Gece ibadeti nedir? Gece nicin ibadet edilir? Gece ibadetine nasıl kalkılır? Gece yapılacak ibadetler nelerdir? Peygamber Efendimizin gece ibadeti nasıldı? Peygamberimiz geceleri kac rekat namaz kılardı? Gece ibadeti neden daha onemlidir? Gece ibadetinin fazileti nedir? Gece ibadeti ile ilgili ayet ve hadisler.Gecenin derûnunda CenÂb-ı Hak ile beraber olmak, kul icin tÂrifsiz bir saÂdet kaynağı, Mevl ’mızın da bundan rÂzı ve hoşnud olması sebebiyle mustesn bir rahmet, mağfiret ve lûtuf vesîlesidir. Âyet-i kerîmede buyrulur:
“(O muttakîler, geceleri namaz kılmak ve istiğfÂr etmek icin) yanlarını (tatlı) yataklarından ayırırlar. Rab ’lerinin azÂbından korkarak ve rahmetini umarak du ederler. Kendilerine verdiğimiz rızıklardan da hayır yollarına infÂk ederler.” (es-Secde, 16)
Rabbimiz ’in geceye lûtfettiği sırlar, hikmetler ve feyizler kişinin kalbî seviyesi nisbetinde ayÂn olur. MîrÂc gibi ilÂhî ikramların, vahyin nuzûlunun ve bunların zıddı olan ilÂhî intikam tecellîlerinin daha ziyÂde gecenin derûnunda vukû bulmuş olması da gosteriyor ki, gunun bu vakitlerine ayrı bir ihtimam gostermek îcÂb etmektedir.
AllÂh ’a yakınlaşma azmindeki mu ’minler icin geceler, derûnundaki sukûnet ve feyz dolayısıyla mustesn bir ganimettir. Nitekim hadîs-i şerîfte:
“Gecede bir saat vardır ki, Musluman bir kimsenin Allah ’tan, duny veya Âhiretle alÂkalı bir hayır talebi o saate rastlarsa, Allah dilediğini ona mutlak verir. Bu saat her gecede vardır.” buyrulmuştur. (Muslim, MusÂfirîn, 166)
HÂce Ali RÂmitenî -kuddise sirruh- da şoyle buyurur:
“Uc kalp birleştiği zaman, mu ’min kulun arzusu tahakkuk eder: Mu ’minin samîmî kalbi, Kur ’Ân ’ın kalbi YÂsîn sûresi ve gecenin kalbi seher vakitleri.”[1] Bu ganimetin kadrini lÂyıkı ile bilenler, butun mahlûkÂtın istirahate cekilip cumle Âlemi derin bir sukûnetin kapladığı bir zamanda, duÂ, ibÂdet ve Rab ’lerine teveccuh etmenin en feyizli zemînini bulurlar. CenÂb-ı Hak, o bahtiyar kullarını medhederek şoyle buyurur:
“Onlar, geceleri pek az uyurlardı. Seher vakitlerinde de istiğfÂr ederlerdi.” (ez-ZÂriyÂt, 17-18)
Geceler, tatlı ve yumuşak yatakları sırf Allah TeÂl ’nın rızÂ-yı şerîfi icin terk ederek ilÂhî huzûra, yalnızca ve yalnızca muhabbet ve aşk sebebiyle baş koyma zamanıdır. Dolayısıyla gecenin huzurlu iklîminde kılınan namazların, okunan Kur ’Ân ’ların ve yapılan tesbîhÂtın AllÂh ’a yakınlık bakımından cok buyuk bir ehemmiyeti vardır. Gece yapılan ibÂdetler, Âdeta Yuce YÂr ile buluşup sohbet etme mÂhiyeti taşır. Herkes uyurken uyanık olmak, MevlÂ-yı MuteÂl ’in rahmet iklîmine girmek, muhabbet ve merhamet meclisine dÂhil olan mustesn kullar arasına katılmak demektir.
Gece ibÂdetine gosterilen rağbet, gonullerdeki aşk ve muhabbet-i ilÂhînin şiddeti nisbetinde olur. Nitekim gece ibÂdetinin mÂnevî hazzını ve feyzini tadan bÂzı Âbidler: “Ben olumden korkmazdım, lÂkin o benimle gece namazımın arasına girmektedir.” demişlerdir.
Hakîkaten, Rabbini sevdiğini iddi eden bir kimsenin derin bir gaflet icinde sabaha kadar uyuması nasıl duşunulebilir? Bu sebepledir ki seherleri ihy etmek, kulun Rabbine duyduğu hÂlisÂne muhabbet ve tÂzîmin bir ifÂdesidir. Gafletle gecirilen veya uykuya mahkûm edilen bir gece ise; taşa, denize ve cole yağan yağmur gibi semeresiz ve telÂfisi zor bir kayıp sayılmalıdır.
Nitekim RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, AbdullÂh bin Amr bin Âs ’a şu tavsiyede bulunmuştur:
“–AbdullÂh! Falan adam gibi olma! Cunku o, gece ibÂdetine devÂm ederken artık kalkmaz oldu.” (BuhÂrî, Teheccud, 19)
Demek ki teheccudden geri kalmak, muhim bir kayıp ve husran sebebidir.
GECE YAPILACAK İBADETLER Geceden nasip alabilmek, “istiğfÂr” ile başlar; tevhîd, salevÂt-ı şerîfe ve zikrin rûhÂniyetine burunmekle devÂm eder. Seherlerdeki zikir, yÂni kulun Mevl ’sı ile buluşması, kalbin ihyÂsı bakımından bulunmaz bir fırsat ve ihmÂl edilemez bir ihtiyactır. Zîr cesedimizin maddî gıdÂya ihtiyÂcı olduğu gibi, rûhumuzun da mÂnevî gıdÂya ihtiyÂcı vardır. CenÂb-ı Hak, seherlerde îf edilen zikre, sÂir zamanlardakinden daha fazla kıymet vermektedir. Âyet-i kerîmede buyrulur:
“Gecenin bir kısmında O ’na secde et; gecenin uzun bir bolumunde de O ’nu tesbîh et! Şu insanlar, carcabuk gecen dunyÂyı seviyor, istiyor ve tercih ediyorlar da onlerindeki cetin bir gunu (Âhireti) ihmÂl ediyorlar.” (el-İnsan, 26-27)
Amr bin Abese -radıyallÂhu anh- şoyle anlatır:
“–Ey AllÂh ’ın Resûlu! Vakitler icinde AllÂh ’a yakınlık bakımından, diğerlerine gore daha fazîletli olan bir vakit var mıdır?” diye sordum.
“–Evet, Rabbin kula en yakın olduğu vakit, gecenin son kısmının ortasıdır. Eğer o saatte AllÂh ’ı zikreden kimselerden olmaya gucun yeterse ol! Cunku namaz (o saatte) meşhûddur (melekler o esnÂda hazır bulunurlar).” buyurdu. (NesÂî, MevÂkîtu ’s-SalÂt, 35)
VelhÂsıl mu ’min, geceyi AllÂh ve Rasûlu ’nun tavsiyeleri istikÂmetinde gÂyeli kullanabilir ve zikrin rûhÂniyetinden nasip alabilirse, gecesi gunduzunden daha aydınlık olur. Nitekim BÂyezîd-i BistÂmî Hazretleri:
“Geceler gunduz hÂline gelmeden bana hicbir sır fetholunmadı.” demiştir.
Gecelerin kıymetini bilerek o buyuk lûtuflarla dolu zamanı lÂyıkıyla ihy edebilenler icin, seherlerin rûhÂniyeti, butun gune yansır. Bu itibarla gecelerin feyz ve rûhÂniyet dolu iklîminden lÂyıkıyla istifÂde edebilmek icin, seher modelini butun gunumuze yaygınlaştırarak gunduzleri de mÂsiyetten sakınmamız îcÂb eder.
GECE İBADETİ İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER CenÂb-ı Hak, Habîb-i Ekrem ’ine, gecelerin feyizli iklîminden istifÂde etmesi icin şoyle emir buyurmuştur:
“Gecenin bir kısmında da sÂdece sana mahsus bir fazlalık olmak uzere Kur ’Ân oku, teheccud namazı kıl! Umulur ki Rabbin Sen ’i MakÂm-ı Mahmûd ’a eriştirir.” (el-İsrÂ, 79)
Bu emr-i ilÂhîden sonra Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, gecelerin bereketli ve feyizli anlarında namaz kılmayı, istiğfarda bulunmayı, Kur ’Ân okumayı ve du etmeyi hic terk etmemiştir. Oyle ki, hastalandığı ve ayağa kalkamayacak kadar tÂkatsiz kaldığı zamanlarda dahî, teheccud namazından geri kalmamış, oturarak da olsa seherleri ihy etmiştir. (Ebû DÂvûd, Tatavvu ’, 18/1307)
Rasûl-i Ekrem Efendimiz, teheccud namazını hayÂtı boyunca vitirle birlikte on uc, omrunun son yıllarında da on bir rekÂt olarak kılmaya devÂm etmiştir. Vefatlarına yakın, hastalıkları esnÂsında ise dokuz rekÂt olarak kılmış ve hicbir zaman terk etmemiştir. (Ebû DÂvûd, Tatavvu ’, 26/1363)
Peygamberimiz Geceleri Kac Rekat Namaz Kılardı? Hazret-i Âişe vÂlidemiz şoyle haber verir:
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, ne Ramazan ’da ne başka zamanda gece on bir rekÂttan fazla namaz kılmazdı. Once dort rekÂt kılardı ki, onların guzelliği ve uzunluğu anlatılacak gibi değildi. Sonra dort rekÂt daha kılardı. Onların da guzelliğini ve uzunluğunu hic sormayın. Sonra uc rekÂt daha kılardı. Bir defasında ben:
“–YÂ RasûlÂllah! Vitri kılmadan mı uyuyorsunuz?” diye sordum.
“–Âişe! Benim gozlerim uyur ama kalbim uyumaz.” buyurdu. (BuhÂrî, Teheccud 16, TerÂvih 1; Muslim, MusÂfirîn 125.)
Bu hadîs-i şerîf, Peygamber Efendimiz ’in kalbinin sadece ibÂdetler esnÂsında değil, her dÂim CenÂb-ı Hak ile beraber olduğunu da ifÂde etmektedir.
Peygamber Efendimiz ’in Gece Namazı Bir defÂsında nÂfile namaz kılmakta olan Efendimiz ’e tÂbî olan Huzeyfe -radıyallÂhu anh-, O ’nun ibÂdet esnÂsındaki hÂlini şoyle anlatıyor:
“Bir gece Allah Rasûlu ile beraber namaza durdum. Bakara Sûresi ’ni okumaya başladı. Ben icimden, «Yuzuncu Âyete gelince rukûya varır herhalde.» dedim. Yuzuncu Âyete geldikten sonra da okumasını surdurdu. «Herhalde bu sûre ile iki rekÂt kılacak.» diye zihnimden gecirdim. Okumasına devÂm etti. «Sûreyi bitirince rukûya varır.» diye duşundum. Ancak yine bitirmedi, Nis Sûresi ’ni okumaya başladı. Bitirince de Âl-i İmrÂn Sûresi ’ne gecti.[2] Ağır ağır okuyor; tesbih Âyetleri geldiğinde, «subhÂnallÂh» diyor, du Âyeti geldiğinde du ediyor, istiÂze Âyeti geldiğinde de AllÂh ’a sığınıyordu. Sonra rukûya vardı, «SubhÂne Rabbiye ’l-Azîm» demeye başladı. Rukûu da kıyÂmı kadar surdu. Sonra, «SemiallÂhu li-men hamideh. Rabben leke ’l-hamd» diyerek (doğruldu). Rukûda kaldığına yakın bir muddet kıyamda durdu. Sonra secdeye vardı. Secdede, «SubhÂne Rabbiye ’l-A ’l» diyordu. Secdesi de kıyÂmına yakın uzunlukta surdu.” (Muslim, MusÂfirîn, 203)
Ruku ve Secdede Zikir Hazret-i Âişe vÂlidemiz şoyle der:
“Bir gece RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in yanımda olmadığını fark ettim. Diğer hanımlarından birinin yanına gittiğini zannettim. Aramaya başladım. Bir muddet sonra donup geldim, bir de baktım ki O, rukû veya secde hÂlinde:
«(AllÂh ’ım) Sen ’i noksan sıfatlardan tenzîh eder ve Sana hamd ederim. (Rabbim!) Sen ’den başka ilÂh yoktur.» diyordu. Bunun uzerine (biraz da kendimden utanarak) şoyle dedim:
«–Anam babam Sana fed olsun y RasûlÂllah! Ben nelerle meşgulum, Sen nelerle!..»” (Muslim, SalÂt, 221)
Gece Namazı Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, mÂnevî terakkînin en muhim vÂsıtalarından biri olan teheccudun butun ummeti tarafından hassÂsiyetle ed edilmesini istemiştir. Bu husustaki telkinlerine oncelikle yakınlarından başlamış ve bir gece Hazret-i Ali ile FÂtım ’nın kapısını calarak:
“–Namaz kılmayacak mısınız?” buyurmuş,[3] gecenin mÂnevî feyzinden istifÂde etmelerini ısrarla tavsiye etmiştir.
Diğer ashÂbına da:
“Aman gece kalkmaya gayret edin! Cunku o, sizden onceki sÂlih kimselerin Âdetidir. Yine o; Rabbiniz ’e yakınlıktır, kotuluklere kefÂrettir (onların ortulmesine vesîle olur) ve gunahlardan alıkoyar.” (Tirmizî, DeavÂt, 101/3549) buyurarak onları seherlerde uyanık olmaya dÂvet etmiştir.
Kıyamet Gunu Fakir Bırakan Uyku CÂbir bin AbdullÂh -radıyallÂhu anhumÂ- anlatıyor:
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- buyurdular ki:
“Hazret-i DÂvûd ’un oğlu Suleyman -aleyhisselÂm- ’ın annesi, oğlu Suleyman ’a:
«–Yavrucuğum! Geceleyin fazla uyuma! Zîr geceleyin fazla uyku, kişiyi kıyÂmet gunu fakir bırakır.» demiştir.” (İbn-i MÂce, İkàmetu ’s-SalÂh, 174)
Teheccud Namazının Fazileti İbn-i Omer -radıyallÂhu anhumÂ- ’nın anlattığı şu hÂdise, teheccudun insanı cehennem azÂbından uzaklaştıracağını acıkca ortaya koymaktadır:
“Allah Rasûlu ’nun sağlığında ruy goren bir kimse, onu Peygamberimiz ’e anlatırdı. Ben de bir ruy gormeyi ve onu Efendimiz ’e anlatmayı cok isterdim. O zaman bekÂr bir delikanlı idim ve mescidde uyurdum.
Bir defasında ruyamda iki melek beni Cehennem ’e goturduler. Baktım ki o, kuyu duvarı gibi orulmuş olup kuyununki gibi iki direği vardı. Şaşırdım, orada kendilerini tanıdığım bazı insanlar da bulunmaktaydı. Ben:
«–Cehennemden AllÂh ’a sığınırım! Cehennem ’den AllÂh ’a sığınırım!» diye haykırdım. O sırada bir başka melek gelip bana:
«–Korkma sana bir şey olmayacak!» dedi.
Bu ruyÂyı ablam Hafsa ’ya anlattım, o da Allah Rasûlu ’ne anlatmış. Bunun uzerine Efendimiz şoyle buyurmuş:
«–AbdullÂh ne guzel ve ne iyi bir adamdır! Bir de geceleyin namaz kılmış olsaydı!..»”
AbdullÂh -radıyallÂhu anh-, o gunden sonra gecenin buyuk bir kısmını ibÂdetle gecirir, cok az uyurdu. (BuhÂrî, AshÂbu ’n-Nebî, 19)
Allah ’ın Sevdiği ve Buğzettiği Kişiler RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, bir kudsî hadîste Yuce Rabbinden naklen; gizlice infakta bulunan, teheccude kalkan ve AllÂh yolunda samîmiyetle gayret gosteren mu ’minleri medhederek şoyle buyurmuştur:
“Uc kişi vardır, AllÂh onları sever. Uc kişi de vardır ki, AllÂh onlara buğzeder. AllÂh ’ın sevdiği uc kişiye gelince:
Bir adam bir cemaate gelir, aralarındaki bir yakınlık sebebiyle değil de, sırf AllÂh adına onlardan bir şeyler ister. İstediğini vermezler. Bu topluluktan biri yavaşca, kimseye hissettirmeden cemaatin arka tarafına kayar ve isteyen kimseye gizlice ihsanda bulunur. (Oyle gizli verir ki) onun verdiğini sÂdece AllÂh ile yardım ettiği kimse bilir.
(İkinciye gelince Bir cemaat yoldadır. Gece boyu yururler. Derken (yorulurlar ve) uyku herşeyden kıymetli hÂle gelir. Bir yerde konaklarlar. (Herkes uyur.) İclerinden birisi kalkıp Bana karşı tevÂzû ile tazarrûda bulunur, Âyetlerimi okur.
(Ucuncusu de şudur Bir kimse seriyyeye (askerî harekÂta) katılmıştır. Duşmanla karşılaşır ve hezîmete uğrarlar. Ancak o ilerler, oldurulunceye veya muvaffak oluncaya kadar savaşmaya devÂm eder.
AllÂh ’ın buğzettiği uc kişi ise: Zin eden ihtiyar, kibirli fakir ve zÂlim zengindir.” (Tirmizî, Cennet, 25/2568; NesÂî, ZekÂt, 75)
Gece Namazı Kılanlara Mujde! Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh- ’ın rivÂyetine gore RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Cennette birtakım koşkler vardır. Dışları iclerinden, icleri de dışlarından gorulur.” buyurmuştu. Bunu işiten bir bedevî ayağa kalkıp:
“–Bu koşkler kimler icindir ey AllÂh ’ın Rasûlu?” diye sordu. Fahr-i KÂinÂt Efendimiz:
“–Sozunu guzel ve hoş soyleyen, tatlı dilli, yemek yediren, oruca devÂm eden ve gece herkes uyurken kalkıp AllÂh icin namaz kılan kimseler icindir!” buyurdu. (Tirmizî, Birr, 53/1984)
Sami Efendi Geceleri Nasıl Gecirirdi? Muhterem ustÂdımız Mûs Efendi -rahmetullÂhi aleyh-, rehber-i fÂzılı olan SultÂnu ’l-Ârifîn Mahmûd SÂmi Ramazanoğlu Hazretleri ’nin mÂrifetullÂh ve kulluk yolundaki yuksek ahlÂkı ile geceleri ihy hÂlinden bir Ânını şoyle anlatır:
“Mahmûd SÂmi Ramazanoğlu Hazretleri ’nin, sîmÂ-yı Âlî, vech-i mubÂrekleri mutebessim olmasına rağmen, yuce gonulleri, icin icin ağlardı. Ummet-i muslimenin, zÂlimlerin elinden necÂt bulmaları icin gozyaşı dokerlerdi. GunahkÂrların kurtuluşu ve affı icin ağlarlar, yaşlarını iclerine akıtırlardı. Kur ’Ân-ı Kerîm tilÂvet edilirken huşû icinde dinlerler, bÂzen gozyaşları suzule suzule yanaklarına akardı. Bilhassa hac esnÂsında Medîne-i Munevvere ile Mekke-i Mukerreme arasında vÂsıta icinde refîklerinin uyuduğu zaman, ay ışığı altında, gozlerinden inci tÂneleri gibi gozyaşlarının suzulduğu gorulurdu. Tasvîre sığmayan bu lÂhûtî manzara, şÃ‚ir ve ediplerin bile tÂrifini yapmakta gucluk cekecekleri bir guzellikte idi.”
Musa Efendi ’nin Gece İbadeti Merhum pederimiz Mûs Efendi Hazretleri ’nin gece ibÂdetlerine olan iştiyakları, Âşığın mÂşuku ile buluşma Ânına olan arzu ve hasretinin tÂrifsiz bir tezÂhuru hÂlindeydi. Bedenen sıkıntılı ve muzdarip oldukları hastalık gunlerinde dahî bu hÂllerini muhÂfaza ederler, boylece dÂim ilÂhî muhabbet ufkunun zirvesinde yaşarlardı. Nitekim gecirdikleri bir goz ameliyatı sonrası narkozdan henuz uyanmışlardı ki, etrafındakilere ilk sorduğu suÂlleri:
“–Saat kac oldu?” cumlesinden ibÂret olmuştu.
“–Efendim! Saat uc olmak uzere!” denilince:
“–Gece ibÂdeti pek muhimdir; ihmÂl edilmez!” diyerek yanındakilerin yardımıyla hemen teyemmum almışlar, icinde bulunduğu ıztıraplı hÂli Âdeta unutmuşcasına gonlunu Rabb ’ine vererek tÂrifsiz bir mÂnevî zevk ve şevk icinde îm ile iki rekÂt teheccud namazı kılmışlar, sonra da mûtad zikir ve tesbîhÂtını îfÂya koyulmuşlardı. Bu hÂliyle bizlere Âdeta:
“Korkuyla ve umitle Rab ’lerine yalvarmak uzere vucutları yataklarından uzak kalır ve kendilerine verdiğimiz rızıktan AllÂh yolunda harcarlar.” (es-Secde, 16) Âyet-i kerîmesinin sırrını anlatıyorlardı.
Gece İbadetine Nasıl Kalkılır? Bir kimse İbrÂhîm bin Edhem Hazretleri ’ne:
“–Gece ibÂdetine kalkamıyorum, bana bir cÂre oğret.” deyince şu cevÂbı alır:
“–Gunduzleri AllÂh ’a isyÂn etme; geceleri O seni huzûrunda durdurur, geceleyin O ’nun huzûrunda bulunmak, en yuce bir şereftir. GunahkÂrlar bu şerefi hak edemezler!”
Musluman Askerlerin Ozellikleri Gece ibÂdeti, rûhî ve bedenî sıhhatin te ’mininde de en muhim muessirlerden biridir.[4] Hastalıkları defeder, maddî ve mÂnevî bir kuvvet, dirÂyet ve heybet bahşeder. Bu hususla ilgili şu hÂdiseler ne kadar ibretlidir:
Yermuk Harbi ’nde iki ordu birbirine yaklaşınca Rum kumandanı, İslÂm askerlerinin durumunu tedkîk icin bir Arap cÂsusu vazîfelendirdi. CÂsus, gerekli istihbÂrÂtı edinip donunce:
“–Muslumanların durumu nasıl? Ne yapıyorlar?” diye sordu. CÂsus gorduklerini şoyle anlattı:
“–Onlar geceleri Âbid, gunduzleri de suvÂri bir millet!..”
Bunun uzerine komutan şu cevÂbı verdi:
“–ŞÃ‚yet doğru soyluyorsan, yerin altında olmak, onlarla yerin ustunde karşılaşmaktan daha hayırlıdır...”[5]
Hz. Muhammed ’in (s.a.v.) Askerleri Buna benzer diğer bir hÂdise:
Savaşlarda hicbir duşman RasûlullÂh ’ın ashÂbına ustun gelemiyordu. Aynı şekilde muslumanlara yenilen Rum hukumdÂrı Hirakl, askerlerine hiddetle:
“–Yazıklar olsun size! Şu savaştığınız kavim nasıl insanlardır? Onlar da sizin gibi beşer değiller mi?” diye sordu.
“–Evet.” dediler.
“–Peki siz mi coksunuz, yoksa onlar mı?” diye sorunca:
“–Efendim, biz her hususta onlardan kat kat ustunuz.” dediler.
“–O hÂlde size ne oluyor ki, onlarla her karşılaştığınızda hezîmete uğruyorsunuz?” dediğinde ise Rum buyuklerinden bilge bir ihtiyar ayağa kalkarak şu tespitlerde bulundu:
“–Cunku onlar, geceleri ibÂdetle gecirirler, gunduzleri oruc tutarlar, ahitlerini yerine getirirler, iyiliği emredip kotulukten sakındırırlar ve aralarında her şeylerini paylaşırlar…”
Bu cevap uzerine Hirakl:
“–Sen gercekten doğru soyledin.” dedi.[6]
GECE İBADETİNİN ONEMİ VelhÂsıl geceler, zihnin ve kalbin berrak; idrÂk, tahassus ve ifÂdenin keskin; hÂfızanın kuvvetli, maddî-mÂnevî yollarda ilerlemenin sur ’atli ve kolay olduğu mustesn zamanlardır. Kendisini buyuk vazîfelerin beklediği kimselerin gunduzlere hazırlanması icin, geceler bulunmaz bir fırsattır. Toplumun ıslÂhına gayret eden takv sÂhibi, fedÂkÂr ve şuurlu kimseler icin şahsiyeti inşÃ‚ demleridir. Gecenin sukûnet dolu bediî manzarasının hakîkî sırları ise, ancak onu ibÂdet ve tefekkurde derinleşerek ihy edebilen sÂlih mu ’minlere Âittir. Bu sır ve hikmetlere sÂhip olan kulların kalp Âlemleri, ulvî hasletlerle, yerler ve gokler kadar genişleyip nice ilÂhî tecellîlere mÂkes olur ve mÂrifetullÂh libÂsına burunur.
Dipnotlar:
[1] Muhammed PÂrsÂ, Muhammed BahÂeddîn Hazretleri ’nin Sohbetleri, trc. Necdet Tosun, İstanbul 1998, s. 60. [2] Bu hadîs-i şerîfin beyÂnına gore, Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- Bakara Sûresi ’nden sonra Nis Sûresi ’ni, ondan sonra da Âl-i İmrÂn Sûresi ’ni okumuştur. Bu sıralamayla okuyuş, hÂlihazırdaki Bakara, Âl-i İmrÂn ve Nis şeklindeki sûre tertîbine uymamaktadır. Hadîs şÃ‚rihleri, bunun hikmetini iki şekilde îzÂh etmişlerdir: Birincisi, o zamanlar henuz sûrelerin tertibi son şeklini almamıştır. İkincisi de, bu sıralamayla okumanın da cevÂzını gostermek icindir. [3] BuhÂrî, Teheccud, 5. [4] Bkz. Tirmizî, DeavÂt, 101/3549. [5] Taberî, TÂrih, Mısır ts., III, 418. [6] İbn-i AsÂkîr, TÂrîhu Dımaşk, ts., II, 97.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 1, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
GECE İBADETİ NE ZAMAN BAŞLAR?