Esmaul Husna ne demek? Esmaul Husna ile ilgili ayet ve hadisler nelerdir? Allah ’ın kac ismi vardır? Esmaul Husna ’nın anlamları ve faziletleri nelerdir? İşte Esmaul Husna (Allah ’ın 99 ismi) ve anlamları…İsmin coğulu olan esma ile “guzel, en guzel” anlamındaki husna kelimelerinden oluşan esma-i husna (El-esmaul-husna) terkibi naslarda Allah ’a nisbet edilen isimleri ifade eder.
Allah ’ın 99 ismi ve anlamları... Hadis-i şerifte buyrulur: “Allah ’ın 99 ismi vardır. Kim bunları sayarsa (ihsÂ) Cennet ’e girer.” (Tirmizî, De ’avÂt, 83)
ALLAH ’IN 99 İSMİ VE ANLAMLARI Allah ’ın 99 ismi ve anlamları.
1. ALLAH Allah kimdir? Allah; gorduğumuz gormediğimiz, bildiğimiz bilmediğimiz butun Âlemlerin sÂhibi ve mÂliki, kÂinatın yegÂne yaratıcısı, her turlu ovguye ve ibÂdete lÂyık olan yuceler yucesi Rabbimizin doksan dokuz isminin butun hususiyetlerini kendinde toplayan en kapsamlı ozel adıdır.[1] Allah TeÂlÂ; varlığı zorunlu olandır, butun ovgulere lÂyık olandır; birdir, tektir, eşsizdir, doğmamıştır, doğurmamıştır. Varlığının başlangıcı ve sonu yoktur. Hicbir şeye muhtac değildir. Hic bir şeye benzemez; hic bir şey de O ’na benzemez. Her turlu kemÂl sıfatlarla muttasıftır, her turlu eksikliklerden yucedir.
Allah ism-i celÂli, butun EsmÂ-i Husn ’nın anlamlarını ve husûsiyetlerini kendisinde toplayan, sadece Allah ’ın zÂtına mahsus bir ozel isimdir. Hicbir varlığa isim olarak verilemez. Arapca da dahil hic bir dilde herhangi bir kelime “Allah” isminin yerini tutamaz. Bu sebeple hic bir dile cevrilmez. ZÂten ozel isimler başka dillere cevrilmeksizin olduğu gibi kullanılır. Arapcadaki “İlÂh” ve “Ma ’bûd”; Farscadaki “Hud” ve “Yezdan”; Turkcedeki “Tanrı” ve “Calab”; İngilizcedeki “God”; Fransızcadaki “Dieu” vb. ceşitli dillerde tanrıyı ifÂde icin kullanılan kelimeler hicbir şekilde “Allah” isminin yerini tutamaz.
Allah ism-i celÂlinin pek cok ozelliğinden birisi şudur: Beş harften oluşan “Allah ( اَلَّلُ )” isminin başındaki elif atılsa “lillÂh ( لَِِّ)” kalır. “Allah icin” demektir ve aynı anlam korunur. Birinci “lÂm” atılsa “lehû ( لَهُ )” kalır. “O ’nun icin/Allah icin” demektir. Aynı anlam yine korunur. İkinci “lÂm” atılsa, “hû ( هُ)” kalır. Hû ’nun aslı “huve ( هُوَ )”dir. “Huve = O” da, Allah ’a işaret eder. Bunların her birisi Kur ’Ân-ı Kerîm ’de gecmektedir.[2]
Allah Esması - Video
İsm-i Azam nedir? Hz. Peygamber; İsm-i Azam ile dua edildiği takdirde Allah TeÂl ’nın o duayı kabul edeceğini haber vermiş[3], ancak EsmÂ-i Husn ’dan hangilerinin İsm-i Azam olduğunu acıkca bildirmemiş, fakat bazı işaretlerde bulunmuştur. MeselÂ, şu iki Âyette İsm-i Azam ’ın bulunduğunu bildirmiştir:[4] “İlÂhınız bir tek Allah ’tır. O ’ndan başka ilÂh yoktur. O, rahmÂn ’dır, rahîm ’dir.” (Bakara, 2/163) “Elif. LÂm. Mîm. Hayy ve kayyûm olan Allah ’tan başka ilÂh yoktur.” (Âl-i İmrÂn, 3/1-2)
Hz. Enes şoyle anlatır: Resûlullah mescide girdiği bir esnÂda bir adam namaz kılmış dua ediyor ve şoyle diyordu: “Ey Allah ’ım, senden başka ilah yoktur, ancak sen varsın, sen bol bol verensin. Ey goklerin ve yerin yoktan var edicisi, ey Celal ve ikram sahibi.” Resûlullah: “Onun Allah ’a ne ile du ettiğini biliyor musunuz? O, Allah ’a İsm-i Azam ile du etmiştir. Bu isimle dua edildiğinde Allah o duayı kabul eder ve bu isimle kendisinden bir şey istendiğinde verir” buyurdu.[5] Allah ism-i celÂli, butun EsmÂ-i Husn ’nın anlamlarını kendisinde topladığı icin “İsm-i Azam” kabul edilmiştir.
Hz. Peygamber ’in İsm-i Azam ’la ilgili bazı işaretlerinden hareketle İslÂm Âlimlerinden bazıları İsm-i Azam ’la ilgili bir takım goruşler ileri surmuşlerdir. Bazılarına gore İsm-i Azam, “Allah” ism-i celÂlidir. Bazılarına gore, “el-Hayyu ’l-Kayyûm”dur. Bazılarına gore, “Zu ’l-celÂli ve ’l-ikrÂm”dır. Bazılarına gore, “er-RahmÂnu ’r-Rahîm”dir. Bazılarına gore, “L ilÂhe illallah”tır. Bazılarına gore, “AllÂhu l ilÂhe ill huve ’l-hayyu ’l-kayyûm”dur.[6] Ayrıntılı bilgi icin tıklayın!
2. ER-RAHMÂN Rahman ne demek? Rahmet ve merhamet; acıma, bağışlama, kalp yufkalığı, şefkat ve ihsÂn anlamlarına gelir. “RahmÂn” ve “Rahîm” isimleri, “cok şefkat ve merhamet eden” anlamındadır. Kur ’Ân ’da “RahmÂn” ismi elli yedi, “Rahîm” ismi yuz on beş defa Allah ’a nisbet edilmektedir.
Er-Rahman Esması - Video
“RahmÂn”, Allah ’ın zÂtî ismi, “Rahîm” ise fiilî isimlerindendir. “RahmÂn”, zÂtî ismi olduğundan Allah ’tan başkasına isim olarak verilemez. Fiilî isimlerinden olan “Rahîm” ise başkasına isim olarak verilebilir. Allah ’ın bu ismi bir kulda tecelli ederse, o kul merhamet kanatlarını butun yaratıklara acar.[7] Allah ’ın rahmeti butun yaratılmışları kapsar. Rahmetiyle, inanan inanmayan butun insanlara rızıklarını ve nimetlerini bol bol vermektedir.[8]
Hz. Peygamber Allah ’ın rahmetini şoyle anlatır: “Şuphesiz Allah ’ın yuz rahmeti vardır. Bunlardan bir tanesini yaratıklarına vermiştir. Yaratıkların birbirlerine acımaları bu rahmet sebebiyledir. Allah ’ın rahmetinin doksan dokuzu kıyÂmet gunu icindir.”[9]
3. ER-RAHÎM Rahim ne demek? Rahîm; pek cok merhamet edici, verdiği nimetleri iyi kullananları daha buyuk nimetler vermek suretiyle mukÂfÂtlandırıcı anlamındadır.[10]
Er-Rahim Esması - Video
RahmÂn ve rahîm, rahmet kokunden turemiştir. İkisi de Allah ’ın engin merhamet ve şefkatini bildirir. Ancak aralarında şoyle bir fark vardır: RahmÂn ismi dunyada mu ’min kÂfir herkesi kuşatmışken, rahîm, sadece inananlara mahsustur. Bu bakımdan Allah, Âhirette sadece mu ’minlere rahmet ederek, onları cennetine koyacaktır. RahmÂn ve rahîm isimleri iki turlu rahmet ifÂde eder. RahmÂn isminin ifÂde ettiği rahmet, hic bir şarta, kesbe ve irÂdeye bağlı olmayarak bahşolunan rahmettir. Bu butun yaratıkları kapsayan bir rahmettir. Bunda calışan calışmayan, itaatli suclu, inanclı inancsız ayırımı yoktur. Rahîm isminin ifÂde ettiği rahmet ise, RahmÂn ’ın lutfu olan rahmeti iyiye kullanarak calışanlara bir mukÂfÂt olmak uzere verilen rahmettir. Bu, en az bire ondur. Calışanın samimiyetine gore yedi yuz katına ve hatta daha fazla katlara cıkabilir. Elbette calışanla calışmayan bir olmaz.[11]
4. EL-MELİK Melik ne demek? Melik; gorulen ve gorulmeyen butun Âlemlerin, butun kÂinatın tek sahibi ve mutlak surette tek hukumdÂrı demektir. Kendisine ibÂdet edilmeye yegÂne lÂyık olan O ’dur. O ’nun istediği olur, istemediği olmaz. O, bir şeyin olmasını isterse, sadece “ol” der, o da derhal olur. Olmasını istemediği hicbir şey de asla varlık sahasına cıkamaz.
El-Melik Esması - Video
Butun evren, yaratılmış olan her şey, mukemmel bir duzen icerisinde işlemektedir. Asla bir başı boşluk ve duzensizlik yoktur. Butun idÂre tek bir yerden geliyor. O Allah, dunya ve Âhiret hayatındaki her şeye gercek anlamda ve kayıtsız şartsız hÂkim ve mÂlik olan ve dilediği gibi tasarrufta bulunandır.[12]
5. EL-KUDDÛS Kuddus ne demek? Kuddûs; hatadan, gafletten, Âcizlikten, her turlu eksiklikten uzak, butun kemÂl sıfatları uzerinde toplamış, butun ovgulerin ustunde olan demektir. Her turlu ayıptan, kusurdan ve ihtiyactan uzak olan, her turlu hayır ve bereketin kaynağı olan mubarek zÂt demektir. Her turlu eksiklikten, lekeden, pastan, kirden son derece temiz demektir.
El-Kuddus Esması - Video
Gorduğumuz gormediğimiz, bildiğimiz bilmediğimiz her şeyi yaratan Allah TeÂlÂ, kÂinÂtı akıllara durgunluk verecek bir duzen ile yaratmıştır.[13]
6. ES-SELÂM Selam ne demek? SelÂm; her turlu eksiklikten, ayıptan, kusurdan, yaratılmışlara ozgu değişim ve yok oluştan munezzeh ve sÂlim olan; kullarını her turlu kotuluklerden, tehlikelerden selÂmete cıkaran; Cennetteki kullarına selam veren demektir. Allah, gerek dunyada, gerekse Âhirette tehlikeye duşen kullarını tehlikelerden kurtarıp selamete cıkarandır.[14]
Es-Selam Esması - Video
Hz. Peygamber, her namazdan sonra; “Allah ’ım! Sen ’sin selÂm ve Sen ’dendir selÂm!” buyurmuştur.[15] SelÂm, EsmÂ-i Husn ’dan biri olduğu icin Musluman olmayanlara bu lafızla selam verilmez. Musluman olmayanlar, dua ve esenlik dileği olan “selÂm”ı hak etmemişlerdir.
7. EL-MU ’MİN Mumin ne demek? Mu ’min; guven veren, va ’dine guvenilen; inananları korku ve endişeden guvende kılan; mu ’minlerin îmÂn ve samimiyetini tasdik eden; mûcizeler vermek suretiyle Peygamberlerinin doğruluğunu isbatlayan; kendisine sığınanları koruyan, emniyetle rahatlandıran demektir.[16]
El-Mumin Esması - Video
Allah ’ın kullarına en buyuk nimetlerinden biri, îmÂndır. Diğeri, emniyettir. İnsan; canı, malı, ırzı, namusu icin her zaman bir endişe ve korku icinde kalsaydı, bu ne buyuk bir azap olurdu. Bu isim bir kulda tecellî edince, o kulun kalbine imÂn iyice yerleşir. O, guvenilir biri olur. Allah TeÂlÂ, mu ’min isminin bir tecellisi olarak inananları korkulardan guvende kılıyor.[17]
8. EL-MUHEYMİN Muheymin ne demek? Muheymin; kÂinatın butun işlerini gozetleyip yoneten; butun yaratıklarını gozetip koruyan; korkulardan emin kılan demektir. Yine kullarına asla zulmetmeyen; her soylediği ve yaptığına guvenilen; butun kullarını hukmu altına alan; olup biten her şeyden haberdÂr olan ve Peygamberi ’ne indirdiği vahyin doğruluğuna tanıklık eden; kullarını dÂim gozetim altında bulunduran; mu ’minlere guven, sevgi ve huzur veren demektir.[18]
El-Muheymin Esması - Video
9. EL-AZÎZ Aziz ne demek? Azîz; yenilmesi mumkun olmayan gÂlip; dengi ve benzeri bulunmayacak şekilde değerli ve şerefli; guclu ve yenilmez demektir. Allah TeÂl yegÂne guc ve kuvvet sahibi olan mutlak gÂliptir. O ’nu Âciz bırakacak hic bir guc yoktur. Dilediğini izzetli, şerefli ve ustun kılar.[19]
El-Aziz Esması - Video
10. EL-CEBBÂR Cebbar ne demek? CebbÂr; dilediğini her durumda gercekleştiren; istediğini zorla yaptırmaya muktedir olan; yaratılmışların halini iyileştiren; parcalanmış, dağılmış ve bozulmuş olanı duzeltip onaran; her şeyi tasarrufu altına alan demektir. Allah TeÂlÂ, kırılanları onarır, eksikleri tamamlar, her turlu perişanlıkları duzeltir, yoluna koyar. Duzeni bozulan her şeyi duzene koyar. Yaratıklarının ihtiyaclarını giderir. Yaşama ve rızık sebeplerini sağlar.[20] Kırılan umitlerin canlanması, şaşırtıcı perişanlıkların iyi hale gelmesi ve yola konması icin tek başvuru kaynağının Allah TeÂl olduğunu bilmeli, yanlış yerlere başvurmamalıdır.
11. EL-MUTEKEBBİR Mutekebbir ne demek? Mutekebbir; her zaman ve her yerde buyukluğunu gosteren; zÂt ve sıfatlarının mÂhiyeti bilinemeyecek kadar ulu, yaratılmışların sıfatlarından yuce olan; azgın ve zÂlim insanları mutlak gucune boyun eğmek zorunda bırakan demektir.[21]
El-Mutekebbir Esması - Video
Buyukluk ve yucelik, ancak Allah ’a mahsustur. İnsan calışıp cabalamalı buyuk adam olmalı, ama asla buyuklenmemelidir. Yaratılmışlar icinde ilk defa kendini buyuk goren İblis olmuş ve bu durum onun lanetlenmesine, cehenneme girmesine sebep olmuştur.
12. EL-HÂLİK HÂlık ne demek? HÂlık; her şeyi yaratan, yoktan var eden demektir. Allah TeÂlÂ, eşyayı, her hangi bir orneği ve benzeri olmadan yaratandır. Yarattığı her şeyi butun ayrıntılarıyla bilir.
El-Halık Esması - Video
Her şeyin varlığını, varlığı boyunca gorup gecireceği halleri bilir, olayları tayin ve tesbit eder, ona gore yaratır. Demek ki hÂlık isminin iki anlamı vardır: birincisi; bir şeyin nasıl olacağını tayin ve tesbit etmek, ikincisi, o takdire uygun olarak o şeyi yaratmak, var etmek. Allah TeÂlÂ, her şeyi ezelde takdir etmiş, takdir ettiklerinin zamanı gelince bunları yaratmış, varlık sahasına cıkarmıştır. O ’nun ilim, irÂde, takdir ve yaratmasından hic bir şey uzak kalamaz.
13. EL-BÂRİ Bari ne demek? BÂri ’; bir orneği ve maddesi olmaksızın yaratan; evrenin butun parcalarını Âhenkli ve duzenli olarak meydana getiren demektir.
El-Bari Esması - Video ">
Allah TeÂlÂ, zÂt ve sıfatları bakımından yaratılmışlara asla benzemez. Yarattığı her şeyi hic bir modele bağlı kalmaksızın yarattığı gibi, tam bir uygunluk ve kusursuzluk halinde yaratmıştır. Bir kulda bu isim tecellî edince, o kul yaptığı her şeyi adÂletle, hakkÂniyetle ve sağlam yapar.
14. EL-MUSAVVİR Musavvir ne demek? Musavvir; varlıkları ceşitli şekillerde yaratan; yarattığı her varlığa ayrı bir şekil ve husûsiyet veren demektir. HÂlik, bÂri ’ ve musavvir isimlerinin ucu de yaratıcı anlamındadır. Bunlardan hÂlik; bir orneği, eşi, benzeri olmaksızın ilk defa yaratan demektir. BÂri ’; yarattığı şeyi duzgun yaratan, yarattığı canlıları, organları yerli yerinde, uyumlu yaratan demektir.
El-Musavvir Esması - Video ">
Musavvir de; yarattığı her şeye ayrı bir şekil, bicim ve husûsiyet veren demektir. Yeryuzunde bulunan milyarlarca insanın her bir organının bir diğerine benzemeyişi, Allah ’ın yaratıcılığının mukemmelliğine delildir. Bu isimden nasip alan kullar, Allah ’ın yarattığı her şeye hayranlıkla ve ibretle bakarlar.
15. EL-GAFFÂR Gaffar ne demek? GaffÂr; dÂim affeden; kullarının gunahlarını orten, ayıp ve kusurlarını bağışlayan; tekrarlanan gunahları bağışlayan; mağfireti, bağışlaması sonsuz olan demektir. MÂnevî kirlerden, gunahlardan temizlenmek icin Allah TeÂl ’ya istiğfar etmeli, mağfiret ve bağışlanma dilemeliyiz.
16. EL-KAHHÂR Kahhar ne demek? KahhÂr; yenilmeyen, yegane gÂlip demektir. Allah TeÂlÂ, her şeye, her istediğini yapacak şekilde gÂlip ve hÂkimdir. Kuvvet ve kudretiyle her şeyi icinden ve dışından kuşatmıştır. O ’na karşı her şeyin boynu bukuktur. Dilediğini istediği anda yok ve helak eder.
El-Kahhar Esması - Video
17. EL-VEHHÂB Vehhab ne demek? VehhÂb; karşılık beklemeden bol bol veren; hibesi ve lutfu cok olan demektir. Allah TeÂlÂ, bağışı cok olandır, karşılıksız verendir, nimetlerinin ardı arkası kesilmeyendir. İnanan inanmayan ayırımı yapmaksızın butun kullarına nimetlerini bol bol verendir. Rahmeti gereği lutfu bol olan ve hayırlı işlerde başarıya ulaştırandır.
El-Vahhab Esması - Video
18. ER-REZZÂK Rezzak ne demek? RezzÂk; bedenlerin ve ruhların gıdasını, butun yaratıklarının rızkını yaratıp veren demektir. Allah TeÂlÂ, yarattığı butun yaratıklarının rızkına kefildir. Yerde, gokte, yer altında, denizde vb. nerede canlı varsa hepsinin rızkını yaratan Allah TeÂl ’dır.
Er-Rezzak Esması - Video ">
Hepsinin rızkını tam vaktinde ve unutmadan verir. Ancak insanlara, yarattığı rızıkları meşrû yoldan arayıp bulmalarını emretmiştir. Bu isimden nasip alan kul, rızkın değil, RezzÂk ’ın peşinden koşar. Her nimette O ’nu hatırlar. Allah ’ın comertliğine hayran kalır
19. EL-FETTÂH Fettah ne demek? FettÂh; iyilik kapılarını acan; hakemlik yapan; butun anlaşmazlıklarda hakemlik yaparak mutlak adÂleti gercekleştiren; zulme uğrayanlara yardım eden; mu ’min kullarını zafere ulaştıran; mu ’minlere mÂnevî kapıları acıp kalplerden kederleri gideren; her derde care bulan; her turlu engelleri kaldıran demektir.
El-Fettah Esması - Video
Allah TeÂlÂ, yurekten, tasaları, kederleri giderendir. İnsanı sıkıntılardan kurtarıp goğsune genişlik verendir. Anlaşılması zor ilimlerin uzerindeki zorluğu gidererek anlaşılmasını kolaylaştırandır. Allah, insana hidÂyet yollarını acar.
20. EL-ALÎM Alim ne demek? Alîm; hakkıyla bilen demektir. Allah TeÂlÂ, zaman ve yer kaydı olmaksızın buyuk kucuk, gizli acık her şeyi bilendir. Olmuşu, olanı, olacağı en mukemmel bir şekilde bilir. Hic bir şey O ’nun bilgisi dışına cıkamaz. O ’nun bilemeyeceği bir şey duşunmek mumkun değildir.
El-Alim Esması - Video
21. EL-KÂBID Kabıd ne demek? KÂbıd; rızkı daraltan; canlıların ruhlarını alıp hayatlarına son veren demektir. Allah TeÂlÂ, istediğini sıkar, daraltır; istediğini genişletir. İstediğinden verdiği zenginliği, coluk cocuğu, hayat zevkini, gonul ferahlığını alıverir. ihsÂnettiği şeyleri daraltır, azaltır. Guneşin doğmasıyla karanlığı giderir. Kuşlara gokyuzunde ucma imkÂnı verir, onları duşmekten korur. Bu ismi “BÂsıt” ismiyle beraber değerlendirmelidir.
22. EL-BÂSIT Basıt ne demek? BÂsıt; rızkı genişleten; ruhları bedenlerine dağıtan demektir. Allah TeÂlÂ, kulunu darlıktan cıkaran, sıkıntıdan kurtarandır. İlÂhî imtihanın gercekleşmesi icin bazan sıkar, bazan genişletir. Bazan darlık, sıkıntı verir. Bazan bolluk, rahatlık, huzur verir. Bu ismi, “KÂbız” ismiyle beraber değerlendirmelidir.
El-Basıt Esması - Video
23. EL-HÂFİD Hafid ne demek? HÂfid; alcaltan; zillete duşuren; yukarıdan aşağıya indiren demektir. Allah TeÂlÂ, kÂfirleri, zÂlimleri, zorbaları alcaltır; mu ’minleri, dostlarını yukseltir. İstediği kulunu yukarıdan aşağıya atıverir. En yuksek mertebelerden en aşağı mertebelere indiriverir. Allah ’ın duşurduğunu hic kimse yukseltemez, yukselttiğini de hic kimse alcaltamaz. Bu ismi “RÂfi ’” ismiyle beraber değerlendirmelidir.
El-Hafid Esması - Video
24. ER-RÂFİ Rafi ne demek? RÂfi ’; yucelten, yukselten, yukarı kaldıran, şeref veren demektir. Allah TeÂlÂ, dilediği kuluna şeref bahşederek yukseltir, diğer kullarından ustun kılar. Dilediğini zengin kılar, şerefli kılar, saygıdeğer kılar. Dilediğine îmÂn bahşeder, sÂlih ameller işlemesine ve cennetine girmesine imkÂn verir. Bu ismi, “HÂfid” ismiyle beraber değerlendirmelidir. RÂfi ’; dostlarının tÂat ve amellerini kabul edip kendisine yaklaştıran, dunyada şerefli kılan demektir. HÂfid de; kendisine itÂat etmeyenleri kendisinden uzaklaştıran, mertebelerini duşuren demektir.
Er-Rafi Esması - Video
25. EL-MUİZZ Muizz ne demek? Muizz; ustun kılan, izzet ve şeref veren; mulku dilediğine veren demektir. Allah TeÂlÂ, kendisine inananları yukseltir, şereflendirir, başkalarına ustun kılar. ÎmÂn ehli, Allah ’ın azîz ve değerli kıldığı kimselerdir. “Muizz” ismini “Muzill” ismi ile beraber değerlendirmelidir.
26. EL-MUZİLL Muzill ne demek? Muzill; zillete duşuren, hor ve hakir kılan, rezil ve perişan eden, alcaltan demektir. Gonulleri dunya hırsı ile yanıp tutuşan kişiler, Allah ’ın zelil kıldıklarıdır. Bunların şiarı dunya cıkarı icin nefsini alcaltmaktır. Bunlar yarın Allah ’ın huzuruna yuzleri kararmış olarak cıkacaklardır. “Muzill” ismini, “Muizz” ismi ile beraber değerlendirmelidir.
27. ES-SEMÎ Semi ne demek? Semî ’; sonsuz işiten, her turlu kısıtlamadan yuce olarak gizli acık her şeyi işiten; işitilecek şeyler kendisine gizli kalmayan; dilek, dua ve yakarışları kabul eden demektir. Allah TeÂlÂ, ister acık, ister gizli butun sesleri, fısıltıları işitir. Kendisine icinden hamd edenin hamdini işiterek onu mukÂfÂtlandırır. Dua edenlerin dualarını kabul eder. Allah ’ın işitmesi kullarınki gibi kulak ve ses gibi bazı vasıtalarla değildir.
Es-Semi Esması - Video
28. EL-BASÎR Basir ne demek? Basîr; sonsuz gorucu; her şeyi goren, bilen; kendisinden hic bir şey saklanamayan demektir. Allah TeÂl ’nın gormesi de işitmesi ve diğer isim ve sıfatları gibi sonsuzdur. Her hangi bir organ ve vasıta ile değildir. Gorme konusu olan her şeyi gorur. Acıkta olanları gorduğu gibi gizli olanları da gorur. Dışımızı gorduğu gibi icimizi de gorur. O hÂlde devamlı bir şekilde Rabbimiz tarafından gorulduğumuzu ve gozetlendiğimizi unutmamamız, buna gore soz ve davranışlarımıza dikkat etmemiz gerekir.
El-Basir Esması - Video
29. EL-HAKEM Hakem ne demek? Hakem; hukmeden, hakkı yerine getiren; hukum yetkisi kendisine ait olan; son hukmu verecek olan demektir. Allah TeÂlÂ, hÂkimdir. Her şeyin hukmunu O verir. Verdiği hukmu tamamiyle yerine getirir. O ’nun hukmunu engelleyecek, bozacak, değiştirecek, geri bıraktıracak hic kimse yoktur. KıyÂmet gununde Allah TeÂl hukmunu verecek, adÂlet tam olarak gercekleşecek ve herkes hak ettiğinin karşılığını tam olarak alacaktır. Hic kimseye en kucuk bir haksızlık yapılmayacaktır.
El-Hakem Esması - Video
30. EL-ADL Adl ne demek? Adl; mutlak adÂlet sahibi, cok adÂletli, asla zulmetmeyen; her şeyi yerli yerine koyan demektir. Allah TeÂlÂ, cok adÂletlidir. Hic kimseye en kucuk bir haksızlık yapmaz. Herkes neyi hak ettiyse, herkese hakkını tam olarak verir. Yaptığı her şey, akla, mantığa, hikmet ve maslahata uygundur. Bu isimden nasip alan kul, zulmun her ceşidinden kacınır; kendi aleyhine bile olsa adÂletten ayrılmaz.
El-Adl Esması - Video
31. EL-LATÎF Latif ne demek? Latîf; yaratılmışların ihtiyaclarını en ince ayrıntıya varıncaya kadar bilip sezilmez yollarla karşılayan; kullarına yumuşaklıkla, lutuf ve ihsÂnıyla muÂmele eden demektir. Allah TeÂlÂ, kullarına iyilik ve merhamet edendir. Fiillerini yumuşaklıkla gercekleştirendir. Sonsuz lutuf ve kerem sahibidir. Kendisine gizli olan hic bir şey yoktur.
El-Latif Esması - Video
32. EL-HABÎR Habir ne demek? Habîr; her şeyi bilen, her şeyin ic yuzunden, gizli taraflarından haberdÂr olan demektir. Allah TeÂlÂ, yerde ve gokte, butun evrende olan gizli acık her şeyden haberdÂrdır. O ’nun bilemeyeceği bir şey duşunmek mumkun değildir. Bu bakımdan yaptığımız her şeyi Allah ’ın bildiğini duşunerek yapmalıyız.
El-Habir Esması - Video
33. EL-HALÎM Halim ne demek? Halîm; sucluların cezasını vermeye gucu yettiği hÂlde cezalandırmayıp onlar hakkında yumuşak davranan, cezalarını geriye bırakan; acele ve kızgınlıkla muÂmele etmeyen demektir. Allah TeÂlÂ, gunahları yuzunden kullarına olan lutuf ve ihsÂnını esirgemez. İyi olsun kotu olsun butun kullarını rızıklandırır; bel ve Âfetlerden korur. Acelecilikle ve kızgınlıkla davranmaz. Cok yumuşak davranır. Ceza vermekte acele etmez. Sure tanır, ama ihmal etmez.
34. EL-AZÎM Azim ne demek? Azîm; buyuk, yuce, ulu demektir. Allah TeÂlÂ, zÂt ve sıfatları bakımından en buyuktur. Mutlak ve ekmel buyukluk Allah ’a mahsustur. O, hic bir şekilde Âciz bırakılmayacak olan KÂdir-i mutlaktır. Akıl, O ’nun buyukluğunu idrÂkten Âcizdir.
El-Azim Esması - Video
35. EL-GAFÛR Gafur ne demek? Gafûr; gunahları bağışlayan; affeden demektir. Allah TeÂlÂ, bağışlaması bol olandır. Kulun gunahı ne kadar cok olursa olsun Allah TeÂlÂ, bunları meydana cıkarıp kulunu rezil ve rusvay etmez, bunları orter ve gizler. Kulun, işlediği gu nahları ve sucları bağışlar. Sonsuz mağfiret edici ve bağışlayıcıdır. Bu isimden nasip alan kul, daima istiğfÂra yonelir. Şahsına yapılan haksızlıkları bağışlar. Kin tutmaz.
El-Gafur Esması - Video
36. EŞ-ŞEKÛR Şekur ne demek? Şekûr; az iyiliğe cok mukÂfÂt veren; kendi rızası icin yapılan iyilikleri fazlasıyla mukÂfÂtlandıran demektir. Allah TeÂlÂ, kulların işlediği ibÂdet ve iyilikleri fazlasıyla karşılayandır. Kul, Allah ’ın verdiği nimetlere şukurle karşılık vermelidir. Kul şukrederse, Allah onun şukrunu karşılıksız bırakmaz, fazlasıyla mukÂfÂtlandırır.
Eş-Şekur Esması - Video
37. EL-ALİYY Aliyy ne demek? Aliyy; pek yuce, pek yuksek demektir. Allah TeÂlÂ, insan tasavvurunun tahayyul edeceği her şeyden daha buyuk, daha yuce ve daha yuksektir. İzzet, şeref ve hukumranlık bakımından O ’ndan daha yuce bir varlık yoktur. O ’nun yuksekliği cisimlerin sahip olduğu turden değildir. Yucelik ve ustunluk bakımındandır.
El-Aliyy Esması - Video
38. EL-KEBÎR Kebir ne demek? Kebîr; buyuk ve ulu demektir. Allah TeÂlÂ, her hususta insanların kavrayamayacağı kadar ulu ve buyuktur. ZÂtının ve sıfatlarının mÂhiyeti bilinemeyecek kadar uludur. Mutlak buyuktur. Kudret ve hukumranlığı sınırsızdır. Hic bir şeye muhtac değildir. Yaratılmışlara benzemez. O ’nun buyukluğu, mekÂna bağlı bir buyukluk değildir. O, bundan munezzehtir.
39. EL-HAFÎZ Hafiz ne demek? Hafîz; koruyup gozeten; kendisinden gizli hic bir şey olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, evrenin duzenini koruyup surdurendir. Her şeyi eksiksiz kaydedip hesaba cekmek uzere koruyandır. İnsanların niyetlerini ve butun sırlarını bilendir. İnsanların soz ve hareketlerini melekler aracılığıyla tesbit ve tescil ettirendir. Dostlarını kotuluklerden koruyandır.
El-Hafiz Esması - Video
40. EL-MUKÎT Mukit ne demek? Mukît; yaratılmışların her turlu gıdalarını yaratıp veren; her şeye gucu yeten ve koruyan demektir. Allah TeÂlÂ, bedenlerin ve ruhların gıdasını yaratıp verendir. Yarattığı butun canlılara ne kadar omur takdir etmişse ona gore rızıklarını da tayin ve takdir etmiştir. Herkesin rızkı bellidir. Herkes kendi rızkını yer, kimse kimsenin rızkını yemez.
El-Mukit Esması - Video
41. EL-HASÎB Hasib ne demek? Hasîb; kullarına yeten; onları hesaba ceken demektir. Allah TeÂlÂ, herkesin hayatı boyunca yapıp ettiklerinin butun ayrıntılarıyla hesabını iyi bilendir. Butun kullarını yaptıklarından dolayı veya yapmaları gerekenleri yapmadıklarından dolayı cok ayrıntılı bir şekilde hesaba cekecek ve herkesin hak ettiğini tam olarak verecektir.
El-Hasib Esması - Video
42. EL-CELÎL Celil ne demek? Celîl; azamet ve ululuk sahibi demektir. Allah TeÂlÂ, butun sınırlama ve benzerlikleri aşan bir yuceliğe sahiptir. Değer ve mertebece en yuce olandır. Mu ’minleri yucelten, amellerini kabul edip mukÂfÂtlarını artırandır. O, zÂt, sıfat ve fiilleri itibariyle en buyuktur. O ’nun buyukluğu hacim itibariyle değildir; şÃ‚n, şeref ve yucelik itibariyledir.
El-Celil Esması - Video
43. EL-KERÎM Kerim ne demek? Kerîm; ihsÂnı, in ’Âmı, lutfu, keremi bol olan, sonsuz comert demektir. Allah TeÂlÂ, her turlu faziletin sahibidir. Hic bir karşılık beklemeden verendir. Yardımı ve ikrÂmı sonsuz ve sınırsızdır. Muktedirken, affedendir. Va ’dini yerine getirendir. Kendisine sığınanı yuz ustu bırakmayandır. Az da olsa işlenen iyi ameli kabul eden, karşılığını fazlasıyla verendir. Bu isimden nasip alan kul, cimriliğin her ceşidinden kurtulur. Allah ’ın kendisine verdiği nimetleri diğer kullarıyla paylaşmasını bilir. Şahsiyetini zedeleyecek her turlu rezillikten kurtulur.
44. ER-RAKÎB Rakib ne demek? Rakîb; her şeyi gozetleyip denetleyen; kontrol eden demektir. Allah TeÂlÂ, yaratıklarından bir an bile gÂfil değildir. Kim ne yaparsa onu gorur ve bilir. Hicbir şey Allah ’tan gizli kalmaz. Butun varlıklar uzerinde gozcudur, gozetleyicidir. Butun işler O ’nun denetimi ve gozetimi altında meydana gelmektedir. O, butun olan bitenlere şahittir. Herkese yaptığının karşılığını verir.
Er-Rakib Esması - Video
45. EL-MUCÎB Mucib ne demek? Mucîb; kendine yalvaranların isteklerini veren; kullarının dileklerine ve dualarına karşılık veren demektir. Allah TeÂlÂ, kullarına, onlardan daha yakındır. Kendine yalvaranları işitir, bilir ve onların isteklerini verir. İnsanın duÂya şiddetle ihtiyacı vardır. DuÂ, bir bakıma ibÂdettir. DuÂdan mahrum kalmamak lazımdır.
46. EL-VÂSİ Vasi ne demek? VÂsi ’; ilmi ve merhameti her şeyi kuşatan demektir. Allah TeÂlÂ, kullarına bolca ihsÂn eden, rızıklarını genişletendir. Allah ilim, lutuf ve ihsÂnı ile her şeyi kuşatmıştır. Nimetlerinin bir kısmı fayda sağlayan turden, diğer bir kısmı da zararları gideren turdendir.
47. EL-HAKÎM Hakim ne demek? Hakîm; hikmet sahibi demektir. Allah TeÂlÂ, yaptığı her şeyi yerli yerince, eksiksiz ve tam yapar. En ustun bir ilim sahibidir ve yaptığı her şey mutlaka bir hikmete mebnîdir; hikmetsiz asla iş yapmaz. Butun emirleri insanların yararına olduğu gibi butun yasakları da insanların zararınadır.
El-Hakim Esması - Video
48. EL-VEDUD Vedud ne demek? Vedûd; cok seven ve cok sevilen; sevilmeye lÂyık olan demektir. Allah TeÂlÂ, sÂlih kullarını sever, sÂlih kulları da Allah ’ı sever. SÂlih kullarından rÂzıdır. Allah yaratılmış butun varlıkların hayrını ister. Bu nedenle onlara ihsÂn ve ikrÂmlarda bulunur. Sevilmeye en cok lÂyık olan da O ’dur. Her mu ’minin hedefi Allah dostluğunu kazanabilmek olmalıdır. Bunun icin her turlu fedakÂrlığa katlanmalıdır. Bu isimden nasip alan kul, hem Allah adına herkesi, her şeyi sever; hem de herkes tarafından sevilir.
El-Vedud Esması - Video
49. EL-MECÎD Mecid ne demek? Mecîd; şÃ‚nı buyuk, yuksek; lutuf ve ikrÂmı bol demektir. Allah TeÂlÂ, her turlu eksikliklerden yucedir. ŞÃ‚nı buyuktur. Lutuf ve keremi coktur. Her turlu ovguye lÂyıktır. Affı, ihsÂnı, rahmeti ve yardımı sonsuzdur. Nimetleri saymakla bitmez.
El-Mecid Esması - Video
50. EL-BÂİS Bais ne demek? BÂis; oluleri dirilten, Peygamber gonderen demektir. Allah TeÂlÂ, oldukten sonra diriltendir. İnsanlar olup toprak olduktan sonra onları diriltecek, kabirlerinden cıkaracak, mahşerde toplayacak, cok ayrıntılı bir şekilde hesaba cekecektir. Allah TeÂlÂ, aynı zamanda insanlara doğru yolu gostermek uzere Peygamberler gonderendir. Peygamberlere uyanlar kurtulacak, uymayanlar azÂbı hak edeceklerdir.
El-Bais Esması - Video
51. EŞ-ŞEHÎD Şehid ne demek? Şehîd; her zaman, her yerde hazır olan; her şeye şÃ‚hit olan; kendisine hicbir şey gizli olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, her şeyi bilendir. İlminden hic bir şey gizli olmayandır. Allah, acıkta olanları da bilir, gizli olanları da bilir. O, her şeye şÃ‚hittir. Âhirette herkese halini bildirecektir.
Eş-Şehid Esması - Video
52. EL-HAKK Hakk ne demek? Hak; varlığı gercek olan, varlığı hic değişmeden duran; varlığı ve ilÂhlığı kesin olan, hukmunun gereğini yerine getiren demektir. Allah TeÂlÂ, varlığı ve ilÂhlığı kesin olan, inkÂrı mumkun olmayandır. O ’nun zÂtı yokluğu kabul etmediği gibi bir değişikliği de kabul etmez. Hukmunun gereğini yerine getirendir. Ezelî ve ebedî olandır. Değişmeksizin varlığı devam edendir. Varlığı fiilen gercek olandır yani sadece zihinde değil, zihnin dışında da var olandır.
El-Hakk Esması - Video
53. EL-VEKÎL Vekil ne demek? Vekîl; işlerini kendisine bırakanların işlerini en mukemmel bir şekilde yapan; kendisine guvenilip dayanılan demektir. Allah TeÂlÂ, her bakımdan insanın guvenip dayanacağı varlıktır. En guzel vekildir, en buyuk vekildir. Yarattığı butun varlıkların işlerini idare edendir. Allah TeÂlÂ, elinden geleni yaptıktan sonra işini Allah ’a havale edeni, mukÂfÂtlandırır.
El-Vekil Esması - Video
54. EL-KAVİYY Kaviyy ne demek? Kaviyy; pek guclu; gucu her şeye yeten demektir. Allah TeÂlÂ, tam bir kudret sahibidir. Gucu, kuvveti sonsuzdur; bitmez, tukenmez. Bir sınıra sığmaz, olcuye gelmez. Nicelik ve nitelik bakımından ustun kudrete sahiptir. Gucunun yetmeyeceği bir şey duşunulemez. O, her şeyi etkiler, ama hic bir şey O ’nu etkileyemez.
El-Kaviyy Esması - Video
55. EL-METÎN Metin ne demek? Metîn; sonsuz kudrete sahip; son derece guclu, kuvvetli; dayanıklı, sağlam demektir. Allah TeÂlÂ, sonsuz bir guce sahiptir. Fiillerinden dolayı zatına her hangi bir zorluk ve yorgunluk ilişmez. Kuvveti azalıp gevşemez. Hicbir şey O ’nu Âciz bırakamaz. Hic kimsenin yardımına da muhtac değildir. Allah ’ın “Kaviyy” ismi, kudretinin kemÂlini ifÂde eder. Butun nesne ve olayları etkileyendir. “Metîn” ismi, kuvvetinin şiddetini bildirir. Dıştan gelebilecek hic bir etkiyi kabul etmeyendir.
56. EL-VELİYY Veliyy ne demek? Veliyy; dost ve yardımcı demektir. Allah TeÂlÂ, sevdiği kullarının dostudur. Onlara yardım eder; sıkıntılarını, darlıklarını giderir; ferahlık verir. Dunya ve Âhiret işlerinde başarıya ulaştırır. Mu ’minlerin yardımcısı ve koruyucusudur. Allah ’tan başka gercek dost ve yardımcı yoktur.
El-Veliyy Esması - Video
57. EL-HAMÎD Hamid ne demek? Hamîd; ovulmeye lÂyık olan demektir. Allah TeÂlÂ, butun isimleri, sıfatları ve fiilleriyle ovulmeye tek lÂyık olan zÂttır. Butun varlığın diliyle ovulen ve şukredilendir. Allah TeÂlÂ, bizÂtihî ovulmeye lÂyık olandır. Aynı zamanda insanların işledikleri iyi fiiller sebebiyle onları over ve mukÂfÂtlandırır.
El-Hamid Esması - Video
58. EL-MUHSÎ Muhsi ne demek? Muhsî; sonsuz ilmiyle her şeyin sayısını bilen, her yapılanı bir bir sayan demektir. Allah TeÂlÂ, sonsuz ilmi ile her şeyi kuşatmıştır. Her şeyi tek tek ve butun ayrıntılarıyla bilendir. O ’nun ilminden hic bir şey haric kalamaz. Butun amellerin sayısını bilir, kıyÂmet gunu bunların hepsinin karşılığını verir. Hic birini unutmaz ve atlamaz.
El-Muhsi Esması - Video
59. EL-MUBDİ Mubdi ne demek? Mubdi ’; yaratıkları maddesiz ve orneksiz olarak ilk baştan yaratan demektir. Allah TeÂlÂ, kÂinÂtı yaratırken daha once bir benzeri ve orneği olmaksızın yaratmıştır. İşte esas yaratma denilen, ilk maddesi, orneği olmaksızın yaratmadır. Bu, yoktan var etmedir ve Allah ’a mahsustur.
El-Mubdi Esması - Video
60. EL-MUÎD Muid ne demek? Muîd; yaratılmışları oldurdukten, yok ettikten sonra tekrar yaratan; oldukten sonra dirilten demektir. Allah TeÂlÂ, ilk defa yarattığı butun insanları oldurecek, sonra tekrar diriltecek ve dunya hayatlarındaki inanc ve amellerinden hesaba cekecektir. Hayat, sadece dunya hayatından ibaret değildir. Tekrar bir hayat vardır ki gercek ve devamlı hayat budur. İnsanlar buna gore hareket etmelidir.
El-Muid Esması - Video
61. EL-MUHYÎ Muhyi ne demek? Muhyî; can veren, yaşatan demektir. Allah TeÂlÂ, can bağışlayan, sağlık verendir. Oluleri diriltendir. Olu beldeleri gokten indirdiği su ile canlandıran, yeryuzunu bitkilerle donatandır. İlk olarak yaratan, can veren Allah, oldukten sonra tekrar hayat vermeye kÂdirdir. Olu kalpleri ilÂhî hidÂyet ve marifetle canlandırandır.
El-Muhyi Esması - Video
62. EL-MUMÎT Mumit ne demek? Mumît; olduren, canlının hayatına son veren demektir. Allah TeÂlÂ, canlılara hayat verdiği gibi, ezelî ilmindeki takdire gore vakti gelince bu hayatlara son verendir. FÂnî hayat, doğumla başlar, olumle biter. Hayat dediğimiz ruhla cesedin birleşmesidir. Olum ise ruhun cesedden ayrılmasıdır. Ruh, olmez. Başka bir hayatla devam eder. Kul icin, olum sonrası başlayacak yeni ve devamlı hayata iyi hazırlık yapmak muhimdir.
El-Mumit Esması - Video
63. EL-HAYY Hayy ne demek? Hayy; diri, canlı olan; olmek şÃ‚nından olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, butun hayatların kaynağıdır. Hep diridir. Allah ’ın hayy (diri) oluşu, yaratılmış varlıklarda olduğu gibi organik bir canlılık değildir. Hic bir şeyden gÂfil olmayan, hata yapmayan, kÂinÂtta kendisinden hic bir şey gizli olmayan demektir.
El-Hayy Esması - Video
64. EL-KAYYÛM Kayyum ne demek? Kayyûm; her şeyin varlığı kendisine bağlı olan; kÂinatı idare eden demektir. Allah TeÂlÂ, bizzÂt kÂim ve mevcut olup kimseye muhtac değildir. Ezelî ve ebedîdir. Her şeyin varlık kazanması ve varlığını devam ettirmesi ancak Allah ’ın yaratması, maddî mÂnevî ihtiyaclarını gidermesi ve korumasıyla mumkundur. Yeri, gokleri ayakta tutan O ’dur.
El-Kayyum Esması - Video
65. EL-VÂCİD Vacid ne demek? VÂcid; istediğini istediği zaman bulan; hic bir şeye muhtac olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, dilediği şeye sahip olur. Bu hususta bir engelle karşılaşmaz. Bir şeyi ele gecirmek istediğinde zaman kollamaya, tedbir almaya, tuzak kurmaya ihtiyacı yoktur. İstediği, istediği zaman O ’nun huzurundadır. Butun yaratıklar O ’nun emri ve tasarrufu altındadır.
El-Vacid Esması - Video
66. EL-MÂCİD Macid ne demek? MÂcid; şÃ‚nı ve kadri buyuk; kerem ve comertliği bol demektir. Allah TeÂlÂ, yardımı, ihsÂnı bol olandır. O ’nun kullarına olan kerem ve comertliği ifÂdeye sığmaz, olcuye gelmez. Bir taraftan kullarını iyi işler yapmaya muvaffak kılar; obur taraftan onları guzel sıfatlara sahip olduklarından over.
El-Macid Esması - Video
67. EL-VÂHİD Vahid ne demek? VÂhid; bir olan, tek olan; zÂtında, sıfatlarında, isimlerinde ve fiillerinde asla ortağı, dengi ve benzeri bulunmayan demektir. Allah TeÂlÂ, tektir, bolunup parcalara ayrılmaz. Benzeri yoktur. Allah ’ın bir olması sayı bakımından değildir, buyukluk ve yucelik acısındandır. O, bolunmesi ve artması mumkun olmayan tek bir varlıktır.
El-Vahid Esması - Video
68. ES-SAMED Samed ne demek? Samed; her şeyin kendisine muhtac olduğu, kendisinin hic bir şeye muhtac olmadığı; ihtiyacların giderilmesi ve ızdırapların dindirilmesi icin başvurulacak tek merci demektir. Allah TeÂlÂ, yaratıkların her turlu ihtiyaclarını gidermek icin başvurdukları tek başvuru kaynağıdır. Her turlu yaratığın her turlu ihtiyacını en mukemmel bir şekilde karşılar ve giderir. Kendisi ise hic bir şeye muhtac değildir.
Es-Samed Esması - Video
69. EL-KÂDİR Kadir ne demek? KÂdir; her şeye gucu yeten; kudret sahibi demektir. Allah TeÂlÂ, istediğini, istediği gibi yapmaya gucu yetendir. Her şeyi takdir eden, planlı ve olculu yapandır. Hicbir şey O ’nu Âciz bırakamaz. Âlem, mutlak irÂde ve kudrete sahip olan Allah tarafından yaratılmıştır.
El-Kadir Esması - Video
70. EL-MUKTEDİR Muktedir ne demek? Muktedir; tam bir kudret sahibi; her şeye gucu yeten demektir. Allah TeÂlÂ, kuvvet ve kudret sahipleri uzerinde istediği gibi tasarruf edendir. O ’nun “KÂdir” oluşu, istediğini, istediği anda ve istediği şekilde yaratma gucune sahip olması demektir. “Muktedir” olması ise, bilfiil gucunu yarattıklarında gostermesidir.
El-Muktedir Esması - Video
71. EL-MUKADDİM Mukaddim ne demek? Mukaddim; istediğini one alan, ileri geciren demektir. Allah TeÂlÂ, dilediği şeyi veya kimseyi one alan, onde bulundurandır. Allah ’ın daveti geneldir. Fakat hidÂyet ettikleri davete uyar, ileri gider. HidÂyet etmedikleri geri kalır. Allah ’ın emir ve yasakları butun kullar icindir. Fakat Allah ’ın muvaffak ettikleri bunlara uyar, yukselir; muvaffak etmedikleri geride kalır. O hÂlde hem akıl ve irÂdemizi Allah ’a îmÂn ve itÂat yonunde kullanmalı, hem de Allah ’tan hidÂyet istemelidir. “Mukaddim” ismi, “Muahhir” ismiyle beraber değerlendirilmelidir.
El-Mukaddim Esması - Video
72. EL-MUAHHİR Muahhir ne demek? Muahhir; istediğini geri koyan, arkaya bırakan demektir. Allah TeÂlÂ, hikmeti gereği geri bırakılması gerekenleri geri bırakır. “Mukaddim” ismi ile ilgili acıklamalarımız “Muahhir” ismi ile de ilgilidir. Esasen bu iki isim beraber değerlendirilmelidir. Bazan Allah TeÂlÂ, kulların istediklerini bir hikmeti gereği geri bırakır. İmtihan dunyasında olduğumuzu unutmamamız gerekir.
El-Muahhir Esması - Video
73. EL-EVVEL Evvel ne demek? Evvel; ilk; varlığının başlangıcı olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, butun varlıklardan oncedir. Varlığının bir evveli, başlangıcı yoktur. O, kadîmdir, ezelîdir. Varlığı kendi zÂtıyladır. Butun varlıklar varlığını O ’ndan almaktadır. Yaratmayı başlatan O ’dur. “Evvel” ismini “Âhir” ismiyle beraber değerlendirmelidir.
74. EL-ÂHİR Ahir ne demek? Âhir; varlığının sonu olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, varlığı devamlı olandır. Varlığının başlangıcı olmadığı gibi sonu da yoktur. Allah, eşyanın evveli olması bakımından “Evvel”dir. Eşyanın sonu Allah ’tan olması bakımından da “Âhir”dir. “Âhir” ismini, “Evvel” ismiyle beraber değerlendirmelidir.
75. EL-ZÂHİR Zahir ne demek? ZÂhir; varlığı apacık demektir. Allah TeÂlÂ, varlığını ve birliğini belgeleyen bircok delil bulunması acısından aşikÂrdır. Her şeyin ustunde olan, her şeyden yuce olandır. Allah ’ın varlığı o kadar acıktır ki insanın gorduğu her şey, ibret nazarıyla baktığı takdirde onu, Allah ’a goturur. “ZÂhir” ismi, “BÂtın” ismiyle beraber değerlendirilmelidir.
76. EL-BÂTIN Batın ne demek? BÂtın; zÂtının gorulmesi ve mÂhiyetinin bilinmesi acısından gizli demektir. Allah TeÂlÂ, gizlidir. Cunku O, gozle gorulemez, kunhuyle bilinemez. İnsan, her şeyiyle sınırlıdır. Allah ise, sınırsızdır. Sınırlı olan sınırsız olanı idrÂk ve ihÂta edemez. “BÂtın” ismi, “ZÂhir” ismiyle beraber değerlendirilmelidir.
77. EL-VÂLÎ Vali ne demek? VÂlî; kÂinatın tek hÂkimi, yoneticisi demektir. Allah TeÂlÂ, bu buyuk evreni ve her an meydana gelen butun olayları tek başına yonetendir. Yaratıkların işlerini yerine koyandır. Butun varlıkların tek hukumdÂrı olup onlar uzerinde istediği şekilde tasarrufta bulunandır. Dirilten ve olduren O ’dur. Hic bir şey O ’nun tasarrufunun dışında kalmaz.
78. EL-MUTEÂLÎ Muteali ne demek? MuteÂlî; izzet, şeref ve hukumranlık bakımından en yuce demektir. Allah TeÂlÂ, yaratılmışlar hakkında aklın mumkun gorduğu her şeyden, her hal ve tavırdan yucedir. ZÂt, sıfat ve fiilleri acısından yaratılmışlara benzemekten, denk ve ortağı bulunmaktan yucedir.
79. EL-BERR Berr ne demek? Berr; iyilik ve bahşişi cok olan; va ’dini yerine getiren demektir. Allah TeÂlÂ, kulları hakkında kolaylık isteyendir. Yaratıklarına karşı rahmet ve mağfireti; lutuf ve ihsÂnı bol olandır. Kullarının hep iyiliğini ister, kotuluklerini ve zorluk cekmelerini istemez. Yapılan kotuluklerin coğunu bağışlar, ortbas eder.
80. EL-TEVVÂB Tevvab ne demek? TevvÂb; tovbe eden kullarının tovbelerini kabul eden ve tovbede muvaffak kılan demektir. Allah TeÂlÂ, kullarını tovbeye sevkeden ve tovbelerini kabul edendir. Kendisine yonelen kullarının gunahlarını affedendir. Tovbeleri kabul edip gunahları bağışlayandır. Kul, işlediği gunahlardan pişman olur, tovbeye yonelirse Allah onu tovbesinde başarılı kılar ve tovbesini kabul eder.
81. EL-MUNTEKİM Muntekim ne demek? Muntekim; suclulara, adÂleti ile hak ettikleri cezayı veren demektir. Allah TeÂlÂ, sucluları hemen cezalandırmaz. Onları ceşitli yollarla uyarır. Yanlış davranışından donmesi icin kendisine fırsat ve yeterli zaman verir. Tovbe etmeyenleri cezalandırır. Fakat bu cezalandırma kendisi icin değildir; zulum ve gadre uğrayanlar icindir. Allah, dostlarından değil, duşmanlarından intikam alır.
82. EL-AFUVV Afuvn ne demek? Afuv; hic bir sorumluluk kalmayacak şekilde gunahları affeden demektir. Allah TeÂlÂ, gunahları kokunden kazıyıp tamamen yok eder. KirÂmen kÂtibin meleklerinin kayıtlarını siler. Hatırlayıp mahcup olmasınlar diye kullarına işledikleri gunahları da unutturur. Bu isimden nasip alan kul, bir taraftan devamlı Allah ’tan af diler, diğer taraftan umitsizliğe kapılmaz. Kullara karşı da cok affedici olur.
83. ER-RAÛF Rauf ne demek? Raûf; cok şefkatli ve merhametli demektir. Allah TeÂlÂ, kullarına karşı ileri derecede merhamet ve şefkat sahibidir. Kullarının sıkıntılarını ortadan kaldırır. Allah kullarına akıl ve iyiyi kotuyu ayırt etme yeteneği vermiştir. Kullarını, işledikleri suclardan dolayı hemen cezalandırmaz. Onlara hatalarından donmesi icin fırsat tanır. İnanan kullarının kusurlarını bağışlar, iyi amellerine fazlasıyla mukÂfÂt verir.
84. EL-MÂLİKU ’L-MULK MÂliku ’l-mulk ne demek? MÂliku ’l-mulk; mulkun gercek sÂhibi; butun varlık Âleminin tek hÂkimi demektir. Allah TeÂlÂ, butun kÂinatın tek sÂhibi ve mÂlikidir. Mulkunde istediği gibi tasarruf eder. Dilediğine mulk verir, dilediğine vermez. Dilediğine az verir, dilediğine cok verir. Mutlak hukumranlık O ’na aittir. Bu isimden nasip alan kulda mal ve mulkun emÂnet olduğu şuuru yerleşir. Mal ve mulku nasıl kullanacağını bilir; israf ve cimrilikten uzak durur. Nimet verene şukrunu tam yapar.
85. ZU ’L-CELÂLİ VE ’L-İKRÂM Zu ’l-celÂli ve ’l-ikrÂm ne demek? Zu ’l-celÂli ve ’l-ikrÂm; ululuk ve ikrÂm sahibi demektir. Allah TeÂlÂ, yaratıkları tarafından yuceltilmeye ve ovulmeye lÂyık olandır. Kullarından dilediklerine, kendisine samimiyetle kulluk vazifelerini yapmayı sağlayan, mÂnevî derecelerini yukselten, dunyada ve Âhirette onlara bol lutuflarda bulunandır. Ne kadar buyukluk, ululuk, yucelik varsa, hepsi Allah ’a mahsustur.
86. EL-MUKSİT Muksit ne demek? Muksit; adÂlet sahibi; butun işlerini denk, birbirine uygun ve yerli yerinde yapan demektir. Allah TeÂlÂ, adÂletle hukmedendir. En ustun adÂlet ve merhamet sahibidir. Mazlumların haklarını zÂlimlerden alandır. Dunyada dost duşman ayırımı yapmadan butun kullarına rızık verir. Âhirette, dostları, yaptıklarının karşılığını fazlasıyla alacak, duşmanları ise sadece yaptıklarının karşılığı bir cezaya carptırılacaklardır.
87. EL-CÂMİ CÂmi ne demek? CÂmi ’; istediğini istediği zaman istediği yerde toplayan demektir. Allah TeÂlÂ, birbirine benzeyen şeyleri ve benzemeyen zıt şeyleri bir araya getirip toplayandır. KıyÂmet gunu hesaba cekmek icin yaratıkları toplayandır. Butun iyilikleri, guzellikleri ve ovguleri zÂtında toplayandır. Tabiatları zıt bircok unsuru bir araya getirendir. İnsanları birbirlerine sevdirip kalpleri ısındırandır.
88. EL-ĞANİYY Ğaniyy ne demek? Ğaniyy; cok zengin olan; hic bir şeye muhtac olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, her şey kendisine muhtac olan; kendisi hic bir şeye muhtac olmayandır. ZÂt ve sıfatlarında her turlu ihtiyactan uzak olandır. Cok zengindir, hicbir şeye ihtiyacı yoktur. Ama butun varlıklar her konuda O ’na muhtactır.
89. EL-MUĞNÎ Muğnî ne demek? Muğnî; istediğini zengin eden demektir. Allah TeÂlÂ, dilediği kulun her turlu ihtiyacını karşılayandır. Fakir kullarını lutuf ve ihsÂnıyla zenginleştirir. KanÂat duygusu lutfedip gonul zenginliğine eriştirir. Kulun hal ve davranışlarını rızası yonune yonlendirerek mÂnevî bakımdan zenginleştirir.
90. EL-MÂNİ MÂni ne demek? MÂni ’; dilemediği şeylerin gercekleşmesine izin vermeyen; kotu şeylere engel olan demektir. Allah TeÂlÂ, bazı isteklerin gercekleşmesine musaade etmez. Butun isteklerimiz, Allah ’ın dilemesi ve takdiriyle gercekleşir. O ’nun dilemediği bir şey olmaz. Dilediği şey de olur. Allah TeÂlÂ, sevdiği kullarının bazı kotu isteklerine engel olmak suretiyle onları zarardan korur.
91. EL-DÂRR DÂrr ne demek? DÂrr; zarar veren; elem ve zarar verici şeyleri yaratan demektir. Allah TeÂlÂ, bir kuluna her hangi bir zarar vermeyi dilerse, hic kimse ona fayda veremez. Fayda vermek istediği kimseye de kimse zarar veremez. “DÂrr” ismi, “NÂfi ’” ismiyle beraber değerlendirilmelidir.
92. EL-NÂFİ NÂfi ne demek? NÂfi ’; fayda veren; dilediği kuluna hayırlı ve faydalı olanı veren demektir. Allah TeÂlÂ, zararlı gibi gorunen her şeyi sezilmez yollarla faydalı hale getirendir. Caresizlerin imdadına yetişendir. Kulunu hayra ve iyiliğe yoneltendir. “NÂfi” ismi, “DÂrr” ismiyle beraber değerlendirilmelidir.
93. EL-NÛR Nûr ne demek? Nûr; nurlandıran, ışık veren, nur kaynağı; Âlemleri nurlandıran; istediği simalara, zihinlere ve gonullere nur yağdıran demektir. Allah TeÂlÂ, varlığı apacık olandır. Nuru yaratan, onunla gokleri ve yeri aydınlatandır. Kulunun kalbini, gonlunu îmÂn nuruyla aydınlatarak hidÂyete ermesini ve doğruyu bulmasını sağlayandır.
94. EL-HÂDÎ HÂdî ne demek? HÂdî; hidÂyeti yaratan; istediği kulunu muradına erdiren, hayırlı yollara muvaffak kılan demektir. Allah TeÂlÂ, inanacak kalplerde hidÂyeti yaratandır. Ebedî mutluluğu sağlayacak doğru yolu gosteren ve doğru yola ulaştırandır. Yolunu şaşırmışlara rehberlik edendir.
95. EL-BEDÎ Bedî ne demek? Bedî ’; varlıkları, eşi, benzeri ve orneği olmaksızın, sanatkÂrane bir şekilde yaratan demektir. Allah TeÂlÂ, her şeyi, bir numûnesi, benzeri olmaksızın yaratandır. Bu yaratma da eşsiz ve benzersiz bir yaratmadır. Yani akıllara durgunluk verecek derecede kusursuz ve mukemmel yaratmadır. Allah, zÂtında, sıfatlarında ve fiillerinde benzeri gorulmeyendir.
96. EL-BÂKÎ BÂkî ne demek? BÂkî; ebedî olan; varlığının sonu olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, varlığı devamlı olandır. Varlığının bir başlangıcı olmadığı gibi bir sonu da yoktur. ZÂtı da, sıfatları da, fiilleri de bÂkîdir, ebedîdir, devamlıdır. Mu ’min de her hangi bir işi Allah rızası icin yapmışsa, o fiil de ebedîlik kazanır. Yani kul, obur Âlemde mukÂfÂtını alır.
97. EL-VÂRİS VÂris ne demek? VÂris; varlığının sonu olmayan demektir. Allah TeÂlÂ, yaratılmış butun varlıkları yok ettikten sonra bÂkî kalan, mulkun gercek sahibidir. Mulku dilediğinden alır, dilediğine verir. Dunyada bulunan herkes ve evrende bulunan her şey fÂnîdir, gecicidir. İnsanlar olumlu oldukları icin sahip oldukları mal, mulk, servet de gecicidir.
98. ER-REŞÎD Reşîd ne demek? Reşîd; irşad eden; doğru yolu gosteren demektir. Allah TeÂlÂ, butun işleri isabetli olan ve hedefine ulaşandır. Her şeyi ezelî takdirine gore yuruten, bir nizam ve hikmet uzere sonuna ulaştırandır. Luzumsuz, faydasız, boş iş yapmayandır. Fiilleri dÂim yerinde olandır. Devamlı olarak hakka isabet edendir. Hic kimsenin yol gostermesine muhtac olmayandır.
99. ES-SABÛR Sabûr ne demek? Sabûr; cok sabırlı demektir. Allah TeÂlÂ, gunahkÂrları cezalandırma konusunda acele etmeyip lutfuyla bağışlayan ve erteleyendir. Gunahk