Sadaka-i cÂriye: Surekli sevÂba vesîle olan hayır-hasenÂt (CÂmî, mektep, ceşme vb.) anlamına gelmektedir. Bir insan oldukten sonra da amel defterine sevap yazdırmaya devam ettiren iyiliklerdir.SADAKA-I CÂRİYE NEDİR? VİDEO


SADAKA-I CÂRİYE İLE İLGİLİ HADİSLER


Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurur:

“İnsan olunce, şu uc ameli dışında butun amellerinin sevÂbı kesilir: Sadaka-i cÂriye, kendisinden istifÂde edilen ilim, arkasından du eden hayırlı evlÂt.” (Muslim, Vasiyye, 14; Tirmizî, AhkÂm, 36)

Yine Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurur:

“Yedi şey vardır ki, kul vefÂtından sonra kabrindeyken de bunların ecri kendisine ulaşır: Oğrettiği ilim, akıttığı su, actığı su kuyusu, diktiği meyve ağacı, inşÃ‚ ettiği mescid, mîras bıraktığı Mushaf-ı Şerîf, vefÂtından sonra kendisi icin istiğfÂr edecek hayırlı evlÂt.” (Beyhakî, Şuab, III, 248; Heysemî, I, 167)

Başka bir hadiste Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurur:

“Oldukten sonra kulun derecesi yukseltilir. Kul:

«−Ey Rabbim! Bu sevap nereden geldi?» diye sorar. CenÂb-ı Hak ona:

«−(Arkanda bıraktığın) hayırlı ve sÂlih evlÂdın senin icin istiğfarda bulundu, du etti» buyurur.” (İbn-i MÂce, Edeb, 1; Ahmed, II, 509)

VAKIFLAR SADAKA-İ CARİYEDİR

İslÂm Âlimleri ekseriyetle sadaka-i cÂriye ile vakfın kastedildiğini beyan buyurmuşlardır. Sadaka-i cÂriye, Allah rızÂsı icin hizmet veren bir eser bırakmaktır. Bu, ilim ve irfan yuvaları tesis etme, yol, kopru, kutuphÂne yapma veya muessese kurarak talebelere burs vs. imkÂnlar sağlayıp insan yetiştirme ve butun fedÂkÂrlıklarına katlanarak hayırlı bir evlÂt buyutmedir.

SALİH EVLATLAR SADAKA-İ CARİYEDİR

Buyuk İslÂm Âlimlerinden İbnu ’l-Cevzî şoyle der:

“İnsan, olumun kendisini amelden keseceğini bilse, hayattayken ecri olumunden sonra da devam edecek olan amel-i sÂlihler işler. Birazcık dun yevî imkÂnı varsa onu vakfeder, ağac diker, su akıtır, kendisinden sonra AllÂh ’ı zikredecek nesiller yetiştirmek icin gayret eder ki, kendisi icin de ecir gelsin! Veya insanlara faydalı ilim oğretecek bir kitap te ’lif eder. Zira Âlimin bu vasıftaki bir kitabı, onun ebediyyen devam edecek olan sÂlih evlÂdıdır. Âlim kişi, ilmiyle amel eder ve kendisine tÂbî olacak kişilere de bu hayırlı amelleriyle ornek olur. İşte boyle bir kişi olmez!” (İbnu ’l-Cevzî, Saydu ’l- HÂtır, s. 12)

EVLİLİĞE VESİLE OLMAK SADAKA-İ CARİYEDİR

Muhyiddîn-i Arabî -kuddise sirruh- Hazretleri, nikÂha teşvik edip evlenenlere yardımcı olmanın fazîleti hakkında şoyle buyurur:

“En ustun sadaka-i cÂriye, evliliğe vesîle olmaktır. Zira onların neslinden gelen kimselerin yaptıkları her iyilikten vesîle olana da bir ecir vardır.”


İslam ve İhsan