Son donemde ani kalp olumleri Turkiye'nin gundemine damgasını vuruyor.

Rating rekorları kıran dizilerin senaristi Metin Acıkgoz ve Eskişehirspor'lu 25 yaşındaki futbolcu Ediz Bahtiyaroğlu ani kalp olumu sonucu hayatını kaybedip sevenlerini uzuntuye boğan unlulerden ikisi. Peki ani kalp olumu nedir, nedenleri nelerdir ve kalp krizi geciren kişilere nasıl mudahale edilmeli? Bu soruların cevaplarını KadıkoyŞifa Ataşehir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Guven Caner veriyor!

Kalp hastalıklarından olum tum olumler icinde ilk sıradaki yerini korumaktadır. Kalp olumleri nedenleri icinde de ilk sırayı halk arasına kalp krizi olarak bilinen "akut miyokard infarktusu" almaktadır. Akut miyokard infarktusune bağlı olumlerin buyuk coğunluğu ilk 8 saat icinde olmakta, bunların yarıdan fazlası hastaneye dahi yetiştirilemeden evde, sokakta vs. olmaktadır. "Sapasağlamdı evde olusunu buldular" ya da" aniden fenalaştı, hastaneye bile yetiştirilemedi" gibi lafları sık sık duyarız.

Kalp Krizinin Nedeninin En Onemli Nedeni Tıkalı Damarlar

Akut miyokard infarktusu sonucu olan olumlerin tamamına yakın bolumu "ventrikuler fibrilasyon" denen son derece ciddi ve son derecede olumcul bir ritm bozukluğu sonucu olmaktadır. Ventrikuler fibrilasyon kalbin gelişiguzel elektrik deşarjları ile gelişiguzel etkin olmayan kasılmalarıdır. Ortaya cıkış nedeni de buyuk sıklıkla kalbi besleyen koroner damarlardan birinin ya da bir kacının tıkanması sonucu kalp kasının hasar gormesidir. Etkin olmayan bu gelişiguzel kasılmalar nedeniyle kalp vucudun ve ozelliklede kansızlığa karşı diğer organlardan cok daha duyarlı olan beyine yeterli kan gonderemeyeceği icin oncelikle beyin fonksiyonları bozulur. Hastada şuur kaybı oluşur. Beyinin kansızlığa tahammulu en fazla 5 dakikadır. 5 dakika icinde beyine ihtiyacı olan kanın gitmesi temin edilemezse beyinde irrevesibl (geri donuşu olmayan) hasar oluşur. Başka bir deyişle beyin olumu gercekleşir. Bu durumda kalp tekrar normale dondurulse bile hasta bitkisel hayata girer.

Beyin Olumunun Gercekleşmemesi İcin Kalp Masajı Şart!

İşte beyin olumunun gercekleşmemesi icin hastaya hemen etkin kalp masajı yapılması gerekir. Etkin kalp masajı icin hekimler başta olmak uzere tum acil personeli eğitilir. Ancak herkesin etkin kalp masajı yapmayı oğrenmesi bazen hayat kurtarıcı olabilir. Burada asıl sorun venrikuler fibrilasyonun normal ritme dondurulmesidir ki bunun da tek yolu hastayı defibrile etmektir. Yani halk arasındaki bilinen adıyla elektrik şokuyla kalbin ritmini duzeltmektir. Bunun icinde mutlak gerekli olan "defibrilator" denen elektroşok aletidir.

Bu alet hastanelerde, polikliniklerde ambulanslarda kullanıma hazır vaziyette bulunmaktadır. Ancak bunların sadece bu alanlarda değil insanların toplu halde bulunduğu her yerde bulundurulması şarttır. Hele de spor yapılan yerlerde, yaşlı kişilerin fazla olduğu yerlerde mutlak bulundurulmalı ve mumkun olduğunca herkesin gereğinde bu aleti kullanma konusunda eğitilmesi gerekir. Yukarda da belirttiğim gibi beyini ve dolayısıyla hastayı kurtarabilmemiz icin sadece 4 - 5 dakika gibi bir zamanımız vardır. Bu sure icinde her zaman sağlık elemanı bulunması mumkun olmayabilir.

Daha şanslı olup hastaneye yetiştirilen hastalar icin son derece olumcul bir kalp ritm bozukluğu olan ventrikuler fibrilasyonu habercisi olan ritm bozukluklarını onceden tanımak ve onlem alarak hastanın ventrikuler fibrilasyona girmesine engel olmak icin hemen tum hastanelerde "koroner yoğun bakım unitesi" denen bolumler acılmıştır. Bu bolumler sayesinde kalp krizinden olumler (tabiî ki yoğun bakıma yetiştirilebilenler) arasında cok azalmıştır.