6245 sayılı Kanunun 45. maddesinin ek fıkrasında; "Bu maddeye gore harcıraha mustehak memur veya hizmetlinin eski gorev mahallinden yeni gorev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı odenir." hukmu yer almaktadır. Bu hukum uygulamada cok fazla sorun yaratmaktadır. Orneğin eşlerden birisi bu ay diğeri bir sonraki ay atandığından, harcırahın tam mı, yarım mı odeneği ilden ile farklılık gostermektedir. Maliye Bakanlığı ozellikle bu maddenin yorumuna ilkişkin olarak ayrıntılı bir cevap verdi. Cevap icin başlığa tıklayınız. SORUN
eş durumu harcırahı ile ilgili bana ve foruma gelen bir cok soru uzerine bazı araştırmalar yaptım... Bilindiği gibi harcırah kanununun 45. maddesinin ek fıkrasında şoyle bir ifade yer almaktadır:
(Ek fıkra: 16/06/19832851/4 md.) Bu maddeye gore harcıraha mustehak memur veya hizmetlinin eski gorev mahallinden yeni gorev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine (c) bendi uyarınca hesaplanacak miktarın yarısı odenir.
işte bu noktada kafalar karışmaktadır...
bu durum uzerine bulunduğum şehrin farklı ilcelerinin mal mudurluğu ve milli eğitim muhasebe bolumleriyle goruşmeler yaptım.
fakat gordum ki her yerde farklı bir uygulama var.
goruştuğum kişilere şu soruyu yonelttim:
eşlerden birisinin tayini cıktı ve harcırahını tam olarak aldı.diğer eşte 1 ay,3 ay,6 ay ve yahut 3-5 sene sonra eşinin yanına tayinini aldırınca 45. maddedeki ek fıkra hangi zamana gore uygulanır diye sordum?
ilk goruştuğum muhasebe yetkilisi şu cevabı verdi: eşler aynı gun ilişiği kesip yolluk alırlarsa madde uygulanır. arada 1 gun olsa bile iki eşte tam yolluk alır ve bu zamana kadar hep boyle hesepladık dedi...

başka ilcedeki muhasebe yetkilisi de şu cevabı verdi: eşler arasındaki tayin suresi ne olursa olsun (3-5-10 sene fark etmez) 2. eşin yolluğu yarım hesaplanır.amac ev taşıma mantığıdır ve ilk gidenin evi taşıdığı duşunulerek 2. eşe tam yolluk verilmez dedi...
aslında ek fıkrada sure belirtilmemesi farklı uygulamalara sebebiyet vermektedir.
Yine; A ilinde ve B ilinde calışan kişiler evlenmiş A ilinde ki B iline eş ozru istemiştir.Bu kişinin tayini cıkmış ve "bazı illerde eş ozru istediğiniz icin harcırah kanununun 45. maddesinin c bendine gore odenen miktar yarısı olarak hesaplanmıştır."
Bazı illerde ise sadece bir eş tayin istediği icin tam yatırılmaktadır.

CEVAP

BİMER TARİH VE SAYISI : 20/8/2011 / 746628
Sayın ???????????
İlgi başvurunuzda, 6245 sayılı Harcırah Kanununun yer değiştirme suretiyle naklen atananlara odenecek surekli gorev yolluğunun hesaplanmasının duzenlendiği 45 inci maddesinde yer alan memur ve hizmetlilerin eşlerine odenecek harcırah konusunda Bakanlığımızdan bilgi istenilmektedir.
Bilindiği uzere, 6245 sayılı Harcırah Kanununun 10 uncu maddesinde, yurt icinde surekli bir goreve naklen atanan memur ve hizmetlilere yol gideri, gundelik, aile gideri ve yer değiştirme gideri olmak uzere surekli gorev yolluğu verileceği, 45 inci maddesinde de, yurt icinde yer değiştirme masrafının değişken unsurunun, memur veya hizmetlinin her kilometre veya denizmili başına yalnız kendisi icin yurt ici gundeliğinin yuzde beşi olarak hesaplanacağı, harcıraha mustehak memur veya hizmetlinin eski gorev mahallinden yeni gorev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine ise bu şekilde hesaplanacak miktarın yarısının odeneceği hukme bağlanmıştır.
Maddenin incelenmesinden de goruleceği uzere, memur veya hizmetlinin eski gorev mahallinden yeni gorev mahalline atanan memur veya hizmetli eşine yer değiştirme masrafının değişken unsurunun yarısının odeneceği belirtilmiş, bu atamanın aynı zamanda veya farklı zamanlarda yapıldığında yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tamamının odeneceğine ilişkin bir acıklamaya yer verilmemiştir.

Buna gore, her ikisi de memur veya hizmetli olan eşler aynı yere atanmış başka bir ifadeyle her iki eşin de eski ve yeni memuriyet mahallerinin aynı olması halinde (atamalarının farklı zamanlarda olup olmadığına bakılmaksızın) bunlardan birisine yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tamamının, diğer eşe ise yarısının odenmesi gerekmektedir.
Ancak,
a) Eşlerden sadece birisinin memuriyet mahallinin değişmesi,
b) Eşlerin, farklı memuriyet mahallerinden aynı memuriyet mahalline atanmaları,
c) Eşlerin aynı memuriyet mahallinden farklı memuriyet mahallerine atanmaları,
d) Eşlerin, farklı memuriyet mahallinden farklı farklı memuriyet mahallerine atanmaları,
durumunda harcıraha mustehak eşlerin her biri icin yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tam olarak odenmesi mumkun olabilmektedir.
Ote yandan, Memuriyet mahalleri farklı olan, başka bir ifadeyle başka bir yerde gorev yapmakta olan memur veya hizmetlinin yine başka bir yerde gorev yapmakta olan memur veya hizmetli ile evlenmesi nedeniyle onun bulunduğu yere atanması durumunda da harcıraha mustehak eş icin yer değiştirme masrafının değişken unsurunun tam olarak odenmesi mumkun olabilmektedir.
Bilgilerini rica ederim.
Bakan a.

Yukarıdaki yazı meram42 ve cihan27 rumuzlu editorlerimizce hazırlanmıştır.