Peygamberlerin sunnetleri nelerdir?Ebû Hureyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine gore Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şoyle buyurdu:
"Peygamberlerin sunneti (fıtrat) beştir -yahut beş şey fıtrat gereğidir-:
Sunnet olmak, kasıkları tıraş etmek, tırnakları kesmek, koltuk altını temizlemek, bıyıkları kırpmak." (BuhÂrî, LibÂs 51, 62, 64; Muslim, TahÂret 49, 50. Ayrıca bk. Ebû DÂvûd, Tereccul 16; Tirmizî, Edeb 14; NesÂî,TahÂret 8-10; İbni MÂce, TahÂret 8) Hadisin Acıklaması Fıtrat kelimesi, sunnet, peygamberlerin Âdeti veya sunneti, butun din ve şeriatların ortaklaşa benimsedikleri sunnet gibi anlamlara gelir. İnsan olarak yaratılmanın tabii gerekleri gibi de anlaşılması mumkun olan bu on konuyu sırasıyla sayıp acıklamadan once bir hususa işaret etmek gerek. O da "fıtrat gereği" sayılan konuların, sadece burada sayılanlarla sınırlı olmadığıdır. Ebûbekir İbnu'l-Arabî bunların otuz kadarını zikretmiştir. (bk. İbni Hacer, Fethul-bÂrî, XII, 458-459) Bu hadiste sadece beş tanesi sayılmıştır. Şimdi sırasıyla bunları acıklayalım:
Sunnet olmak (hitÂn). Muslumanlığın alÂmetlerinden (şeÂirinden) biridir. Bu sebeple bir belde halkı cocuklarını sunnet ettirmemek icin anlaşsalar, musluman yonetimi onlara karşı savaş acar. Sunnet olmanın vakti, doğumu takib eden yedinci gunden başlamak uzere bulûğ cağına kadardır. En iyisi cocuğu, sunnet olmanın bilincine vardığı yaşta sunnet ettirmektir. Sunnet olmak sadece erkeklere has değildir. Kadınlar icin de soz konusudur. Ancak bizim ulkemizde kız cocuklarına yonelik sunnet işlemi yapılmamaktadır. Bu, daha cok sıcak iklim bolgelerinde yaşayan muslumanlar arasında uygulanmaktadır.
Sunnet olmak, tabiî ve fıtrî gereğin yanında, sağlık acısından ve dengeli cinsî duygulara sahip olmak bakımından da faydalıdır. Sunnetin faydası bugun cok daha iyi bilinmekte ve hıristiyan ulkelerde de sağlık gerekcesiyle giderek sunnet olanların sayısının arttığı gorulmektedir.
Etek tıraşı olmak (istihdad). Apış aralarını yani kasıkları, ud yerlerini tıraş etmek demektir. Halkımız buna "etek temizliği" der. Bu temizlik o bolgede bulunan kılları uzadıkca jilet veya benzeri bir şeyle tıraş etmek, yolmak yahut makasla kesmek suretiyle yapılır. Bu sunnetin, Batı taklitciliği sebebiyle giderek ihmal edildiği gorulmektedir. İslÂm'ın, insanın temizliğine ve sağlığına verdiği onemin tabii bir sonucu olan etek ve koltuk altı temizliği ve tırnakların kesilmesi gibi Âdetleri kasten ihmal etmek, sunneti terke sebep olacağı icin haramdır.
Tırnak kesmek. Tırnakları parmaklara zarar vermeyecek şekilde dipten kesmelidir. Tırnak kesmek icin belli bir sure tayin edilmediği icin tırnak uzadıkca kesilir. Tırnak kesmenin cÂiz olmadığı herhangi bir gun yoktur. Beyhakî, Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem'in cuma gunleri tırnak kesmeyi sevdiğine dair mursel bir hadis rivayet eder. Tırnağın belli bir sıraya gore kesilmesine dair bir hadis yoktur. Ancak Nevevî şu sıranın takip edilmesini mustehap olarak niteler: Once sağ elin şehÂdet parmağından başlayarak orta parmak, yuzuk parmağı, serce parmak sonra da baş parmağın tırnağı kesilir. Sıra sol ele gelince, kucuk parmaktan başlayarak başa doğru gidilir. Ayaklarda ise, sağ ayağın kucuk parmağından başlanır sıra ile otekilere gecilir. Sol ayakta ise baş parmaktan sonrakinden başlanıp kucuk parmağa doğru gidilir. En sonra baş parmağa gecilir.
Tırnak kesiminde dikkatli davranıp, etrafa sıcratmamaya ve kesilen tırnak parcalarını ortalıkta bırakmamaya dikkat etmelidir. Bir şekilde onların ortadan kaldırılması uygun olur.
Gunumuzde ozellikle buyuk şehirlerde yaşayan bircok hanımın modadır diye ve sus zannederek tırnaklarını uzattıkları bilinmektedir. Bunun İslÂm ÂdÂbıyla bağdaşmadığı ortadadır. Ayrıca tırnak altlarında oluşacak birtakım birikintilerin insan sağlığı acısından tehlikeli olabileceği duşunulmelidir. Ozellikle mutfakta yemek yapan hanımların uzun tırnaklarla bu işleri yapması hic hoş değildir. Unutulmamalıdır ki İslÂm, her şeyin en guzelini ve tabii olanını tavsiye eder.
Koltuk altı kıllarını temizlemek. Bu kılların yolunması sunnet olmakla beraber acısına dayanamayanların tıraş etmesi veya ilÂc kullanmak suretiyle temizlemesi mumkundur. Temizlik işine sağ koltuk altından başlamak uygun olur. Bıyıkları kısaltmak. Erkeklerin bıyıklarını, ust dudaklarının kırmızısı ortaya cıkacak şekilde kesmeleri demektir. Bunu da sağdan başlayarak yapmak guzel gorulmuştur. Bıyıkların ağzı kapatacak ve ust dudak kenarlarından taşacak şekilde uzatılması asla guzel gorulmemiştir. Yenilen veya icilen şeylerin bıyıklara bulaşmaması onemlidir. Bıyıkların kırpılmasını, kokunden kazımak şeklinde anlamak doğru değildir.
Hadisten Oğrendiklerimiz Hadiste sayılan beş işin yerine getirilmesi fıtrat gereği yani dînî birer gorevdir. Fıtrî ve tabiî olan her şey guzeldir. İslÂmiyet insanların tabiî bir gorunum, guzellik ve temizlik icinde yaşamalarını temin edecek tavsiyelerde bulunmuştur. İnsan sağlığı ve erkek-kadın cins ayırımı acısından onemli olan fıtrî ozellikleri korumaya dikkat edilmelidir. Kaynak: Riyazus Salihin, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
HUKMİ KİRLİLİK (HADES) VE HUKMİ TEMİZLİK (HADESTEN TAHARET) NE DEMEKTİR?