Cocuklarda istek disi tekrarlanan goz kirpma, burun cekme, bogazini temizleme gibi garip hareket ve ses cikarma tiklerinin, anne-baba, ogretmen ve arkadaslarin olumlu tutumuyla ortadan kalkacagini belirten uzmanlar, saglikli her yuz cocuktan 12 ila 14unde tik goruldugunu ifade ediyor. Cocuk ve Ergen Ruh Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr...
Erdogan, daha cok 6-7 yaslarinda gorulen tiklerin goz kirpma, bas sallama, omuz silkme, surat burusturma ve oksurme, karmasik yuz hareketleri, ayagini yere vurma, koklama, kendine ceki duzen vermeye calisir bicimde kol ve bas hareketleri, baska birinin davranislarini ayni sekilde taklit etme gibi daha karmasik, amacliymis gibi gorunen davranislara dek degiskenlik gostererek bircok sekillerde ortaya ciktigini kaydetti.
Dr. Ayten Erdogan, cogu tiklerin, aralikli kisa olan devreler seklinde oldugunu soyleyerek, "Cocuklar, goz kirpma, burun kivirma, dudak oynatma, omuz silkme, kaslari kaldirma gibi normal davranisitaklit edebilirler. Tek tek yada ardi sira nobetler seklinde olabilirler. Bir cocukta birden fazla tik gorulebilir, biri bitip biri baslayabilir. Yogunluk ve siddetleri cocuga gore veya gun icinde degiskendir. Bazi zamanlar tamamen kaybolup, bazen de yogun sekilde ortaya cikabilirler. Cocuklar tiklerini gecici bir sure istemli olarak engelleyebilirler. Bu yuzden baskalarinin yaninda gorulmeyebilir. Uykuda kaybolurlar, stresle artarlar. En fazla 6-7 yas arasinda gorulurler. Bazi cocuklarda hicbir soruna yol acmaz iken, bazi cocuk ve genclerde benlik saygisinda, aile yasantisinda, sosyallesmesinde, okul yada is basarisinda gucluklere neden olabilir"dedi.
Dr. Erdogan, tiklerin bazen cocuklarin kendilerini yaralayici davranislar seklinde de olabildigini vurgulayarak, "Ses cikarma seklindeki tikler diger vucut hareketleri ile ilgili tiklerle birlikte gorulurse "Tourette sendromu" adi verilen ozel bir durumdan bahsedilir. Ses cikarma seklindeki tikler bogaz temizleme seklinde ses cikarmadan, konu disi belirli sozcukleri yada deyisleri yineleme, acik sacik sozcukler kullanma yada kufur etme ve kisinin kendi soylediklerini, duydugu son sesi, kelimeyi yada cumleyi yinelemesi seklinde gorulebilir" diye konustu.
TIKLER GECICI YA DA KALICI OLABILIR
Tiklerin gecici ya da kalici olabildiginin altini cizen Uzman Dr Erdogan, "Tik bozukluklari cocuklar arasinda oldukca yaygindir. Saglikli cocuklarin yuzde 12-14unde gorulur. Bu tikler 3-10 yaslari arasindadir. Eger bir cocukta bu davranislar bir yildan fazla surerse buna, uzun suren tik bozuklugu ismi
verilir. Tik belirtileri genellikle gerginlik veren bir olay sonrasinda artar. Ailenin yada ogretmenlerin isteyerek yapiyor seklinde cocugu yanlis anlamalari yada belirtileri kisitlamak icin cezalandirma, utandirma gibi yollara basvurmalari belirtilerin siddetlenmesine ve cocugun gerginliginin artmasina neden olur" seklinde konustu.
Dr. Erdogan, anne -babanin tikler hakkinda bilgilendirilmesi ile tiklerin cogu zaman eriskin yasa gelmeden kayboldugunu aciklayarak, "Endiselerinin giderilmesi buyuk onem tasir. Anne-baba cocugun davranislarini surekli gozlemek ve elestirmek yerine cocugu anlamaya calismalidir. Bu davranislarinin cocugun elinde olmadan ortaya ciktigini bilerek cocuga anlatmasi, gerginligini azaltarak kayginin cocuga bulastirilmasi onlenmis olur. Eger cocuk tikleri ev disi ortamlarda sergilemiyor, belirli durumlarda gosteriyorsa; tiklerin ortaya ciktigi durumlarin degerlendirilmesi gerekir. Tiki olan adam olarak gorduklerimiz genelde kufur vs etmesi tik ile alakalı değil o kişinin kufru basite almasından kaynaklıdır.
Gerginligin arttigi yada yogun ilginin gosterildigi durumlar tespit edildiginde gerginligin azaltilmasi, destek ve ilginin cocugun pozitif yonlerine kaydirilmasi yardimci olur. Cocukluk caginda gorulen tiklerin cogu anne-baba, ogretmen ve arkadaslarin olumlu tutumu ile yerlesmeden kaybolur. Tiklerin bir kismi ise olumsuz tutumlar yada cocuk ve ergenin onerilen sondurme cabalarina karsin yerlesir ve uzun sure devam eder.
Tikler sik sik yeniden ortaya cikiyor, cocugu rahatsiz ederek arkadas iliskilerinde-sosyal hayatinda sorun olusturuyor, cocugun kendine guvenini olumsuz etkiliyorsa; bir cocuk ve ergen psikiyatri uzmanina basvurarak destek almak gerekir" diye konustu.