Hayatına 365 muhteşem eser sığdıran Mimar Sinan, sadece eserleriyle ilgilenmekle kalmamış, kurdurduğu vakıfla da ihtiyac sahibi bircok kimsenin derdine derman olmuştur.Mîmarbaşı Koca Sinan, rızÂ-yı BÂrî is­ti­k­metinde yaptığı hizmetleri muhtevÂsında, mîmarlığına ilÂveten bir de ictimÂî yardımlaşmaya ehemmiyet veren bir “vÂkıf” olarak temeyyuz etmektedir. Onun bu yoldaki aşırı comertliği sebebiyle borclu olarak olduğu dahî rivÂyet edilir.

Zira o, yediden yetmişe herkesin Allah icin malını vakfetmeye yoneldiği bir devirde yaşamış bir kişi olarak, bu hususta da numûne-i imtisÂl olmasını bilmiştir. Bu yolda bir vakıf kurmuş ve nice hizmetlerde bulunmuştur.

Onun vakıf hizmetleri arasında kendi koyu olan Ağırnas ’ta yaptığı ceşmeye ilÂveten oradan su icmeye gelecek hayvanÂtın da dinlenmesi icin geniş bir alanı vakfetmesi cÂlib-i dikkattir. Bu da gosteriyor ki Koca Sinan ’ın şefkat ve merhamet hisleriyle suslenen hizmeti, hayvanları dahî ihmÂl etmemektedir.

Koca Sinan ’ın hayrÂt hizmetleri arasında iki mektebin bulunması ve vakfiyesinde burada okuyacak yetim cocukların giydirilmesi hu­sû­sun­daki şartları da, onun aynı zamanda ilm u irfÂna verdiği kıymetin bir ni­şÃ‚­nesidir.

Bunlara ilÂveten Koca Sinan, memleketindeki bir kısım hris­ti­yan ya­kın­larının İslÂm ’a girmeleri icin caba gostermiş ve onlardan musluman olanlara hayatta oldukları muddetce vakfından maaş bağlatmıştır.

Ayrıca birtakım hizmetler icin vakıf fonları oluşturan Koca Sinan, bunları da, o devrin ictimÂî yapısını goz onunde bulundurarak vakfiyesinde şu beş gruba ayırmıştır:

Hacca gonderme fonu, Kaldırım yapma fonu, AvÂrız (bilhassa harp zamanlarında ihtiyac duyulan kazÂlar ve musîbetler) fonu, Onarım fonu, Fakir oğrencileri giydirme fonu.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş / Osmanlı Erkam Yayınları
İslam ve İhsan