19. yuzyılın sonlarında Guney Afrika ’da yaşayan Osmanlı alimi Ebubekir Efendi ’nin cocuklarına sahip cıkılması icin Ahmet Cevdet Paşa ’ya gonderdiği mektup karşılığını buldu.İslam ’ı oğretmek icin 1863 ’te Guney Afrika ’ya gonderilen Osmanlı alimi Ebubekir Efendi ’nin olmeden once devlet adamı Ahmed Cevdet Paşa ’ya, “cocuklarına sahip cıkılması” icin gonderdiği mektuba 140 yıl sonra cevap verildi.
Turkiye Cumhuriyeti, Ebubekir Efendi ’nin ailesinin kuşaklar boyunca Turkiye topraklarına donmek ve vatandaşlık almak icin gosterdiği cabalara kayıtsız kalmayarak, aile uyelerine dun vatandaşlık verileceğini duyurdu.
İSLAM ’I YEREL DİLDE OĞRETEN İLK ALİM Ebubekir Efendi ’nin bir muderris ve dort mezhep muftusu olduğunu hatırlatan Dr. Gencoğlu, onun bu ulkeye gonderilme amacının ihtilafları cozmek ve İslam ’ı oğretmek olduğunu vurguladı.
Gencoğlu, Ebubekir Efendi ’nin kendi notlarında bu ihtilaflara işaret ettiğini, halen Muslumanların yaşadığı bazı sokaklarda yan yana 2-3 caminin bulunmasının bu ihtilafların bir gostergesi olduğunu belirterek Osmanlı aliminin eğitim yoluyla buradaki sorunları aşmaya calıştığını kaydetti.
Ebubekir Efendi ’nin İslam ’ı yerel Afrikans diliyle oğreterek bir ilke imza attığını ve Afrikans dilini Arap harfleriyle yazarak da iyi bir dil bilimci olduğunu ispatladığını aktaran Gencoğlu, kurduğu okullar ve yazdıklarıyla Ebubekir Efendi ’nin ulke Muslumanlarına bir ışık olduğunu dile getirdi.
CEVDET PAŞA ’YA MEKTUP Gencoğlu, “Ebubekir Efendi olmeden 5 ay once Ahmed Cevdet Paşa ’ya mektup yazıyor ve eğer olurse evlatlarının eğitim almaları icin İstanbul ’dan bir adam gonderilerek aldırılmasını istiyor.” dedi.
Bu mektuba cevap alınamasa da aile uyelerinin Turkiye ’ye donme isteğinin hic bitmediğini kaydeden Gencoğlu, Guney Afrika ’daki apartheid (ırkcı ayrım) yonetimi sebebiyle beyaz olan ailenin, Musluman olduğu icin siyah kabul edildiğini ve surekli ayrımcılığa maruz kaldığını ifade etti.
Dr. Gencoğlu, 1940 ’larda İsmet İnonu ’yle goruşen ardından Adnan Menderes doneminde Turkiye ’ye gelen aile uyelerinin, Ebubekir Efendi bugun Irak topraklarında kalan eski Osmanlı vilayeti Şehrizor ’da doğduğu icin vatandaşlık alamadığını anlattı.
OTOBUSLE GUNEY AFRİKA ’DAN TURKİYE ’YE YOLA CIKTILAR Gencoğlu, 1952 ’de bir otobus satın alarak Turkiye ’ye yola koyulan ailenin, rejim musaade etmediği icin Guney Afrika sınırını gecemediğini aktararak, zamanla cocukların oyuncağına donuşen bu otobusun aile buyuklerinin hafızasında onemli bir yere sahip olduğunu aktardı.
Ailenin 2014 ’ten bu yana vatandaşlık alabilmek icin yeni bir caba icerisine girdiğini belirten Gencoğlu, “Bu surecte Guney Afrika ’yı ziyaret edip Ebubekir Efendi ’den etkilenen Yavuz Sultan Selim Cami İmamı Abdullah Kılıc ve İcişleri Bakan Yardımcısı Tayyip Sabri Erdil konuya ozel bir caba ve ilgi gosterdiler. Bize cok yardımcı oldular.” diye konuştu.
Gencoğlu, bugun bıraktığı miras muzeleri kaplayan Ebubekir Efendi ’nin vasiyetinin hayata gecirilmesine katkıda bulunmaktan da buyuk kıvanc duyduğunu ifade etti.
“HEPİMİZ COK HEYECANLIYIZ” Ebubekir Efendi ’nin torunlarından Guven Atala ise yaşadığı sevinci, “Hepimiz cok heyecanlıyız. Yıllardır kurduğumuz hayal gercek oldu.” cumleleriyle aktardı.
Kendisi ve ailesinin Turkiye ile olan bağlarını keşfetmek icin surekli cabaladığını vurgulayan Atala, halen 15 kişinin vatandaşlık onayı aldığını, aile uyelerinin, eş ve cocuklarının da vatandaş olmak icin başvuru yapacağını belirtti.
Atala, “Surecin bu aşamaya gelmesine destekte bulunan herkese ailem adına teşekkur ediyorum. Hepimiz gercekten cok mutluyuz.” diye konuştu.
EBUBEKİR EFENDİ KİMDİR? Sultan Abdulaziz Han doneminde Umit Burnu ’na İslami ilimleri oğretmek, Muslumanlar arasındaki dini ve ictimai ihtilafları cozmek maksadıyla gonderilen Osmanlı alimi Ebubekir Efendi, 1863 ’te Cape Town ’a gitti ve yaklaşık 17 yıl Guney Afrika ’da gorev yaptı. Ebubekir Efendi, Cape Town ’a varışının 15 ’inci gununde bir okul actı, 20 gun icinde 300′den fazla oğrenci toplayarak burada Kur ’an-ı Kerim, Arapca, Turkce oğretti ve dini kitaplar okuttu.
Guney Afrika ’da bir taraftan eğitim ile meşgul olan Ebubekir Efendi, diğer taraftan halka daha iyi bir şekilde nufuz edebilmek icin kısa zamanda mahalli dil olan Felemenkce ve İngilizceyi oğrendi. Bircok onemli dini kitabı 7 ayda, hızla oğrendiği yerel dile cevirdi. Muslumanlar arasında doğru bir İslami anlayışın yayılması icin yıllarca mucadele veren Ebubekir Efendi, arkasında pek cok cami ve okulun yanı sıra, geniş bir kulturel miras bıraktığı Cape Town ’da 1880 ’de hayatını kaybetti.
Kaynak: AA
İslam ve İhsan