Zemzem nedir, ne anlama gelir? Zemzem suyu nereden gelir? Zemzem suyunun ozellikleri nelerdir? Zemzem suyunun tarihi ve hikayesi.KÂbe'nin doğusunda Yuce Allah'ın HÂcer ile oğlu İs­mail'e ihsan ettiği suya denir.
ZEMZEM NEDİR? Mescid-i HarÂm ’da Hacerulesved ’in tam karşısında KÂbe ’ye 19 m. uzaklıkta yer alır. Suya bu isim “bol ve akıcı olma, CebrÂil ’in konuşma sesi, akarken cıkardığı ses, şimşek sesi, nereden geldiği belli olmayan ses” anlamlarındaki zemzem ile (zemzeme, zemmezem, zummezim, zemmizem) arasında bir ilişki kurularak verilmiştir.
Hz. İsmÂil ’in annesi HÂcer ’in, uzun arayışlardan sonra İsmÂil ’i bıraktığı yerde suyun kaynağından fışkırarak aktığını gorunce, “Yavaş yavaş ak, dur!” demesi veya etrafa yayılmaması icin cevresini kumla cevirmesinden dolayı bu adı aldığı da ileri surulmuştur. İbn Abbas zemzeme “su sesi” mÂnasını verir. Hz. İsmÂil ’in adıyla da anılan (Bi ’ru İsmÂil) kuyuya Mekke icin onemine işaret eden, fiziksel ve kimyasal ozelliklerine gonderme yapan, sayısı altmışa kadar ulaşan isimler verilmiştir: ŞebbÂa, Murviye, NÂfia, Âfiye, Meymûne, Berre, Maznûne, KÂfiye, Mu‘zibe, ŞîfÂu Sukm, TaÂmu Tu‘m, Hezmetu Cibrîl bunlardan bazılarıdır. (ŞÃ‚mî, I, 214-224; Ahmed b. Ali eş-ŞÃ‚fiî, s. 14-17) Kur ’Ân-ı Kerîm ’de yer almayan Zemzem kelimesi hadislerde sıkca gecer.
ZEMZEM SUYUNUN HİKAYESİ Rivayete gore Hz. İbrahim, onları bırakarak bir şey soylemeden geri donup gitmek uzere hareket edince Hz. Hacer, ona kendilerini boyle bırakarak nereye gittiğini sorar. Fakat Hz. İbrahim (a.s.), birkac defa tekrarlanan bu soruya cevap vermez. Bunun uzerine Hz. Hacer, ona bunu kendisine Allah ’ın mı emrettiğini sorar. Hz. İbrahim ’den (a.s.) ‘Evet ’ cevabını alınca, buyuk bir teslimiyetle ‘Mademki Allah bunu emretti. O bizi korur, bizi burada zayi etmez ’ der.
Hz. İbrahim ’in (a.s.) Duası Hz. İbrahim (a.s.), oradan ayrılarak ‘Seniyye ’ diye adlandırılan yere gelince şoyle dua eder:
“Ey Rabbimiz! Ben cocuklarımdan bir kısmını, senin kutsal evinin (KÂbe) yanında tarıma elverişli olmayan bir vadiye yerleştirdim. Bunu yaptım ki Rabbim, namazı kılsınlar! İnsanların gonullerini onlara meylettir ve ceşitli urunlerden onlara rızık ver ki şukretsinler!” (İbrahim sûresi, Âyet: 37)
Hz. İbrÂhim ’in kendilerine bıraktığı az miktardaki su ve erzakın tukenmesi uzerine ıssız Mekke vadisinde oğlu İsmÂil ’in susuzluktan olmesinden endişe eden Hz. HÂcer, Saf ile Merve tepeleri arasında su aramaya başlamış, gidiş gelişlerinin sayısı yediye ulaştığında Merve tepesinde iken oğlunu bıraktığı yerden bir ses işiterek CebrÂil Aleyhisselam tarafından kazılan topraktan su kaynadığını farketmiştir. Cıkan su ile İsmÂil ’in oynadığını gormuş ve suyun onunu keserek bir golcuk oluşturmaya calışmıştır. Kur ’an ’da “ekin bitmeyen bir vadi” olarak nitelenen (İbrÂhîm 14/37) corak Mekke vadisinde kendilerine su ihsan ettiği icin Allah ’a şukreden HÂcer, avucu ile suyu kabına doldururken aynı zamanda etrafını cevirmeye uğraşıyordu. (FÂkihî, II, 7-9)
Zemzem Suyu İle İlgili Hadisler Hz. Peygamber, “Allah İsmÂil ’in annesine rahmet eylesin; eğer suyun onunu kapatmasaydı zemzem şarıl şarıl akıp giden bir ırmak olurdu” demiştir. (Musned, I, 347; V, 121; BuhÂrî, “EnbiyÂʾ”, 9, “MusÂḳāt”, 10) Bir taraftan Zemzem suyundan icen bir taraftan da cocuğunu emziren Hz. HÂcer ’e CebrÂil Aleyhisselam ’ın, “Bu suyun yok olacağından, kaybolup cekileceğinden korkma. Burası Allah ’ın evidir, Allah dostlarını korur. Bu Allah ’ın misafirlerinin iceceği bir sudur” dediği rivayet edilir. (BuhÂrî, “EnbiyÂʾ”, 9) Zemzem ’in Hz. İsmÂil ’in topuklarını bircok defa yere vurması esnasında cıktığı da nakledilir. (Mutahhar b. TÂhir el-Makdisî, I, 240)
Hz. Peygamber ’in, “Zemzem ne niyetle icilirse o yararı sağlar” ( İbn MÂce, Menasik, 78) buyurduğu rivayet edilmektedir.
Kaynak: Diyanet Hac İlmihali, DİA


İslam ve İhsan