Danıştay, bir idare mahkemesinde yaşanan olayda, idari haksız budu ve onlisans uzerine lisans bitirenin memuriyet intibakı yapılmalıdır dedi.
Zonguldak Bolge İdare Mahkemesi Başkanlığı bunyesinde, mesleğe 2 yıllık onlisans mezunu olarak başlamış olan zabıt katibi, memuriyette iken 4 yıllık lisans eğitimini tamamlar intibakının yapılması icin idareye başvurur.
Zonguldak Bolge İdare Mahkemesi Başkanlığı, bitirilen oğrenimin ust oğrenim olmadığını belirtir ve intibakı yapmaz.
Zabıt katibi actığı davayı hem idare mahkemesi nezdinde hem de Danıştay nezdinde kazanır.
İŞTE MAHKEME KARARI
DANIŞTAY 5. Daire
ESAS: 2011/1149
KARAR: 2014/4992
İsteğin Ozeti : Zonguldak İdare Mahkemesi'nin 25/11/2010 gunlu, E:2010/1220, K:2010/1537 sayılı kararının, dilekcede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Cevabın Ozeti : Cevap verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : ...

Duşuncesi : İdare Mahkemesi kararının; dava konusu işleme yonelik iptal hukmunun onanması, maddi hakların odenmesine ilişkin hukum fıkrasının ise bozulması gerektiği duşunulmuştur.
TURK MİLLETİ ADINA
Hukum veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği duşunuldu:
Dava; Zonguldak Bolge İdare Mahkemesi Başkanlığı bunyesinde zabıt katibi olarak gorev yapan ve mesleğe 2 yıllık onlisans mezunu olarak başlamış olan davacının, memuriyette iken 31.05.2010 tarihinde 4 yıllık lisans eğitimini tamamlaması nedeniyle, son bitirmiş olduğu eğitim durumuna gore ust oğrenim intibakının yapılması isteğine yonelik 20.07.2010 tarihli başvurusunun reddine ilişkin, Zonguldak İdari Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığının 23.07.2010 tarih ve 2010/42 sayılı kararının iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığını ileri surduğu zararlarının tazminine hukmedilmesi istemiyle acılmıştır.
Zonguldak İdare Mahkemesi'nin 25/11/2010 gunlu, E:2010/1220, K:2010/1537 sayılı kararıyla; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36. maddesinin "Ortak Hukumler" bolumunun (A) fıkrasının 12. bendinin (d) alt bendi ile 07.03.1996 tarih ve 22573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak Yururluğe giren 142 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinin 4. Maddesinin (B) fıkrasında yer alan duzenlemelerden bahisle; 2 yıllık onlisans mezunu olarak memuriyete girenlerin daha sonra 4 yıllık lisans oğrenimini tamamlamaları ve intibaklarının yapılmasını talep etmeleri halinde, ilgililerin 2 yıllık onlisans oğrenimini bitirdikleri tarihlerdeki intibaka konu lisans oğreniminin 2 inci sınıfını bitirerek 3 uncu sınıfına gecen ve normal suresinde lisans oğrenimini tamamlayarak memuriyete giren kişi emsal alınarak, emsalini gecmemek şartıyla intibakının yapılması gerektiği, buna gore 2 yıllık onlisans mezunu olarak 09.07.2007 tarihinde davalı idare emrinde memuriyete başlamış olan davacının, 31.05.2010 tarihinde Anadolu Universitesi İşletme Fakultesi 4 yıl sureli İşletme Bolumunden mezun olduğu, 20.07.2010 tarihli dilekcesi ile lisans mezuniyetine gore intibakının yapılmasını davalı idareden talep ettiği, davalı idarenin 23.07.2010 tarih ve 2010/42 sayılı kararı ile bu talebin reddedilmesi uzerine bakılmakta olan davanın acıldığı anlaşılmış ise de, 2 yıllık onlisans mezunu olarak memuriyete başlayan ve daha sonra 4 yıllık lisans oğrenimini tamamlayan davacının, 2 yıllık onlisans oğrenimini bitirdiği tarihte, intibaka konu lisans oğreniminin 2'nci sınıfını bitirerek 3'uncu sınıfına gecen ve normal suresinde lisans oğrenimini tamamlayarak memuriyete giren kişi emsal alınarak, emsalini gecmemek şartıyla intibakının yapılması gerekmekte iken, aksi yonde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekcesiyle iptaline, işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı ozluk ve mali haklarının davalı idarece davacıya odenmesine hukmedilmiştir.

Davalı idare, dava konusu işlemde hukuka ve ilgili mevzuat hukumlerine aykırılık bulunmadığını ileri surmekte ve kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Davalı idarece, dava konusu işlem tesis edilirken, davacının iki yıllık (on lisans) yuksek okul mezunu olarak goreve başladığı, memuriyette iken bitirdiği Anadolu Universitesi Acıkoğretim Fakultesi lisans oğreniminin ise onlisans oğreniminin bir ust oğrenimi olarak kabul edilemeyeceği gerekcesiyle, davacının ust oğrenime dayalı intibak isteminin reddedildiği anlaşılmıştır.
657 sayılı Yasanın 36. maddesinin A-12-d bendinde, "Memuriyette iken veya memuriyetten ayrılarak (87'nci maddeye tabi kurumlarda calışanlar dahil) ust oğrenimi bitirenler, aynı ust oğrenimi tahsile ara vermeden başlayan ve normal suresi icinde bitirdikten sonra memuriyete giren emsallerinin ulaştıkları derece ve kademeyi aşmamak kaydıyla, bitirdikleri ust oğrenimin giriş derece ve kademesine memuriyette gecirdikleri başarılı hizmet surelerinin tamamı her yıl bir kademe, her uc yıl bir derece ilave edilmek suretiyle bulunacak derece ve kademeye yukseltilirler." hukmu yer almıştır.
Uyuşmazlık, davacının en son bitirdiği lisans oğreniminin, iki yıllık onlisans oğrenimine gore ust oğrenim sayılıp sayılamayacağı hususundan kaynaklandığından, oncelikle "ust oğrenim" kavramı uzerinde durmak gereklidir. 657 sayılı Yasanın ozellikle 36. maddesi bir butun olarak ele alındığında, yasa koyucunun kamu hizmetlerinin en iyi bir bicimde yurutulmesi amacıyla kamu personelinin oğrenim duzeyinin yuksek olmasını amacladığı, bu amacı gercekleştirmek ve kamu personelini, bulundukları duzeyden daha ust oğrenim yapmaya ozendirmek uzere memuriyete giriş ve yukselinebilecek dereceler arasında oğrenim duzeyine de farklılıklar koyduğu gorulmektedir. Yasanın 36. maddesinin "ortak hukumler" başlıklı bolumunde yer alan duzenlemeler yasa koyucunun belirtilen amacını ortaya koyan hukumler icermektedir. Bu hukumler cercevesinde ust oğrenim, kamu personelinin işe girdiği ya da son intibakının yapıldığı tarihteki oğrenim durumuna kıyasla son oğrenim durumunu ifade etmektedir. Buna gore lise oğrenimi ortaokula, yuksekokul oğrenimi liseye, fakulte oğrenimi yuksekokula gore birer ust oğrenimdir.
Nitekim, 2547 sayılı Yuksekoğretim Kanunu'nun 3. maddesinde, gerek yuksekokul gerekse fakultenin yuksekoğretim kurumu olduğu belirtilmiş, 7/e maddesinde de, yuksekoğretim kurumlarında eğitim-oğretim programlarının asgari ders saatlerini ve surelerini, oğrencilerin yatay ve dikey gecişleriyle ve yuksekokul mezunlarının bir ust duzeyde oğrenim yapmalarına ilişkin esasları Universitelerarası Kurulun da goruşlerini alarak tespit etmek Yuksekoğretim Kurulunun gorevleri arasında sayılırken, lisans oğreniminin on lisansın ust oğrenimi olduğu acıkca belirtilmiştir.

657 sayılı Kanun'un 36/A-12-d maddesinde, "Yuksekoğretim" tanımlamasından hareket edilmeksizin ust oğrenimi bitirenlerin intibaklarının belirli koşullar dahilinde yapılmasının ongorulmesi ve yasa koyucunun yukarıda değinilen amacı karşısında, 36. maddenin A-12-d bendi uyarınca yapılacak intibakta ilgilinin son ve bir oncekine gore "ust oğrenim" niteliğindeki oğreniminin dikkate alınması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, on lisans mezunu olarak 09.07.2007 tarihinde goreve başlayan davacının, 31.05.2010 tarihinde Anadolu Universitesi İşletme Fakultesinden mezun olduğu, dolayısıyla iki yıllık yuksekoğretime gore ust oğrenimi bitirdiği anlaşıldığından, lise uzerine dort yıllık yuksekoğrenimi bitirenler gibi intibakının yapılması gerekirken, aksi yonde tesis edilen işlemde hukuki isabet gorulmemiştir.
Ote yandan, davacının sozkonusu başvurusu uzerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 36/A-12-d maddesinde yer alan duzenleme uyarınca, lise uzerine ust oğrenim intibakının yapılması hukuki zorunluluk olduğundan, bu intibakın nasıl yapılması gerektiğini de ayrıca acıklamak gerekli gorulmuştur.
Bu hukmun uygulanmasında, oncelikle, ust oğrenimi bitirmesi nedeniyle intibakı yapılacak kişinin emsalinin belirlenmesi gerekmektedir. Maddeye gore ust oğrenimi bitiren kişinin emsali, oğrenimine ara vermeden aynı ust oğrenime başlayıp normal suresi icinde tamamlayan ve mevcut uygulamaya gore normal eğitim suresinin sona erdiği haziran ayı sonu itibariyle kamu gorevine başlayan kişidir. Yapılacak intibak işleminde once emsalinin, maddede belirtilen bicimde, ulaşabileceği derece ve kademe belirlenmeli; bilahare ilgilinin sadece başarılı değerlendirilen hizmet yılları, ifa etmiş olduğu askerlik hizmet suresi ve yararlanmış ise 2182 sayılı Yasa veya 458 sayılı K.H.K. veyahut 5289 sayılı Kanun gereğince kazandığı bir derece esas alınmak suretiyle ve emsalinin yukselebileceği derece ve kademeyi gecmemek kaydıyla ulaştığı derece ve kademe saptanmalıdır.
Yapılan bu acıklamalar dikkate alınarak, davalı idare tarafından davacının ust oğrenim intibakı yapılarak ulaşacağı derece ve kademesinin saptanması gerekirken, Mahkeme kararında yer alan gerekce ile intibak hesabı yapılmasında hukuki isabet bulunmamakta ise de, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararda sonucu itibariyle hukuka aykırılık gorulmemiştir.
Ote yandan; Mahkeme kararında, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ve bu nedenden dolayı da, dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı ozluk ve mali hakların Anayasanın 125. maddesi uyarınca tazminen davacıya odenmesine hukmedilmiş ise de, davacının dava konusu işlem nedeniyle her hangi bir zararının oluşup oluşmadığı, ancak yukarıda belirtilen yontemle idarece yapılacak olan intibak işleminin sonucunda ortaya cıkacağından, davacının ust oğrenim intibakının yapılmamasından dolayı bu aşamada bir zararının varlığından soz edilmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu durumda; Mahkeme kararının, davacının yoksun kaldığı ozluk ve mali haklarının davalı idarece davacıya odenmesine hukmedilmesine ilişkin bolumunde hukuki isabet gorulmemiştir.
Acıklanan nedenlerle; idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin varlığına bağlı olup davalı idarenin temyiz isteminin kısmen reddiyle, Zonguldak İdare Mahkemesi'nce verilen 25/11/2010 gunlu, E:2010/1220; K:2010/1537 sayılı kararının, dava konusu işlemin iptali yolundaki hukum fıkrasının yukarıda belirtilen gerekceyle onanmasına, davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabuluyle, Mahkeme kararının davacının yoksun kaldığı ozluk ve mali haklarının davalı idarece davacıya odenmesine hukmedilmesine ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanun'la değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gozetilerek bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek uzere dosyanın adı gecen Mahkeme'ye gonderilmesine, 10.06.2014 tarihinde oycokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY
2547 sayılı Yuksekoğretim Kanunu'nun "Tanımlar" başlığını taşıyan 3. maddesinin (a) bendinde; yuksekoğretim; Milli eğitim sistemi icinde ortaoğretime dayalı en az dort yarı yılı kapsayan her kademedeki eğitim-oğretimin tumu şeklinde tanımlanmış; aynı maddenin (r) bendinde, onlisansın, ortaoğretim yeterliklerine dayalı, en az iki yıllık bir programı kapsayan, nitelikli insangucu yetiştirmeyi amaclayan veya lisans oğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir yuksekoğretim olduğu; (s) bendinde de lisansın, ortaoğretime dayalı en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir yuksekoğretim olduğu belirtilmiştir.
Gorulduğu gibi, soz konusu hukumlerle onlisans eğitimi ve lisans eğitimi birer yuksekoğretim olarak sayılmış ve gerek lise uzerine 4 yarı yıllık mustakil bir onlisans programından mezun olarak, gerekse 8 yarı yıllık lisans oğreniminin ilk 4 yarı yılını bitirerek onlisans diploması alan kişilerin de bir yuksekoğretimi bitirmiş oldukları kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bu durumda, memuriyete girmeden lise uzeri 4 yarı yıllık onlisans programını bitiren davacı, aldığı onlisans diploması ile esasen yuksekoğretimi bitirmiş bir kişi durumunda bulunduğundan ve sonradan bitirdiği lisans oğrenimi de onlisansın ust oğrenimi olarak kabul edilemiyeceğinden, 657 sayılı Kanun'un sozu edilen değişik 36/A-12/d maddesine gore intibakının yapılmasına olanak bulunmamaktadır.
Dairemizin uzun yıllardır bu yonde verdiği kararlarla istikrar kazanmış ictihadı da bu yolda olduğu halde, ictihatın değiştirilmesini gerektiren herhangi bir hukuki gelişme ya da mevzuat değişikliği de yoktur.
Dava konusu işlem, ictihadımıza uygun ve bu yonde tesis edilmiş olduğundan, bu işlemin iptali isteğiyle acılan davanın İdare Mahkemesince reddine hukmedilmesi yerine dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet gorulmediğinden, kararın bozulması gerektiği goruşuyle karara katılmıyoruz.
Yukarıda yer alan icerik, kararara.com sitesinden alınmıştır