Hac; İslam ’ın beş şartından biridir. Peki Hac nedir? Hac ibadetinin dindeki yeri ve onemi nedir?“Hac” kelimesi sozlukte; saygı duyulan buyuk ve onemli bir şeye yonelmek, ziyaret etmek, bir yere gidip gel­mek, delil ile galip gelmek anlamlarına gelir.[1] Bir fıkıh te­rimi olarak; imkanı olan muslumanların belirlenmiş zaman icinde KÂ'be, Arafat, Muzdelife ve Mina'da belli dînî gorev­leri şart ve usulune uygun olarak yerine getirmek suretiyle yapılan ibadeti ifade eder.[2]
HACCIN ONEMİ İslam'ın beş temel esasından biri olan hac; İslam'ın ev­renselliğini, birlik ve beraberliğini, ırk, renk, cinsiyet, dil, ulke ve kultur ayırımı yapmadan muminlerin kardeşlik ve eşitliğinin temsil edildiği bir ibadettir.
Hac, kefen misali bembeyaz giysiler icinde ahiretteki mahşeri hatırlatan, aynı kıyafet icinde zengin-fakir, şehirlikoylu ayırımını ortadan kaldıran, “ben”liği yıkıp “biz”i one cıkaran, şeytan taşlama, tavaf ve Sa'y gibi “temsîli” gorev­lerin îfa edildiği, helal olan bazı şeylerin ihrama girdikten sonra haram kılındığı ve boylece nefis terbiyesi, irade ve sa­bır eğitiminin yapıldığı, yuz binlerle birlikte Allah'a acılan ellerin boş cevrilmediği, dînî duyguların ihlas ve samimiye­tin doruk noktaya cıktığı bir ibadettir.
Hac, dunya Muslumanlarının kaynaşmasını, birbirle­rini ve değişik kulturleri tanımalarını sağlar. İslÂmî bilinc­lenmeye, imanın aksiyona gecirilmesine, manevî kirlerden arınmaya, gonlu butun safiyeti ile Yaratan'a acmaya vesile olur.
“Kim Allah icin hacceder de (Allah'ın rızÂsına uymayan) kotu soz ve davranışlardan ve Allah'a karşı gelmekten sakınır­sa, (kul hakkı haric) annesinin onu doğurduğu gunku gibi (gu­nahlarından arınmış olarak hacdan) doner.”[3]
“Hacılar ve umre yapanlar Allah'ın (evinini) ziyaretcileri­dir. Kendisine dua ederlerse dualarına icabet eder, On'dan ba­ğışlanma dilerlerse onları bağışlar”[4] anlamındaki hadislerde de ifade edildiği gibi hacda yapılan dualar ve tovbeler kabul gorur. Boylece bu ibadeti îfa edenler, işlemiş oldukları hata ve gunahlarından arınarak hayata yeni bir canlılık ve şuurla donerler.
HACCIN FAZİLETİ Hac en fazîletli ibadetlerden biridir. Bir sahÂbî,
“Ey Allah'ın Elcisi! En fazîletli amel hangisidir” diye sordu. Hz. Peygamber.
“Allah'a imandır” buyurdu. SahÂbî,
“Sonra hangisidir” diye sordu. Hz. Peygamber,
“Allah yolunda cihÂd etmektir” buyurdu. SahÂbî,
“Sonra hangisidir” diye sordu. Hz. Peygamber,
“Makbul bir hacdır” buyurdu.[5]
Peygamberimizin beyanı ile, “Makbul bir haccın mukafatı da ancak cennettir.”[6]
Dipnotlar:
[1] RÂğıb el-IsfehÂnî, Ebû'l-kÂsım Huseyin b. Muhammed, el-MufredÂt fî Garî- bi'l-Kr'Ân, s.107. Thk. Muhammed Seyyid KeylÂnî, Mısır, 1961. bk. İbn HumÂm, KemÂleddîn Muhammed b. AbdulvÂhid, es-SivÂsî, Şerhu Fethu'l- Kadîr AlÂ'l-HidÂye Şerhu Bidayeti'l-Mubtedî, II, 414; Thk. Abdurrazak Galib el-Mehdî DÂru'l-Kutubi'l-Ilmiyye, Birinci baskı, Beyrut, 1995.
[2] İbn HumÂm, II, 415.
[3] BuhÂrî, Hac, 4. II, 1141. NesÂî, MenÂsiku'l-Hac, 4. V, 114. Muslim, Hac, 438. I, 983. İbn MÂce, Menasik, 1. II, 962.
[4] İbn MÂce, Menasik, 5. No: 2892. II, 966.
[5] NesÂî, MenÂsiku'l-Hac, 4, V, 113; BuhÂrî, Hac, 4, II, 1141.
[6] Muslim, Hac, 437, I, 983; NesÂî, MenÂsiku'l-Hac, 5, V, 115; İbn MÂce, Mena- sik, 1, II, 962.
Kaynak: Diyanet Hac İlmihali
İslam ve İhsan