Hac esnasında işlenen kimi cinayetler. haccın bozulmasını ve kazÂsını gerektirirken, kimileri ağırlık derecesine gore ceşitli ceza ve kefÂreti gerektirirler.Cinayetin durumuna gore odenmesi gereken kefÂret ve cezalar şunlardır: KazÂ, bedene, dem, sadaka, bedel odeme ve oruc.

A) HAC VE UMRENİN BOZULMASINA YOL ACAN VE KAZA EDİLMESİNİ GEREKTİREN CİNAYETLER

1- Hac icin ihrama girdikten sonra henuz Arafat vakfesini yapmadan cinsel ilişkide bulunmak haccı ifsat eder. Bu konuda butun mezhepler aynı goruştedir. Hac tamamlanmadan ihramdan cıkılamayacağı icin bozulan bu haccın yarım bırakılmayıp tamamlanması, ayrıca gelecek senelerde kaz edilmesi ve işlenen cinayet sebebiyle bir koyun veya keci kurban edilmesi (dem) gerekir.

Arafat vakfesinden sonra fakat ilk tahallulden once -yani tıraş olup ihramdan cıkmadan once- cinsel ilişkide bulunmakla da Hanefîler dışındaki uc mezhebe gore hac bozulur. Hanefîler bu durumda haccın bozulmayacağını, fakat ceza olarak bir sığır veya deve kurban edilmesi gerektiğini soylerler.

2- Umre icin ihrama girildikten sonra umre tavafının en az dort şavtı yapılmadan cinsel ilişkide bulunmak da Hanefîler'e gore umrenin bozulmasına yol aca Bozulan umre bırakılmayıp tamamlandıktan sonra ihramdan cıkılması, daha sonra bunun kaz edilmesi ve işlenen cinayet sebebiyle bir koyun veya keci kurban edilmesi gerekir.

B) DEVE VEYA SIĞIR KESMEYİ GEREKTİREN CİNAYETLER

1- Hanefîler ’e gore Arafat'taki vakfeden sonra fakat ilk tehallulden once, yani henuz tıraş olmadan, cinsel ilişkide bulunmak.

2- Ziyaret tavafını cunup olarak yapmak. İlmihal kitaplarında fakihlerin coğunluğunun goruşu olarak, kadınların hayız ve nifas halinde yani aybaşı ve loğusa iken ziyaret tavafını yapmalarının da aynı şekilde bu cezayı ge- rektirdiği belirtili Bazı Âlimler ise sebebi ve temizlenme imkÂnı iradî olmayan bu mazeret hallerini cunuplukten ayrı tutup temizlenmeden Mekke ’den ayrılmak zorunda olan bu durumdaki kadınların ziyaret tavafı yapabileceğini ve bir ceza da gerekmeyeceğini belirtirler. Grup halinde seyahat edilip kafilenin bekleyememesi halinde bu son goruşun getirdiği kolaylıktan istifade edilebilir. Hanefiler dışındaki diğer uc mezhebe gore ise, abdestli olmak tavafın sıhhat (gecerlilik) şartı olduğundan bu haller ile yapılan tavaf, ceza odemekle de gecerli olmaz.

Cunup veya abdestsiz olarak yapılan tavaf, hangi tavaf olursa olsun, abdestli olarak yeniden yapılırsa cezası duşer. Cunup olarak yapılan tavafın abdestli olarak yeniden yapılması vÂcip; abdestsiz yapılan tavafın iadesi ise menduptur.

C) KOYUN VEYA KECİ KESMEYİ GEREKTİREN CİNAYETLER

Bunlar, hac ve umrenin vÂcipleriyle ve ihram yasaklarıyla ilgili cinayetler olmak uzere ikiye ayrılabilir.

aa) Hac ve Umrenin VÂcipleriyle İlgili Olanlar

1- Mîkatı ihramsız gecmek.

2- Sa‘yin tamamını veya en az dort şavtını terketmek yahut ozursuz yuruyerek yapmamak.

3- Muzdelife vakfesini ozursuz olarak terketmek.

4- Şeytan taşlamayı hic yapmamak veya bir gunde atılması gereken taşların yarıdan coğunu atmamak. Yarıdan coğu atılmışsa, eksik bırakılan her bir taş icin sadaka vermek gerekir.

5- Ziyaret veya umre tavafının son uc şavtını ya da sadece birini yapmamak.

6- ÂfÂkî olanlar ved tavafını veya en az dort şavtını yapmamak.

7- Farz ve vÂcip tavaflarda (ziyaret, umre ve ved tavaflarında) setr-i avrete uymamak.

8- Ziyaret ve umre tavaflarını abdestsiz; kudum, ved ve umre tavaflarını cunup olarak yapmak. Tavaf abdestli olarak iade edilirse ceza duş Hanefîler dışındaki uc mezhepte hadesten tahÂret, tavafın sıhhat şartı oldu- ğundan, cunup veya abdestsiz olarak yapılan tavaf sahih olmaz.

9- Arefe gunu Arafat'tan guneş batmadan once ayrılmak.

10- Ebû Hanîfe'ye gore ihramdan cıkmak icin Harem bolgesi dışında veya bayram gunlerinden sonra tıraş olmak; ziyaret tavafını bayram gunlerinden sonra yapmak ve Akabe Cemresi ’ne taş atma, kurban kesme ve tıraş olma nusuklerinde sıraya uymamak. Ebû Yûsuf ve İmam Muhammed ile diğer uc mezhepte bunlar vÂcip olmayıp sunnet olduğundan ceza gerekmez.

bb) İhram Yasaklarıyla ilgili Olanlar

1- Bir defada (aynı yerde ve aynı anda) vucudun veya bir uzvun tamamına guzel koku yahut yağ surmek. Değişik yerlerde ve zamanlarda surulurse, her bir uzuv icin ayrı ceza gerekir.

İhrama surulen guzel kokunun eni ve boyu birer karıştan buyuk ve kokunun etkisi bir gunduz veya gece suresi devam ederse, koyun veya keci kesmek gerekir. Bu orana ulaşmazsa sadaka verilir. Vucuda surulen kokudan ceza gerekmesi icin belirtilen miktarda surulmesi yeterlidir; bir gunduz veya gece suresi etkili olması şart değildir. Hanefîler dışındaki uc mezhepte de guzel kokudan ceza gerekmesi icin miktar ve zaman kaydı yoktur; surulmesi yeterlidir.

2- Vucudun veya sac, sakal gibi bir uzvun tamamına, suslenmek icin yağ, jole, biryantin surmek veya kına, sac boyası ve benzeri şeylerle boyamak. Tedavi icin surulen ilÂc, merhem veya kokusuz krem ve yağlar icin bir şey gerekmez.

3- Erkekler bir tam gunduz veya gece suresince giyim eşyası (elbise, ic camaşırı, corap, topukları kapatan ayakkabı) giymek, başı ve yuzu ortmek. Kadınlar yuzlerini ortemezler. Bir gunduz veya gece suresinden daha az giyilirse, sadaka yeterlidir. ŞÃ‚fiî ve Hanbelîler'e gore, ceza gerekmesi icin bir sure gecmesi gerekmez; giyilmesi yeterlidir. MÂlikîler'e gore ise, giyilen şey vucudu sıcak ve soğuktan koruyorsa, kısa bir sure giymekle; sıcak ve soğuktan korumayan incecik bir şey ise bir tam gun giymekle ceza gerekir.

4- Sacın veya sakalın en az dortte birini veya başka bir uzvun tamamını tıraş etmek. Daha azında sadaka yeterlidir.

5- Bir defada (aynı anda ve aynı yerde) butun tırnakları veya bir elin yahut bir ayağın tırnaklarının tamamını kesmek. El ve ayaklardan her birinin tırnaklarının tamamı, ayrı ayrı yerlerde ve zamanlarda kesilirse, her biri icin ayrı ceza gereki Bir elin veya ayağın tırnaklarının tamamı kesilmeyip bir kısmı kesilirse, kesilen her bir tırnak icin sadaka verilir. Bu takdirde verilmesi gereken sadaka toplamı, bir koyun veya keci bedelini aşarsa, her tırnak icin sadaka yerine, istenirse bir dem (koyun veya keci) kesilebilir. Kendiliğinden kopan veya kırılan tırnaklar icin bir şey gerekmez.

6- İlk tehallulden sonra henuz ziyaret tavafını yapmadan cinsel ilişkide bulunmak.

7- İhramlı iken eşini şehvetle opmek, okşamak, sarılıp kucaklamak gibi cinsel ilişkiye yol acan davranışlarda bulunmak. Şehvetle bakmak veya duşunmekle, boşalma bile olsa bir şey gerekmez.

D) FITIR SADAKASI KADAR BAĞIŞTA BULUNMAYI GEREKTİREN CİNAYETLER

1- Herhangi bir uzvun tamamına değil, bir kısmına guzel koku surmek.

2- Sac ve sakalın dortte birinden az kısmını tıraş etmek.

3- Bir el veya ayaktaki tırnaklardan bir kısmını kesmek yahut bir el veya ayaktaki tırnakların tamamını ayrı ayrı yer ve zamanlarda Ancak her tırnak icin ayrı ceza odenir.

4- Her turlu giyim eşyasını bir gunduz veya gece suresinden daha az giymek.

5- Kudum veya ved tavafını abdestsiz olarak yapmak. Diğer uc mezhepte abdestsiz tavaf sahih olmaz.

6- Ved tavafı veya sa‘yin, dorduncu şavttan sonraki şavtlarını eksik yapmak veya bu şavtları yuruyerek yapmamak. Eksik bırakılan her şavt icin ayrı ceza gerekir.

7- Farz ve vÂcip olmayan tavaflarda setr-i avrete uymamak.

8- Şeytan taşlamada, bir gunde atılan taşların, yarısından sonrasında eksik taş Eksik atılan her taş icin ayrı ceza gerekir.

9- İhramlı veya ihramsız birini tıraş etmek. Başkasına elbise giydirmek veya guzel koku surmekten bir şey gerekir.

E) BEDEL ODEMEYİ GEREKTİREN CİNAYETLER

Bunlar, karada yaşayan av hayvanlarıyla ve Harem bolgesinin av ve bitkileriyle ilgili olanlar olmak uzere iki kısımdır.

aa) Karada Yaşayan Av Hayvanlarıyla İlgili Olanlar

İhramlı iken karada yaşayan av hayvanı avlanırsa, Hanefîler'e gore, bu hayvanın kıymeti takdir edilir. Takdir edilen meblağ, her birine bir fıtır sadakası miktarından daha az veya daha cok olmamak uzere yoksullara dağıtılır veya her fıtır sadakası miktarı icin bir gun oruc tutulur. Yahut da, eğer bu meblağ ile bir hedy satın alınabiliyorsa, Harem bolgesinde bir hedy kesilir. Takdir edilen meblağ hedy bedelinden fazla ise, artan kısmın tasadduk edilmesi gerekmez. Eti yenilen av hayvanları icin bir koyun veya keci bedelinden daha fazla kıymet takdir edilebilir ise de fil, arslan, kaplan gibi eti yenmeyen hayvanlara daha fazla kıymet takdir edilmez. Av olmemiş fakat yaralanmış veya zarar gormuşse, sağlam durumu ile kusurlu hali arasındaki kıymet farkı takdir edilir. Verilen zarar iyileştikten sonra hayvanda bir eksiklik bırakmazsa, ceza odemek gerekmez.

Hanefîler dışındaki uc mezhepte ise av hayvanları, benzeri olanlar ve olmayanlar olmak uzere ikiye ayrılır. Mesel yaban eşeği sığıra; ceylan keciye ve tavşan oğlağa benzetilmiştir. Avlanan hayvanın benzeri varsa, o Harem bolgesinde kesilip eti yoksullara tasadduk edilir veya takdir edilen bedelin her bir fıtır sadakası miktarı icin bir gun oruc tutulur. Benzeri olmayan hayvanların, takdir edilen kıymetlerine itibar edilir.

bb) Harem Bolgesinin Avları ve Bitkileriyle İlgili Olanlar

Harem bolgesiyle ilgili yasaklar sadece ihramlılar icin değildir. Bu bolgenin avının avlanması, kendiliğinden biten her turlu canlı/yaş ağac, bitki ve otlarının kesilmesi veya koparılması, ihramlı ihramsız herkese yasaktır. Hanefîler'e gore Harem bolgesinin avını avlayan kimse kıymetini tasadduk eder. Bunun yerine oruc tutmak cÂiz olmaz. Bu bolgede kendiliğinden biten ve insanlar tarafından ekilip dikilen cinsten olmayan ağac ve bitkileri kesip koparan kimsenin bunların bedelini tasadduk etmesi gerekir. Bunları sahibinin kesmesi ceza gerektirmez. İnsanlar tarafından ekilip dikilen veya insanların ekip diktiği cinsten olan ağac ve bitkilerin kesilip koparılmasından dolayı ise bir ceza gerekmez.

F) OZUR SEBEBİYLE İHRAMIN YASAKLARINA UYMAMAK

İhram yasakları bir mazeretle de yapılsa, yine ceza gerekir. Ancak bu yasaklar mesel hastalık veya gecirilen bir kaza sebebiyle başın tıraş edilmesi, ortulmesi yahut elbise giydirilmesi gibi semavî bir mazeretle yapılırsa ceza olarak mutlaka dem (koyun veya keci kesmek) gerekmez. Boyle bir durumla karşılaşan kişi muhayyer olur. İster peş peşe veya aralıklı olarak uc gun oruc tutar, isterse altı yoksula birer fıtır sadakası kadar bağış yapar, bir yoksula altı gun fıtır sadakası verse de olur, yahut da Harem bolgesinde bir dem keser. Hanefîler'e gore bilgisizlik, yanılma, unutma, baskı (tehdit) gibi semavî olmayan mazeretlerle işlenen yasaklar icin muhayyerlik yoktur, koyun veya keci kurban etmek gerekir. Diğer uc mezhepte ise, semavî olmayan mazeretlerden dolayı da muhayyerlik vardır.

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları

CİNAYET NEDİR?

https://www.islamveihsan.com/cinayet-nedir.html
İslam ve İhsan