666 sayılı KHK ile, kurumların teşkilat kanunlarında yer alan hemen hemen tum ek odemeler iptal edilmiştir.
Ancak, 666 sayılı KHK oncesinde acılan bir davada, Anayasa Mahkemesi, Maliye bakanlığındaki ek odemeler icin onemli bir iptal kararı vermiştir.
Mulga 213 sayılı kanunun ek 13. maddesi gereğince, ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan...? memur ve sozleşmeli personele ek odeme verilmesi ongorulmuştu. Bu duzenlemede, kadroları Maliye Bakanlığı bunyesinde olan saymanlarla, kadroları bu Bakanlık bunyesinde olmamakla birlikte disiplin, sicil ve yargılanmalarına karar verilme gibi personel işlemleri anılan Bakanlık tarafından yurutulen saymanlar; kapsam dışında tutulmuştu.
Anayasa Mahkemesi hem daha once benzer bir hukum hakkında verilen iptal kararı hem de bu personelin yaptıkları gorevlerin nitelikleri, sorumlulukları, personel işlemleri ve Sayıştay'a hesap verme konularındaki durumları Maliyedeki diğer personel ile aynı olması nedeniyle, madde hukmunu Anayasanın eşitlik ilkesi aykırı bulmuş ve ibareyi iotal etmiştir.
İŞTE ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
7 Şubat 2012 SALIResmî GazeteSayı : 28197
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2010/26

Karar Sayısı : 2011/161
Karar Gunu : 8.12.2011
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURANLAR :
1- Trabzon İdare Mahkemesi (Esas Sayısı: 2010/26)
2- Ankara 8. İdare Mahkemesi ( Esas Sayısı: 2010/111)

İTİRAZIN KONUSU : 4.1.1961 gunlu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ek 13. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinin, 25.6.2009 gunlu, 5917 sayılı Kanun'un 47. maddesinin (3) numaralı fıkrasıyla yeniden duzenlenen ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan...? bicimindeki ibaresinin Anayasa'nın 10. maddesine aykırılığı savıyla iptali istemidir.
I- OLAY
Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarında gorevli doner sermaye saymanlarına ek odeme yapılması istemiyle yapılan başvuruların reddi uzerine acılan iptal davalarında, ek odeme yapılacakların kapsamını belirleyen 213 sayılı Kanun'un ek 13. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan ibarenin Anayasa'ya aykırılığı savını ciddi bulan Mahkemeler, iptalleri icin başvurmuştur.
II- İTİRAZ BAŞVURULARININ GEREKCELERİ
A- 2010/26 Esas Sayılı İtirazın Gerekce Bolumu Şoyledir:

?213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 5. maddesiyle değiştirilen 4. fıkrasının (a) bendinde ?Maliye Bakanının Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında calışan memurlar ile sozleşmeli personele (bağlı kuruluşların kadro karşılığı sozleşmeli personeli haric) en yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil) %200'unu gecmemek uzere ek odeme yaptırmaya yetkili olduğu hukme bağlanmış olup; Anayasa Mahkemesi'nin 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 20.03.2008 tarih ve E:2006/109, K:2008/82 sayılı kararı ile soz konusu maddede gecen ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında calışan? ibaresinin Anayasa'nın 10. maddesine aykırı olduğundan bahisle iptaline karar verilmiş ve iptal hukmunun kararın Resmi Gazetede yayımından 1 yıl sonra yururluğe girmesine karar verilmiştir.
Bu arada; 10/07/2009 tarih ve 27248 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5917 sayılı Butce Kanunlarında Yer Alan Bazı Hukumlerin İlgili Kanun Ve Kanun Hukmunde Kararnamelere Eklenmesi İle Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına ilişkin Kanun'un 47. maddesinin 3. fıkrası ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında calışan? ibaresi ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan? şeklinde yeniden duzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Trabzon Merkez Anadolu Teknik Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi, Teknik Lise, Denizcilik Anadolu Meslek Lisesi ve Endustri Meslek Lisesi Doner Sermaye Saymanı olarak gorev yapmakta olan davacı tarafından; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun Ek 13. maddesinin 4. fıkrası uyarınca Maliye Bakanlığı personeline odenen ek odemeden yararlandırılması istemiyle davalı idareye başvuruda bulunduğu, davalı idarenin 27.07.2009 tarih ve 24197 sayılı işlemiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinde yapılan yasal değişiklik gerekce gosterilerek davacının talebinin reddedildiği, bu işlemin iptali istemiyle gorulmekte olan bu davanın acıldığı anlaşılmaktadır.
Anayasa Mahkemesi'nin 20.03.2008 tarih ve E:2006/109, K:2008/82 sayılı iptal kararının gerekcesinde ozetle; kadroları Maliye Bakanlığı bunyesinde olan saymanlarla, kadroları bu Bakanlık bunyesinde olmamakla birlikte disiplin, sicil ve yargılanmalarına karar verilme gibi personel işlemleri anılan Bakanlık tarafından yurutulen saymanların; yaptıkları gorevlerin nitelikleri, sorumlulukları, personel işlemleri ve Sayıştay'a hesap verme konularındaki durumları aynı olduğundan aynı yasa kurallarına tabi tutulmalarının Anayasa'nın eşitlik ilkesinin gereği olduğu vurgulanmıştır.
Olayda; 5917 sayılı Butce Kanunlarında Yer Alan Bazı Hukumlerin İlgili Kanun Ve Kanun Hukmunde Kararnamelere Eklenmesi İle Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 47. maddesinin 3. fıkrası ile yapılan duzenleme ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında calışan? ibaresi ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan? şeklinde değiştirilmiş olup; yapılan bu duzenleme ile kadroları Maliye Bakanlığı bunyesi dışında bulunan saymanlar yeniden ek odeme kapsamı dışında bırakılmıştır.
Anayasa'nın 10. maddesinde ?Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gozetilmeksizin kanun onunde eşittir. Hicbir kişiye, aileye, zumreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları butun işlemlerinde kanun onunde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar? denilmektedir. Bu ilke, birbirleriyle aynı durumda olanlara ayrı kuralların uygulanmasını, ayrıcalıklı kişi ve toplulukların yaratılmasını engellemektedir. Aynı durumda olanlar icin farklı duzenleme, eşitliğe aykırılık oluşturur. Anayasa'nın amacladığı eşitlik mutlak ve eylemli eşitlik değil hukuksal eşitliktir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar ayrı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'nın ongorduğu eşitlik ilkesi ciğnenmiş olmaz.
178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin 11. maddesinin (a) bendinde, genel butceli daireler nezdindeki merkez saymanlıkları, askeri ve mulki tum nakit saymanlıkları, genel ve katma butceli kurum saymanlıkları, kadroları Bakanlıkta olan doner sermaye ve fon saymanlıklarının Muhasebat Genel Mudurluğune bağlı olduğu belirtilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yonetimi ve Kontrol Kanunu'nun 61. maddesinin 5436 sayılı Yasa ile değiştirilen birinci fıkrasında, gelirlerin ve alacakların tahsili, giderlerin hak sahiplerine odenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gonderilmesi ve diğer tum mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini yurutenlerin muhasebe yetkilisi (sayman) olduğu belirtilmiştir.
832 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 44. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında, hesapların saymanlar tarafından bu kanunda ve diğer kanunlarda yazılı sureler icinde tamamlanarak incelemeye hazır vaziyette bekletileceği ve Sayıştay'ın bildireceği yere gonderilmesi gerektiği, hesapların başında bulunan sonuncu sayman tarafından hazırlanacağı ve verileceği, hesabın verilmesinden doğan sorumluluğun bu kişiye ait olduğu kurala bağlanmıştır.
Yapılan bu duzenlemeler ile kadroları Maliye Bakanlığı bunyesinde olan saymanlarla, kadroları bu Bakanlık bunyesinde olmamakla birlikte disiplin, sicil ve yargılanmalarına karar verilme gibi personel işlemleri anılan Bakanlık tarafından yurutulen saymanların; yaptıkları gorevlerin nitelikleri, sorumlulukları, personel işlemleri ve Sayıştay'a hesap verme konularındaki durumları aynı olduğundan aynı yasa kurallarına tabi tutulmaları Anayasa'nın eşitlik ilkesi gereği olup; kadroları başka kurumlarda olan saymanların hukuki durumlarda herhangi bir değişiklik olmadığı anlaşıldığından, yapılan duzenleme ile Maliye Bakanlığı personeline yapılan ek odemeden yararlandırılmamalarnın Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği kanaatine varılmıştır.
Acıklanan nedenlerle; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan? ibaresinin bu davada uygulanacak hukum olduğu ve Anayasa'nın 10. maddesine aykırı olduğu kanaatine ulaşıldığından bu hukmun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurulmasına, dava dosyasının tum belgeleriyle birlikte onaylı suretinin dosya oluşturularak karar aslı ile birlikte Anayasa Mahkemesi'ne gonderilmesine, iş bu karar aslı ile dosya suretinin Anayasa Mahkemesi'ne tebliğinden itibaren 5 ay sure ile beklenmesine, 5 aylık sure icerisinde karar gelmez ise davanın yururlukteki mevzuat uyarınca cozumlenmesine, 18.02.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.?
B- 2010/111 Esas Sayılı İtirazın Gerekce Bolumu Şoyledir:
?Dosyanın incelenmesinden, Milli Eğitim Bakanlığı'nda gorevli doner sermaye saymanlarının, 213 sayılı Yasanın ek 13. maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı personeline yapılan ek odemeden yararlandırılması istemiyle yapılan başvurunun dava konusu işlemle reddedilmesi uzerine bakılan davanın acıldığı ve davalı idarelerce verilen savunmalarda, dava konusu işlemin dayanağı olarak 5917 sayılı Yasa'nın 47. maddesinin 3. fıkrası hukmu ile 213 sayılı Yasa'nın ek 13. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde yapılan değişikliğin gosterildiği anlaşılmaktadır.
Kadrosu Maliye Bakanlığında bulunmayan ve 213 sayılı Yasada 5234 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten onceki ek 13. maddesi hukmu uyarınca Maliye Bakanlığı Personeline odenmekte olan ek odemenin yararlandırılan doner sermaye saymanları 5234 sayılı Yasa ile ek odeme kapsamı dışında bırakılmış, anılan Yasa hukmunun Anayasa Mahkemesi'nce iptali uzerine 10.07.2009 tarih ve 27248 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5917 sayılı Yasa ile paralel yonde bir duzenleme getirilmiş bulunmaktadır.
Anayasanın 10. maddesinde; herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi duşunce, felsefi inanc, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gozetilmeksizin kanun onunde eşit olduğu vurgulanmıştır. Eşitlik ilkesi ile birbirleriyle aynı durumda olanlara aynı kuralların uygulanmasının sağlanması amaclanmıştır. Bu itibarla aynı hukuksal durumda olanlar icin yapılan farklı duzenlemeler Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.
178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Gorevleri Hakkında Kanun Hukmunde Kararnamenin 11. maddesinin (a) bendinde, genel butceli daireler nezdindeki merkez saymanlıkları, askeri ve mulki tum nakit saymanlıkları, genel ve katma butceli kurum saymanlıkları, kadroları Bakanlıkta olan doner sermaye ve fon saymanlıklarının Muhasebat Genel Mudurluğune bağlı olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, kadroları kendi kurumlarında bulunmakla birlikte doner sermaye saymanlığına Maliye Bakanlığınca atanan ve sicil, terfi, izin gibi ozluk işleri aynı Bakanlıkca yapılan, her mali yıl ya da hesap donemi sonunda Sayıştay'a hesap veren ve kusursuz sorumluluk esasına gore sorumlu olan kadrosu Maliye Bakanlığında bulunan doner sermaye saymanları gibi aynı unvan, gorev, yetki ve sorumluluklara sahip olan doner sermaye saymanlarının 213 sayılı Yasanın ek 13. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendinde 5917 sayılı Yasanın 47. maddesinin 3. fıkrası ile yapılan değişiklikle sadece kadro olcutunden hareketle aynı yerde gorev yapan kadrosu Maliye Bakanlığında olan doner sermaye saymanlarına yapılan ek odemeden yararlandırılmamalarının Anayasanın 10. maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Acıklanan nedenlerle 5917 sayılı Butce Kanunlarında Yer Alan Bazı Hukumlerin İlgili Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelere Eklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ek 13. maddesinin 4. fıkrası (a) bendini değiştiren 47. maddesinin 3. fıkrasındaki ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan...? ibaresinin Anayasanın 10. maddesine aykırı olduğu kanısına varıldığından anılan madde hukmunde gecen soz konusu ibarenin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulmasına, dava dosyasının esastan goruşulmesinin, Anayasa Mahkemesince bu konuda bir karar verilinceye kadar bekletilmesine 15.10.2010 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.?
III- YASA METİNLERİ
A- İtiraz Konusu Yasa Kuralı
5917 sayılı Butce Kanunlarında Yer Alan Bazı Hukumlerin İlgili Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelere Eklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 47. maddesiyle değiştirilen, 4.1.1961 gunlu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun iptali istenilen ibareyi de iceren ek 13. maddesi şoyledir:
?EK MADDE 13- (Fıkra 1,2,3 Mulga: 20/6/2001-4684/15 md)
4. Maliye Bakanı:
a) (Mulga : 5/7/1991-KHK433/16md.; Yeniden duzenleme: 19/8/1991-KHK- 449/3 md. Değişik : 20/3/1997-KHK570/12 md.)
Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan memurlar ile sozleşmeli personele (Vergi Denetim Kurulu Başkan ve Yardımcıları, Vergi Mufettişi ve Yardımcıları ile bağlı kuruluşların kadro karşılığı sozleşmeli personeli haric) en yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil) % 200'unu gecmemek uzere ek odeme yaptırmaya,
b) Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında calışan (sozleşmeli olarak istihdam edilenler dahil) personele, normal mesai gun ve saatleri dahilinde, daire dışında yapılan calışmalarda, aylık toplam 100 saati gecmemek uzere, dışarıda gecirilen her bir saat icin, karşılığı genel butceden odenen fazla mesai ucreti esas alınmak suretiyle, bu ucretin uc katını aşmayacak şekilde odeme yaptırmaya;
c) Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında calışan memurlar ile sozleşmeli personele, ayda 100 saati aşmayacak şekilde yaptırılacak ek fazla mesai karşılığında, fazla mesainin yaptırıldığı saatler, calışma mahalleri, calışmaların resmi tatil ve bayram gunlerinde yaptırılması gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle, Genel Butceden odenen fazla mesai ucretinin beş katını aşmayacak şekilde, saat başına farklı fazla mesai ucreti tespitine,
d) (Ek: 28/12/2001-4731/4 md.) Şehirler arası yollarda yapılacak vergi denetimlerine yardımcı olmak uzere gorevlendirilen guvenlik gorevlilerine de bu esaslar dahilinde fazla calışma ucreti odenmesine,
Yetkilidir.
Ek odemelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıklara ilişkin hukumleri uygulanır.
(Ek hukum : 26/12/19933946/2 md.) Gorev yapılan birim ve iş hacmi,gorev mahalli, gorevin onem ve gucluğu,personelin sınıfı, kadro unvanı,derecesi ve atanma bicimi gibi kriterlere gore yapılacak ek odemelerin farklı miktarları ve odemeye ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanı tarafından tespit edilir.
(Ek hukum : 26/12/19933946/2 md.) Yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yapılacak odemeler Gelir Vergisine tabi tutulmaz. (Ek cumle: 20/6/2001-4684/15 md.) Bu odemeler butceden karşılanır. Bağlı kuruluşlar personeline yapılacak ek odemelerin belirlenmesinde, bunlara odenmekte olan ikramiye, fazla mesai ucreti gibi farklı odemeler ile diğer imkanlar dikkate alınır ve bağlı kuruluş butcelerinden odenir.
(Ek paragraf:17/9/2004-5234/5 md.) Bu madde kapsamında bulunan personele yapılan ikramiye, teşvik primi, teşvik odemesi, doner sermaye katkı payı odemeleri, doner sermaye gelirlerinden yapılan ek odemeler ve 4458 sayılı Gumruk Kanunu uyarınca odenen tutarlar ile Maliye Bakanlığınca belirlenecek benzeri odemelerin net tutarları, bu madde kapsamında yapılan ek odemenin aylık net tutarından mahsup edilir. Mahsuba ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanı yetkilidir. Bu odeme ilgili mevzuatı uyarınca odenmekte olan zam, tazminat, odenek, doner sermaye payı, ikramiye, ucret ve her ne ad altında olursa olsun benzeri odemelerin hesabında dikkate alınmaz.
(Mulga beşinci fıkra: 20/6/2001-4684/15 md.)
6. (Ek: 7/7/2011-KHK-646/4 md.) En yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil);
a) Vergi Denetim Kurulu Başkan ve Yardımcılarına %200'unu,
b) Vergi Mufettişi ve Yardımcılarından; gorev yeri Kucuk ve Orta Olcekli Mukellefler Grup Başkanlığı olarak belirlenenlere %100'unu, diğer grup başkanlıkları olarak belirlenenlere %200'unu,
gecmemek uzere her ay ek odeme yapılabilir.
Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcıları ile Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında Vergi Mufettişlerinden Grup Başkanı olarak gorevlendirilenlere en yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil) %50'sini gecmemek uzere ayrıca ek odeme yapılabilir.
Soz konusu ek odemelerin oranı ile esas ve usulleri; gorev yapılan grup başkanlıkları, gorev yapılan yer, kadro unvan ve derecesi gibi kriterler birlikte veya ayrı ayrı dikkate alınarak Maliye Bakanı tarafından belirlenir. Bu odemelerde 657 sayılı Kanunun aylıklara ilişkin hukumleri uygulanır ve bu odemelerden damga vergisi haric herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz.?
B- Dayanılan ve İlgili Gorulen Anayasa Kuralları
Başvuru kararlarında, Anayasa'nın 10. maddesine dayanılmış, 153. maddesi ise ilgili gorulmuştur.
IV- İLK İNCELEME
A- 2010/26 Esas Sayılı Başvuru
Anayasa Mahkemesi İctuzuğu'nun 8. maddesi uyarınca Haşim KILIC, Osman Alifeyyaz PAKSUT, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALCIN, Mehmet ERTEN, Fettah OTO, Serdar OZGULDUR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ, Zehra Ayla PERKTAŞ ve Recep KOMURCU'nun katılımlarıyla 1.4.2010 gununde yapılan ilk inceleme toplantısında dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
B- 2010/111 Esas Sayılı Başvuru
Anayasa Mahkemesi İctuzuğu'nun 8. maddesi uyarınca, Haşim KILIC, Osman Alifeyyaz PAKSUT, Fulya KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALCIN, Mehmet ERTEN, Fettah OTO, Serdar OZGULDUR, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KOMURCU, Alparslan ALTAN, Burhan USTUN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN ve Celal Mumtaz AKINCI'nın katılımlarıyla 7.12.2010 gununde yapılan ilk inceleme toplantısında;
1-7.5.2010 gunlu, 5982 sayılı Turkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uyarınca, 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile ilgili gerekli duzenlemeler yapılmadan, Mahkeme'nin calışıp calışamayacağına ilişkin on meselenin incelenmesi sonucunda; Mahkeme'nin calışmasına bir engel bulunmadığına, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Fettah OTO, Zehra Ayla PERKTAŞ ve Celal Mumtaz AKINCI'nın, gerekcesi 2010/68 sayılı dosyada belirtilen karşıoyları ve OYCOKLUĞUYLA,
2- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
V- BİRLEŞTİRME KARARI
4.1.1961 gunlu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ek 13. maddesinin (4) numaralı fıkrasının 5917 sayılı Yasa'nın 47. maddesinin ucuncu fıkrasıyla yeniden duzenlenen (a) bendinde yer alan ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan?? ibaresinin iptaline karar verilmesi istemiyle yapılan itiraz başvurusuna ilişkin 2010/111 esas sayılı davanın, aralarındaki hukuki irtibat nedeniyle 2010/26 esas sayılı dava ile BİRLEŞTİRİLMESİNE, esasının kapatılmasına, esas incelemenin 2010/26 esas sayılı dosya uzerinden yurutulmesine, 7.12.2010 gununde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
VI- ESASIN İNCELENMESİ
Başvuru kararları ve ekleri, işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu Yasa kuralı, dayanılan ve ilgili gorulen Anayasa kuralları ve bunların gerekceleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği goruşulup duşunuldu:
Başvuru kararlarında, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ek 13. maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendinde yer alan ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında?? ibaresinin Anayasa Mahkemesi'nin 20.3.2008 gunlu, E.2006/109, K.2008/82 sayılı kararıyla iptal edildiği, iptal hukmuyle oluşacak hukuki boşluğun giderilmesi amacıyla yapılan 213 sayılı Kanun'un ek 13. maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendindeki 5917 sayılı Butce Kanunlarında Yer Alan Bazı Hukumlerin İlgili Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelere Eklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hukmunde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliğin Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği hukumle aynı olduğu, eşitlik ilkesine aykırılığı nedeniyle iptal edilen hukumle aynı hukuki sonuclar doğurduğu belirtilerek, kuralın Anayasa'nın 10. maddesine aykırı olduğu ileri surulmuştur.
6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 43. maddesine gore, ilgisi nedeniyle iptali istenen kural Anayasa'nın 153. maddesi yonunden de incelenmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ek 13. maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendi ile ek odeme yapılabilmesi icin ek odeme yapılacak memurlar ile sozleşmeli personelin Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışma zorunluluğu getirilmiştir. Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan memurlar ile sozleşmeli personele (Vergi Denetim Kurulu Başkan ve Yardımcıları, Vergi Mufettişi ve Yardımcıları ile bağlı kuruluşların kadro karşılığı sozleşmeli personeli haric), en yuksek Devlet memuru aylığının (ek gosterge dahil) %200'unu gecmemek uzere ek odeme yapılabilmektedir.
Kuralla, Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşların merkez ve taşra teşkilatında calışan memurlar ve sozleşmeli personele maaşlarının dışında ek odeme yapılması konusunda Maliye Bakanına yetki verilmiş ancak, kadroları Maliye Bakanlığı'nda olmayan doner sermaye saymanlarına ek odemede bulunulabilmesi icin herhangi bir duzenlemeye yer verilmemiştir.
Anayasa'nın 153. maddesinin son fıkrasında, ?Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazete'de hemen yayımlanır ve yasama, yurutme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gercek ve tuzelkişileri bağlar? denilmektedir. Buna gore, Anayasa Mahkemesi kararları yayımlanmakla bağlayıcılık ozelliği kazandığından, yasama organı aynı konuda farklı bir yasada duzenleme yapsa bile bu kararları etkisiz veya sonucsuz bırakacak tutum ve davranışlardan kacınmak ve iptal edilen kuralları yeniden yasalaştırmamak zorundadır. Anayasa Mahkemesi kararlarının sonucları kadar gerekceleri de bağlayıcıdır. Cunku kararlar gerekceleri ile bir butunluk oluştururlar ve bu doğrultuda yasamanın da icinde yer aldığı devletin ve kişilerin etkinliklerinde yonlendirici ve belirleyici olurlar. Bu nedenle yasama organı iptal edilen yasaların yerine yeni duzenleme yaparken kararların gerekcelerini de gozonunde bulundurmakla yukumludur.
Bir yasa kuralının Anayasa'nın 153. maddesinin son fıkrasına aykırılığından soz edilebilmesi icin, iptal edilen onceki kuralla iceriği yonunden ?aynı? ya da ?benzer? olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir. Burada iki kuralın ?teknik, icerik ve kapsam? bakımından da benzer olması aranacaktır. Teknik icerik ve kapsam bakımından benzerlik, iptal edilen yasa ile yeniden cıkarılan yasanın sozcuğu sozcuğune aynı olması anlamına gelmez. Cunku, boyle bir anlayış Anayasa'nın 153. maddesinin son fıkrasındaki kuralı anlamsız ve uygulanmaz kılar. Konu ve kapsam bakımından sozcuklerde farklılıklar olsa bile ikinci yasanın aynı amac doğrultusunda Anayasa Mahkemesi kararına karşın onu etkisiz kılmak amacıyla cıkarıldığının saptanması aranan koşulun gercekleşmiş sayılması icin yeterlidir.
213 sayılı Kanun'un ek 13. maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendine gore ek odeme yapılabilmesi icin ek odeme yapılacak memurlar ile sozleşmeli personelin Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışıyor olması gerekmektedir. Anayasa Mahkemesi'nin 20.3.2008 gunlu, E.2006/109, K.2008/82 sayılı kararında, kadroları Maliye Bakanlığı bunyesinde olan saymanlarla, kadroları bu Bakanlık bunyesinde olmamakla birlikte disiplin, sicil ve yargılanmalarına karar verilme gibi personel işlemleri anılan Bakanlık tarafından yurutulen saymanların, yaptıkları gorevlerin nitelikleri, sorumlulukları, personel işlemleri ve Sayıştay'a hesap verme konularındaki durumları aynı olduğundan aynı yasa kurallarına tabi tutulmaları Anayasa'nın eşitlik ilkesi gereği olduğu, bu nedenle kadroları Maliye Bakanlığı'nda bulunmayan ancak, yukarıda belirtilen personel işlemleri yonunden anılan bakanlıkla ilgisi bulunan saymanların, sadece kadro olcutunden hareketle kadroları bu Bakanlıkta bulunan saymanların yararlandıkları ek odemeden yararlandırılmamaları Anayasa'nın 10. maddesine aykırı bulunmuş ve kural iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi'nin ?iptal hukmunun, kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yururluğe girmesine? karar vermesi ve kararın 5.7.2008 gunlu, 26927 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanması nedeniyle iptal kararı 5.7.2009 tarihinde yururluğe girmiştir.
Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği kural ile itiraz konusu kural arasında ilk bakışta farklılık varmış gibi gorunse de, farklılık maddenin onceki halinde bulunan ?kadroları? ibaresinin itiraz konusu kuralda yer almamasından kaynaklanmaktadır. Ancak, anılan ibarenin madde metninden cıkarılması halinde dahi maddenin kapsadığı kişiler değişmemektedir. Bu nedenle, Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği kural ile itiraz konusu kural kapsam ve icerik yonunden aynı niteliktedir.
Acıklanan nedenlerle kural Anayasa'nın 153. maddesine aykırıdır. İptali gerekir.
Kural, Anayasa'nın 153. maddesine dayanılarak iptal edildiğinden 10. maddesi yonunden incelenmemiştir.
VII- İPTAL KARARININ YURURLUĞE GİRECEĞİ GUN SORUNU
Anayasa'nın 153. maddesinin ucuncu fıkrasında ?Kanun, kanun hukmunde kararname ve Turkiye Buyuk Millet Meclisi İctuzuğu ya da bunların hukumleri, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yururlukten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi İptal hukmunun yururluğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı gunden başlayarak bir yılı gecemez? denilmekte, Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulu Hakkında Kanun'un 66. maddesinin ucuncu fıkrasında da bu kural tekrarlanmaktadır.
213 sayılı Kanun'un itiraz konusu ek 13. maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendinde yer alan ibarenin iptal edilmesi nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte gorulduğunden, Anayasa'nın 153. maddesinin ucuncu fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun'un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince iptal hukmunun, kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra yururluğe girmesi uygun gorulmuştur.
VIII- SONUC
1- 4.1.1961 gunlu, 213 sayılı Vergi Usul Kanun'un ek 13. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinin, 25.6.2009 gunlu, 5917 sayılı Kanun'un 47. maddesinin (3) numaralı fıkrasıyla yeniden duzenlenen ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan...? bicimindeki ibaresinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE,
2- 213 sayılı Kanun'un ek 13. maddesinin (4) numaralı fıkrasının (a) bendinin ?Maliye Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatında calışan...? bicimindeki ibaresinin iptal edilmesi nedeniyle, Anayasa'nın 153. maddesinin ucuncu fıkrasıyla 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince İPTAL HUKMUNUN, KARARIN RESMÎ GAZETE'DE YAYIMLANMASINDAN BAŞLAYARAK ALTI AY SONRA YURURLUĞE GİRMESİNE,
8.12.2011 gununde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.


Başkanvekili
Serruh KALELİBaşkanvekili
Alparslan ALTANUye
Fulya KANTARCIOĞLU


Uye
Ahmet AKYALCINUye
Mehmet ERTENUye
Serdar OZGULDUR


Uye
Osman Alifeyyaz PAKSUTUye
Zehra Ayla PERKTAŞUye
Recep KOMURCU


Uye
Burhan USTUNUye
Engin YILDIRIMUye
Nuri NECİPOĞLU


Uye
Hicabi DURSUNUye
Celal Mumtaz AKINCIUye
Erdal TERCAN