Haccı îfÂya yonelen Âşık gonuller, bir taraftan bu du ile yoğrulurken diğer taraftan da Harem-i Şerîf dÂhilinde ve butun Mekke sokaklarında Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in dolaştığını, yaşadığını duşunerek belki O ’nun mubÂrek ayaklarının izi uzerinde bulunabileceğini hayÂl eder, o izlere cÂn u gonulden yuz surebilmenin heyecÂnını yaşar ve ondan intikÂl etmiş nice hÂtıralarla dolarlar.
Âyet-i kerîmede buyrulur:


ذَلِكَ وَمَنْ يُعَظِّمْ شَعاَئِرَ اللهِ فَاِنَّهاَ مِنْ تَقْوَى الْقُلوُبِ
“Her kim AllÂh ’ın nişÃ‚nelerine hurmet gosterirse, (bilsin ki) hic şuphesiz bu, kalblerin takvÂsındandır.” (el-Hac, 32) sırrından alınan yuce bir nasiptir.

HACC-I MEBRUR

Hac, sırf maddî ve zÂhirî bir ibÂdet değildir. Onun mÂnevî yonu, zÂhirî yonunden cok daha muhimdir. Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in «hacc-ı mebrûr» ifÂdesiyle kasdettiği hac da, boyle baştan başa mÂnevî guzelliklerden ibÂret bir hacdır. Bu yonuyle hac; duÂ, tevbe ve istiğfÂr ile gonullerin ilÂhî rahmet, bereket ve fazîletlere nÂil olmasıdır. Hayatın sÂlih amellerle mÂmûr edilmesidir. Hacdan sonra da bu hÂlin devÂmı icin CenÂb-ı Hakk ’a soz verilmesidir.

HAZRET-İ İBRAHİM'İN DUÂSI

Hazret-i İbrÂhim -aleyhisselÂm- ’ın şu duÂsı ne guzeldir:

“Ey Rabbimiz! İkimizi (oğlum İsmÂil ’i ve beni) Sana teslîm olanlardan eyle! Neslimizden de Sana teslîm olanlardan bir ummet yetiştir! Bize ibÂdet yollarımızı goster; tevbemizi kabul buyur! Sen tevbeleri dÂim kabul eden, merhametli olansın!” (el-Bakara, 128)

PEYGAMBERİMİZİN MEKKELİ MUŞRİKLERE İLK TEBLİĞİ

İşte haccı îfÂya yonelen Âşık gonuller, bir taraftan bu du ile yoğrulurken diğer taraftan da Harem-i Şerîf dÂhilinde ve butun Mekke sokaklarında Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in dolaştığını, yaşadığını duşunerek belki O ’nun mubÂrek ayaklarının izi uzerinde bulunabileceğini hayÂl eder, o izlere cÂn u gonulden yuz surebilmenin heyecÂnını yaşar ve ondan intikÂl etmiş nice hÂtıralarla dolarlar. Mesel Saf Tepesi ’nde Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in Mekke muşriklerine hitÂb edişini duşunup o gunleri gozlerinde canlandırırlar. Yine duşunurler ki, o Âlemlerin Efendisi, bu tepeden Mekkelilere Ebû Kubeys Dağı ’nı gosterip şoyle buyurmuştu:

“–Size; «Şu dağın arkasında duşman var; buraya doğru yaklaşmaktadır. Canınıza kasdedecek, tedbir alın!» desem, bana inanır mısınız?”

Mekkeliler de:

“–İnanırız. O dağın arkasını gormesek de, Sen «Muhammedu ’l-Emîn» olduğun icin verdiğin haberin doğruluğundan asl şuphe etmeyiz!” demişlerdi.

Bunun uzerine O Varlık Nûru Efendimiz:

“–Buna inandığınız gibi şuna da inanınız ki, bu Âlemi yaratan, tek ve kÂdir olan bir AllÂh var! Taptığınız putlar, Âciz birer taş, toprak veya odun parcalarıdır. Bunları terk edip bir olan AllÂh ’a îmÂn ediniz. Biliniz ki, AllÂh beni size peygamber olarak gonderdi.” dediğinde ise, başta amcası Ebû Leheb olmak uzere o nasipsiz muşrikler:

“–Sen bizi buraya bunun icin mi cağırdın?” diyerek O ’ndan yuz cevirmiş ve dağılmışlardı. VicdÂnen doğruluğunu kabul ettikleri hÂlde nefsÂniyetleri muktezÂsı O ’nu yalanlamışlardı.

Fakat o Âlemlerin Efendisi, bu ve benzeri nice gaflet ve dalÂlet tezÂhurlerine rağmen yılmamış, nebevî bir gayretle ilÂhî hakîkatleri susuz gonullere bir Âb-ı hayÂt gibi takdîme her hÂlukÂrda devÂm etmişti.

HACDA BU HAKİKATLERİ TEFEKKUR ETMELİYİZ

İşte hacda boyle ibretli hakîkatleri tefekkur ederek, alıcı bir gonul kıvÂmıyla etrÂfa nazar edersek Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın rahle-i tedrîsine mekÂn olan DÂru ’l-ErkÂm ’ın onunde, icerideki huşû dolu Kur ’Ân tÂlimlerinin akislerine ulaşabiliriz. Bu tÂlimlerin ardından gercekleşen hicret ve sonrasında yaşanan ilÂhî bereketlere gonul testimizi uzatabiliriz.

Bilhassa Sevr Mağarası ’nda Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ve Hazret-i Ebû Bekir arasındaki mÂnevî alışverişten nasiplenir ve onların orada kaldıkları uc gun icerisinde ilÂhî esrÂra gark olma ve kalbi inkişÃ‚f ettirme istikÂmetinde yaşadıkları husûsî sohbete istîdÂdımız nisbetinde dÂhil olabiliriz. O sohbetle başlayan “altın silsile”nin muhabbet, aşk ve vecd iklîminde gonullerimize kÂmil mÂnÂda îmÂnın halÂvetini tattırabiliriz.

MEKKE'NİN FETHİNİ HAYÂL EDEREK YAPILACAK BİR HAC

Bu halÂveti tadarak her biri bir yıldız misÂli olan ashÂb-ı kirÂma tÂbî olur, bin bir hikmet ve ibret dolu Medîne-i Munevvere hÂtıralarından sonra tekrar Mekke-i Mukerreme ’ye donuşu, yÂni o mubÂrek beldenin Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- tarafından fethini hayÂl edip gozumuzde canlandırabiliriz.

Etraftaki dağlara bakarken Mekke ’yi fethe gelen sahÂbe ordusunun muşriklere korku salmak icin yaktıkları calı cırpıyla vucûda getirdikleri binlerce meş ’alenin goruntulerini zihnen o yerde sÂbitmiş gibi ruyÂya benzer bir muşÃ‚hede Âleminde seyredebiliriz. BilÂl-i Habeşî ’nin o gun BeytullÂh ’ın ustune cıkarak okuduğu yanık ezan sesini duyar gibi olabiliriz. Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in:

“…Hak geldi, bÂtıl zÂil oldu...” (el-İsrÂ, 81) Âyetini okuyarak KÂbe ’deki putları devirişini hayÂl edebiliriz.

GONLUMUZ DE BİR KÂBE

Ardından bizim gonlumuzun de bir KÂbe gibi olduğunu, oranın da birtakım nefsÂnî muhabbetlerle puthÂne hÂline gelebileceğini kavrayıp hac ibÂdetinin her safhasından edindiğimiz rûhÂnî ve mÂnevî bir kuvvetle o putları devirmeye ve gonlumuzu kÂmil mÂnÂda bir nazargÂh-ı ilÂhî kılmaya yonelebiliriz.

İşte boyle daha nice tecellîlere nÂiliyet kapısı olan hac ibÂdeti, herkes icin mÂnevî bir arınma, durulma ve dirilme hÂdisesidir. Bu dirilişin yaşandığı hac farîzası, ferdi, dînin kemÂline istikÂmetlendiren şumûllu bir ibÂdettir.

Hac, var­lık ve nefs el­bi­se­lerinden sıy­rı­larak rûhÂnî bir hayÂta adım atmaktır. Hac, in­san rû­hu­nun Âhen­gi­ni, ik­lî­mi­ni ve ren­gi­ni bul­du­ğu, as­lî hu­vi­ye­ti­ni ka­zan­dı­ğı, feyz yağ­mur­la­rıy­la yıkanıp arın­dı­ğı, rû­h­ni­yet te­z­hur­le­riy­le do­lu bir ib­det­tir.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Hacc-ı Mebrur ve Umre, Erkam Yayınları.
İslam ve İhsan