Mescid-i Nebevî ’nin yapısı surec icinde nasıl değişti? Hangi sahabi Efendilerimiz doneminde yeniden inşa ve imar edildi?Abdullah bin Omer (r.a) şoyle anlatır:
“Mescid-i Şerîf-i Nebevî, Rasûlullah (s.a.v) zamanında ham kerpic ile bin edilmiş olup tavanı hurma dallarından, direkleri de hurma ağaclarının govdelerinden idi. Ebû Bekir (r.a) buna hicbir şey ilÂve etmedi. Omer (r.a) (yalnız enini, boyunu) artırıp Allah Rasûlu ’nun zaman-ı saÂdetlerindeki inşÃ‚ tarzına gore kerpic ve hurma dallarıyla bin etti ve direklerini de yeniden ağactan yaptı. Sonra Osman (r.a) Mescid ’i değiştirip iyice genişletti, duvarlarını nakışlı taşlarla ve kirecle ordu, direklerini nakışlı taşlardan, tavanını da sac ağacından yaptı.” (BuhÂrî, SalÂt, 62)
Emîru ’l-Mu ’minîn Osman ibn-i AffÂn (r.a) Allah Rasûlu ’nun Mescid-i Şerîf ’ini yeniden bin ettiği zaman insanların (itirÂz kabîlinden) dedikoduları uzerine şoyle buyurdu:
“‒Siz bana îtirÂz etmekte cok aşırı gittiniz. HÂlbuki ben Nebiyy-i Ekrem Efendimiz ’in şoyle buyurduklarını işittim:
«Her kim Allah TeÂl ’nın rızÂsını kasdederek (buyuk, kucuk) bir mescid bin ederse, AllÂh TeÂl da ona Cennet ’te onun gibi bir ev bin eder».” (BuhÂrî, SalÂt, 65; Muslim, Zuhd, 43-44)
Mescid-i Nebevî ’nin ilk genişletilmesi, Allah Rasûlu (s.a.v) zamanında Hayber fethinden sonra oldu. Ebû Bekir (r.a) Mescid ’i yeniledi ancak genişletmedi. Zira ridde savaşları ve fetihlerle meşgul idi. Hicretin 17. senesinde Omer (r.a) Mescid ’i 15 m. kuzeye, bir miktar da batıya doğru genişletti. Hz. Osman ’ın genişletmesi ise hicretin 29. veya 30. senesinde olmuştur. İtirÂz edenler, Mescid ’in Rasûlullah (s.a.v) devrindeki hÂl ve şekliyle bin edilmesini, nakışlı taş ile kirec kullanılmamasını arzu ediyorlardı. HÂlbuki kerpic duvarlar cabuk gevşiyor, hurma govdelerinden yapılan direkler kısa zamanda curuyor, hur­ma dallarından yapılan tavan da namaza gelenleri yağmurdan muhÂfaza edemiyordu. Bu sebeple Osman (r.a) Mescid ’i iyice genişletti, duvarlarını nakışlı taşlarla ve kirecle ordu, direklerini nakışlı taşlardan, tavanını da sac ağacından yaptı. (BuhÂrî, SalÂt, 62)
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Mescid-i Nebevi'den 111 Hatıra, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan