29 Aralık 2012 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 28512
TEBLİĞ
Calışma ve Sosyal Guvenlik Bakanlığından:
ASGARİ UCRET TESPİT KOMİSYONU KARARI
Karar Tarihi : 27/12/2012
Karar No : 2012/1

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 39 uncu maddesi gereğince, iş sozleşmesi ile calışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her turlu işcinin asgari ucretini tespit etmekle gorevli Asgari Ucret Tespit Komisyonu, 4/12/2012 tarihinde başladığı calışmalarını 27/12/2012 tarihine kadar surdurmuş ve yaptığı dort toplantı sonucunda;
1) Milli seviyede tek asgari ucret tespitine, oybirliğiyle,
2) 16 yaşını doldurmuş işcilerin bir gunluk normal calışma karşılığı asgari ucretlerinin; 1/1/2013-30/6/2013 tarihleri arasında 32,62 (otuzikialtmışiki) Turk Lirası olarak, 1/7/2013-31/12/2013 tarihleri arasında ise 34,05 (otuzdortsıfırbeş ) Turk Lirası olarak tespitine, işci temsilcilerinin muhalefetine karşılık oy cokluğuyla,
3) 16 yaşını doldurmamış işcilerin bir gunluk normal calışma karşılığı asgari ucretlerinin; 1/1/2013-30/6/2013 tarihleri arasında 27,97 (yirmiyedidoksanyedi) Turk Lirası olarak, 1/7/2013-31/12/2013 tarihleri arasında ise 29,25 (yirmidokuzyirmibeş) Turk Lirası olarak tespitine, işci temsilcilerinin muhalefetine karşılık oy cokluğuyla,
4) İş bu Kararın, 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Asgari Ucret Yonetmeliği'nin 11 inci maddesi gereğince Resmî Gazete'de yayımlanmasına oy birliğiyle,

karar verilmiştir.

GEREKCE
Asgari ucret, bilindiği gibi odenmesi zorunlu olan en az ucrettir.
Asgari ucretin belirlenmesini duzenleyen Asgari Ucret Yonetmeliği uyarınca, asgari ucret, pazarlık ucreti değildir.

Asgari ucretin belirlenmesi sırasında, Komisyonumuz, bu cercevede bir karar alınması icin calışmış, işcilerin gecim şartları ve 2013 yılı enflasyon hedefi gibi faktorleri değerlendirmiştir.
İşte bu cercevede hareket eden Komisyonumuz; 16 yaşını doldurmuş işciler icin gunluk asgari ucreti; 1/1/2013-30/6/2013 tarihleri arasında 32,62 (otuzikialtmışiki) Turk Lirası olarak, 1/7/2013-31/12/2013 tarihleri arasında ise 34,05 (otuzdortsıfırbeş) Turk Lirası olarak belirlemiştir.
16 yaşını doldurmamış işcilerin bir gunluk normal calışma karşılığı asgari ucretlerinin; 1/1/2013-30/6/2013 tarihleri arasında 27,97 (yirmiyedidoksanyedi) Turk Lirası olarak, 1/7/2013-31/12/2013 tarihleri arasında ise 29,25 (yirmidokuzyirmibeş) Turk Lirası olarak belirlenmesi Komisyonca kabul edilmiştir.
Asgari Ucret Yonetmeliği'nin 11 inci maddesi gereğince, Asgari Ucret Tespit Komisyonu'nca belirlenen asgari ucretler, Resmî Gazete'de yayımlandığı tarihi izleyen ayın ilk gununden itibaren yururluğe girecektir.
*Asgari ucret herkesi etkileyecek
*Yeni asgari ucret belli oldu... İşte o rakamlar
İŞCİ TEMSİLCİLERİNİN ASGARİ UCRET
KARŞI OY GEREKCESİ
Asgari Ucret Tespit Komisyonu'nun işveren-devlet kesimi temsilcileri, 16 yaşını doldurmuş işcilerin bir aylık asgari ucretini 01 Ocak-30 Haziran 2013 tarihleri arasında brut 978,60 ve net 773,97 lira (asgari gecim indirimi dahil), 01 Temmuz-31 Aralık 2013 tarihleri arasında ise brut 1.021,50 lira ve net 804,69 lira (asgari gecim indirimi dahil) olarak oy cokluğuyla belirlemiştir.
Komisyonda işci kesimi adına gorev yapan TURK-İŞ (Turkiye İşci Sendikaları Konfederasyonu) temsilcileri karara muhalif kalmış ve coğunluk goruşune aşağıdaki gerekceyle katılmamıştır:
?Asgari ucret, işci ve ailesinin gunun ekonomik ve sosyal koşullarına gore insanca yaşamasını mumkun kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak, bilimsel, objektif yontemler ve guvenilir verilerle tespit edilen taban ucretidir. Pazarlık ucreti değildir. Asgari ucretin belirlenmesinde, diğer ucret ceşitlerinin aksine işcinin emeği değil insan olma kimliği on plandadır. Ucretin temel insan haklarının guvencesi altında bir sosyal hak niteliğini taşıması, asgari ucretin kaynağını ve temelini oluşturmaktadır. İşciye, ailesiyle birlikte insanca yaşaması icin yeterli bir ucretin garanti edilmesidir.
Anayasanın 55 inci maddesinde ?asgari ucretin tespitinde calışanların gecim şartları ile ulkenin ekonomik durumu da goz onunde bulundurulur' denilmektedir.
Asgari ucretin belirlenmesi calışmalarında goz onunde tutulması gereken oncelikli husus, calışanların karşı karşıya bulundukları gecim koşullarıdır. Calışanlara insan onurunun gerektirdiği yaşama duzeyini sağlamaya yetecek asgari ucretin belirlenmesi, bu işle gorevlendirilen Komisyonun gozetmesi gereken temel ilke ve anayasal zorunluluktur. Ancak asgari ucret belirlenirken ?calışanların? değil ?işverenlerin' durumu dikkate alınmış ve talepleri belirleyici olmuştur.
Asgari Ucret Tespit Komisyonu, gecim koşullarını hesaplaması icin Turkiye İstatistik Kurumu'na (TUİK) gorev vermiştir. Devletin resmi kurumunun Kasım 2012 tarihi itibariyle tek işci icin hesapladığı tutar net 1.025,40 liradır. Yapılan bu hesaplamada ?calışanın ailesi' dikkate alınmamıştır.
İşci kesimi, oncelikle TUİK tarafından belirlenen net tutarın temel alınmasını, sonradan ongorulen 2013 yılı enflasyon hedefi ile refah payı ilavesi gerektiğini, sonuc itibariyle, bu yontemle belirlenecek asgari ucretin onemli adım ve başlangıc olacağını Komisyonda ifade ve talep etmiştir. Ancak devletin resmi kurumu TUİK tarafından belirlenen tutar bile Komisyonda gorev yapan işveren-devlet kesimi temsilcileri tarafından pazarlık konusu yapılmış ve asgari ucret daha duşuk belirlenerek, oy cokluğuyla kabul ve ilan edilmiştir.
Komisyonun işveren-devlet temsilcilerinin oy cokluğuyla belirlediği gunluk 25,80 lira asgari ucret tutarıyla, calışanların aileleri ile birlikte gıda, konut (kira, elektrik, su, yakıt), giyim, sağlık, ulaşım ve kultur gibi zorunlu ihtiyaclarını gunun fiyatları uzerinden, minimum duzeyde bile olsa, karşılaması mumkun değildir. Gunluk asgari ucrete yapılan yaklaşık 1 liralık artış sonucu calışanlar, aileleri ile birlikte -bir kez daha- yoksulluğa, insana yakışmayan olumsuz yaşama koşullarına terk edilmiştir. Asgari ucretli calışanlar, işveren-devlet temsilcileri tarafından sorumlusu olmadıkları ve fakat mağduru oldukları ekonomik ve sosyal politikaların bedelini yuklenmek durumunda bırakılmışlardır.
Turkiye'nin, rekabet şartlarını duşuk ucret politikasıyla sağlamak doğrultusunda bir anlayışı egemen kılarak ekonomik ve sosyal kalkınmasını sağlaması yonundeki anlayış Komisyon calışmalarına -yine- egemen olmuştur.
İşveren-devlet temsilcilerinin oy cokluğuyla belirlenen asgari ucret, G20 ulkeleri arasında yer alan ve Dunyanın 16'ncı ekonomisi olmakla iftihar edilen ulkeye yakışmamaktadır. Komisyon calışmalarında dile getirilen ulkenin ekonomik durumuyla ilgili olumlu gelişmeler işcilerin gunluk yaşantısına ve gelirine yansımamıştır. Bu yaklaşım gelir eşitsizliğini ve adaletsizliği daha da buyutmektedir.
Asgari ucret ile en duşuk kamu calışanı maaşı arasında yapılacak kıyaslama, bu alanda yıllardır surdurulen haksız ve yanlış uygulamaları, calışanlar arasında yapılan ayrımcılığı ortaya koymaktadır. Komisyona Maliye Bakanlığı'ndan gelen bilgi, verilmesi muhtemel enflasyon zammı haric, 2013 yılı Ocak ayında en duşuk brut memur maaşının 1.836,72 TL olduğunu gostermiştir. Komisyonun işveren-devlet kesimi temsilcilerince belirlenen asgari ucret, bu fiili durumu da dikkate almamış, calışanlar arasında ayırım yapılmıştır. Komisyon, toplumda adalet duygusunun zedelenmesine zemin oluşturmuştur.
Komisyon tarafından alınan karar sonucu 2013 yılının ilk altı aylık doneminde asgari ucretli olarak calışan bekar her işci asgari gecim indirimi sonrası her ay devlete 51,38 lira gelir vergisi odeyecektir. Asgari ucretli calışanın uzerindeki vergi yukunun azaltılması doğrultusunda duzenleme yapması gereken siyasal iktidar ?istihdamı artırmak ve işsizliği onlemek? gerekcesiyle, sigortalı calıştıran ozel sektor işverenlerinin malulluk, yaşlılık ve olum sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarının Hazinece karşılanması yonunde teşvik uygulanmasını 5763 sayılı Yasayla duzenlemiştir. Boylece işverenin yuzde 19,5 olan SGK işveren primi oranı yuzde 14,5'e indirilmiştir. Bu duzenlemeyle işveren her asgari ucretli icin 48,91 lira daha az prim odeyecektir.
Diğer bir ifadeyle; asgari ucretli işcinin nafakasından kesilerek odenen 51,38 lira vergi, devlet tarafından asgari ucretli işci calıştıran işverene 48,91 lira olarak geri donmektedir. Devlet sosyal koruma gorevini iktisaden zayıf olan işciden yana kullanmamıştır.
Belirlenen bu asgari ucret, ulkede uygulanmakta olan ekonomik ve sosyal politikaların onemli bir gostergesidir. Siyasal iktidarın ve işverenlerin calışanlara yaklaşımının yansımasıdır.
Asgari ucretin tanımında, ?...zorunlu ihtiyaclarını gunun fiyatları uzerinden asgari duzeyde karşılamaya yetecek' ifadesi yer almaktadır.
Devletin resmi kurumu tarafından bilimsel, objektif yontemler ve guvenilir verilerle belirlenen ve de pazarlık ucreti olmayan bu tutar, Komisyonda temsil edilen işveren-devlet kesimi temsilcileri tarafından pazarlık konusu olmuş ve asgari ucret, daha başlangıcta, olması gerekenden 251,43 lira daha duşuk belirlenmiştir. Boylece asgari ucret, belirlendiği andan itibaren yetersiz, celişkili ve tutarsız olmuştur. Aile unsuru dikkate alınmadan, insana yaraşır gecim koşullarını sağlamaktan uzak olarak belirlenen asgari ucret yururlukte olduğu her ay eksik odenmektedir.
Turkiye, demokrasinin, işci hak ve ozgurluklerinin, sosyal koruma uygulamalarının olmadığı, tartışma konusu edildiği ulkelerde uygulanan ucret politikalarını, asgari ucret duzeyini emsal alan yaklaşımları benimseyen bir ulke durumuna getirilmiştir.
Asgari Ucret Tespit Komisyonu calışmalarında yer alan işci kesimi temsilcileri olarak, yapılacak calışmalarda şu unsurların temel alınması savunulmuştur:
? Anayasa'da yer alan ?gecim şartları? yaklaşımının dikkate alınması;
? İşcinin ailesi ile birlikte gunun ekonomik ve sosyal koşullarına gore insanca yaşamasını mumkun kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir tutarın esas olması;
? İşcinin ve ailesinin harcama kalıbının esas alınması ve hesaplamalarda Turkiye İstatistik Kurumu verilerinin kullanılması;
? Bilimsel verilerle hesaplanan net tutarın işcinin eline gecmesinin sağlanması;
? Sanayi/tarım veya bolge, yaş, cinsiyet ayırımı yapılmadan asgari ucretin ulusal duzeyde tek tutar olması;
? İşcilerin arasında nitelik, kıdem, işin mahiyeti gibi ekonomik amaclı değerlendirmelerin tumunden bağımsız olarak ele alınması, ekonomik olculerin otesinde sosyal ve ?insan onuruna yaraşır? bir ucret olarak kabul edilmesi;
? İşcinin satın alma gucunun ileriye donuk olarak korunabilmesi icin gerekli bir iyileştirmenin ayrıca TUİK tarafından bilimsel olarak belirlenecek tutara ilave edilmesi;
? Belirleme yapılırken en duşuk devlet memuru maaşının dikkate alınması;
? Gelir dağılımında adaleti sağlamaya yonelik olarak ayrıca refahtan pay icermesi;
TURK-İŞ'in asgari ucret belirleme calışmalarında savunduğu bu goruşleri Komisyon calışmalarında yeterince dikkate alınmamıştır. Bu ilkeler temel alınmadan belirlenen asgari ucret duzeyinin yeterli ve ?insan onuruna yaraşır bir yaşam duzeyi? sağlamadığı acıktır.
Asgari Ucret Tespit Komisyonu'nun işveren-devlet kesimi temsilcilerinin oy coğunluğuyla belirlenen asgari ucrete, gerek miktar ve gerek belirleme yontemi acısından yukarıda sıraladığımız gerekcelerle katılmıyoruz ve işci kesimi olarak muhalif kalıyoruz.?