Cocuklarda tedavi edilmemiş muzmin bademcik ve geniz eti buyumeleri ileride telafisi mumkun olmayan sonuclar doğurmakta. Buyume ve gelişim gerilikleri, dikkat dağınıklıklarına , okul başarısızlıklarına, zeka problemlerine, sosyo-pskolojik hastalıklara neden olabilmekte. Bunun yanı sıra kalp ,akciğer rahatsızlıkları gibi , daha pek cok hastalığında habercisi olmakta.
Geniz eti (Adenoid hiperplazi) ağzının arka ust kısmında yer alan dokulardır..
bademcikler (tonsil) dişlerinin arkasında boğaza bakıldığında kucuk dilin iki yanında acıkca gorulebilir; geniz eti burnun en arka kısmında nazofarenks denilen bolgededir normalde bakıldıklarında gorulmezler, ozel muayene yontemi ve goruntuleme yontemiyle tespit edilirler. Geniz etleri endoskopik muayene , kucuk muayene aynaları veya rontgen ile yontemlerle gorulebilir. Birlikte bağışıklık savunma gorevini yaparlar, vucuda ana girişinde, soluduğumuz ve beslenirken alabileceğimiz olası mikroplara karşı yabancı işgalcilerden ilk korunma yoludur. Vucudun dokularının kalan aksine, bu yapılar cocukluk yaşlarının ortalarında en buyuk boyut ulaşır ve daha sonra kuculerek sorun yaratmadan yerlerinde kalırlar. Geniz eti ve bademciklerin bu şekilde davranmaları, cocukların bulaşıcı hastalıklar dolu bir dunyada vucut savunmaları icin gereklidir.
Normal buyume otesinde, sık gecirilen enfeksiyonlarda geniz eti ve bademcikler aşırı buyurler. Mikropları defetmek icin sık şişmeleri sonucunda, genellikle tamamen eski boyutuna geri donmez. Her gecirilen enfeksiyon bir sonrasında daha buyumelerine neden olur, giderek sıkıntıyı artırır. Daha da kotusu, bu buyumuş yapılar sunger benzeri bir yapıya donup, mikropları yok edemezler. Kripta adı verilen derin ceplerde vucudun surekli mikrop barınağı ve mikroplar icin daimi ureme yerleri olurlar .
Aileler nezaman Endişelenmeli
Adenoid hipertrofisi nispeten yaygın bir cocukluk hastalığıdır. Bir cocuk genellikle kulak enfeksiyonları sık tekrarlaması varsa , Cocuğun yaşadığı rahatsızlık hafifletmek icin ve beraberindeki kulak enfeksiyonları işitme bozukluğu durumların da kulak, burun ve boğaz uzmanı tarafından size tedavi secenekleri onerecektir. gecikmiş konuşma gibi ikincil bir komplikasyonu onlemek icin, adenoidektomi adı verilen geniz etinin alınması sık sık baş vurulan cerrahi bir yontemdir.
Bademcik veya geniz eti buyuk ise, cocuk sadece kucuk lokmalarla ve yumuşak gıdalar alarak beslenmeye calışır, yeme duzeni bozulur. Buda iştah duzenini etkiler. İkincil etki olarak cocukta anemi adı verilen kan değerlerinde bozulmalar ve direnc duşmeleri yaşanabilir. Ayrıca uykuda boğulma , nefesiz kalma periyotları ve gunduz, gece olsun burun yolu kapalı olması nedeni ile ağızdan solunum olabilir. Genellikle, cok yuksek sesle horlama vardır , Uyurken de birkac saniye nefes alamama şikayetleri ilaveten yatakta sık donmeler nedeniyle uykuyu yeterince alamazlar. Bu durumların sonucunda gun icinde uyuklama periyotları , dikkat dağınıklıkları, huzursuzluk, agresif davranışlar gorulebilmektedir . Bu durum uzun sure devam eder, tedavi edilmez ise yıllar icinde uyku bozukluğu ile cocuk buyume gelişim bozuklukları ve hatta zeka problemleri ciddi durumlar yaratabilir. Bunun yanı sıra kalp ve akciğerler sisteminde problemler yaşanabilir, Bademcik giriş yolu olan A grubu Beta hemolitik streptokok enfeksiyonu sonucu oluşan toksinlerle,daha ciddi kalp veya eklem romatizmaları , bobrek yetmezlikleri en dramatik hastalıklara davetiye cıkarabilir .
Tedavi
Geniz eti ve bademcik ameliyatları (tonsillektomi ve adenoidektomi ) en sık uygulanan sık yapılan major cerrahi işlemdir.
Dunyada Ozellikle Amerikan cocuk ve kulak burun boğaz derneklerinin kriterleri baz alınır. Bu kriterlere uyan bademcik ve / veya geniz etleri icin standart cerrahi bir yol izlenir. Bu cerrahi işlemin adı tonsillektomi ve adenoidektomidir. Bu dokuların bağışıklık gelişimi icin yararlı olduğunu fikri, zamanla tıbbi goruşlerinde değişmesine bağlı bu konuya bakılış acısında değiştirmiştir. Orneğin, bademcikler ve geniz eti olmasa, yani alınsa bile o bolgedeki dokular kısmi bağışıklık sağlamakta olduğu, kanda lenfosit denilen hucrelerin bu gorevleri uslendiği ve bağışıklığın sağlandığı calışmalarla ortaya konulmuştur. Geniz eti buyumeleri bağışıklık gelişiminin normal bir parcasıdır ve bağışıklık gelişimine onemli rolleri icin saygı duyulmalıdır. Onların buyukluğu solunum veya orta kulak drenajını engelleyerek sık kulak iltihaplarına neden olmaz ise mudahaleye gerektirmeyecektir.
Bircok alternatif tedavi bağışıklık fonksiyonu guclendirici olarak kullanılmaktadır. Bu ceşit ek destek tedavileri bağışıklık sistemine destek sağlamasının yanı sıra , Genellikle katlanarak artmış veya geri donuşumsuz geniz eti ve bademcik sorunlarına bir fayda sağlayamamaktadır. Son derece buyuk bademcikler, solunum ve yutmayı bozabilir. Buyuk geniz etleri burundan nefes almayı bozabilir, ağızdan solunuma yonlendirir. Orta kulağın geniz arasındaki tek bağlantı yolu olan ostaki tupu diye anılan yolu da etkileyerek sık orta kulak enfeksiyonlarına neden olurlar ve tedavilerle duzelme sağlanmadığında cerrahi işlem kacınılmazdır.Gıda alerjileri bademciklerinde olayın alevlenmesinde rolu olabilir. Yapılacak Cerrahi ile alerjik gıdalar nedeniyle oluşan sorunların buyuk olcude hafifletilmesinde yardımcı olabilir.
Bademcikte ne zaman ameliyat:
1. Kronik Tonsillit: Yeterli medikal tedaviye rağmen sık tekrarlayan bademcik iltihapları ameliyat sebebidir. Bunun Kriterleri nelerdir : Boğaz iltihapları bir yılda 7 ya da daha fazla bademcik İltihabına sebep oluyorsa VEYA toplam iki yılda her bir yıla duşen 5 kez, YA DA toplam 3 yılda her biri yıl icin 3 veya daha fazla bademcik iltihabı gecirimesi. (Bu kriter icine neler alınmalıdır: boğaz ağrısı , ateş 38.3 o C ustu ilave olan / veya olmayan boyun bolgesinde hassas 2 cm altında lenf duğumleri, veya bademciklerde kızarıklık iltihabı goruntu, veya A grubu b-hemolitik streptokok icin pozitif kultur, Antibiyotikler ile tedavi edilmiş kanıtlanan bademcik iltihapları. Bu kriter klinik kayıtlarında kesin bademcik enfeksiyonu tanısı olarak kayıt edilmiş veya bu tum gecirilen enfeksiyonların en az yarısı KBB doktoru tarafından tam olarak belgelenmiş ise )
2. İleri derecede buyukluğu ust solunum yolu tıkanıklığına sebep olup uykuda solunum durmalarına neden oluyorsa , şiddetli disfaji (yutma sorunu ), uyku bozuklukları veya kalp ve akciğer problemlerine yol acıyorsa veya başka ciddi bir hastalığa davetiye cıkarıyorsa .
3. Bademcikte apseleşme ( Peritonsiller apse) cerrah tarafından belgelenerek, medikal tedavi ve apse boşalmasına yanıt vermiyorsa, cerrahi surec akut aşamada yapılabilmektedir.
4. Streptokok mikrobu Taşıyıcı bademcik : A grubu beta hemolitik streptokok enfeksiyonu barındıran ve beta-laktamaz direncli antibiyotiklere yanıt vermeyen kronik veya tekrarlayan tonsillit
5. Tek taraflı Buyukluk : Tek taraflı tonsil ( Ayrıntılı tetkiklerle beraber)
6. Ağız cene gelişimini bozacak duzey veya dişhekimi(ortodontist ) tarafından belgelenmiş ağız-yuz (ağız-yuz) farklı orantısal bozukluk veya gelişimini etkileyen neden.
Ne yapmalıyım:
En onemli şey nedir doktorunuz deneyimdir. yapılması gereken iş ameliyattır. Bu ameliyatlarda pek cok cerrahi teknik mevcuttur. her bir uzmanın yetenekli olduğunu değişik cerrahi ameliyat şekilleri ve iyi sonuclar vardır. Deneyimli bir cerrah bulun. Kullanılan tam tekniği hakkında cok endişelenmeyin.