Hz. Şuayb'ın (a.s) hayatından ibret veren yonler...Medyen ve Eyke ahÂlîsine peygamber olarak gonderilmiştir. Zulme ve kufre iyice dalmış olan bu insanlar, Hz. Şuayb ’in butun uyarılarına rağmen yaptıklarından vazgecmediler. Bilhassa olcu ve tartıda adalete riayet etmediler, doğru tartıyla tartmadılar. Hûd Sûresi 84-85. Âyetlerde Hz. Şuayb ’in kavmine hem olcu ve tartıyı eksik yapmamayı, hem bunları tam yapmayı, hem de insanların mallarını eksiltip değerini duşurmeye calışmamayı peş peşe ısrarla emrettiği gorulur. Şuʻara Sûresi ’nin 181-183. Âyetlerinde aynı emir ve tavsiyeler tekrar edildikten sonra sağlam ve doğru terazi ile tartma emri ilave edilir. Buna riayet edilmediği takdirde yeryuzunde fesadın zuhur edeceği haber verilir.
Peygamberlerine itaat etmeyen bu kavimler nihayetinde helÂk edildiler. Medyen halkını dehşetli bir sayha ve sarsıntı yakalayarak yurtlarında yere seriverdi.[1] Eyke halkının uzerine de golgesinde serinlemek istedikleri buluttan ofkeli alevler yağdı[2], yurtları, sanki orada hic kimse yaşamamış gibi harabeye donuverdi.[3] İbn AbbÂs (r.a), bu tarihî gerceğe işaret ederek Medîne carşısında esnafa şoyle seslenmiştir:
“Ey acemler! Siz oyle iki şeyin başına getirildiniz ki sizden once pek cok ummet onlar yuzunden helÂk olmuştur: Onlar olcu ve tartıdır!”[4]
Halef b. Havşeb (o. 140 civÂrı) de şoyle demiştir: “Hz. Şuayb ’in kavmi arpa sebebiyle helak oldu. (Baştan bir iki arpa fazla eksik tartıyorlardı, sonra bu hile buyuyup gitti.) Alırken ağır bir şekilde alıyor, verirken hafif veriyorlardı.”[5]
Şuayb (a.s) diğer guzel hasletleri yanında bilhassa teraziyi adaletle tutma ve kimseye en ufak bir haksızlık yapmama konusunda bizlere ornek olmuştur.
Dipnotlar:
[1] el-Ankebût 29/37. Ayrıca bkz. el-A‘rÂf 7/85-93; Hûd 11/84-95; eş-Şuʻar 26/176-191; SÂd 38/12-14; KÂf 50/12-14.
[2] eş-Şuʻar 26/189; Taberî, CÂmiu ’l-BeyÂn, 19: 393-395.
[3] el-A‘rÂf 7/91; el-Hıcr 15/78-79; eş-Şu ’ar 26/189; el-Ankebût 29/37.
[4] Bkz. Tirmizî, Buyûʻ 9/1217; Taberî, CÂmiu ’l-BeyÂn, 22: 14, 15.
[5] İbn Ebî HÂtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. İdris, Tefsîru ’l-Kur ’Âni ’l-Azîm, thk. Es ’ad Muhammed et-Tîb, RiyÂd: Mektebetu NizÂr Mustafa el-BÂz, 1419, 5: 1520.
Kaynak: Doc. Dr. Murat Kaya, Kitabımız Kur ’Ân MuhtevÂsı ve Fazîletleri, Erkam Yayınlıar
İslam ve İhsan
Hazret-i Şuayb Peygamber'in Hayatı