh- ’ın Efendimiz ’le nasıl bir gonul irtibatı kurduğunu, şu ifadesi ne guzel anlatmaktadır:
“Ruyamda Sevgili (Peygamberim) ’i gormediğim hicbir gece yoktur.” (İbn-i Sa‘d, VII, 20)
Peygamber Efendimiz ’in yetimleri himÂyesine dÂir bir diğer misal de şoyledir:
CÂfer -radıyallÂhu anh- Mûte ’de şehid olmuştu. CÂfer ’in Âilesinin gonlundeki yangın biraz sakinleşsin diye, Efendimiz uc gun sonra CÂfer ’in evine gitti. “Bugunden sonra kardeşime ağlamak yok!” diye soze başladı. Sonra; “Getirin bana kardeşimin cocuklarını.” dedi. CÂfer ’in oğlu Abdullah, hÂdiseyi şoyle anlatıyor:
“Bizi getirdiler, Allah Rasûlu ’nun karşısında dizildik. Kuş yavruları gibiydik.” (Bkz. NesÂî, Zînet, 57)
İşte oyle mahzun bir ortamda, herkes Rasûlullah Efendimiz ’in ne diyeceğini merakla beklerken, Efendimiz once uzuntu ve kederden sacları darmadağın olmuş yetimlerin yuzu gozu acılsın diye bir berber cağrılmasını emir buyurdu. Sonra da işaret ve orta parmaklarını gostermek sûretiyle oradakilere şoyle seslendi:
“Ben ve yetime kol kanat geren kimse, Cennet ’te boyle (yan yana) olacağız.” (BuhÂrî, TalÂk, 25)
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in uzerinde hassÂsiyetle durduğu diğer bir husus, “cenÂze teşyii”. Hadîs-i şerîfte bildirildiği uzere, muslumanın musluman kardeşi uzerindeki haklarından biri de cenÂzeye iştirak etmektir. (Bkz. BuhÂrî, CenÂiz, 2; Muslim, SelÂm, 4)
Hatt Efendimiz, şÃ‚hitliğinin makbul olması dolayısıyla mu ’minlere; “Cenaze namazı kıldığınız zaman olen kimseye samimiyetle du edin.”[2] diye emir buyurmuştur.
Nitekim Enes -radıyallÂhu anh- şoyle anlatıyor:
“Peygamber Efendimiz ile bazı sahÂbîler birlikte bulunurlarken yanlarından bir cenÂze gecti. AshÂb-ı kirÂmdan bazıları o cenÂzeyi hayırla yÂd ettiler. Bunun uzerine Efendimiz:
«–Vecebet! (VÂcib oldu, kesinleşti!)» buyurdu.
Sonra bir cenÂze daha gecti. Orada bulunanlar onun menfî durumundan bahsettiler. Rasûl-i Ekrem Efendimiz yine:
«–Vecebet! (VÂcib oldu, kesinleşti!)» buyurdu.
Bunun uzerine Omer bin HattÂb -radıyallÂhu anh-:
«–YÂ RasûlÂllah, kesinleşen nedir?» diye sordu.
Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
«–Once gecen cenÂzeyi hayırla yÂd ettiniz, bu sebeple onun Cennet ’e girmesi kesinleşti. Sonrakinin de menfî durumundan bahsettiniz, onun da Cehennem ’e girmesi kesinleşti. Cunku siz (mu ’minler), AllÂh ’ın yeryuzundeki şÃ‚hitlerisiniz.» buyurdu.” (BuhÂrî, CenÂiz, 86; Muslim, CenÂiz, 60)
Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh- ’ın naklettiğine gore, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuştur:
“Kim bir oluyu yıkar, onu kefenler, (kefenine) guzel koku surer, (cenÂzesini) taşır, cenÂze namazını kılar ve olunun uzerinde gorduğu (olumsuz şeyleri) yaymazsa, anasından doğduğu gibi gunahlarından arınmış olur.” (İbn-i MÂce, CenÂiz, 8)
Bu ifadeler de bizlere, cenÂze teşyîinin Hak katında ne kadar kıymetli olduğunu gostermektedir.
Aslında insanın uzerinde durması gereken en muhim husus, kabir hayatı ve sonrasıdır. Bu sebeple bir kimse, defnedilen bir mevt gorduğunde, bu hÂdisenin bir gun kendi başına da geleceğini tefekkur etmelidir. Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz CenÂb-ı Hakk ’a sık sık şoyle iltic ederdi:
اَللّٰهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَمِنْ عَذَابِ النَّارِ
“YÂ Rabbi, kabir azÂbından ve Cehennem azÂbından Sana sığınırım…” (BuhÂrî, CenÂiz, 88; Muslim, MesÂcid, 128-134)
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in, ashÂbından uzerinde hassÂsiyetle durmalarını istedikleri diğer bir sÂlih amel de “hasta ziyareti”dir.
Hayatta Âcizliği tattığı icin yureği de mahzun olan bir hasta, elbette dostlarının, akrabalarının ve komşularının kendisini arayıp sormasını, ziyaret etmesini arzu eder. Boyle gonlu yaralı bir hastayı ziyaret edip hÂlini-hatırını sormak ve tesellî etmek, AllÂh ’ın rızÂsına medÂr olan muhim bir ictimÂî kulluk vazifesidir.
Nitekim Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, şiddetli veya hafif oluşuna bakmaksızın ashÂbından hasta olanları ziyaret etmiş, hatt rahatsızlığının uzun surmesi durumunda onları tekrar tekrar ziyarete gitmiştir. Mesel ağır hasta olan CÂbir bin Abdullah ’ı evinde ziyarete gitmiş, kendinden gecmiş bir vaziyette bulduğu CÂbir ’i daha sonra Hazret-i Ebû Bekir ve Hazret-i Omer ’le birlikte tekrar ziyaret etmiştir. (Bkz. Tirmizî, FerÂiz, 7)
Yine Hazret-i Âişe ’nin naklettiğine gore Hendek Gazvesi ’nde kol damarından yaralanan Sa‘d bin MuÂz icin mescitte bir cadır kurdurmuş ve onu sık sık ziyarete gitmiştir. (Bkz. BuhÂrî, MegÂzî, 30)
Hatt Sevgili Peygamberimiz; “Bir kimse hastayı ziyaret ettiğinde rahmetin icine dalar; onun yanında oturunca da rahmet onun gonlune yerleşir.”[3] buyurmak sûretiyle, bu ziyaretlerde hastanın yanında bir miktar kalmayı ozellikle tavsiye etmişlerdir. Bu zaman diliminde de hastanın gonlunu mesrûr edecek, onun moralini yukseltecek guzel sozler soylenmesini arzu buyurmuşlardır.[4]
Selman -radıyallÂhu anh- şoyle anlatır:
“Ben hasta iken Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ziyaretime gelmişti. Cıkarken:
ياَ سَلْمَانُ! كَشَفَ اللّٰهُ ضُرَّكَ وَغَفَرَ ذَنْبَكَ وَعَافَاكَ ف۪ي د۪ينِكَ وَجَسَدِكَ اِلٰى اَجَلِكَ
«Ey Selman! Allah sıkıntılarını gidersin, gunahını affetsin. Olunceye kadar dînine kuvvet, bedenine sıhhat versin!» buyurdu.” (Heysemî, II, 299)
Fahr-i KÂinat Efendimiz, hastanın yaptığı duÂnın meleklerin duÂsı gibi olduğunu bildirmiş[5] ve şoyle buyurmuştur:
“Hastayı ziyaret edin ve ondan size du edivermesini isteyin. Zira hastanın duÂsı makbuldur. GunÂhı da affedilir.” (Suyûtî, el-CÂmiu ’s-Sağîr, II, 57)
Bu muhim vazifeyi ihmÂl etmek ise, musluman icin buyuk bir kayıp ve ağır bir mes ’ûliyettir. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz bunu şoyle haber vermişlerdir:
“Allah TeÂlÂ, kıyÂmet gununde şoyle buyurur:
«–Ey Âdemoğlu! Hastalandım, Ben ’i ziyaret etmedin!» Âdemoğlu:
«–Sen Âlemlerin Rabbi iken ben Sen ’i nasıl ziyaret edebilirdim?» der. Allah TeÂlÂ:
«–Falan kulum hastalandı, ziyaretine gitmedin. Onu ziyaret etseydin, Ben ’i onun yanında bulurdun. Bunu bilmiyor musun?..” (Muslim, Birr, 43)
Yetim, garip, hasta ve muzdaribin derdiyle fiilen alÂkadar olmanın yanı sıra, onlara bir de kalbî duÂlarla mÂnen destek olmak, muhim bir din kardeşliği vazifesidir. Bunun icindir ki CenÂb-ı Hakk ’a her ilticÂsında şu sozlerle du etmek, necip milletimizde bir nevî orf hÂline gelmiştir:
“Y Rabbi! Hastalara şifÂ, dertlilere devÂ, borclulara edÂ, mevtÂlara rahmet ve mağfiret ihsÂn eyle. NÂ-murÂd olanları ber-murÂd, nÂ-şÃ‚d olanları da lûtf u kereminle handÂn u şÃ‚dÂn eyle!..”
VelhÂsıl toplum icindeki kanadı kırık yetimlere kol-kanat germek, vefat eden mu ’min kardeşimizin cenÂzesine iştirak etmek, yakınlarına tÂziyede bulunmak sûretiyle acılarını paylaşmak ve hastaları ziyaret etmek, AllÂh ’ın rızÂsını celb eden muhim ictimÂî ibadetlerdendir. Yani İslÂm ’ı, hayatın her safhasında yaşayabilmek îcÂb eder.
Ayrıca şunu da unutmamak gerekir ki muzdarip ve muhtac insanların yerinde biz de olabilirdik. Bu sebeple hasta, garip, yetim ve yoksullarla ilgilenip kimsesizlerin kimsesi olmak, Rabbimiz ’e karşı bir şukur borcumuzdur.
CenÂb-ı Hak, elimizdeki imkÂnları muhtaclarla paylaşabilmeyi, memnun ve mesrur ettiğimiz gonullerin; dunyada rûhÂniyetimiz, Âhirette imdÂdımız, Cennet ’te de saÂdetimiz olmasını lûtf u keremiyle ihsÂn eylesin.
Âmîn!..
Dipnotlar:
[1] Tirmizî, Birr, 16; Ebû DÂvûd, Edeb, 58.
[2] Ebû DÂvûd, CenÂiz, 54, 56; İbn-i MÂce, CenÂiz, 23.
[3] Muvatta ’, Ayn, 7; İbni Hanbel, III, 174.
[4] Bkz. Tirmizî, Tıb, 35.
[5] Bkz. İbn-i MÂce, CenÂiz, 1.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Şebnem Dergisi, Yıl: 2020 Ay: Şubat Sayı: 180
Kaynak: Altınoluk Dergisi 2020 - Ocak, Sayı:407
İslam ve İhsan
YETİME BAKMANIN FAZİLETİ
YETİM HAKKI YİYENİN AKIBETİ NEDİR?
YETİMLERE NASIL MUAMELEDE BULUNMALIDIR?