Ashabı Karye kimlerdir? Yasin suresinde anlatılan Ashabı Karye hakkında bilmemiz gerekenler...YÂsîn-i şerîfin ikinci sahîfesinde CenÂb-ı Hak, AshÂb-ı Karye ’yi bizlere bildirmektedir.
“Onlara, şu şehir halkını misal getir! Hani onlara elciler gelmişti.” (YÂsîn, 13)
Kur ’Ân-ı Kerim; bizlere bildirdiği kıssaları, ekseriy şahıs ve mekÂn isimlerine, tarih ve sayılara fazla temas etmeden, ibrete ve hikmete teksif olarak anlatır.
Mufessirler ise; muhtemelen musluman olan ehl-i kitÂba sorarak, bu kıssada gecen karyenin Antakya olduğunu, bu uc elciyi gonderenin Hazret-i İsa olduğunu bildirmişlerdir.
“İşte o zaman Biz, onlara iki elci gondermiştik. Onları yalanladılar. Bunun uzerine ucuncu bir elci gonderdik. Onlar;
«–Biz size gonderilmiş elcileriz!» dediler.
Elcilere dediler ki:
«–Siz de ancak bizim gibi birer insansınız. RahmÂn, herhangi bir şey indirmedi. Siz ancak yalan soyluyorsunuz!»
(Elciler) dediler ki:
«–Rabbimiz biliyor; biz gercekten size gonderilmiş elcileriz. Bizim vazifemiz, acık bir şekilde AllÂh ’ın buyruklarını size tebliğ etmekten başka bir şey değildir!»
(Fakat gafil halk
«–Doğrusu siz, bize uğursuz geldiniz. Eğer bu işten vazgecmezseniz, andolsun sizi taşlarız. Ve bizden size mutlaka fena bir kotuluk dokunur.» dediler.
Elciler şoyle cevap verdi:
«–Sizin uğursuzluğunuz sizinle beraberdir. Size nasihat ediliyorsa, bu uğursuzluk mudur? BilÂkis, siz aşırı giden bir milletsiniz!»” (YÂsîn, 14-19)
ASHABI KARYE KİMLERDİR? “İnsanların toplandığı yer” mÂnasına gelen karye, koy veya kucuk kasaba gibi yerleşim merkezlerini ifade etmektedir. Ancak bu kelime Kur ’Ân-ı Kerîm ’de, Mekke ve Kudus dahil olmak uzere buyuk şehirler icin de kullanılmaktadır. Buna gore “ashÂbu ’l-karye” tabiri ile bir yerleşim merkezindeki insanlar kastedilmektedir.
Kur ’Ân-ı Kerîm, AshÂbu ’l-karye ’ye iki peygamber (mursel) gonderildiğini, halkın onları dinlememesi uzerine ucuncu bir peygamber daha gorevlendirildiğini, fakat onlara bolge halkından sadece bir kişinin iman edip kendilerini savunduğunu ve halka da inanmalarını tavsiye ettiğini, neticede Allah elcilerine karşı koymanın cezası olarak bu karye halkının muthiş bir sesle (sayha) helÂk edildiğini bildirmektedir (bk. YÂsîn 36/13-29).
AshÂbu ’l-karye ’nin kimler olduğu, hangi şehirde oturdukları, kendilerine gonderilen elcilerin ve iman eden şahsın kimliklerine dair Kur ’an ’da hicbir bilgi yoktur. Tefsirlerde kaydedildiğine gore bu karye Antakya, oraya giden elciler Hz. Îs ’nın havÂrileridir; dolayısıyla karye halkı da Romalılar ’dır (Elmalılı, VI, 4015). Bazı kaynaklar gonderilen elcilerin isimlerini SÂdık, Sadûk ve Salom olarak kaydetmekte, bazıları da bunların havÂrilerden Simun, Petrus ve Yuhanna olduğunu soylemektedir.
Rivayetlerde, bu elcilerin birtakım mûcizeler gostererek anadan doğma koru ve abraşı iyi ettikleri, oluyu dirilttikleri, bunun uzerine kralın iman edip kavminin iman etmediği ve inkÂrcıların bir sayha ile mahvedildikleri anlatılmaktadır. Kur ’Ân-ı Kerîm ’de sozu edilen elcilerin (mursel), Hz. Îs ’nın gonderdiği havÂriler olması uzak bir ihtimaldir; cunku onların Allah tarafından gonderildiği Âyette acıkca belirtilmektedir (bk. YÂsîn 36/14). Ayrıca Ahd-i Cedîd ’de de boyle bir haber yer almamaktadır. Bilindiği kadarıyla Hz. Îs peygamberliği suresince Filistin bolgesinin dışına cıkmamış, havÂrilerin Antakya ’ya gidişleri ise Hz. Îs ’nın semaya urûcundan sonra olmuştur (Resullerin İşleri, 11/19-20). Ahd-i Cedîd ’de oraya gidenlerin Barnabas, Petrus ve Paul olduğu ve burada bazı peygamberlerin de bulunduğu kaydedilmektedir (Resullerin İşleri, 11/22-27). Diğer taraftan HavÂriler Antakya ’da herhangi bir mukavemetle karşılaşmamış, bu yerin halkı Hz. Îs ’ya inanmakta gecikmemiş ve şehir bir muddet sonra Hıristiyanlığın belli başlı merkezlerinden biri olmuştur (Resullerin İşleri, 14/26-28; 15/35-36; NDB, s. 40).
Kur ’Ân-ı Kerîm ’de, şehrin uzak kesiminden koşup gelerek halka Allah ’ın gonderdiği elcilere inanmalarını tavsiye ettiği belirtilen mumin kişinin adı, mesleği ve elcilere inandığı icin oldurulmesi sırasında kendisine reva gorulen zulum ve işkencelerle ilgili bircok rivayet vardır. AshÂbu ’l-karye kıssasının amacı, Hz. Muhammed ’in peygamberliğini ispat etmek, Allah ’ın elcilerine karşı gelenlerin Âkıbetini gozler onune sermektir.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yuzakı Dergisi, Yıl: 2020 Ay: Kasım, Sayı: 189
İslam ve İhsan