26 Aralık 2007 CARŞAMBAResmî GazeteSayı : 26738
TEBLİĞ
Maliye Bakanlığından:
KAMU İC KONTROL STANDARTLARI TEBLİĞİ
Bilindiği uzere, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanununun Beşinci Kısmında "ic kontrol sistemi" duzenlenmiştir. Bu kısımda, ic kontrol sistemine ilişkin olarak; ic kontrolun tanımı ve amacı, kontrolun yapısı ve işleyişi, on mali kontrol, mali hizmetler birimi, muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları, muhasebe yetkilisinin nitelikleri ve atanması, ic denetim, ic denetcinin gorevleri, ic denetcilerin nitelikleri ve atanması, ic denetim koordinasyon kurulu, ic denetim koordinasyon kurulunun gorevleri hususlarına yer verilmiştir.
5018 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde ic kontrol, "idarenin amaclarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yurutulmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yonetim bilgisinin zamanında ve guvenilir olarak uretilmesini sağlamak uzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yontem ve surecle ic denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller butunu" olarak tanımlanmıştır.
Kanunun 56 ncı maddesinde ic kontrolun amacları;
? Kamu gelir, gider, varlık ve yukumluluklerinin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yonetilmesini,
? Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer duzenlemelere uygun olarak faaliyet gostermesini,

? Her turlu malî karar ve işlemlerde usulsuzluk ve yolsuzluğun onlenmesini,
? Karar oluşturmak ve izlemek icin duzenli, zamanında ve guvenilir rapor ve bilgi edinilmesini,
? Varlıkların kotuye kullanılması ve israfını onlemek ve kayıplara karşı korunmasını, sağlamak olarak belirlenmiştir.
Kanunun 57 nci maddesinde ise kamu idarelerinin malî yonetim ve kontrol sistemlerinin harcama birimleri, muhasebe ve malî hizmetler ile on malî kontrol ve ic denetimden oluştuğu belirtilmiş, yeterli ve etkili bir kontrol sisteminin oluşturulabilmesi icin;
? Mesleki değerlere ve durust yonetim anlayışına sahip olunması,

? Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yoneticilerle personele verilmesi,
? Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması,
? Mevzuata aykırı faaliyetlerin onlenmesi,
? Kapsamlı bir yonetim anlayışı ile uygun bir calışma ortamının ve saydamlığın sağlanması,
bakımından ilgili idarelerin ust yoneticileri ile diğer yoneticileri tarafından gorev, yetki ve sorumluluklar goz onunde bulundurulmak suretiyle gerekli onlemlerin alınması ongorulmuştur.

Kanunun 11 inci maddesinde, ust yoneticilerin, mali yonetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gozetilmesi, izlenmesi ve Kanunda belirtilen gorev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumlu oldukları ve bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve ic denetciler aracılığıyla yerine getirecekleri hukme bağlanmıştır.
Buna gore ust yoneticilere, ic kontrol sisteminin kurulması ve gozetilmesi, ic kontrol sisteminin bir gereği olarak yazılı prosedur ve talimatların oluşturulması gibi her turlu duzenlemelerin yapılması, harcama yetkililerine ise gorev ve yetki alanları cercevesinde, idari ve malî karar ve işlemlere ilişkin olarak ic kontrolun işleyişini sağlama sorumluluğu verilmiş bulunmaktadır.
Kanunun 60, 61, 63 ve 64 uncu maddelerinde, mali hizmetler birimleri, muhasebe yetkilileri ve ic denetcilerin ic kontrol alanındaki gorev ve sorumluluklarına yer verilmiştir. Buna gore; mali hizmetler birimleri, idarenin ic kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında calışmalar yapmak ve on mali kontrol faaliyetini yurutmekten, muhasebe yetkilileri, odeme emri belgesi ve eklerinin kontrolunden, muhasebe işlemlerinin belirlenmiş standartlara ve usulune uygun olarak kaydedilmesinden, raporlanmasından, muhafazasından ve denetime hazır halde bulundurulmasından, ic denetciler ise idarelerin ic kontrol sistemlerinin denetlenmesinden ve geliştirilmesi yonunde onerilerde bulunulmasından sorumludurlar.
Kanunun 55 inci maddesinin ikinci fıkrasında, "Gorev ve yetkileri cercevesinde, mali yonetim ve ic kontrol sureclerine ilişkin standart ve yontemler Maliye Bakanlığınca, ic denetime ilişkin standart ve yontemler ise İc Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir, geliştirilir ve uyumlaştırılır. Bunlar ayrıca sistemlerin koordinasyonunu sağlar ve kamu idarelerine rehberlik hizmeti verir" hukmu yer almaktadır. Buna gore, İc Denetim Koordinasyon Kurulunun 20.11.2006 tarihli ve (12) sayılı kararı ile Kamu İc Denetim Standartları belirlenmiş bulunmaktadır. Kamu İc Kontrol Standartları ise COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektoru İc Kontrol Standartları Rehberi ve Avrupa Birliği İc Kontrol Standartları cercevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmiştir.
Bilindiği uzere, 31.12.2005 tarihli ve 26040 (3. mukerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İc Kontrol ve On Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esasların "İc kontrol standartları" başlıklı 5 inci maddesinde, ic kontrol standartlarının, merkezi uyumlaştırma gorevi cercevesinde Maliye Bakanlığı tarafından belirlenip yayımlanacağı, kamu idarelerinin malî ve malî olmayan tum işlemlerinde bu standartlara uymakla ve gereğini yerine getirmekle yukumlu bulunduğu, Kanuna ve ic kontrol standartlarına aykırı olmamak koşuluyla, idarelerce, gorev alanları cercevesinde her turlu yontem, surec ve ozellikli işlemlere ilişkin standartlar belirlenebileceği belirtilmiştir.
Bu cercevede, kamu idareleri tarafından gorev alanları cercevesinde her turlu yontem, surec ve ozellikli işlemlere ilişkin olarak belirlenebilecek ayrıntılı standartlar, 5018 sayılı Kanuna, ilgili diğer mevzuata ve Kamu İc Kontrol Standartlarına uygun olmak ve idareye munhasır spesifik sureclere ilişkin olmak zorundadır. İdarelerce gerek gorulmesi halinde hazırlanabilecek İdare Ayrıntılı İc Kontrol Standartları, idarelerin yasal ve idari yapıları ile personel ve mali durumları gibi her bir idarenin kendine ozgu koşulları dikkate alınarak katılımcı yontemlerle belirlenecek ve ust yonetici onayını izleyen 10 işgunu icinde Maliye Bakanlığına gonderilecektir.
Kamu idarelerinin, ic kontrol sistemlerinin Kamu İc Kontrol Standartlarına uyumunu sağlamak uzere; yapılması gereken calışmaların belirlenmesi, bu calışmalar icin eylem planı oluşturulması, gerekli prosedurler ve ilgili duzenlemelerin hazırlanması calışmalarını yurutmeleri ve bu calışmaları en gec 31.12.2008 tarihine kadar tamamlamaları gerekmektedir. Soz konusu calışmaların etkili bir şekilde ve zamanında yurutulmesini sağlamak uzere, idarelerin ust yoneticileri tarafından gerekli onlemler alınacaktır.
Diğer taraftan, 26.5.2006 tarihli ve 26179 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelikle belirlenen geciş takvimi uyarınca, 2008 ve sonraki yıllarda stratejik plan ve performans programı hazırlayacak idareler, hazırlık calışmalarında bunlara ilişkin standartları da dikkate alacaklardır. Stratejik plan ve performans programı hazırlamayacak kamu idareleri ise bu plan ve programların hazırlanması dışında kalan hususlara uyum sağlayacaklardır.
Tebliğ olunur.

KAMU İC KONTROL STANDARTLARI
Kamu İc Kontrol Standartları, idarelerin, ic kontrol sistemlerinin oluşturulmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde dikkate almaları gereken temel yonetim kurallarını gostermekte ve tum kamu idarelerinde tutarlı, kapsamlı ve standart bir kontrol sisteminin kurulmasını ve uygulanmasını amaclamaktadır.
Kamu İc Kontrol Standartları, uluslararası standartlar ve iyi uygulama ornekleri cercevesinde, ic kontrolun; kontrol ortamı, risk değerlendirmesi, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ile izleme bileşenleri esas alınarak, tum kamu idarelerinde uygulanabilir duzeyde olmasını sağlamak uzere genel nitelikte duzenlenmiştir.
1. KONTROL ORTAMI STANDARTLARI
Kontrol ortamı, ic kontrolun diğer unsurlarına temel teşkil eden genel bir cerceve olup, kişisel ve mesleki durustluk, yonetim ve personelin etik değerleri, ic kontrole yonelik destekleyici tutum, mesleki yeterlilik, organizasyonel yapı, insan kaynakları politikaları ve uygulamaları ile yonetim felsefesi ve iş yapma tarzına ilişkin hususları kapsar.
Standart: 1. Etik Değerler ve Durustluk
Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından bilinmesi sağlanmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
1.1. İc kontrol sistemi ve işleyişi yonetici ve personel tarafından sahiplenilmeli ve desteklenmelidir.
1.2. İdarenin yoneticileri ic kontrol sisteminin uygulanmasında personele ornek
olmalıdırlar.
1.3. Etik kurallar bilinmeli ve tum faaliyetlerde bu kurallara uyulmalıdır.
1.4. Faaliyetlerde durustluk, saydamlık ve hesap verebilirlik sağlanmalıdır.
1.5. İdarenin personeline ve hizmet verilenlere adil ve eşit davranılmalıdır.
1.6. İdarenin faaliyetlerine ilişkin tum bilgi ve belgeler doğru, tam ve guvenilir
olmalıdır.
Standart: 2. Misyon, organizasyon yapısı ve gorevler
İdarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin gorev tanımları yazılı olarak belirlenmeli, personele duyurulmalı ve idarede uygun bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
2.1. İdarenin misyonu yazılı olarak belirlenmeli, duyurulmalı ve personel tarafından benimsenmesi sağlanmalıdır.
2.2. Misyonun gercekleştirilmesini sağlamak uzere idare birimleri ve alt birimlerince yurutulecek gorevler yazılı olarak tanımlanmalı ve duyurulmalıdır.
2.3. İdare birimlerinde personelin gorevlerini ve bu gorevlere ilişkin yetki ve sorumluluklarını kapsayan gorev dağılım cizelgesi oluşturulmalı ve personele bildirilmelidir.
2.4. İdarenin ve birimlerinin teşkilat şeması olmalı ve buna bağlı olarak fonksiyonel gorev dağılımı belirlenmelidir.
2.5. İdarenin ve birimlerinin organizasyon yapısı, temel yetki ve sorumluluk dağılımı, hesap verebilirlik ve uygun raporlama ilişkisini gosterecek şekilde olmalıdır.
2.6. İdarenin yoneticileri, faaliyetlerin yurutulmesinde hassas gorevlere ilişkin prosedurleri belirlemeli ve personele duyurmalıdır.
2.7. Her duzeydeki yoneticiler verilen gorevlerin sonucunu izlemeye yonelik mekanizmalar oluşturmalıdır.
Standart: 3. Personelin yeterliliği ve performansı
İdareler, personelin yeterliliği ve gorevleri arasındaki uyumu sağlamalı, performansın değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yonelik onlemler almalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
3.1. İnsan kaynakları yonetimi, idarenin amac ve hedeflerinin gercekleşmesini sağlamaya yonelik olmalıdır.
3.2. İdarenin yonetici ve personeli gorevlerini etkin ve etkili bir şekilde yurutebilecek bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalıdır.
3.3. Mesleki yeterliliğe onem verilmeli ve her gorev icin en uygun personel secilmelidir.
3.4. Personelin işe alınması ile gorevinde ilerleme ve yukselmesinde liyakat ilkesine uyulmalı ve bireysel performansı goz onunde bulundurulmalıdır.
3.5. Her gorev icin gerekli eğitim ihtiyacı belirlenmeli, bu ihtiyacı giderecek eğitim faaliyetleri her yıl planlanarak yurutulmeli ve gerektiğinde guncellenmelidir.
3.6. Personelin yeterliliği ve performansı bağlı olduğu yoneticisi tarafından en az yılda bir kez değerlendirilmeli ve değerlendirme sonucları personel ile goruşulmelidir.
3.7. Performans değerlendirmesine gore performansı yetersiz bulunan personelin performansını geliştirmeye yonelik onlemler alınmalı, yuksek performans gosteren personel icin odullendirme mekanizmaları geliştirilmelidir.
3.8. Personel istihdamı, yer değiştirme, ust gorevlere atanma, eğitim, performans değerlendirmesi, ozluk hakları gibi insan kaynakları yonetimine ilişkin onemli hususlar yazılı olarak belirlenmiş olmalı ve personele duyurulmalıdır.
Standart: 4. Yetki Devri
İdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları acıkca belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin onemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
4.1. İş akış sureclerindeki imza ve onay mercileri belirlenmeli ve personele duyurulmalıdır.
4.2. Yetki devirleri, ust yonetici tarafından belirlenen esaslar cercevesinde devredilen yetkinin sınırlarını gosterecek şekilde yazılı olarak belirlenmeli ve ilgililere bildirilmelidir.
4.3. Yetki devri, devredilen yetkinin onemi ile uyumlu olmalıdır.
4.4. Yetki devredilen personel gorevin gerektirdiği bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalıdır.
4.5. Yetki devredilen personel, yetkinin kullanımına ilişkin olarak belli donemlerde yetki devredene bilgi vermeli, yetki devreden ise bu bilgiyi aramalıdır.
2. RİSK DEĞERLENDİRME STANDARTLARI
Risk değerlendirme, idarenin hedeflerinin gercekleşmesini engelleyecek risklerin tanımlanması, analiz edilmesi ve gerekli onlemlerin belirlenmesi surecidir.
Standart: 5. Planlama ve Programlama
İdareler, faaliyetlerini, amac, hedef ve gostergelerini ve bunları gercekleştirmek icin ihtiyac duydukları kaynakları iceren plan ve programlarını oluşturmalı ve duyurmalı, faaliyetlerinin plan ve programlara uygunluğunu sağlamalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
5.1. İdareler, misyon ve vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaclar ve olculebilir hedefler saptamak, performanslarını olcmek, izlemek ve değerlendirmek amacıyla katılımcı yontemlerle stratejik plan hazırlamalıdır.
5.2. İdareler, yurutecekleri program, faaliyet ve projeleri ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve gostergelerini iceren performans programı hazırlamalıdır.
5.3. İdareler, butcelerini stratejik planlarına ve performans programlarına uygun olarak hazırlamalıdır.
5.4. Yoneticiler, faaliyetlerin ilgili mevzuat, stratejik plan ve performans programıyla belirlenen amac ve hedeflere uygunluğunu sağlamalıdır.
5.5. Yoneticiler, gorev alanları cercevesinde idarenin hedeflerine uygun ozel hedefler belirlemeli ve personeline duyurmalıdır.
5.6. İdarenin ve birimlerinin hedefleri, spesifik, olculebilir, ulaşılabilir, ilgili ve sureli olmalıdır.
Standart: 6. Risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi
İdareler, sistemli bir şekilde analizler yaparak amac ve hedeflerinin gercekleşmesini engelleyebilecek ic ve dış riskleri tanımlayarak değerlendirmeli ve alınacak onlemleri belirlemelidir.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
6.1. İdareler, her yıl sistemli bir şekilde amac ve hedeflerine yonelik riskleri belirlemelidir.
6.2. Risklerin gercekleşme olasılığı ve muhtemel etkileri yılda en az bir kez analiz edilmelidir.
6.3. Risklere karşı alınacak onlemler belirlenerek eylem planları oluşturulmalıdır.
3. KONTROL FAALİYETLERİ STANDARTLARI
Kontrol faaliyetleri, idarenin hedeflerinin gercekleştirilmesini sağlamak ve belirlenen riskleri yonetmek amacıyla oluşturulan politika ve prosedurlerdir.
Standart: 7. Kontrol stratejileri ve yontemleri
İdareler, hedeflerine ulaşmayı amaclayan ve riskleri karşılamaya uygun kontrol strateji ve yontemlerini belirlemeli ve uygulamalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
7.1. Her bir faaliyet ve riskleri icin uygun kontrol strateji ve yontemleri (duzenli gozden gecirme, ornekleme yoluyla kontrol, karşılaştırma, onaylama, raporlama, koordinasyon, doğrulama, analiz etme, yetkilendirme, gozetim, inceleme, izleme v.b.) belirlenmeli ve uygulanmalıdır.
7.2. Kontroller, gerekli hallerde, işlem oncesi kontrol, surec kontrolu ve işlem sonrası kontrolleri de kapsamalıdır.
7.3. Kontrol faaliyetleri, varlıkların donemsel kontrolunu ve guvenliğinin sağlanmasını kapsamalıdır.
7.4. Belirlenen kontrol yonteminin maliyeti beklenen faydayı aşmamalıdır.
Standart: 8. Prosedurlerin belirlenmesi ve belgelendirilmesi
İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri icin gerekli yazılı prosedurleri ve bu alanlara ilişkin duzenlemeleri hazırlamalı, guncellemeli ve ilgili personelin erişimine sunmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
8.1. İdareler, faaliyetleri ile mali karar ve işlemleri hakkında yazılı prosedurler belirlemelidir.
8.2. Prosedurler ve ilgili dokumanlar, faaliyet veya mali karar ve işlemin başlaması, uygulanması ve sonuclandırılması aşamalarını kapsamalıdır.
8.3. Prosedurler ve ilgili dokumanlar, guncel, kapsamlı, mevzuata uygun ve ilgili personel tarafından anlaşılabilir ve ulaşılabilir olmalıdır.
Standart: 9. Gorevler ayrılığı
Hata, eksiklik, yanlışlık, usulsuzluk ve yolsuzluk risklerini azaltmak icin faaliyetler ile mali karar ve işlemlerin onaylanması, uygulanması, kaydedilmesi ve kontrol edilmesi gorevleri personel arasında paylaştırılmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
9.1. Her faaliyet veya mali karar ve işlemin onaylanması, uygulanması, kaydedilmesi ve kontrolu gorevleri farklı kişilere verilmelidir.
9.2. Personel sayısının yetersizliği nedeniyle gorevler ayrılığı ilkesinin tam olarak uygulanamadığı idarelerin yoneticileri risklerin farkında olmalı ve gerekli onlemleri almalıdır.
Standart: 10. Hiyerarşik kontroller
Yoneticiler, iş ve işlemlerin prosedurlere uygunluğunu sistemli bir şekilde kontrol etmelidir.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
10.1. Yoneticiler, prosedurlerin etkili ve surekli bir şekilde uygulanması icin gerekli kontrolleri yapmalıdır.
10.2. Yoneticiler, personelin iş ve işlemlerini izlemeli ve onaylamalı, hata ve usulsuzluklerin giderilmesi icin gerekli talimatları vermelidir.
Standart: 11. Faaliyetlerin surekliliği
İdareler, faaliyetlerin surekliliğini sağlamaya yonelik gerekli onlemleri almalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
11.1. Personel yetersizliği, gecici veya surekli olarak gorevden ayrılma, yeni bilgi sistemlerine geciş, yontem veya mevzuat değişiklikleri ile olağanustu durumlar gibi faaliyetlerin surekliliğini etkileyen nedenlere karşı gerekli onlemler alınmalıdır.
11.2. Gerekli hallerde usulune uygun olarak vekil personel gorevlendirilmelidir.
11.3. Gorevinden ayrılan personelin, iş veya işlemlerinin durumunu ve gerekli belgeleri de iceren bir rapor hazırlaması ve bu raporu gorevlendirilen personele vermesi yonetici tarafından sağlanmalıdır.
Standart: 12. Bilgi sistemleri kontrolleri
İdareler, bilgi sistemlerinin surekliliğini ve guvenilirliğini sağlamak icin gerekli kontrol mekanizmaları geliştirmelidir.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
12.1. Bilgi sistemlerinin surekliliğini ve guvenilirliğini sağlayacak kontroller yazılı olarak belirlenmeli ve uygulanmalıdır.
12.2. Bilgi sistemine veri ve bilgi girişi ile bunlara erişim konusunda yetkilendirmeler yapılmalı, hata ve usulsuzluklerin onlenmesi, tespit edilmesi ve duzeltilmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturulmalıdır.
12.3. İdareler bilişim yonetişimini sağlayacak mekanizmalar geliştirmelidir.
4. BİLGİ VE İLETİŞİM STANDARTLARI
Bilgi ve iletişim, gerekli bilginin ihtiyac duyan kişi, personel ve yoneticiye belirli bir formatta ve ilgililerin ic kontrol ve diğer sorumluluklarını yerine getirmelerine imkan verecek bir zaman dilimi icinde iletilmesini sağlayacak bilgi, iletişim ve kayıt sistemini kapsar.
Standart: 13. Bilgi ve iletişim
İdareler, birimlerinin ve calışanlarının performansının izlenebilmesi, karar alma sureclerinin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi ve hizmet sunumunda etkinlik ve memnuniyetin sağlanması amacıyla uygun bir bilgi ve iletişim sistemine sahip olmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
13.1. İdarelerde, yatay ve dikey ic iletişim ile dış iletişimi kapsayan etkili ve surekli bir bilgi ve iletişim sistemi olmalıdır.
13.2. Yoneticiler ve personel, gorevlerini yerine getirebilmeleri icin gerekli ve yeterli bilgiye zamanında ulaşabilmelidir.
13.3. Bilgiler doğru, guvenilir, tam, kullanışlı ve anlaşılabilir olmalıdır.
13.4. Yoneticiler ve ilgili personel, performans programı ve butcenin uygulanması ile kaynak kullanımına ilişkin diğer bilgilere zamanında erişebilmelidir.
13.5. Yonetim bilgi sistemi, yonetimin ihtiyac duyduğu gerekli bilgileri ve raporları uretebilecek ve analiz yapma imkanı sunacak şekilde tasarlanmalıdır.
13.6. Yoneticiler, idarenin misyon, vizyon ve amacları cercevesinde beklentilerini gorev ve sorumlulukları kapsamında personele bildirmelidir.
13.7. İdarenin yatay ve dikey iletişim sistemi personelin değerlendirme, oneri ve sorunlarını iletebilmelerini sağlamalıdır.
Standart: 14. Raporlama
İdarenin amac, hedef, gosterge ve faaliyetleri ile sonucları, saydamlık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda raporlanmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
14.1. İdareler, her yıl, amacları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yukumlulukleri ve performans programlarını kamuoyuna acıklamalıdır.
14.2. İdareler, butcelerinin ilk altı aylık uygulama sonucları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini kamuoyuna acıklamalıdır.
14.3. Faaliyet sonucları ve değerlendirmeler idare faaliyet raporunda gosterilmeli ve duyurulmalıdır.
14.4. Faaliyetlerin gozetimi amacıyla idare icinde yatay ve dikey raporlama ağı yazılı olarak belirlenmeli, birim ve personel, gorevleri ve faaliyetleriyle ilgili hazırlanması gereken raporlar hakkında bilgilendirilmelidir.
Standart: 15. Kayıt ve dosyalama sistemi
İdareler, gelen ve giden her turlu evrak dahil iş ve işlemlerin kaydedildiği, sınıflandırıldığı ve dosyalandığı kapsamlı ve guncel bir sisteme sahip olmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
15.1. Kayıt ve dosyalama sistemi, elektronik ortamdakiler dahil, gelen ve giden evrak ile idare ici haberleşmeyi kapsamalıdır.
15.2. Kayıt ve dosyalama sistemi kapsamlı ve guncel olmalı, yonetici ve personel tarafından ulaşılabilir ve izlenebilir olmalıdır.
15.3. Kayıt ve dosyalama sistemi, kişisel verilerin guvenliğini ve korunmasını sağlamalıdır.
15.4. Kayıt ve dosyalama sistemi belirlenmiş standartlara uygun olmalıdır.
15.5. Gelen ve giden evrak zamanında kaydedilmeli, standartlara uygun bir şekilde sınıflandırılmalı ve arşiv sistemine uygun olarak muhafaza edilmelidir.
15.6. İdarenin iş ve işlemlerinin kaydı, sınıflandırılması, korunması ve erişimini de kapsayan, belirlenmiş standartlara uygun arşiv ve dokumantasyon sistemi oluşturulmalıdır.
Standart: 16. Hata, usulsuzluk ve yolsuzlukların bildirilmesi
İdareler, hata, usulsuzluk ve yolsuzlukların belirlenen bir duzen icinde bildirilmesini sağlayacak yontemler oluşturmalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
16.1. Hata, usulsuzluk ve yolsuzlukların bildirim yontemleri belirlenmeli ve duyurulmalıdır.
16.2. Yoneticiler, bildirilen hata, usulsuzluk ve yolsuzluklar hakkında yeterli incelemeyi yapmalıdır.
16.3. Hata, usulsuzluk ve yolsuzlukları bildiren personele haksız ve ayırımcı bir muamele yapılmamalıdır.
5. İZLEME STANDARTLARI
İzleme, ic kontrol sisteminin kalitesini değerlendirmek uzere yurutulen tum izleme faaliyetlerini kapsar.
Standart: 17. İc kontrolun değerlendirilmesi
İdareler ic kontrol sistemini yılda en az bir kez değerlendirmelidir.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
17.1. İc kontrol sistemi, surekli izleme veya ozel bir değerlendirme yapma veya bu iki yontem birlikte kullanılarak değerlendirilmelidir.
17.2. İc kontrolun eksik yonleri ile uygun olmayan kontrol yontemlerinin belirlenmesi, bildirilmesi ve gerekli onlemlerin alınması konusunda surec ve yontem belirlenmelidir.
17.3. İc kontrolun değerlendirilmesine idarenin birimlerinin katılımı sağlanmalıdır.
17.4. İc kontrolun değerlendirilmesinde, yoneticilerin goruşleri, kişi ve/veya idarelerin talep ve şikÂyetleri ile ic ve dış denetim sonucunda duzenlenen raporlar dikkate alınmalıdır.
17.5. İc kontrolun değerlendirilmesi sonucunda alınması gereken onlemler belirlenmeli ve bir eylem planı cercevesinde uygulanmalıdır.
Standart: 18. İc denetim
İdareler fonksiyonel olarak bağımsız bir ic denetim faaliyetini sağlamalıdır.
Bu standart icin gerekli genel şartlar:
18.1. İc denetim faaliyeti İc Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen standartlara uygun bir şekilde yurutulmelidir.
18.2. İc denetim sonucunda idare tarafından alınması gerekli gorulen onlemleri iceren eylem planı hazırlanmalı, uygulanmalı ve izlenmelidir.