Allah yolunda olmanın ehemmiyeti ve faydası nedir? Allah yolunda gayret sahibi olmak ile ilgili ornekler.Allah yolunda gayretli olmanın İslÂm dînindeki adı “CihÂd”dır. CihÂd, İslÂm ’ın muhÂfazasına ve devÂmına medÂr olan her fiili icine alan geniş bir mÂnÂya sÂhiptir. Dolayısıyla, cihÂd icin, duşmana karşı mutlaka silÂhlı bir mucÂdele yapmak gerektiği şeklinde bir duşunceye kapılmamak îcÂb eder.
Nitekim Âyet-i kerîmelerde ve hadîs-i şerîflerde ifÂde buyrulan mal ve can ile cihÂddan kasıt da, yalnızca silÂhla savaşmak değildir. Zîr silÂh, zulmu kaldırmak ve hakkı tevzî etmek icin son cÂre olarak mecbur kalındığında kullanılan bir vÂsıtadır.
CihÂdın hedefi fetihtir. Fetihlerin en ulvîsi ise gonullerin fethidir ki, bunu gercekleştirebilmek icin, başta sozlu ve yazılı tebliğ olmak uzere pek cok yol ve vÂsıta mevcuttur.
Nitekim cihÂd Âyetlerinin cokca nÂzil olduğu Mekke doneminde mu ’minlerin henuz ciddî bir harp gucu yoktu. Onlar, cÂhiliye insanlarının zulum ve terorune karşı İslÂm ’ı, yÂni insanlığı, hakkı, adÂleti tevzî ve tebliğ adına sÂdece bir mu ’min şahsiyeti sergileyebiliyorlardı. Nitekim Kur ’Ân-ı Kerîm, onların bu hÂlini “buyuk cihÂd” diye isimlendirmiştir.[1]
Bu geniş mÂnÂsıyla cihÂd, muslumanlar icin cok muhim bir vazifedir. Onun ehemmiyetini şuradan da anlayabiliriz ki, CenÂb-ı Hak, bÂzı emirlerinde mukellefiyetin hem nisÂbını ve hem de nisbetini beyan buyurmuştur. Mesel zekÂtın, ne miktarda mala sÂhip olunursa odenmesi gerektiği belli olduğu gibi ne nisbette odeneceği de bellidir. Namaz, oruc vs. de hep boyledir. Bunlar tÂyin edilen miktarda îf edildiğinde mu'min, borctan kurtulmuş olmanın gonul huzuruna erişebilir. LÂkin, cihÂd icin ne nisÂb, ne de nisbet bildirilmiştir. Bu yuzdendir ki, sÂhip olunan imkÂnları Allah yolunda son haddine kadar sarf etmek gerekmektedir. ZîrÂ, ne kadar gayret edilirse edilsin, yine de borcun odendiğine dÂir bir kanaat sÂhibi olunamaması, gayretin Âzamî derecede sarf edilmesini gerektirmektedir.
Boyle olduğu hÂlde, bugun İslÂmî esaslar arasında en fazla ihmÂl edilen mevzû, cihÂddır. HÂlbuki farzların sıralanmasında o ilk sırayı teşkil etmektedir. LÂkin insanların coğu, dîn gayretiyle İslÂm ’ın muhÂfaza ve mudÂfaası istikÂmetindeki kucuk bir amelde bulunmakla mes ’ûliyetini yerine getirdiğini duşunerek hemen tesellîye kavuşmakta, rehÂvete kapılmaktadır. Coğu kimse, bu hususta miktÂrı tÂyin edilmemiş bir borc altında olduğundan gÂfildir. Gercek bir mu ’min, îman nîmetini kendisine ulaştıran gecmişlerinin hizmetlerini takdir etmekle birlikte, bu nîmetin gelecek nesillere intikÂlini sağlayacak amellere de dort elle sarılmak mecbûriyetindedir. Cunku gunumuzdeki en buyuk cihÂd, mu ’minin kendini toplumun gidişÃ‚tından mes ’ûl hissederek emr bi ’l-mÂrûf ve nehy ani ’l-munker ’de bulunması, yÂni İslÂm ’ı guzel bir uslûb ile bizzat yaşayarak cevresindekilere anlatmasıdır.
ALLAH YOLUNDA OLMANIN EHEMMİYETİ VE FAYDASI Allah yolunda gayret sÂhibi olmak, her mu ’min icin, hem aslî bir vazife hem de en buyuk bahtiyarlıktır. CenÂb-ı Hak, rızÂ-yı ilÂhîsi yolunda gayret etmenin kulları icin ne kadar kÂrlı bir ticÂret olduğunu şoyle beyÂn buyurmaktadır:
“Ey îmÂn edenler! Size, elem verici bir azaptan kurtaracak ticÂreti gostereyim mi? AllÂh ’a ve Rasûlu ’ne inanır, mallarınızla ve canlarınızla Allah yolunda cihÂd edersiniz. Eğer bilirseniz, bu sizin icin daha hayırlıdır.” (es-Saff, 10-11)
Yuce Rabbimiz, kendi yolunda yardımlaşarak, kardeşce ve muhabbetle calışan kullarını sevdiğini bildirmiş[2] ve onları şoyle mujdelemiştir:
“Bizim uğrumuzda gayret gosterip mucÂhede edenlere elbette (muvaffakıyet) yollarımızı gosteririz…” (el-Ankebût, 69)
ZÂten AllÂh ’ın rahmetini ummaya hak kazananlar da ancak boyle kimselerdir.[3]
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz birgun ashÂbı ile birlikte yururken durmuş ve:
“İcinizde, benim Kur ’Ân ’ın nuzûlu ve tebliği husûsunda gayret ve titizlik gosterdiğim gibi, onun tefsîr edilip anlaşılmasında da aynı tavrı sergileyecek kimseler vardır!” buyurmuştur. (Ahmed, III, 82)
Fahr-i KÂinÂt Efendimiz bu sozuyle, AllÂh icin calışan mu ’minleri medhetmiş ve onları kendi dÂvÂsının temsilcileri olarak gorduğunu beyÂn etmiştir.
MevlÂn Hazretleri, her hÂlukÂrda Allah yolunda gayret gostermek gerektiğini ne guzel ifÂde eder:
“İster yavaş gitsin, ister acele edip koşsun, arayan elbette aradığını bulur. Ey Hak yoluna duşen kişi, isteğine iki elinle sarıl! Cunku istek, iyi bir kılavuzdur. Topal da olsan, sakat da olsan, uyuklasan, hatt kusurlu da olsan, yine O ’nun yolunda ol, O ’na doğru surun, O ’nu, yÂni AllÂh ’ı ara!
Allah yolunda surune surune cevgen onundeki bir top gibi O ’na doğru koş! BÂzen soz soyleyerek, bÂzen susarak, bÂzen koklayarak her taraftan O Hakîkat PÂdişÃ‚hı ’nın feyz kokusunu almaya calış!”
Yine Hazret-i MevlÂnÂ, Allah yolunda olmanın ehemmiyetini ve faydasını şoyle ifÂde eder:
“Uykun varsa bile Hak yolunda uyu, yoldan kalma! Allah yolunda uyurken belki kÂmil bir yolcu rastlar da, seni gafletten, uykudaki hayallerden kurtarır.”
Birgun ashÂb-ı kirÂmdan biri, hangi ibÂdetin cihÂda denk olduğunu sordu. Rasûl-i Ekrem Efendimiz ona, boyle bir ibÂdetin bulunmadığını soyledi. Adam ısrarla aynı soruyu soruyor, Efendimiz de aynı cevÂbı veriyordu. Sonunda Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şunları soyledi:
“Allah yolunda cihÂd eden kimse neye benzer bilir misin? Savaşa giden yiğit, cepheden donunceye kadar; hic ara vermeden namaz kılan, hic iftar etmeden oruc tutan ve AllÂh ’ın Âyetlerine hakkıyla itaat eden kimse gibidir. Sen bunu yapabilir misin?” (BuhÂrî, CihÂd, 1; Muslim, İmÂre, 110; Tirmizî, FedÂilu ’l-CihÂd, 1)
Allah yolunda gayret, herkesin imkÂnına ve istîdÂdına goredir. Herkes aynı şeyden mes ’ûl değildir. Kimi malıyla, kimi canıyla, kimi ilmiyle, kimi konuşmasıyla, kimi de beden kuvvetiyle, elinden geldiğince Allah yolunda calışır ve O ’nun rızÂsını kazanmaya gayret eder. Mu ’min, niyetiyle yaptığı her işin Allah yolunda olmasını sağlayabilir. Samîmî bir niyetle yaşarken, yemesi, icmesi, calışması, hatt uyuması bile Allah yolunda sayılır. HelÂlinden kazanmak icin calışması, evlÂtlarını İslÂmî bir terbiye ile yetiştirmek icin gayret gostermesi, guzelce ibÂdet edebilmek icin yiyip icmesi ve uyuması bile ibÂdet sayılır. Bu esnÂda, imkÂnı nisbetinde AllÂh ’ın dînine yardımcı olması veya bu gÂye ile calışanlara destek vermesi de Allah yolundaki gayretler cumlesindendir.
ALLAH YOLUNDA GAYRET ORNEKLERİ Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, buyuk bir tevÂzû ile AllÂh icin yapılabilecek her işe koşmuştur. Bir devlet başkanı olduğu hÂlde Mescid-i Nebevî ’nin inşÃ‚sında ashÂbıyla birlikte kerpic taşımıştır. O bir taraftan kerpicleri taşırken, bir yandan da:
“Bu yuk Hayber yuku değildir. Ey Rabbimiz! Bu, Sen ’in katında daha kalıcı, daha iyi ve daha temiz bir iştir.” buyurmuştur. (BuhÂrî, MenÂkıbu ’l-EnsÂr, 45)
Peygamber Efendimiz bu sozleriyle; taşımakta oldukları yukun dunyevî bir menfaat icin olmadığını, Allah yolundaki bu gayretin, insanların Hayber ’den ticÂret maksadıyla getirdikleri hurma ve kuru uzum gibi maddî metÂlardan daha kÂrlı ve hayırlı olduğunu ifÂde buyurmuştur.
Yine mescidin inşÃ‚sı esnÂsında, toprak taşıyan bir adam, Âlemlerin Efendisi ’ne rastlayınca O ’na:
“–Ey AllÂh ’ın Rasûlu! MusÂade buyrunuz, kerpicinizi ben taşıyayım!” demişti. Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- ise cevÂben:
“–Sen git, başka bir tane al! Zîr sen AllÂh ’a benden daha cok muhtac değilsin!” buyurdu.[4]
Demek ki her insan Allah TeÂl ’ya muhtactır ve O ’nun rızÂsını kazanmak icin elinden gelen her hizmete koşmak zorundadır. Bu sebeple de her musluman, imkÂnı ve gucu nisbetinde Allah yolunda ihlÂsla gayret etmelidir. Allah TeÂlÂ, kullarını guclerinin yetmeyeceği hususlarda mes ’ûl tutmamakla birlikte, yapabilecekleri hizmetlerdeki ihmalleri sebebiyle de hesÂba cekecektir.
Diğer İnsanlar İcin Bir Ecir Var, Senin İcin ise İki Ecir Var! Mescid-i Nebevî yapılırken, herkes kerpicleri birer birer taşıyor, Ammar bin YÂsir -radıyallÂhu anh- ise, biri kendisi, diğeri de Peygamber Efendimiz icin olmak uzere ikişer ikişer taşıyordu. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- onu gordu, tozlarını silkeledi ve:
“–Ey Ammar! Sen kerpicleri nicin arkadaşların gibi birer birer taşımıyorsun?” diye sordu. O da:
“–Allah ’tan, bunun ecrini bekliyorum!” dedi. Bunun uzerine, Peygamber Efendimiz onun sırtını sıvazladı ve:
“–Ey Sumeyye ’nin oğlu! Diğer insanlar icin bir ecir var, senin icin ise iki ecir var!” buyurdu. (Ahmed, III, 91; İbn-i Kesîr, el-BidÂye, III, 256)
Allah Yolundaki Hizmet Abdullah bin Evf -radıyallÂhu anh- ’ın, hanımı vefÂt ettiğinde insanlara soylediği şu sozler, ashÂb-ı kirÂmın Allah yolundaki hizmet ve gayretlere olan şevk ve heyecanlarını ne guzel dile getirmektedir:
“–Onun tabutunu taşıyın, hem de şevkle taşıyın! Cunku o ve hizmetcileri, temeli takv uzerine kurulan Peygamberimiz ’in mescidi icin geceleri taş taşırlardı. Biz erkekler de gunduzleri ikişer ikişer taşırdık.” (Heysemî, II, 10)
Dunya ve İcindekilerden Daha Hayırlı Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ashÂbıyla birlikte Bedir ’e doğru yola cıktığında, deve sayısı yetersiz olduğundan, bir deveye sırayla uc kişi biniyordu. Fahr-i KÂinÂt Efendimiz de, devesine Hazret-i Ali ve Ebû LubÂbe -radıyallÂhu anhumÂ- ile nobetleşe biniyordu. Yurume sırası Peygamber Efendimiz ’e gelince arkadaşları:
“–YÂ Rasûlallah! Lutfen siz binin! Biz, Siz ’in yerinize de yururuz.” dediler. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ise:
“–Siz yurumeye benden daha tahammullu değilsiniz. Ayrıca ben de sevap kazanma husûsunda sizden daha mustağnî değilim.” buyurdu. (İbn-i Sa ’d, II, 21; Ahmed, I, 422)
İşte Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in sevap kazanma husûsundaki bitmez tukenmez azmi… Bir musluman da Server-i Âlem Efendimiz ’in izini tÂkip ederek hicbir zaman hayra ve sevÂba doymamalı, son nefesine kadar Allah yolunda ecir kazandıracak adımlar atmalıdır. Zîr bir hadîs-i şerîfte şoyle buyrulur:
“Sabah veya akşam Allah yolunda birazcık yurumek, dunya ve icindekilerden daha hayırlıdır…” (BuhÂrî, CihÂd, 6)
Allah ’ın Rızasını Tahsil Genc sahÂbîlerin AllÂh ’ın rızÂsını tahsîl icin gosterdikleri gayreti sergileyen şu misaller de pek mÂnidardır:
Peygamber Efendimiz, Bedir ’e gitmeden once ordusunu teftiş etmiş, on beş yaşından kucuk olanları geri cevirmişti. Sa ’d bin Ebî VakkÂs -radıyallÂhu anh-, o gun yaşadığı bir hÂtırasını şoyle nakleder:
“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in yaşı kucuk olanları cevirmesinden az once, kardeşim Umeyr ’i saklanmaya calışırken gordum:
«–Ne oldu sana kardeşim?» dedim.
«–Allah Rasûlu beni kucuk gorur de geri cevirir diye korkuyorum! HÂlbuki ben sefere cıkmayı cok istiyorum ve AllÂh ’ın bana şehîdlik nasîb etmesini umîd ediyorum!» dedi.
Gercekten de kardeşim Umeyr, RasûlullÂh ’a arz edilince onun henuz kucuk olduğunu gorup:
«–Sen geri don!» buyurdu. Umeyr ağlamaya başladı. Onun uzulmesini istemeyen Peygamber Efendimiz de kendisine musÂade buyurdu. Umeyr kucuk olduğu icin kılıcını ben bağlayıveriyordum. Bedir ’de şehîd duştuğu zaman 16 yaşlarında idi.” (VÂkıdî, I, 21; İbn-i Sa ’d, III, 149-150)
Savaşa Katılmak İsteyen Gencler Rasûl-i Ekrem Efendimiz, Uhud Harbi ’ne cıkarken, bir yerde durmuş ordusunu teftiş ediyordu. Savaşa katılabilecek yaştaki genclere izin veriyor, musÂit olmayanları ise geri ceviriyordu. Semure bin Cundeb ile RÂfî bin Hadîc de geri cevrilenler arasında idi. Zuheyr bin RÂfî:
“–YÂ Rasûlallah! RÂfî iyi ok atar!” diyerek onun orduya katılmasını istedi. RÂfî bin Hadîc hÂdisenin devÂmını şoyle anlatır:
“Ayaklarımda mestlerim vardı. Parmaklarımın ucuna basarak uzun gorunmeye calıştım. Rasûlullah da benim orduya katılmama izin verdi. Semure bin Cundeb, bana musÂade edildiğini duyunca, uvey babası Murey bin SinÂn ’a:
«–Babacığım! Rasûlullah -aleyhissalÂtu vesselÂm- RÂfî ’ye musÂade etti. Beni ise geri cevirdi. HÂlbuki ben gureşte onu yenebilirim.» dedi. Murey -radıyallÂhu anh-:
«–YÂ Rasûlallah! Benim oğlumu geri cevirip RÂfî ’ye izin verdiniz. Oysa oğlum gureşte RÂfî ’yi yener.» dedi. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, Semure ile bana:
«–Haydi gureşin bakalım!» dedi.
Gureştik, neticede Semure beni yendi. Bunun uzerine Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ona da izin verdi.”[5]
İlerle Ey Musab Genc sahÂbîlerden Mus ’ab bin Umeyr -radıyallÂhu anh-, Uhud ’da Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’i mudÂfaa ederken şehîd olmuştu. Bunun uzerine meleklerden biri, Hazret-i Mus ’ab ’ın sûretine girerek elinden sancağı almıştı. Peygamber Efendimiz ise henuz O ’nun şehÂdetinden haberdar olmadığı icin sancaktara hitÂben:
“– تَقَدَّمْ يَا مُصْعَبُ : İlerle ey Mus ’ab!” buyurmuşlardı.
Bunun uzerine melek donup bakınca onun Mus ’ab değil, bir melek olduğunu fark eden Peygamber -aleyhissalÂtu vesselÂm- Efendimiz, mubÂrek sahÂbîsinin şehîd olduğunu anlamışlardı. Daha sonra Mus ’ab bin Umeyr -radıyallÂhu anh- ’ın mubÂrek naaşı bulunmuş, ancak bu sefer de onu saracak bir kefen bulunamamıştı. (İbn-i Sa ’d, III, 121-122)
Sonunda kısa da olsa bir kefen bulundu. Fakat onunla başı ortulse ayakları, ayakları ortulse başı acıkta kalıyordu. Vaziyet Allah Rasûlu ’ne bildirildi. Fahr-i KÂinÂt Efendimiz, mubÂrek şehîdin başının kefenle, acıkta kalan ayaklarının da Arfec denilen guzel kokulu otlarla ortulmesini emir buyurdu. (Bkz. BuhÂrî, CenÂiz, 27)
İki Gozcu Muslumanlar Bedir ’e gelip yerleştiklerinde, Kureyş, Umeyr bin Vehb ve suvÂrîlerinden Ebû UsÂme ’yi birbiri ardınca İslÂm ordusunu teftiş etmek icin gondermişlerdi. İslÂm ordusunun etrafını dolaşan bu iki gozcu de, yaklaşık şu beyanda bulundular:
“–VallÂhi, ne kısır ve iri develer ne atlar ne sayıca cok asker ve ne de buyuk bir hazırlık gordum! Fakat oyle bir cemaat gordum ki, onlar Âilelerine donup gitmeyi değil, şehîd olmayı arzu ediyorlar! Kılıclarından başka kendilerini savunacakları bir şeyleri ve sığınakları da bulunmuyor!” (VÂkıdî, I, 62)
Cennete Girmek Uzere Ayağa Kalkınız! Enes -radıyallÂhu anh- ’ın bildirdiğine gore, Bedir ’de muşrikler yaklaştığında Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Genişliği goklerle yer arası kadar olan cennete girmek uzere ayağa kalkınız!” buyurdu. EnsÂr ’dan Umeyr bin HumÂm -radıyallÂhu anh-:
“–YÂ Rasûlallah! Genişliği goklerle yer arası kadar olan cennet mi?” diye sordu. Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm-:
“–Evet.” buyurdu. Umeyr:
“–Ne iyi, ne ÂlÂ!” dedi. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Niye oyle soyledin?” diye sordu. Umeyr -radıyallÂhu anh-:
“–AllÂh ’a yemin ederim ki y Rasûlallah, cennet ehlinden olmayı istediğim icin oyle soyledim, başka bir maksadım yok.” dedi. Rasûl-i Ekrem Efendimiz:
“–Şuphesiz sen cennetliksin.” buyurdu.
Umeyr, bu soz uzerine torbasından birkac hurma cıkartıp onları yemeye başladı. Sonra da:
“–Eğer şu hurmalarımı yiyinceye kadar yaşarsam, bu gercekten uzun bir hayattır.” diyerek elindeki hurmaları attı ve cihÂda koştu. Sonra şehîd oluncaya kadar muşriklerle savaştı. (Muslim, İmÂre, 145; Ahmed, III, 137)
Kadına Sormaya Gerek Yok TafÂve Kabîlesi ’nden bir tuccar şoyle anlatır:
“KÂfilemizle Medîne ’ye gitmiştim. Mallarımızı sattıktan sonra kendi kendime; «Şu zÂta (Peygamber Efendimiz ’e) bir uğrayayım da kabîleme O ’nunla alÂkalı haberler gotureyim.» diyerek Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in yanına vardım. Bana bir ev gostererek şoyle buyurdu:
«–Şu evde bir kadın oturuyor. Bir İslÂm birliği ile gazÂya cıkmış, geride on iki keci ile bir dokuma tezgÂhı bırakmıştı. Donduğunde kecileri ile dokuma tezgÂhının kaybolduğunu gordu. Bunun uzerine CenÂb-ı Hakk ’a; “Y Rabbî! Sen ’in yolunda sefere cıkan kimseleri hıfz u emÂnına aldığını bildirmiş, teminat vermiştin. Kecilerim ve tezgÂhım kaybolmuş, Sen ’den kecilerimi ve tezgÂhımı istiyorum.” diye du etti… Sabah kalktığında kaybolan kecilerini ve tezgÂhını iki kat fazlasıyla buldu. İşte kadın orada, istersen git kendisine sor!»
Ben de:
«–Sana inanıyor ve Sen ’i tasdîk ediyorum, (kadına sormaya gerek yok)!» karşılığını verdim.” (Ahmed, V, 67; Heysemî, V, 277)
Cennette Topallayarak Yurudu EnsÂr ’dan Selimeoğulları ’nın reisi Amr bin Cemûh, topal bir kimse idi. Kendisinin dort oğlu vardı; Allah Rasûlu ile birlikte savaşlara katılırlardı. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Uhud Gazvesi ’ne cıkacağı sırada Amr da sefere katılmak istedi. Oğulları:
“–Sen cihÂd ile mukellef değilsin. Allah TeÂl seni ozur sÂhibi olarak kabûl etti. Biz senin yerine gidiyoruz.” dediler. Amr -radıyallÂhu anh-:
“–Siz zÂten Bedir gunu benim cennete girmeme mÂnî oldunuz. VallÂhi ben bugun sağ kalsam dahî, muhakkak birgun şehîd olup cennete gireceğim!” dedi. Sonra hanımına da:
“–Herkes şehîd olup cennete giderken ben sizin yanınızda oturup duracak mıyım?” diyerek cıkıştı. Hemen kalkanını aldı ve:
“–AllÂh ’ım! Beni Âileme geri cevirme!” diye du ettikten sonra Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in yanına gitti. Peygamber Efendimiz ’e:
“–Oğullarım beni Medîne ’de bırakmak istiyorlar. Beni, Sen ’inle birlikte savaşa cıkmaktan menediyorlar. VallÂhi, ben şu topal hÂlimle cennete ayak basmayı arzuluyorum.” dedi. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Allah TeÂl seni mÂzur gormuştur. Sana cihÂd farz değildir.” buyurdu. Amr -radıyallÂhu anh-:
“–YÂ Rasûlallah! Siz benim Allah yolunda olunceye kadar savaşarak şehîd olup şu topal ayağımla cennette yurumemi uygun gormez misiniz?” dedi. Nebiyy-i Muhterem Efendimiz:
“–Evet, uygun gorurum.” buyurdu. Oğullarına da:
“–Artık babanızı savaştan menetmeyiniz. Umulur ki, Allah ona şehÂdet nasîb eder.” buyurdu.
Amr kıbleye dondu ve:
“–AllÂh ’ım! Bana şehîdlik nasîb eyle! Beni mahrum ve me ’yûs olarak ev halkımın yanına dondurme!” diyerek du etti ve cihÂda katıldı.
Uhud Harbi ’ne iştirÂk eden, şehÂdet heyecÂnıyla dolu bu sahÂbî, cihÂd esnÂsında; “VallÂhi ben cenneti ozluyorum.” demiş, netîcede kendisini korumaya calışan bir oğlu ile birlikte şehîd duşmuştur. Daha sonra Fahr-i KÂinÂt Efendimiz onun hakkında:
“Varlığım kudret elinde bulunan AllÂh ’a yemin ederim ki, Amr ’ın cennette topallayarak yuruduğunu gordum!” buyurmuştur. (VÂkıdî, I, 264-265; İbn-i Esîr, Usdu ’l-GÂbe, IV, 208)
Once Musluman Ol, Sonra Savaş! Kabîlesinin İslÂm ’a girmesine once îtirÂz eden, fakat daha sonra da bu hareketine pişman olan Usayram, tepeden tırnağa silÂhlanmış bir hÂlde Uhud ’a, Nebî -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in yanına geldi ve:
“–YÂ Rasûlallah! Sizinle birlikte once savaşa mı katılayım, yoksa musluman mı olayım?” dedi. Rasûl-i Ekrem Efendimiz:
“–Once musluman ol, sonra savaş!” buyurdu. Bunun uzerine Usayram musluman oldu, sonra savaştı ve şehîd oldu. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Az calıştı, fakat cok kazandı!” buyurdu. (BuhÂrî, CihÂd, 13; Muslim, İmÂre, 144)
Yaralıların arasında yatarken, kendisine meraklı nazarlarla bakanlara son nefesinde:
“–Ben musluman olmak icin geldim. Allah ve Rasûlu uğrunda carpıştım ve yaralandım!” diyordu.
Ebû Hureyre -radıyallÂhu anh-, bu mubÂrek şehîdi, bir bilmece gibi sahÂbîlere sorar:
“–Soyleyin bakalım, hayÂtında bir kere bile namaz kılmadan cennete giren kişi kimdir?” derdi. İnsanlar cevÂbını bilemez, kendisinin soylemesini isterlerdi. Ebû Hureyre de:
“–O, Usayram, yÂni Amr bin SÂbit ’tir!” derdi. (İbn-i HişÃ‚m, III, 39-40; VÂkıdî, I, 262)
Evde HimÂyeye Muhtac Kızlar Olmasaydı CÂbir bin Abdullah -radıyallÂhu anhumÂ- şoyle demiştir:
“Uhud Harbi ’nden onceki gece babam beni yanına cağırdı ve:
«–Nebî -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in sahÂbîlerinden ilk şehîd edilecek kişinin ben olacağımı sanıyorum. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’den sonra, benim icin geride bırakacağım en kıymetli kişi sensin. Borclarım var, onları ode. Kardeşlerine dÂim iyi muÂmelede bulun.» dedi.”
Diğer bir rivÂyete gore, bu îman heyecÂnını oğluyla da paylaşma arzusunu şoyle dile getirdi:
“–CÂbir! Evde himÂyeye muhtac kızlar olmasaydı senin de şehîd olmanı isterdim!..”
CÂbir -radıyallÂhu anh- devamla der ki:
“–Sabahleyin babam ilk şehîd duşen kişi oldu. Bir başka şehîd ile birlikte onu bir kabre defnettim. Sonra onu mustakil bir yere defnetmek istedim. Altı ay sonra onu mezarından cıkardım. Bir de ne goreyim: Kulağı(nın bir kısmı) hÂric, butun vucûdu kabre defnettiğim gunku gibiydi! Onu yalnız başına bir mezara defnettim.” (BuhÂrî, CenÂiz, 78)
Allah Yolunda Oldurulenleri Sakın Olu Sanmayın Hazret-i CÂbir -radıyallÂhu anh- bir başka rivÂyette şoyle anlatır:
Bir defÂsında ben mahzun bir hÂlde iken Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ile karşılaşmıştım. Bana:
“–Seni niye boyle uzgun goruyorum?” buyurdu.
“–Babam Uhud ’da şehîd oldu. Geriye bakıma muhtac kalabalık bir Âile ve bir hayli de borc bıraktı.” dedim.[6] Bunun uzerine:
“–AllÂh ’ın babanı nasıl karşıladığını sana haber vereyim mi?” buyurdu. Ben de; “–Evet!” deyince sozlerine şoyle devÂm etti:
“–Allah, hic kimse ile yuz yuze konuşmaz, dÂim perde arkasından konuşur. Ancak, babanı diriltti ve onunla perdesiz yuzyuze konuştu:
«–Ey kulum, ne dilersen Ben ’den iste, vereyim!» buyurdu. Baban:
«–Ey Rabbim, beni dirilt, Sen ’in yolunda tekrar şehîd olayım!» dedi.
Allah TeÂl Hazretleri:
«–Ama Ben daha once; olenlerin artık dunyÂya geri donmeyeceklerine hukmettim.» buyurdu.[7]
Baban da:
«–Ey Rabbim, oyleyse (benim hÂlimi) arkamda kalanlara bildir!» dedi. Bu talep uzerine şu Âyet-i kerîmeler nÂzil oldu:
«Allah yolunda oldurulenleri sakın olu sanmayın. BilÂkis onlar diridirler; AllÂh ’ın, lutuf ve kereminden kendilerine verdikleri ile mesrûr bir hÂlde Rableri yanında rızıklara mazhar olmaktadırlar. Arkalarından gelecek ve henuz kendilerine katılmamış olan şehîd kardeşlerine de hicbir keder ve korku bulunmadığı mujdesini vermek isterler.» (Âl-i İmrÂn, 169-170)” (İbn-i MÂce, Mukaddime, 13/190)
Allah Yolundaki Gayret Hazret-i Âişe -radıyallÂhu anhÂ- vÂlidemiz, ashÂb-ı kirÂmın Allah yolundaki gayret ve şevkine dÂir muşÃ‚hedelerini şoyle nakleder:
“Hendek Gazvesi gunu, insanların ardından gittim. Arkamdan bir ses geldi. Donup bakınca Sa ’d bin MuÂz ile kardeşinin oğlu HÂrise bin Evs ’i gordum. Olduğum yere coktum. Sa ’d ’ın sırtında dar bir zırh vardı, kolları zırhtan dışarı cıkmıştı. CihÂda katılmayı teşvik eden ve ecel geldiğinde olumun ne kadar guzel olduğunu bildiren bir şiir okuyordu. Annesi ona:
«–EvlÂdım! Koş, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e yetiş! Geciktin vallÂhi!» diyordu. Ben:
«–Sa ’d ’ın zırhı, parmaklarına kadar butun vucûdunu ortseydi iyi olurdu.» dedim. Acık kalan kollarından okla vurulabileceği endişesini taşıyordum. Bu sozume karşılık annesi bana:
«–Allah hukmunu yerine getirir (takdîr edilen ne ise ancak o olur)!» dedi. Hakîkaten Sa ’d o gun yaralandı.” (Ahmed, VI, 141; İbn-i HişÃ‚m, III, 244)
Hazret-i Sa ’d -radıyallÂhu anh-, yarasının ağır ve oldurucu olduğunu anlayınca:
“–AllÂh ’ım! Eğer Kureyş muşrikleriyle herhangi bir carpışma daha takdîr ettiysen, beni de o carpışmada bulunmak uzere sağ bırak! Cunku Rasûl ’une işkence ve kotuluk yapan, O ’nu yalanlayan ve yurdundan cıkaran o Kureyş kavmiyle carpışmayı istediğim kadar, başka hicbir kavimle carpışmayı istemiyorum. Eğer bizimle onlar arasındaki carpışma bu kadarsa, yaramı şehîdliğe vesîle kıl! Beni huzûruna kabul buyur! Kurayzaoğulları ’nın cezÂlandırıldıklarını gorup sevininceye kadar da canımı alma!” diyerek du etti. (VÂkıdî, II, 525; İbn-i Sa ’d, III, 423)
Sa ’d -radıyallÂhu anh- duÂsını bitirir bitirmez kanı dindi, bir damla bile akmadı. (Tirmizî, Siyer, 29/1582; Ahmed, III, 350)
Hazret-i Sa ’d, Kurayzaoğulları ’nın cezÂlandırıldıklarını gorunce, yarası tekrar acıldı. Bir muddet sonra o Peygamber Âşığı sahÂbî, rûhunu şehîden teslîm ederek rahmet-i RahmÂn ’a nÂil oldu.[8]
Sefere Katılma Nîmeti ve Şerefi Tebuk Seferi ’ne hazırlıkların yapıldığı esnÂda ashÂb-ı kirÂm, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ile birlikte, Allah yolunda canlarını fed edebilme seferberliğine cıkmanın ulvî heyecÂnını yaşıyorlardı. Ancak ashÂb-ı kirÂmın fakirlerinden yedi kişi, sefere iştirÂk etmek icin binek hayvanı bulamamıştı. Coğunlukla iki askere, hatt bÂzen uc askere bir deve duşuyordu ve deveye sırayla bineceklerdi. Fakat sefere iştirÂk etmeyi ve her an Allah Rasûlu ile berÂber olmayı cÂn u gonulden arzu ettikleri hÂlde, nobetleşe de olsa binecek bir deve bulamayan fakir sahÂbîler vardı. Onlar da, Allah Rasûlu ’ne gelerek hÂllerini arz ettiler. Bunun uzerine fakirlerin harpten muaf olduklarını bildiren şu Âyet-i kerîme nÂzil oldu:
“(Ey Rasûlum!) Kendilerine binek sağlaman icin Sana geldiklerinde (Sen); «Sizi bindirecek bir binek bulamıyorum.» deyince, infÂk edecek bir şey bulamadıkları icin kederlerinden gozyaşı doke doke donen kimselere de herhangi bir mes ’ûliyet yoktur!” (et-Tevbe, 92)
Âyet-i kerîmede, Hakk ’ın rızÂsına kavuşmak ve Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ile birlikte olabilmek icin teessurlerinden gozyaşı doktuklerinden bahsedilen bu guzîde sahÂbîlerin ihtiyaclarını, İbn-i YÂmin, Hazret-i AbbÂs ve Hazret-i Osman -radıyallÂhu anhum- tedÂrik ettiler.[9] Bir kısmına da daha sonra Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- binek temin etti. (BuhÂrî, MegÂzî, 78)
Seferden muaf oldukları hÂlde Allah Rasûlu ’nden ayrı kalmak kendilerine giran gelen ve kalpleri CenÂb-ı Hakk ’ın muhabbetiyle dolu olan bu sahÂbîler, bu canhıraş iştiyak ve muhabbetlerinin mukÂbilinde sefere katılma nîmet ve şerefine mazhar oldular.
“Ebû Zer Yalnız Yaşar, Yalnız Olur ve Yalnız Başına Diriltilir” Tebuk Seferi ’ne cıkılmış, bir hayli yol alınmıştı. Aradan epey bir zaman gectikten sonra ashÂbdan Ebû Zer -radıyallÂhu anh- da orduya yetişti. O, zayıf hayvanı yola dayanamadığı icin gerilerde kalmış, sonunda hayvanını terk etmiş ve yaya olarak binbir meşakkatle ordunun ardından yetişmişti. Bunu goren Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, mutebessim bir cehreyle:
“–Allah selÂmet versin! Ebû Zer yalnız yaşar, yalnız olur ve yalnız başına diriltilir.” buyurdular.
Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in bu mûcizevî ifÂdeleri, vakti gelince tahakkuk etmiş ve Ebû Zer -radıyallÂhu anh-, gercekten yalnız yaşamış ve yalnız vefÂt etmiştir. (VÂkıdî, III, 1000)
Kişinin MÂnen HelÂkine Sebebiyet Verebilecek Mes ’ûliyet Allah yolunda mes ’ûl olunan bir gayretten geri kalmak, kişinin mÂnen helÂkine bile sebebiyet verebilir. Nitekim Ebû Hayseme -radıyallÂhu anh-, Tebuk Seferi ’nin zorluğu sebebiyle başlangıcta Medîne ’de kalmış, yola cıkan İslÂm ordusuna iştirÂk etmemişti. Birgun bahcesindeki cardakta Âilesi kendisine mukellef bir sofra hazırlamıştı. Ebû Hayseme bu manzarayı gorunce bir an Allah Rasûlu ve ashÂbının ne hÂlde olduğunu, buna mukÂbil kendisinin durumunu duşundu. Yureği sızladı ve kendi kendine:
“–Onlar bu sıcakta Allah yolunda zorluklara katlanmaktayken, benim bu yaptığım, olacak şey mi?!” dedi.
Bu nedÂmetle, kendisi icin hazırlanan sofraya hic el surmeden derhal yola duştu, Tebuk ’te İslÂm ordusuna katıldı.
Ebû Hayseme ’nin geldiğini goren Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, onun bu davranışından memnun oldu ve:
“–Y Eb Hayseme! Neredeyse helÂk olacaktın!..” buyurarak onun affı icin CenÂb-ı Hakk ’a du etti. (İbn-i HişÃ‚m, IV, 174; VÂkıdî, III, 998)
Biraz İleri Git De Yer Ver Ey HÂris! Bir gun HÂris bin HişÃ‚m ile Suheyl bin Amr -radıyallÂhu anhumÂ-, halîfe Hazret-i Omer ’in yanına gittiler. Onu aralarına alarak oturdular. Bir muddet sonra halîfenin yanına ilk MuhÂcirler gelmeye başladı. Her bir MuhÂcir geldikce Hazret-i Omer; “–Şoyle biraz acıl ey Suheyl! Biraz ileri git de yer ver ey HÂris!” diyerek onları kenara oturtuyordu. Sonra EnsÂr gelmeye başladı. Hazret-i Omer yine Suheyl ile HÂris ’e yeni gelen EnsÂr ’a yer vermelerini soyledi. Oyle ki, onlar insanların en sonuna oturdular. (Hazret-i Omer, meclisine gelen kişiyi, İslÂm ’a girmekteki onceliğine ve ihlÂsına gore yakınına oturtuyordu.)
Hazret-i Omer ’in yanından cıktıklarında HÂris, Suheyl ’e:
“–Omer ’in bize yaptığını gordun mu?” dedi. Suheyl -radıyallÂhu anh- da:
“–Onu kınamaya hakkımız yok! Asıl biz kendimizi ayıplayalım. Bu durumu başımıza kendimiz getirdik. O insanlar İslÂm ’a cağrıldıkları zaman hemen koştular, hic beklemeden kabul ettiler. Biz cağrıldığımızda ise yavaş davrandık, geri kaldık!” dedi.
İnsanlar Hazret-i Omer ’in yanından dağılınca, HÂris ile Suheyl tekrar onun yanına varıp:
“–Ey mu ’minlerin emîri, bugun yaptıklarını gorduk. Ancak şunu da biliyoruz ki, bu durumu başımıza getiren yine biziz. Acab bu hatÂnın telÂfisi mumkun mudur?” dediler. Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-:
“–Bunun telÂfisi ancak şu şekilde olabilir.” dedi ve Rum tarafındaki cephelere işÃ‚ret etti. Bunun uzerine onlar da cihÂd icin cıkıp Şam ’a gittiler ve bir daha da donmediler. (Ali el-Muttakî, XIV, 67/37953; HÂkim, III, 318/5227)
AshÂbın Allah Yolundaki Gayreti Ebû Mûs el-Eş ’arî -radıyallÂhu anh- ’ın oğlu Ebû Bekir, ashÂbın Allah yolundaki gayretine guzel bir misÂl olan şu muhteşem hÂdiseyi nakleder:
Babam Ebû Mûs -radıyallÂhu anh- duşmanın karşısında durmuş şoyle diyordu:
“–Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-; «Şuphesiz cennet kapıları kılıcların golgeleri altındadır.» buyurdu.”
Bunun uzerine ustu başı perişan biri ayağa kalkıp:
“–Ey Ebû MûsÂ! Bu sozu Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- soylerken işittin mi?” diye sordu. Ebû MûsÂ:
“–Evet, işittim.” cevÂbını verdi. Bunu duyan adam, arkadaşlarının yanına donup:
“–Sizleri selÂmlıyorum!” dedi ve kılıcının kınını kırıp attı. Sonra elinde kılıcıyla duşmanın uzerine yurudu ve şehîd oluncaya dek duşmanla savaştı. (Muslim, İmÂre, 146; Tirmizî, FedÂilu ’l-CihÂd, 23/1659)
Allah Yolunda CihÂd Ebû Eyyûb el-EnsÂrî -radıyallÂhu anh-, Rumlara karşı tertib edilen gazÂya katılmıştı. Yolda hastalandı. VefÂtı yaklaşınca asker arkadaşlarına şoyle dedi:
“–Şayet olursem beni yanınıza alın ve Rum topraklarına doğru gidebildiğiniz en son noktaya goturun. Duşman saflarıyla karşılaşıp (daha fazla ilerleyemez olduğunuzda) beni oraya, ayaklarınızın altına defnedin!..” (Bkz. Ahmed, V, 419, 416)
İşte Eyyûb Sultan Hazretleri, hayÂtı boyunca Allah yolunda cihÂd etmiş, vefÂtından sonra da kabriyle ve turbesiyle arkasından gelen İslÂm askerlerine hedef gostermek sûretiyle hizmetine devÂm etmiştir.
“KuffÂrla Gaz” Mefkûresi Osmanlı Beyliği, gercek bir devlet olma husûsiyetini Orhan GÂzi zamanında kazanmıştır. O da babası Osman GÂzi gibi, Anadolu icerisindeki hesaplaşmalardan ziyÂde “kuffÂrla gaz” mefkûresini benimsemişti. Bu yolda gozlerini başta İstanbul olmak uzere t otelere dikmişti. Bunun icin kendisine “merzbÂnu ’l-ÂfÂk” (ufukların sÂhibi) unvÂnı verilmiştir. Bir yerde bir aydan fazla durmayıp i ’lÂ-yı kelimetullah yolunda surekli cihÂd uzere bir hayat yaşadığı bilinmektedir. Bununla birlikte O:
“Muruvvet, gazÂdan efdaldir!” diyerek asıl fethi gonullerde tecellî ettirmeyi tercîh ediyordu.
Ozdemiroğlu Osman Paşa Şehadeti Ozdemiroğlu Osman Paşa, AllÂh icin gayret etmiş, buyuk başarılar elde etmişti. III. Murad Han, Paşa ’nın muvaffakıyet dolu hizmetlerine bir mukÂfÂt olarak onu kendisine sadrÂzam yaptı. Ozdemiroğlu Osman Paşa, bu vazifede yaklaşık dort ay hizmet ettikten sonra Kırım ’ın karışması uzerine kendi isteği ile tekrar serdÂr oldu. Bu sırada Kırım ’daki isyÂnın bastırıldığı haberinin gelmesi uzerine bir hatt-ı humÂyûn ile doğu serdarlığına tÂyin edildi.
EcdÂdımız makam ve mevkîden ziyÂde Allah rızÂsının nerede daha cok olduğuna bakıyordu. Ozdemiroğlu da sadrÂzam olduğu hÂlde kendi isteğiyle tekrar cepheye gitmiş, Allah yolunda cihÂd ederken şehîdlik mertebesine yukselerek Rabbine kavuşmuştur.
“Hasaneyn ’in (Hazret-İ Hasan Ve Huseyin ’in) Rûhu İcin” Gencliklerinde, kuvvetleri yerindeyken, savaş meydanlarında duşmana karşı kılıc sallayarak hizmet eden yeniceriler, artık sakallarına ak duşup de kılıc sallayacak dermanları kalmadığı zaman, sırtlarında meşin bir su kırbası ve ellerinde kalaylı bir tasla sokak sokak gezer, Kerbel ’da bir yudum suya hasret bırakılarak şehîd edilen Hazret-i Huseyin -radıyallÂhu anh- icin su dağıtıp sevap kazanmaya calışırlar, “Hasaneyn ’in (Hazret-i Hasan ve Huseyin ’in) rûhu icin” diyerek, susayanlara su ikrÂm ederlerdi.
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in sevgili torunu Hazret-i Huseyin ’in yurek dağlayan hÂtırası, iştahla icilen her yudum suyun ardından tÂzîz edilir ve onun mubÂrek dudaklarından esirgenen birkac yudum su, o gunden beri dunyanın dort bir yanında butun susayanlara ikrÂm edilirdi.[10]
Altın Olarak Tesviye Yuksek tahsil talebesi olan zÂbit Muzaffer, Canakkale Harbi ’nin surup gitmesi uzerine ihtiyÂca binÂen gonullu olarak ordu saflarına katılmıştı. Uc aylık bir tÂlimden sonra Canakkale ’ye sevk edildi. Ancak harp bitmişti. Birliklerin buyuk bir kısmı doğu cephesine sevk edilecekti. Bunun icin de harpte yıpranmış olan nakil araclarının lastik vs. ihtiyaclarının giderilmesi gerekiyordu. Bu iş icin, İstanbullu zÂbit Muzaffer vazifelendirilmişti.
ZÂbit Muzaffer, elindeki tezkere ile derhal İstanbul ’a gitti. Aradığı malzemeleri bir yahûdî tuccarında bularak erkÂn-ı harbiye kaymakamına cıktı. Fakat kaymakam, maddî imkÂnsızlıklar sebebiyle askerin ayağına postal, sırtına kaput bulamadıkları gerekcesiyle istenilen meblÂğı veremeyeceklerini soyledi.
Kaymakamın yanından mahzun bir şekilde ayrılan zÂbit Muzaffer, ne yapacağını bilemez bir hÂldeydi. Birliğine eli boş olarak nasıl donebilirdi? Cephede cekilen sıkıntıları duşunerek sonunda kararını verdi ve yahûdî tuccarın yanına varıp, siparişlerini hazırlamasını, sabah namazından sonra almaya geleceğini ve parasını da o zaman odeyeceğini bildirdi. O gece, sabaha kadar calışarak bir yuz liralık kağıt para hazırladı. İlk bakışta anlaşılamayacak kadar aslına benzeyen bir kağıt paraydı bu… O zamanlar kağıt paraların uzerinde:
“Bedeli DersaÂdet ’te altın olarak tesviye olunacaktır.” ibÂresi yazılırdı. ZÂbit Muzaffer de, kendi hazırladığı yuz liralığın uzerine:
“Bedeli Canakkale ’de altın olarak tesviye olunacaktır.” yazdı.
Sabahleyin erkenden yahûdî tuccardan mallarını aldı ve bu parayı vererek bir gemiyle Canakkale yolunu tuttu.
Uc gun sonra yahûdî tuccar, elindeki parayı bozdurmak icin Osmanlı Bankası ’na gittiğinde, mesele ortaya cıktı. Para sahte idi. Paranın uzerinde kasdedilen altın ise, Canakkale ’de dokulen ve altından daha kıymetli olan şehîd kanlarıydı.
Her nedense yahûdî, bu duruma sukût etti ve hicbir aksulamelde bulunmadı. Ancak hÂdise, butun İstanbul ’a yayıldı ve bundan ŞehzÂde Abdulhalim Efendi ’nin de haberi oldu. ŞehzÂde, derhal alÂka gosterdi. Taklit parayı, yahûdîden bedeli olan altını vererek aldı ve bunu zarif bir mahfaza icinde emniyet muzesine hediye etti.
SON NEFESE KADAR KULLUK VelhÂsıl, CenÂb-ı Hakk ’ın:
“Sana yakîn (olum) gelinceye kadar Rabbine kulluk et!” (el-Hicr, 99) buyruğuna ittib ile, son nefesimize kadar Allah yolundaki gayretlerimizi artırarak surdurmeliyiz. Cunku bu dunya kazanma yeri, Âhiret ise karşılık gorme mekÂnıdır. Dunyadayken amel defterlerimizi ne kadar hayrÂt ve hasenÂt ile doldurabilirsek ebedî hayatta o kadar mes ’ûd oluruz.
Bununla birlikte yaptığımız hayırlara, kazandığımızı duşunduğumuz ecirlere de hicbir zaman guvenmemeliyiz. Zîr CenÂb-ı Hakk ’ın mağfireti, fazlı ve rahmeti, kulların biriktirdiği şeylerden daha hayırlıdır.[11] Bu da kalbin her zaman AllÂh ile beraber olmasına ve ihlÂslı gayretlere bağlıdır.
Dipnotlar:
[1] Bkz. el-FurkÂn, 52. [2] Bkz. es-Saff, 4. [3] Bkz. el-Bakara, 218. [4] Semhûdî, VefÂu ’l-VefÂ, Beyrut 1997, I, 333. [5] Taberî, TÂrîh, KÂhire 1990, II, 505-506; VÂkıdî, I, 216. [6] Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, CÂbir -radıyallÂhu anh- ’a her hususta dÂim yardımcı olmuştur. MeselÂ, borcunu odemesi icin bahcesine giderek malını bereketlendirmesini Allah ’tan niyÂz etmiş, Allah Rasûlu ’nun bu duÂsının ardından Hazret-i CÂbir ’in hurmaları mûcizevî bir şekilde bereketlenerek butun borclarına kÂfi gelmiştir. (BuhÂrî, VasÂy 36, İstikrÂz 9, CihÂd 49, Buyû 34; Muslim, MusÂkÂt 109; Ahmed, III, 303, 373, 391) [7] Tirmizî, Tefsîr, 3/3010. [8] Bkz. İbn-i HişÃ‚m, III, 271. [9] Bkz. İbn-i HişÃ‚m, IV, 172; VÂkıdî, III, 994. [10] A. Turan Alkan, Osmanlı Ansiklopedisi, İst. 1996, İz Yay. V, 20. [11] Bkz. Âl-i İmrÂn, 157; Yûnus, 58; ez-Zuhruf, 32.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 2, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan