Hz. Eyup'e (a.s.) vesvese veremeyen şeytan, Hz. Eyup ’un (a.s.) hanımı Rahîme HÂtun ’a hangi vesvese ve hilelerle musallat oldu? Rahîme HÂtun'un (r.a) şeytana karşı duruşu ve ornek hikayesi...Eyup -aleyhisselÂm- ’a vesvese veremeyen şeytan, bu sefer hanımı Rahîme HÂtun ’a musallat oldu. İkide bir onun onune cıkıyor ve aklını celmeye calışıyordu. Rahîme HÂtun da, bunları Hazret-i Eyup ’e naklediyordu. Eyup -aleyhisselÂm- ise hanımına:
“−Ey hanım! O senin yoluna cıkan iblîs ’tir. Dikkatli ol; seni vesvese ile benden ayırmak istiyor!..” diyerek îkÂzda bulunuyordu.
Rahîme HÂtun, Yûsuf -aleyhisselÂm- ’ın torunlarından idi. Kendisinde ceddi Yûsuf ’un guzelliğinden bir akis vardı. CivÂrında ondan daha guzeli yoktu. Bunun icin şeytan, birgun onun karşısına yakışıklı bir kişi sûretinde cıktı:
“−Senden daha guzel birini gormedim.. Ben şu yakın koydenim. Servetimin de hadd u hesÂbı yoktur…” dedi.
Rahîme HÂtun Rabbine sığınarak:
“−Ben hasta olan Eyup Peygamber ’in hanımıyım. O ’na hizmet etmekteyim. Ve ben, o şerefli peygamberden başkasına asl meyletmem…” dedi ve yuruyup gitti.
Rahîme HÂtun, Hazret-i Eyup ’un yanına donduğunde, olup biteni anlattı. Hazret-i Eyup bu sozlerden sıkıldı. Hiddetle:
“–Ey Rahîme! Ben sana ondan sakınmanı soylemiştim. Eğer sıhhate kavuşursam, sana yuz sopa vuracağım!” diye yemîn etti.
Eyyûb -aleyhisselÂm- ’ın hastalığı gun gectikce şiddetlendi. Bu durum O ’nun peygamberlik vazîfesini yapmasına mÂnî olmaya başladı. O da yuce dergÂha ellerini actı ve:
أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
“…Bana gercekten hastalık isÂbet etti. Sen merhametlilerin en merhametlisisin!” (el-EnbiyÂ, 83) diyerek, ilÂhî merhametin kendisi uzerine tecellî edip şif bulması icin kalben CenÂb-ı Hakk ’a yoneldi.
Eyyûb -aleyhisselÂm- ’ın bu şekilde du etmesinin sebebi husûsunda tefsîrlerde değişik rivÂyetler bulunmaktadır:
İmÂm CÂfer es-SÂdık buyurdu ki: “Musîbet muddeti uzayınca şeytan: «Ey Eyyûb! Hastalıktan kurtulmak istersen, bana secde et!» dedi. Hazret-i Eyyûb ’un kalbi gÂyet mahzûn oldu ve: «Hastalıktan değil, duşmanın harîs olmasından rahatsızım.» deyip Rabbine: «Bana bu hastalık isÂbet etti.» dedi.”
Diğer bir rivÂyet: Kendisine îmÂn etmiş bulunan birkac kişi: «Eğer bunda hayır olsaydı, bu belÂya dûcÂr olmazdı!» demişti. NÂdÂnların bu sozleri de, Hazret-i Eyyûb ’u son derece rencide etmişti.
Diğer bir rivÂyet: Rahîme HÂtun cÂresizlik icinde kalarak yiyecek almak icin elbisesini satmıştı. Eyyûb -aleyhisselÂm- bunu oğrenince buyuk bir uzuntuyle Rabbine iltic etti.
Diğer bir rivÂyet: CebrÂîl -aleyhisselÂm-, Hazret-i Eyyûb ’a gelerek: «Hak TeÂl ’nın hazînesinde musîbet imtihÂnı coktur. Onlara tÂkat getiremezsin. Sen AllÂh ’tan Âfiyet talebinde bulun!» demiş ve şifÂyÂb olması icin CenÂb-ı Hakk ’a du etmesini soylemişti.
RivÂyete gore, bir kimse RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in mescidine girdi ve Eyyûb -aleyhisselÂm- ile alÂkalı bazı suÂller sordu. Hazret-i Muhammed Mustaf -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ağladılar ve şoyle buyurdular:
“AllÂh TeÂl ’ya yemîn ederim ki, Eyyûb belÂdan inlemedi, sızlanmadı. LÂkin yedi sene, yedi ay, yedi gun, yedi gece o belÂda kaldı. Ayakta namaz kılmak istedi; duramadı, duştu. Hak yolundaki hizmetinde kusur gorunce: «Bana gercekten hastalık isÂbet etti» dedi.”[1]
Hazret-i Eyyûb ’un ifÂdeleri gorunuşte sızlanma gibi ise de, gercekte bir du idi. Cunku sızlanma, insanlara yapılan şikÂyete denir. AllÂh TeÂl ’ya yoneliş, bir sızlanma değildir. Nitekim Ya ’kûb -aleyhisselÂm- da, oğlu Yûsuf -aleyhisselÂm- ’ın ayrılık ıztırÂbı ve hasreti ile buyuk bir elem icindeydi ve Âyet-i kerîmede buyrulduğu gibi:
“Dedi ki: Ben butun kederimi ve huznumu ancak AllÂh ’a arz ediyorum. Ve ben, sizin bilemeyeceğiniz şeyleri de AllÂh tarafından (vahiy ile) biliyorum.” (Yûsuf, 86)
HASTALIKTAN KURTULUŞ Rahîme HÂtun, yiyecek aramaya cıkmıştı. Bu arada CebrÂîl -aleyhisselÂm- gelerek CenÂb-ı Hak ’tan:
“–Ey Eyyûb! Bel verdim, sabrettin.. Şimdi de tekrar sıhhat ve nîmet vereceğim!” haberi ile şu emri getirdi:
“Ayağını yere vur! İşte yıkanacak ve icilecek soğuk bir su!” (SÂd, 42)
Eyyûb -aleyhisselÂm-, ilÂhî emir mûcibince ayağını yere vurdu. Hemen bir pınar fışkırdı. O da bu su ile yıkandı ve boylece mûcize olarak ic ve dış hastalıklarının hepsinden kurtuldu.
Bir başka rivÂyete gore, Eyyûb -aleyhisselÂm- ayağını yere vurduğunda biri sıcak, diğeri soğuk iki kaynak cıkmış, O da, sıcak olan suyla yıkanmış, soğuk olandan da icmiştir.
Âyet-i kerîmede “Ayağını yere vur!” diye emredilerek, mûcizede bile kulun gayret, emek ve teşebbusunun bulunmasının taleb edilmesi dikkat cekicidir. Demek ki kulun, sebeplere sarılmakta kusur etmemesi, oturup sÂdece du ile yetinmemesi gerekir. Ayrıca duÂnın îcÂb ve şartlarını da yerine getirmek lÂzımdır. Bu emir, Meryem kıssasındaki “Hurmanın dalını kendine doğru silkele!..” (Meryem, 25) emrine benzer. Ayrıca:
“…O ’na ancak guzel sozler yukselir. Onu da (AllÂh ’a) sÂlih amel yukseltir!..” (FÂtır, 10) ifÂdesini hatırlatır.
Nitekim Eyyûb -aleyhisselÂm- ’ın buyuk bir edeb ve tÂzîm icinde CenÂb-ı Hakk ’a yonelişi netîcesinde duÂsı kabûl olmuş ve kendisine şifÂ, rahmet ve lutuf kapıları acılmıştı. Âyet-i kerîmede buyrulur:
“Bunun uzerine Biz, tarafımızdan bir rahmet ve kulluk edenler icin bir hÂtır olmak uzere O ’nun duÂsını kabûl ettik. Kendisinde dert ve sıkıntı olarak ne varsa giderdik ve O ’na Âile efrÂdını, ayrıca bunlarla birlikte bir mislini daha verdik.” (el-EnbiyÂ, 84)
Hazret-i CebrÂîl, sıhhati iÂde edilen Eyyûb -aleyhisselÂm- ’ın başına AllÂh ’ın emri ile bir tÂc koydu. Guzel elbiseler giydirdi. Lutuf bulutu geldi ve ustune altın parcacıkları serpildi.
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyurdular ki:
“Eyyûb, mûcizeli suda yıkandığı sırada, onune bir suru altın cekirge duşmuştu. Eyyûb, bunları hemen toplayıp elbisesine doldurmaya başladı. Bunun uzerine AllÂh TeÂlÂ:
«–Ey Eyyûb! Goruyorsun, Ben malını sana iÂde etmek sûretiyle seni zengin kılmadım mı?» buyurdu. Hazret-i Eyyûb:
«–Evet y Rabbî! Beni o sûretle zengin kıldın. Fakat Sen ’in hayır ve bereket hazînelerinden mustağnî kalamam. Bu sebeple ind-i ilÂhîden her ne buyrulursa kabûlumdur. Cunku veren Sen ’sin, Sen ’in verdiğin şeyi nasıl reddederim?!» dedi.” (BuhÂrî, Gusl, 20; EnbiyÂ, 20; NesÂî, Gusl, 7)
Bu sırada Rahîme HÂtun şehirden dondu. Hazret-i Eyyûb ’u tanıyamadı. O ’nun kaybolduğunu zannederek sahrÂya koştu. FeryÂd edip ağladı. Eyyûb -aleyhisselÂm- seslendi:
“–Ey hanım! Kimi arıyorsun?”
“–Bir hastam vardı, hayat arkadaşım idi. Bu kadar sıkıntı cekmiş iken, şimdi o hazîneyi yitirdim...”
“–O nasıl bir kimse idi.”
“–O sabırlı Eyyûb ’du. Sağlıklı iken sana benzerdi.”
“–Ey Rahîme! İşte o benim. AllÂh TeÂlÂ, bana sıhhat verdi.”
Her ikisi de sevincle ağlaşarak CenÂb-ı Hakk ’a şukurde bulundular.
Eyyûb -aleyhisselÂm-, artık eski genclik ve dincliğine kavuşmuştu. Buna ilÂveten AllÂh TeÂlÂ, O ’na evvelkinden daha fazla mal ve evlÂd ihsÂn etti:
“Biz ’den bir rahmet ve akl-ı selîm sÂhipleri icin de bir ibret olmak uzere, O ’na hem Âilesini, hem de onlarla beraber bir mislini bağışladık.” (SÂd, 43)
NihÂyet Eyyûb -aleyhisselÂm- ve Âilesi, darmadağın bir hÂlde iken tekrar bir araya toplandı. Eskisinden daha buyuk lutuflara nÂil kılındı.
Hazret-i Eyyûb -aleyhisselÂm-, hastalıktan Âfiyete kavuşmuş olarak gecirdiği ilk gecenin sabahında derinden bir «Ã‚Âh!» cekti. Sebebini sordular. Dedi ki:
“–Her gece seher vaktinde: «Ey bizim hastamız, nasılsın?» diye bir ses duyardım. Şimdi yine o vakit geldi, fakat: «Ey bizim sıhhatli kulumuz, nasılsın?» sesini duymadım. Bunun icin ağlıyorum.”
RAHÎME HÂTUN ’UN HİZMETİNİN MUKÂFÂTI RivÂyete gore Eyyûb -aleyhisselÂm-, hanımının bir hatÂsından dolayı sıhhate kavuştuğunda ona yuz değnek vurmaya yemîn etmişti. Ancak zevcesinin O ’na karşı hizmet ve fedÂkÂrlığı buyuktu. Bu sebeple AllÂh TeÂlÂ, yuz tÂne ekin sapından oluşan bir demetle bir kere vurulmasını kÂfî gorerek onlara merhamet buyurdu ve şoyle emretti:
“Eline bir demet sap al da onunla vur; yemînini boyle yerine getir. Gercekten biz Eyyûb ’u sabırlı (bir kul) bulmuştuk. O, ne iyi bir kuldu! DÂim AllÂh ’a yonelirdi.” (SÂd, 44)
Âyet-i kerîmedeki ruhsat, şer ’î cez ve yeminlerde “Eyyûb ruhsatı” adıyla bÂkî kalmıştır. Âyette bu demetin, ne demeti olduğu acıkca belirtilmediği icin daha başka mÂnÂlara da hamledilmiştir. YÂni bu emir, yalnız o ruhsatı gostermekle kalmamış, aynı zamanda eli altında bir cemÂat kurulması gerektiğine de işÃ‚ret etmiştir. (Bkz. Kurtubî, Tefsîr, XI, 323, 327.)
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Nebiler Silsilesi-3, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan