William Edward Boeing (1881 - 1956)

Ucak uretiminde 18 yil calisan Amerikali Boeing, bu sure icinde ulusal bir imparatorluk kurdu. Amerikan havacilik endustrisinin uluslararasi capta yonetici pozisyonuna gelmesini sagladi.

Detroit/Michigan'da dunyaya gelen Boeing varlikli bir kereste tuccari olan Alman asilli babasini sekiz yasindayken kaybetti. Kendisine yasami boyunca damgasini vuran mukemmeliyetciligi Viyanali annesinden aldi. Isvicre'de ve ABD'de, 1904'ten sonra Yale Universitesi'nde egitim gordu. Universiteden mezun olmasina bir yil kala, babasi gibi Grays Harbour/Washington'da kereste ticareti yapmak uzere okulunu birakti.

1908'de Seattle'e yerlesen Boeing 20. yuzyilin basinda ortaya cikan teknik ofori (heyecan) cercevesinde, once tekne ve otomobil olmak uzere motorlu binek araclarina ilgi duymaya basladi. 1910'da yapilan ilk ABD pilot toplantisinda motorlu ucaklara olan tutkusunu kesfetti. Amerikan Deniz Kuvvetlerinde muhendis olarak calisan arkadasi Conrad Westervelt ile birlikte ilk kez 1914'te bir ucaga binince, Boeing daha iyi bir ucak tasarlamaya karar verdi. Ucus dersleri aldi, ilk ucagini (su ucagi) satin aldi, bir Aero Kulup (Havacilik Kulubu) kurdu ve Westervelt ve 21 kisiyle birlikte tahtadan ve piyano tellerinden urettikleri ilk iki ucagi yaptilar.

Onceleri Pacific Aero Products olarak tescil ettirdigi kucuk sirketinin adini 1916'da Boeing Airplane Company (Ucak Sirketi) olarak degistirdi. Mukemmel bir is teslim etmeyen butun calisanlari aninda isten atan Boeing, Birinci Dunya Savasi'nda ordu icin calisarak 50 tane talim ucagi sagladi. Savastan sonra sirketine siparis almakta zorlanan ve yilmaz bir iyimser olan Boeing o ara yatak odasi mobilyasi ve kayik uretimine gecti.

Boeing 1919'da ilk kez ucakla Vancouver'den (Kanada) Seattle'e posta tasiyinca, ucaklari icin yeni bir kullanim alani kesfeti. Bu konudaki onculugu, sirketinin yolunu cizdi. Amerikan Posta Idaresi 1927'de Sikago-San Francisco hattinda duzenli hava tasimaciligi icin teklif aldiginda, Boeing kiti kitina hesapladigi fiyatlariyla hem rakiplerinin alaylari, hem de posta idaresinin kuskulu tepkisiyle karsilasti. Yine de fabrikadan yeni cikmis ve hem yolcu, hem de 500 kilo tutarinda postayi tasiyabilecek kapasitede 25 tane ucagini sununca, ihaleyi kazandi. Pacific Airlines sirketini satin alinca 1925'te Seattle-Los Angeles hatti da eklendi ve sirketi 800 calisaniyla ABD'nin en buyuk ucak firmasi oldu.

Basarilariyla yetinemeyen Boeing, finans gucunu yukseltebilmek icin firmasini anonim sirkete cevirdi. United Aircraft and Transport Corporation adi altinda fabrikalarini baska sirketlerle birlestirdi ve yeni havacilik imparatorlugunun yonetim kurulu baskanligini ustlendi. Daha cok genislemeye yonelik niyetlerini Amerikan hukumeti 1934'te baltaladi ve bir tekel olusturmasini engellemek icin firmalarin ayrilmasini talep etti. Bunun uzerine hayal kirikligina kapilan Boeing birkac ay sonra, henuz 52 yasindayken ozel hayatina cekildi. Bundan boyle, tipki mesleki kariyerinde gosterdigi titizlikle, kendini at yetistirmeye adadi. Tutkulu bir balikci olan Boeing, zamaninin cogunu teknik donanimi mukemmel olan yatiyla Alaska sahilleri onunde gecirdi. Boeing, yalniz Ikinci Dunya Savasi'nda sirketine ve orduya bir kez daha danismanlik yapti.

1942'de ailesiyle ve "General Motors" adli Pekinua kopegiyle birlikte Seattle yakinlarinda bir ciftlige yerlesti ve burada yine cok iyi sonuclar aldigi (baska turlusu dusunulemez!) bir sigir yetistirme ciftligi kurdu. Sirketinin jet yolcu ucaklari alaninda, dunyadaki liderlik pozisyonunun temelini attigi, Boeing 707 prototipinin sunuldugu Renton/Washington'da 1954'te onur konugu olarak agirlandi. Boeing bundan iki yil sonra 74 yasinda Puget Sound/Washington'da hayata gozlerini kapadi.

alıntı