Yapılan araştırmalar sonucunda; verem (tuberkuloz) mikrobunu, Dunya nufusunun dortte birinin taşıdığı belirlenmiştir. Ulkemizde "ince hastalık" olarak da bilinen tuberkuloz ile bir donem yapılan ciddi mucadeleler sonrasında yuzde 90 oranlarında başarılı olunmuştur. Fakat buna rağmen verem, hafife alınmayacak kadar onemli ve ciddi bir hastalıktır. Peki bu kadar yaygın olarak gorulen tuberkuloz nasıl bulaşır? Hastalığın bulaşması onlenebilir mi? Bulaşması halinde yapılabilecekler nelerdir?


İstanbul Okan Universitesi Hastanesi Goğus Hastalıkları Uzmanı Dr. Oğr. Uyesi Melahat Bekir Kulah, anlattı.

Tuberkuloz Hastalığı Nedir? Nasıl Bulaşır?


Tuberkuloz hastalığı, “Mycobacterium Tuberculosis” isimli bir bakteri aracılığı ile oluşan bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık; tuberkuloz hastası bir kişinin oksurmesi, hapşırması veya konuşması ile havaya karışan bakterilerin solunum yolu ile sağlıklı bir insanın akciğerlerine ulaşması ile bulaşmaktadır. Basiller havada saatlerce asılı kalabilirler. Bu basilleri alan kişilerin bir kısmında basiller kişide hastalık oluşturmadan, uyur durumda akciğerde yıllarca kalıp, vucut direncinin duştuğu bir durumda hastalık oluşturabilirler. Diğer bir kısmında ise kısa süre içinde hastalık ortaya cıkar. Tuberkuloz hastalığı onlenebilen, tedavi edilip iyileştirilebilen, kişi ve toplum sağlığı acısından onemli bir hastalıktır.
Kimlerde Tuberkuloz Hastalığı Riski Yuksektir?

Vucut direncinin duşuk olduğu kişilerde hastalık gelişme riski yuksektir. Bunlar;

* Beş yaş altındaki cocuklar ve bebekler * Yaşlılar * Vucut direncini duşuren ek hastalığı (şeker hastalığı, kronik bobrek hastalığı, kanser, AİDS) olanlar * Organ nakli yapılan hastalar * İlac ve alkol bağımlılığı olanlar * Bağışıklık sistemini baskılayan (kortizon gibi) tedaviler kullanan hastalardır. Tuberkulozun Belirtileri Nelerdir?


Hastalığın başlangıcından itibaren gozlenen verem belirtileri şoyle sıralanabilir:

* 15 gunden uzun suren oksuruk şikayeti * Yuksek ateş, gece terlemesi * Şiddetli goğus ağrısı * İştahsızlık, hızlı kilo kaybı * Halsizlik, yorgunluk * İlerleyen donemlerde kanlı balgam gorulmesi Tuberkuloz Tanısı Nasıl Konur?

Tuberkuloz hastalığının kesin tanısı; başta balgamı olmak uzere, hasta kişinin vucuduna ait orneklerde tuberkuloz basillerinin gosterilmesi veya uretilmesi ile konulur. Akciğer filmleri ve tüberkülin deri testi (TDT) tanıda kullanılan diğer yardımcı testlerdir.

Tuberkuloz Tedavi Edilebilir Mi?


Tuberkuloz tedavisi icin geliştirilmiş olan ilaclar, hastalığın başlangıc evresinde yuksek oranda iyileştirici etki gostererek kişinin sağlığına hızlı şekilde kavuşmasını sağlar. Tuberkuloz hastalığında, diğer bakteriyel enfeksiyon hastalıklarında olduğu gibi birkac haftalık antibiyotik tedavisi yeterli değildir. Aktif tuberkuloz hastaları 6 ile 9 ay arasında pek cok farklı ilac almak zorundadırlar. Test sonucları negatife donene kadar ilac tedavisi ve rutin kontroller aksatılmamalıdır aksi halde enfeksiyon yeniden nukseder. Eğer tedavi ve kontroller aksatılmamasına rağmen hastalık yeniden oluştuysa, bakteriler ilaclara direnc kazanmış olabilir ve değiştirilmeleri gerekir. Verem mikrobu bircok ilacın etken maddesine karşı direncli olduğundan pek cok farklı ilac bir arada alınmalıdır. Hastalığın doğası gereği hastalık boyunca kilo kaybetmiş hastaların ilac tedavisine başlandıktan kısa bir sure sonra iştahı acılır ve kaybettiği kiloları geri alır. Tuberkuloz, hastanın tedavisinin ardından daha sonraki hayatı icin herhangi bir kısıtlanmaya yol acmaz.

Tedavi Edilmez ise Hayati Risk Taşıyor!


Tuberkuloz eğer hastalık kontrol altına alınmaz ve tedavi edilmezse olumcul bir hastalıktır. Enfeksiyon hastalıklarına bağlı olumlerde verem, hepatitten sonra ikinci sırada yer alır. Ancak ilac sektorunun gun gectikce daha etkili ilaclar uretmeleri ve hastanın bu ilaclarla birlikte rutin kontrollerini aksatmaması bu riski ortadan kaldırır.

Tuberkulozdan Korunma Yolları Nelerdir?

Tuberkuloz, eski yıllarda daha sık gorulen bir hastalıktı ve insanlar verem hastalığının adını duyduğunda bile korkuyordu. Ancak tıp biliminin ilerlemesiyle gunumuzde verem hastalığı eskiye oranla daha hızlı ve kolay tedavi edilebilir bir hastalık durumunda. Verem hastalığına yakalanmamak icin aşı takvimine gore verem aşısı yapılmalıdır. Aşıdan haric olarak da diğer tum hastalıklardan korunmada olduğu gibi veremden de korunmak icin; doğru ve dengeli beslenmek, yaşam kalitesine ozen gostermek ve vucudu hijyenik tutmak ve sigara ve alkolden uzak durmak buyuk onem taşımaktadır.