Namaz muminin mîracıdır. Allah (cc) ile en yakın olduğumuz an secdedir. Gokte melekler boluk boluk namazın rukûnlarını yerine getirirken insanoğlu butunu ile şereflenmiştir. Namaza ve musluman gencliğe olan sevgisini "Namaz kılan yaşlıyı severim ama namaz kılan gence aşığım." sozleri dile getiren Hz. Omer, namaza ve gence dikkat cekiyor. Bir fidan gibi yetişen musluman gencliğin Âb-ı hayatı olan namaz ve gereklilikleri nelerdir? Namazın onemi, namazda hûşu, namazın fazileti nedir?KÂinÂttaki butun varlıklar; Guneş, Ay, yıldızlar, cayır, cimen, ağaclar vs. her dÂim CenÂb-ı Hakk ’ı zikir hÂlindedir. SemÂda saf saf ucan kuşlar, dağlar, taşlar, keyfiyeti bizce mechul bir tesbihat ile Hakk ’a kulluk ederler. Bitkilerin ibadeti, kıyam hÂlinde; hayvanların, rukû hÂlinde; cansız varlıkların ise yere kapanmış vaziyette, yani secde hÂlindedir. Sem ehlinin durumları da boyledir. Meleklerin bir kısmı kıyamda, bir kısmı rukûda, bir kısmı secdede, bir kısmı da tesbîh ve tehlîl hÂlindedir.

CenÂb-ı Hakk ’ın mu ’minlere bir mîrÂc olarak ikram ettiği namaz ise, butun bu ibadetleri ihtiv etmektedir. Dolayısıyla namaz kılan bir mu ’min, goklerde ve yerde bulunan butun varlıkların yapmış olduğu ibadetlerin cumlesini îf ederek hesapsız bir mukÂfÂta ve derûnî tecellîlere nÂil olur.

CenÂb-ı Hak, varlıklar Âleminde insan vucûdunu secdeye en musÂit şekilde yaratmıştır. Dolayısıyla namaz ile insan arasında cok kuvvetli bir bağ vardır.

NAMAZ

Namaz, AllÂh ’a vuslat demidir, O ’nunla mulÂkÂt hÂlidir ve ummete kucuk bir mîrÂc olarak ikram edilmiştir. Kur ’Ân-ı Kerîm ’de; “Secde et ve yaklaş!”[1] buyrulduğuna gore Rabbimizin huzûruna cıkabilme nîmeti de, namazla elde edilir.

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

“Namaz, gozumun nûrudur.” buyurmuşlardır. (NesÂî, Işretu ’n-NisÂ, 10; Ahmed, III, 128, 199)

Namaz, dinin direği, muslumanlığın alÂmetidir. Ecir bakımından hicbir ibadetle kıyaslanamaz.

“Dunyada namazın mertebesi, Âhirette CenÂb-ı Hakk ’ı gormek gibidir. Zira dunyada kulların AllÂh ’a en yakın olduğu Ân, secde Ânıdır. En ulvî lezzetler ve mÂnevî tecellîler, namazdadır.”

Benî Uzre Kabilesi ’nden uc kişi Peygamber Efendimiz ’e gelip musluman olmuşlardı. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

“–Bunları kim misafir eder?” diye sordu. Talha -radıyallÂhu anh-:

“–Ben y RasûlÂllah!” dedi.

Onlar Hazret-i Talha ’nın yanında kalırken Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- askerî bir birlik gonderdi. O uc kişiden biri bu sefere cıktı ve şehîd oldu. Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir muddet sonra askerî bir grup daha gonderdi. Bununla da ikincisi cıktı ve o da şehîd oldu. Ucuncu şahıs ise bir sure sonra yatağında vefÂt etti. Talha -radıyallÂhu anh- der ki:

“–Yanımda kalan bu uc şahsı ruyamda Cennet ’te gordum. Yatağında olen en ondeydi, ikinci sırada şehîd olan onu takip ediyordu, ilk defa şehîd duşen de en sondaydı. Şaşırdım ve yatağında olen kişinin şehîdlerin onunde olması biraz da ağırıma gitti. Hemen Peygamber Efendimiz ’e giderek gorduklerimi anlattım. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurdu:

“–Bunda şaşılacak bir şey yok! Allah katında tesbîh, tekbîr ve tehlîli[2] dilinden duşurmeden İslÂm uzere omur suren mu ’minden daha fazîletli bir kimse yoktur.” (Ahmed, I, 163)

Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, musluman olarak hayat surmenin kıymetini ashÂbına anlatabilmek icin şu misÂli de verdi:

“–Yatağında olen o kişi, şehîd olan kardeşinden sonra Ramazan orucunu tutmadı mı, bir senede altı bin şu kadar rekÂt namaz kılmadı mı? (O hÂlde ikisi arasında bu kadar fark tabiî ki olacaktır.)” (Ahmed, II, 333)

Bu rivÂyet gostermektedir ki namaz, sadece mu ’minle kÂfir arasında değil, mu ’minle mu ’min arasında bile mÂnevî derece bakımından buyuk bir farklılığa sebep olmaktadır.


NAMAZDAN MAHRUM KALANLAR

Namazdan uzak kimseler, dunya hayatında bereketsiz bir omur yaşarlar. SîmÂlarında ilÂhî guzelliğin nûru kalmaz. Bu kimseler sÂlih zÂtların sevgisinden de mahrum kalırlar. “Nasıl yaşarsanız, o şekilde olursunuz!”[3] hadîs-i şerîfi sırrınca, son nefesleri cok buyuk bir tehlike arz eder ve ıztıraplı bir şekilde can verirler. Kabirleri onları sıkar ve cehennem cukurlarından bir cukur olur. KıyÂmette de CenÂb-ı Hakk ’ı kendilerine gazaplanmış olarak bulurlar. Hesapları cok cetin gecer ve nihÂyet cehenneme atılırlar.

Nitekim bir sabah Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, ashÂbına şoyle buyurdu:

“Bu gece ruyamda iki kişi (CebrÂîl ile MîkÂîl) gelerek beni kaldırdılar ve; «Haydi gidiyoruz.» dediler. Ben de onlarla beraber gittim. Yanı uzerine yatmış bir adamın yanına vardık. Başka biri de elinde kocaman bir kaya ile onun başında duruyordu. Kayayı, yatan adamın kafasına vurup eziyor, taş bir tarafa yuvarlanınca arkasından gidiyor ve taşı alıp getiriyordu. O gelinceye kadar diğerinin kafası da iyileşerek eski hÂline geliyordu. Adam, once yaptığını aynen tekrarlayarak yerde yatanın başını her defasında ezip duruyordu... Meleklere:

«–SubhÂnallah, bunların hÂli nedir?» diye sordum…

«–Anlatalım.» dediler: «–Bu adam, Kur ’Ân ’ı oğrendiği hÂlde onu terk eden ve uyuyarak farz namazın (bilhassa sabah namazının) vaktini geciren kimsedir...» dediler.” (BuhÂrî, Ta ’bîr 48, CenÂiz 93)

Mu ’min bir genc, şeytanın bu yoldaki tuzaklarından kendisini titizlikle korumalı ve herhangi bir sebeple kılamadığı namazları kaz etmekte acele etmelidir. Zira hadîs-i şerîfte:

“Kim bir namazı unutursa, onu hatırladığında hemen kılsın; onun bundan başka keffÂreti yoktur.” buyrulur. (Muslim, MesÂcid, 314)

Efendimiz ’in bu tavsiyesine uyulmadığı takdirde, dağ gibi yığılan namaz borcları, neticede kulu Âhiret iflÂsına surukler.

BEŞ VAKİT NAMAZ

Beş vakit namazın her biri ayrı ayrı kıymet ve ehemmiyet taşır. Gunun belli vakitlerine dağılışı da, insan icin hem rûhen hem de bedenen binbir fayda ve hikmet ihtiv eder. Bu bakımdan her biri ayrı bir ihtimam ve îtin ile cÂn u gonulden ed edilmelidir.

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- beş vakit namaz hususunda ummetine şoyle buyurur:

“Allah TeÂl buyurdu ki: «Senʼin ummetine beş vakit namazı farz kıldım. Kendi katımda verilmiş bir soz vardır: Kim o namazları tam vaktinde kılarsa, onu mutlak cennete koyacağım. Kim de o namazları korumazsa, katımda ona verilmiş hicbir soz yoktur.»” (İbn-i MÂce, İkāmetu ’s-SalÂh, 194)

“Bir musluman, farz namazın vakti geldiğinde guzelce abdest alır, huşû icinde rukû ve secdelerine dikkat ederek hakkıyla namazını kılarsa, buyuk gunah işlemedikce, bu namaz onceki gunahlarına keffÂret olur. Bu her zaman boyledir.” (Muslim, TahÂret, 7)

CUMA NAMAZI

Cuma namazı, erkeklere farz kılınmıştır. CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:

“Ey îmÂn edenler! Cuma gunu namaza cağırıldığı (ezan okunduğu) zaman, alışverişi bırakın ve hemen AllÂh ’ı zikre (namaza ve hutbeye) koşun! Eğer bilirseniz, elbette bu, sizin icin daha hayırlıdır.” (el-Cuma, 9)

Bu Âyet-i kerîmeden anlaşıldığına gore Cuma vaktinde alışveriş gibi namaz hÂrici işlerle meşgul olmak haramdır.

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Cuma namazı hakkında şoyle buyurur:

“Bir kişi guzelce abdest alır, Cuma namazına gelir ve hutbeyi sukûnetle dinlerse, bununla diğer Cuma arasındaki gunahları bağışlanır ve buna uc gun daha ilÂve edilir. Kim hutbe okunurken cakıl taşlarıyla oynarsa, abesle iştiğÂl etmiş ve Cuma ’nın fazîletini kacırmış olur.” (Muslim, Cum ’a, 27)

“BÂzı kimseler ya Cuma namazlarını terk etmekten vazgecerler ya da Allah TeÂl onların kalplerini muhurler de gÂfillerden olurlar.” (Muslim, Cum ’a, 40)

NAMAZDA HUŞÛ

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- namazda sakalı ile oynayan birini gormuştu. Bunun uzerine:

“–Bakın, şu kimsenin kalbi huşû duysaydı, ÂzÂları da huşû icinde olurdu.” buyurdu. (Ali el-Muttakî, VIII, 197/22530; AbdurrazzÂk, Musannef, II, 266-267)

Butun ibadetler, ulvî bir ruh heyecanı icinde ed edilmelidir. Bilhassa namaz, huşû ile kılınmalıdır. Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:

“Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki, onlar namazlarını ciddiye almazlar. (Gafletle kılarlar.)” (el-MÂûn, 4-5)

Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de şoyle buyurmuştur:

“Kişi rukû ve secdesini tam yaparak namazı guzel bir şekilde ed ederse, namaz o kişiye:

«–Beni muhÂfaza ettiğin gibi Allah da seni muhÂfaza etsin!» der. Namaz yukseltilir (ve kabul edilir). Kişi rukû ve secdesini tam yapmayarak namazını guzelce ed etmezse namaz ona:

«–Beni zÂyî ettiğin gibi Allah da seni zÂyî etsin!» der. Kıldığı namaz, bir pacavra gibi toplanıp o kişinin yuzune carpılır.” (Beyhakî, Şuab, III, 143; Suyûtî, CÂmi, I, 58/364)

Namazdaki huşû hÂli o derece muhimdir ki, kulun kurtuluşa giden yolu bu kapıdan gecer. Zira Âyet-i kerîmede buyrulur:

“Muhakkak ki (şu) mu ’minler felÂh bulmuştur: Onlar, namazlarında huşû icindedirler.” (el-Mu ’minûn, 1-2)

Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de, namazın huşû ile kılındığı nisbette kabul edileceğini şoyle haber vermektedir:

“Kişi namazını bitirir de ona ancak namazının onda biri, dokuzda biri, sekizde biri, yedide biri, altıda biri, beşte biri, dortte biri, ucte biri veya yarısı yazılır.” (Ebû DÂvûd, SalÂt, 123-124/796; Ahmed, IV, 321)

“Kişiye namazından, ancak kalbinin hazır olduğu kısım yazılır.” (Suheylî, Ravdu ’l-Unf, II, 208)

Yani kul, ancak huşû ve huzur ile namaz kıldığı zaman sevap alabilmektedir.

PEYGAMBERİMİZ ’İN BAŞINDAN GECEN BİR HADİSE

Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, bir sefer esnÂsında konaklamıştı. AshÂbına donerek:

“–Bu gece bizi kim bekleyecek?” diye sordu.

MuhÂcirlerden AmmÂr bin YÂsir ve EnsÂr ’dan AbbÂd bin Bişr -radıyallÂhu anhumÂ- hemen:

“–Biz bekleriz y RasûlÂllah!” dediler. Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

“–VÂdinin ağzında bekleyin!” buyurdu.

AbbÂd -radıyallÂhu anh- Hazret-i AmmÂr ’a:

“–Sen gecenin hangi kısmında; başında mı yoksa sonunda mı nobet tutmak istersin?” diye sordu. AmmÂr -radıyallÂhu anh-:

“–Son kısmında beklemek isterim!” dedi ve uyudu. AbbÂd da namaz kılmaya başladı. Kehf Sûresi ’ni okuyordu. O sırada bir muşrik geldi. Ayakta duran bir karaltı gorunce gozcu olduğunu anladı ve hemen bir ok attı. Ok, AbbÂd ’a isÂbet etti. MubÂrek sahÂbî oku cıkardı ve namazına devam etti. Adam ikinci ve ucuncu kez ok atıp isÂbet ettirdi. Her defasında da AbbÂd -radıyallÂhu anh- ayakta sÂbit durarak okları cekip cıkarıyor ve namazına devam ediyordu. Derken rukû ve secdeye vardı. SelÂm verdikten sonra arkadaşını uyandırarak:

“–Kalk! Ben yaralandım!” dedi.

AmmÂr -radıyallÂhu anh- sıcrayıp kalktı. Bunu goren muşrik, yakalanmaktan korkarak kactı. AmmÂr -radıyallÂhu anh-, arkadaşının kanlar icinde olduğunu gorunce:

“–SubhÂnallah! Sana ilk ok atıldığında beni neden uyandırmadın?!” dedi. AbbÂd -radıyallÂhu anh- şu muhteşem cevabı verdi:

“–Oyle bir sûre okuyordum ki, onu bitirmeden namazımı bozmak istemedim. Ancak oklar peş peşe gelince, okumayı kesip rukûya vardım. Allah Rasûlu ’nun korunmasını emrettiği bu mevziyi kaybetme endişem olmasaydı, vallÂhi sûreyi yarıda bırakıp namazı kesmektense olmeyi tercih ederdim.”[4]

Namaz kılarken butun rukûnların hakkını vermek gerekir. Bir defasında Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

“−En kotu hırsızlığı yapan insan, namazından calan kimsedir.” buyurmuştu. SahÂbe-i kirÂm -radıyallÂhu anhum-:

“−YÂ RasûlÂllah, kişi na­mazından nasıl calar ki?” dediler.

“−O, rukûunu ve sec­desini tam olarak yapmaz. Rukû ve secdeden kalkınca belini tam olarak doğrultmaz.” buyurdu. (Ahmed, V, 310; DÂrimî, SalÂt, 78)

Bir başka hadislerinde de şoyle buyurdular:

“Rukû ve secdeleri arasında belini duzgun tutmayan kişinin namazına Allah TeÂl bakmaz (kabul etmez).” (Ahmed, II, 525)

Namazlarımızı istenilen kıvamda kılmaya ne kadar dikkat etsek de bunu tam olarak yapamayabiliriz. İnsan olduğumuz icin zaman zaman kusur ve hatÂlarımız olabilir. Dolayısıyla bu tur noksanlarımızı tamamlamak icin istiğfarla Rabbimize yonelmemiz ve nÂfile namazlara da ehemmiyet vermemiz gerekir. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle haber vermiştir:

“KıyÂmet gununde kulun hesÂba cekileceği ilk amel, namazdır. Eğer namazı duzgun olursa, işi iyi gider ve kazanclı cıkar. Namazı duzgun değilse, kaybeder ve zararlı cıkar. ŞÃ‚yet farzlarından bir şey noksan olursa, Azîz ve Celîl olan Rabbi:

«Kulumun nÂfile namazları var mı, bakınız?» buyurur. Farzların eksiği nÂfilelerle tamamlanır. Sonra diğer amellerinden de bu şekilde hesÂba cekilir.” (Tirmizî, SalÂt, 188/413)

NAMAZI İLK VAKTİNDE KILMAK

Namazları ilk vaktinde kılmak, hassÂsiyet gosterilmesi gereken mevzûlardan biridir. Yoksa ağırdan alarak namazı son vaktine kadar geciktirmek ve gonulsuzce kalkıp baştan savar gibi hızlıca kılıvermek, Allah muhÂfaza buyursun, insanı munÂfıklığa goturur.[5]

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- namazı geciktirmenin tehlikesine dikkat cekerek şoyle buyurmuştur:

“Namazın ilk vaktinde AllÂh ’ın rızÂsı, son vaktinde ise affı vardır.” (Tirmizî, SalÂt, 13/172)

Yani namazın ilk vaktinde kılınması, kulun, ilÂhî emirlere itaatte ne kadar hassas ve azimli olduğunu gosterdiğinden, Hakkʼın rızÂsına vesîle olur. Buna mukÂbil, namazı ihmÂl edip son vaktinde kılıvermek ise, ilÂhî emirlere itaatteki hassÂsiyet noksanlığını gosterdiğinden kula herhangi bir ecir sağlamaz, yalnızca o farz borcunun affedilmesini temin eder.

Al bin AbdurrahmÂn Hazretleri şu hÂdiseyi nakleder:

Bir gun oğleden sonra Enes bin MÂlik ’in yanına gitmiştik. Enes -radıyallÂhu anh-, biz varınca hemen kalkarak ikindi namazını kıldı. Kendisine namazı erken kıldığını soyledik. O da nicin boyle yaptığını îzah sadedinde dedi ki:

“Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- uc defa; «O munÂfıkların namazıdır!» buyurduktan sonra şoyle devam etti:

«Onlardan biri oturur, oturur, tam guneş sararıp batmaya yuz tutunca ve şeytanın iki boynuzu arasına girince kalkar, kuşun yem toplaması gibi hızlıca dort defa yatıp kalkar, namazda da AllÂh ’ı pek az zikreder.»” (Muvatta ’, Kur ’Ân-ı Kerîm, 46; Muslim, MesÂcid, 195)

Ebû Zer -radıyallÂhu anh- şoyle anlatır:

“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

«−Namazı geciktiren veya onu rûhu cıkmış olu bir ceset hÂline getiren kimseler başına idÂreci olduğunda hÂlin nice olacak?» bu­yurdu.

Ben:

«−Bu durumda bana ne emir buyurursunuz?» diye sordum. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

«−Namazını vak­tinde kıl! Onlar kılarken namaza yetişirsen tekrar kıl! Bu senin icin nÂfile olur.» buyurdu.” (Muslim, MesÂcid, 238-240; DÂrimî, SalÂt, 25)

Yine Peygamber Efendimiz ’e:

“–Amellerin hangisi daha fazîletlidir?” diye sorulmuştu.

“–İlk vaktinde kılınan namazdır.” buyurdu. (Tirmizî, SalÂt, 13/170; Ebû DÂvûd, SalÂt, 9/426)

Abdullah bin RevÂha -radıyallÂhu anh- namaz hususunda cok hassas davranırdı. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ona “kardeşim” hitÂbıyla iltifat ederek, onu şoyle medhetmiştir:

“Allah, kardeşim Abdullah bin RevÂha ’ya rahmet eylesin! Namaz vakti nerede girse, hemen orada durur ve namazını kılar.” (Heysemî, IX, 316)

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ummetine tavsiye ettiği bu fazîleti herkesten once kendisi yaşardı. Zira O, hayÂtı boyunca nerede ve ne hÂl uzere bulunursa bulunsun, vakti girdiği anda hemen namazını kılmaktan cok hoşlanırdı.[6] Nitekim Hazret-i Âişe -radıyallÂhu anhÂ- şoyle der:

“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- namazı son vaktine kadar iki defa bile tehir etmeden Allah TeÂl O ’nu katına aldı.” (Tirmizî, SalÂt, 13/174; Ahmed, VI, 92)

NAMAZLARI CEMAATLE KILMAK

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurur:

“Bir kişinin diğer bir kişiyle kıldığı namazı, yalnız kıldığı namazdan daha bereketli ve sevÂbı daha fazladır. İki kişi ile kıldığı namazı da bir kişi ile olan namazından daha bereketli ve ustundur. Beraber kılanların sayısı ne kadar cok olursa, Allah TeÂl ’nın o kadar cok hoşuna gider.” (Ebû DÂvûd, SalÂt, 47/554; NesÂî, İmÂmet, 45/841)

Namaz mevzuunda en muhim noktalardan biri de, farz namazların cemaatle kılınmasıdır. Namazı cemaatle kılmak, vÂcip hukmunde muekked bir sunnettir. Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- son gunlerinin dışında cemaati hicbir zaman terk etmemiştir.

Namazları cemaatle kılmanın ısrarla emredilmesi, dînimizin sosyal terbiyeye verdiği ehemmiyeti gosterir. Zira birlik ve beraberlik duygusunu percinleyen en muhim sÂlih amel, namazları cemaatle kılmaktır. Nerede cemaatle namaz kılınıyorsa, orada İslÂm ’ın rûhî ve ictimÂî yapısı idrÂk edilmeye başlanmış demektir.

Namazın her rekÂtında okuduğumuz; “Ancak Sana ibadet eder ve ancak Senʼden yardım isteriz!” (el-FÂtiha, 5) Âyet-i kerîmesinde Rabbimiz, bize gunde en az kırk defa, cemaat hÂlinde olmamızı telkîn etmektedir.

Bu husustaki hadîs-i şerîflerin birkacı şoyledir:

“Cemaatle kılınan namaz, tek başına kılınandan 27 derece daha ustundur.” (BuhÂrî, EzÂn, 30)

“...Cemaat hÂlinde olmanızı ve ayrılığa duşup dağılmaktan şiddetle kacınmanızı isterim. Zira şeytan, yalnız başına yaşayan kimselerle beraberdir. İki kişi de olsa, beraber yaşayanlardan ise uzaktır. Cennetin ortasında bulunmak isteyen kimse, cemaate devam etsin...” (Tirmizî, Fiten, 7/2165)

Bir gun Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- tek başına namaz kılan bir kişi gormuştu:

“−Şu zÂta, kendisiyle birlikte namaz kılarak tasaddukta bulunacak (iyilik edecek) kimse yok mu?” buyurdu. (Ebû DÂvûd, SalÂt, 55/574; Tirmizî, SalÂt, 164; DÂrimî, SalÂt, 98)

Diğer rivÂyetlerden anlaşıldığına gore bu zÂt oğle namazı kılmaktaydı. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir kişinin ona cemaat olarak daha fazla sevap kazandırmasını arzu etti.

RivÂyete gore, kıyÂmet gunu Allah TeÂlÂ:

“–Benim komşularım nerede?” diye soracak.

Melekler:

“–Sana kim komşu olabilir ki y Rabbî?!” diyecekler.

Allah TeÂl da:

“–Mescidlerimi îmÂr edenler (yani cemaatle namaza devam edenler).” buyuracak. (Ali el-Muttakî, VII, 578/20339)

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- cemaat hususunda hic tÂviz vermemiştir. Nitekim bir gun Âm sahÂbî Abdullah ibn-i Ummi Mektûm -radıyallÂhu anh-:

“–YÂ RasûlÂllah! Medîne ’nin zehirli haşereleri ve yırtıcı hayvanları coktur. (Ben bu hayvanların zarar vermesinden korkuyorum. Cemaate cıkmayıp evde namaz kılabilir miyim?)” demişti. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

“–حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ ve حَيَّ عَلَى الْفَلَاحِ davetlerini işitiyor musun? Oyleyse durma mescide gel.” buyurdu. (Ebû DÂvûd, SalÂt, 46/553)

Yezîd bin Âmir -radıyallÂhu anh- anlatıyor:

“Allah Rasûlu namaz kılarken yanına varmıştım. Oturdum ve cemaate iştirÂk etmedim. Efendimiz namazdan sonra bize doğru donunce, kenarda oturduğumu gordu:

«–Ey Yezîd, sen musluman olmadın mı?» buyurdu.

«–Oldum y RasûlÂllah!» dedim.

«–Oyleyse cemaate katılmaktan seni alıkoyan nedir?» buyurdu.

«–Sizin namazı kılmış olduğunuzu zannederek evimde kılmıştım.» dedim. Bunun uzerine Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:

«–ŞÃ‚yet namaza gelir de insanları namazda bulursan, onlarla birlikte kıl! Eğer daha onceden namazını kılmış isen, bu senin icin nÂfile olur. Evde kıldığın da farz yerine gecer.» buyurdu.” (Ebû DÂvûd, SalÂt, 56/577)

Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- cemaate devam etmeyenler icin muhtelif îkazlarda bulunmuştur. Ubey bin KÂʻb -radıyallÂhu anh- şoyle anlatıyor:

“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir gun bize sabah namazını kıldırdı ve:

«–FilÂn kimse namaza geldi mi?» diye sordu.

«–Gelmedi.» dediler.

«–FilÂn geldi mi?» diye sordu. Yine:

«–Gelmedi.» dediler. Bunun uzerine:

«–İşte bu iki namaz (yatsı ve sabah) munÂfıklara en ağır gelen namazdır. Bunlarda ne kadar cok ecir ve sevap olduğunu bilseydiniz, diz ustu emekleyerek de olsa cemaate gelirdiniz. Birinci saf, meleklerin safı gibidir. Ondaki fazîleti bilseydiniz ona yarışarak giderdiniz…» buyurdu.” (Ebû DÂvûd, SalÂt, 47/554; NesÂî, İmÂmet, 45)

Dînimizde cemaatle namaza gosterilen ehemmiyet sebebiyledir ki, buyuk Osmanlı ulemÂsından Molla FenÂrî, cemaate devam etmemesi sebebiyle Yıldırım BÂyezîd ’in mahkemede şÃ‚hitliğini kabul etmemiştir. Bunun sebebini hayretle soran Sultan ’a da acık bir şekilde:

“–Sultanım! Sizi cemaatte goremiyorum. HÂlbuki sizler, bu milletin rehberleri olarak ilk safta yer almalısınız. Yani sizin amel-i sÂlih sahibi olmanız gerekir... ŞÃ‚yet cemaate iştirÂk etmezseniz, halka kotu ornek olursunuz ki, bu da şÃ‚hitliğinizin kabulune mÂnîdir...” cevabını vermişti.

Bu hÂdise uzerine, diğer bir rivÂyete gore de Niğbolu muvaffakıyetinin bir şukrÂnesi olarak Yıldırım BÂyezîd, Bursa ’daki meşhur UlucÂmî ’yi yaptırmış ve beş vakit cemaate devam etmiştir.

SON NEFESE KADAR NAMAZ

Namazı terk ve ihmÂlin, hicbir haklı ve gecerli mÂzereti olamaz. Harp hÂlinde dahî musluman askerler nobetleşerek namazlarını cemaatle kılarlar.[7]

Bu sebeple son nefesimizi verinceye kadar, namaz hususunda gonlumuzu dÂim uyanık tutmalıyız. Nitekim Allah Rasûlu ’nun son demlerini anlatan Hazret-i Enes -radıyallÂhu anh- şoyle der:

“−VefÂtı esnÂsında Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in yanındaydık. Bize uc defa:

«–Namaz hususunda Allah ’tan korkunuz!» buyurdu ve şoyle devam etti:

“–Emriniz altındaki insanlar hakkında Allah ’tan korkunuz. İki zayıf hakkında Allah ’tan korkunuz: Onlar, dul kadın ve yetim cocuktur. Namaz hususunda Allah ’tan korkunuz!..»

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- daha sonra, “Namaz, namaz…” diye tekrar etmeye başladı. Muazzez rûhu En Yuce Dost ’a yukselinceye kadar, bunu icten ice tekrar edip durdu. (Beyhakî, Şuab, VII, 477)

NAMAZLA GELEN ZAFER

Canakkale Harbi ’nin devam ettiği gunlerde bir Ramazan bayramı arefesiydi. Cephe kumandanı Vehip Paşa, 9. Tumen ’in genc imamını cağırarak mahzun bir şekilde şoyle dedi:

“–HÂfız! Yarın Ramazan bayramı. Asker toplu olarak bayram namazı kılmak istiyor. Ne dediysem, vazgeciremedim. Zira boyle bir şey, duşmanın arayıp bulamayacağı bir toplu imh fırsatı olur. MunÂsip bir dille bunu erlere bir de sen anlatıver!..”

İmam Efendi, Paşa ’nın yanından henuz ayrılmıştı ki, karşısına nur yuzlu bir zÂt cıktı ve:

“–Oğlum! Sakın ola askerlere bir şey soyleme! Gun ola hayır ola; Allah ne derse, oyle olur.” dedi.

Ertesi sabah, herkesi hayrete duşuren ilÂhî bir tecellî yaşandı. Gokten hevenk hevenk bulutlar indi ve gonlu AllÂh ’a kulluk aşkıyla dolup taşan mu ’min askerlerin uzerini kapladı. Onları durbunle gozetleyen duşman kuvvetleri, artık bembeyaz bulutlardan başka bir şey goremiyordu. O sabah, bambaşka bir mÂnevî heyecan icinde kılınan bayram namazında alınan gur tekbirler, dalga dalga semÂya yukseliyordu.

İşte bu esnÂda İngiliz kuvvetleri arasında buyuk bir kargaşa ve isyan başgosterdi. Zira ceşitli İngiliz somurgelerinden kandırılarak getirilen musluman askerler, musluman bir toplulukla savaştıklarını, işittikleri bu tekbir ve tevhid seslerinden anlamışlardı. Ne yapacağını şaşıran zÂlim İngilizler, onların bir kısmını kurşuna dizdi, diğerlerini de alelacele cephe gerisine cekmek zorunda kaldı.

Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:

“Ey îmÂn edenler! Sabır ve namazla Allah ’tan yardım isteyin!..” (el-Bakara, 153)

[1] el-AlÂk, 19.

[2] Tesbîh, “subhÂnallÂh”; tekbîr, “AllÂhu ekber”; tehlîl de “l ilÂhe illÂllah” diyerek AllÂh ’ı zikretmektir.

[3] MunÂvî, Feyzu ’l-Kadîr, V, 663.

[4] Bkz. Ebû DÂvûd, TahÂret, 78/198; Ahmed, III, 344; Beyhakî, DelÂil, III, 459; İbn-i HişÃ‚m, III, 219; VÂkıdî, I, 397.

[5] Bkz. en-NisÂ, 142.

[6] Bkz. BuhÂrî, SalÂt, 48.

[7] en-NisÂ, 102.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hakk'a Adanmış Genclik , Erkam Yayınları
İslam ve İhsan