30 Mart 2013 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 28603
KANUN
ELEKTRİK PİYASASI KANUNU
Kanun No. 6446 Kabul Tarihi: 14/3/2013
BİRİNCİ BOLUM
Amac, Kapsam ve Tanımlar

Amac
MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, surekli, duşuk maliyetli ve cevreyle uyumlu bir şekilde tuketicilerin kullanımına sunulması icin, rekabet ortamında ozel hukuk hukumlerine gore faaliyet gosteren, mali acıdan guclu, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir duzenleme ve denetimin yapılmasının sağlanmasıdır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Kanun; elektrik uretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili tum gercek ve tuzel kişilerin hak ve yukumluluklerini kapsar.
Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 3 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bağlantı anlaşması: Bir uretim şirketi, dağıtım şirketi ya da tuketicinin iletim sistemine ya da dağıtım sistemine bağlantı yapması icin yapılan genel ve ozel hukumleri iceren anlaşmayı,
b) Bakan: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanını,
c) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Dağıtım: Elektrik enerjisinin 36 kV ve altındaki hatlar uzerinden naklini,

d) Dağıtım sistemi: Bir dağıtım şirketinin, lisansında belirlenmiş dağıtım bolgesinde işlettiği elektrik dağıtım tesisleri ve şebekesini,
e) Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bolgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tuzel kişiyi,
f) Dağıtım tesisi: İletim tesislerinin ve dağıtım gerilim seviyesinden bağlı uretim ve tuketim tesislerine ait şalt sahalarının bittiği noktadan sonraki nihayet direğinden, alcak gerilim seviyesinden bağlı tuketicilerin yapı bina giriş noktalarına kadar, bina giriş ve sayac arası haric, elektrik dağıtımı icin techiz edilmiş tesis ve techizat ile dağıtım şirketince techiz edilen ya da devralınan sayacları,
g) DSİ: Devlet Su İşleri Genel Mudurluğunu,
ğ) EPİAŞ: Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketini,
h) EUAŞ: Elektrik Uretim Anonim Şirketini,
ı) Genel aydınlatma: Otoyollar ve ozelleştirilmiş erişme kontrollu karayolları haric, kamunun genel kullanımına yonelik bulvar, cadde, sokak, alt-ust gecit, kopru, meydan ve yaya gecidi gibi yerler ile halkın ucretsiz kullanımına acık ve kamuya ait park, bahce, tarihî ve oren yerlerinin aydınlatılması ile trafik sinyalizasyonunu,
i) Gorevli tedarik şirketi: Dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukuki ayrıştırması kapsamında kurulan veya son kaynak tedariği yukumlusu olarak Kurul tarafından yetkilendirilen tedarik şirketini,
j) İkili anlaşma: Gercek ve tuzel kişiler arasında ozel hukuk hukumlerine tabi olarak, elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ve Kurul onayına tabi olmayan ticari anlaşmaları,
k) İletim: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV uzerindeki hatlar uzerinden naklini,
l) İletim ek ucreti: İletim tarifesi uzerinden Kurum adına tahsil edilebilecek ucreti,
m) İletim sistemi: Elektrik iletim tesisleri ve şebekesini,
n) İletim tesisi: Uretim veya tuketim tesislerinin 36 kV ustu gerilim seviyesinden bağlı olduğu uretim veya tuketim tesisi şalt sahasından sonraki nihayet direğinden itibaren iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dÂhil olmak uzere dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri,
o) İmdat grupları: Can ve mal kaybını onlemek amacıyla sadece elektrik enerjisi kesilmelerinde kullanılan elektrojen gruplarını,
o) İştirak: Kamu iktisadi teşebbusu olanlar haric olmak uzere; doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya başka şirket ve şirketler veya gercek kişi ve kişilerle birlikte piyasada faaliyet gosteren herhangi bir tuzel kişiyi kontrol eden şirket veya doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte, başka herhangi bir şirket ve şirketler veya gercek kişi ve kişiler tarafından kontrol edilen, piyasada faaliyet gosteren tuzel kişiyi ve bu şirketlerin ve/veya piyasada faaliyet gosteren tuzel kişilerin birinin diğeriyle veya birbirleriyle olan doğrudan veya dolaylı ilişkisini,
p) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak uretimini,
r) Kontrol: Bir tuzel kişi uzerinde ayrı ayrı ya da birlikte, fiilen ya da hukuken belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan hakları, sozleşmeler veya başka araclarla ve ozellikle bir tuzel kişinin malvarlığının tamamı veya bir kısmı uzerinde mulkiyet veya işletilmeye musait bir kullanma hakkıyla veya bir tuzel kişinin organlarının oluşumunda veya kararları uzerinde belirleyici etki sağlayan hakları veya sozleşmelerle meydana getirilen hakları,
s) Kurul: Enerji Piyasası Duzenleme Kurulunu,
ş) Kurum: Enerji Piyasası Duzenleme Kurumunu,
t) Lisans: Tuzel kişilere piyasada faaliyet gosterebilmeleri icin bu Kanun uyarınca verilen izni,
u) Merkezî uzlaştırma kuruluşu: Piyasa katılımcıları arasındaki ilgili yonetmelikle belirlenecek olan mali işlemleri yurutmek uzere kullanılan, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa gore merkezî takas kuruluşu olarak kurulan kuruluşu,
u) Mevcut sozleşmeler: 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun yururluğe girdiği tarihten once, 4/12/1984 tarihli ve 3096 sayılı Turkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Uretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Gorevlendirilmesi Hakkında Kanun, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Cercevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Uretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Duzenlenmesi Hakkında Kanun, 21/1/2000 tarihli ve 4501 sayılı Kamu Hizmetleri ile İlgili İmtiyaz Şartlaşma ve Sozleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim Yoluna Başvurulması Halinde Uyulması Gereken İlkelere Dair Kanun hukumleri ve ilgili yonetmeliklere gore imzalanan sozleşmeleri, imtiyaz sozleşmelerini ve uygulama sozleşmelerini,
v) Mikrokojenerasyon tesisi: Elektrik enerjisine dayalı kurulu gucu 100 kilovat ve altında olan kojenerasyon tesisini,
y) Organize toptan elektrik piyasaları: Elektrik enerjisi, kapasitesi veya perakende alış satışının gercekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına sahip merkezî bir aracı tuzel kişilik tarafından organize edilip işletilen gun oncesi piyasası, gun ici piyasası ile sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sozleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan turev urunlerin işlem gorduğu ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve Turkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından organize edilip işletilen dengeleme guc piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik piyasalarını,
z) Onlisans: Uretim faaliyetinde bulunmak isteyen tuzel kişilere, uretim tesisi yatırımlarına başlamaları icin gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi icin belirli sureli verilen izni,
aa) Perakende satış: Elektriğin tuketicilere satışını,
bb) Piyasa: Uretim, iletim, dağıtım, piyasa işletimi, toptan satış, perakende satış, ithalat ve ihracat faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin iş ve işlemlerden oluşan elektrik enerjisi piyasasını,
cc) Serbest tuketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tuketimi bulunduğu veya iletim sistemine doğrudan bağlı olduğu veya organize sanayi bolgesi tuzel kişiliğini haiz olduğu icin tedarikcisini secme hakkına sahip gercek veya tuzel kişiyi,
cc) Sistem kontrol anlaşması: Turkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi veya dağıtım şirketi ile ozel direkt hattın mulkiyet sahibi veya işletmecisi olan ozel hukuk hukumlerine tabi tuzel kişi arasında, iletim ve dağıtım sistemlerinin kararlılığının ve işletme butunluğunun korunmasını sağlayan hukumleri iceren ve ozel hukuk hukumlerine gore yapılan anlaşmaları,
dd) Sistem kullanım anlaşması: Bir uretim şirketi, tedarik lisansı sahibi şirket veya tuketicinin iletim sistemini ya da dağıtım sistemini kullanımına ilişkin genel hukumleri ve ilgili kullanıcıya ozgu koşul ve hukumleri iceren anlaşmayı,
ee) Son kaynak tedariği: Serbest tuketici niteliğini haiz olduğu hÂlde elektrik enerjisini, son kaynak tedarikcisi olarak yetkilendirilen tedarik lisansı sahibi şirket dışında bir tedarikciden temin etmeyen tuketicilere elektrik enerjisi tedariğini,
ff) Tarife: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin iletimi, dağıtımı ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyat, hukum ve şartları iceren duzenlemeleri,
gg) Tedarik: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan veya perakende satışını,
ğğ) Tedarikci: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan uretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketi,
hh) Tedarik şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan ve/veya perakende satılması, ithalatı, ihracatı ve ticareti faaliyetleri ile iştigal edebilen tuzel kişiyi,
ıı) TEDAŞ: Turkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketini,
ii) TEİAŞ: Turkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,
jj) Tesis: Elektrik enerjisi uretimi, iletimi veya dağıtımı faaliyeti yurutulen veya yurutulmeye hazır tesis, şebeke veya techizatı,
kk) TETAŞ: Turkiye Elektrik Ticaret ve Taahhut Anonim Şirketini,
ll) Toptan satış: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin tekrar satışı icin satışını,
mm) Tuketici: Elektriği kendi kullanımı icin alan kişiyi,
nn) Turev piyasalar: İleri bir tarihte teslimatı veya nakit uzlaşması yapılmak uzere elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin, bugunden alım satımının yapıldığı piyasaları,
oo) Uluslararası enterkonneksiyon: Ulusal elektrik sisteminin diğer ulkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel, asenkron paralel, unite yonlendirmesi veya izole bolge yontemlerinden birinin kullanılmasıyla işletilmesini esas alan enterkonneksiyonu,
oo) Uretim: Enerji kaynaklarının, elektrik uretim tesislerinde elektrik enerjisine donuşturulmesini,
pp) Uretim şirketi: Sahip olduğu, kiraladığı, finansal kiralama yoluyla edindiği veya işletme hakkını devraldığı uretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi uretimi ve urettiği elektriğin satışıyla iştigal eden ozel hukuk hukumlerine tabi tuzel kişiyi,
rr) Uretim tesisi: Elektrik enerjisinin uretildiği tesisleri,
ss) Yan hizmetler: İletim sistemine veya dağıtım sistemine bağlı ilgili tuzel kişilerce sağlanan, iletim veya dağıtım sisteminin guvenilir şekilde işletimini ve elektriğin gerekli kalite koşullarında hizmete sunulmasını sağlamak uzere ilgili yonetmelikte ayrıntılı olarak tanımlanan hizmetleri,
ifade eder.
İKİNCİ BOLUM
Elektrik Piyasası Faaliyetleri ve Lisanslar
Elektrik piyasası faaliyetleri
MADDE 4 – (1) Piyasada, bu Kanun hukumleri uyarınca lisans almak koşuluyla yurutulebilecek faaliyetler şunlardır:
a) Uretim faaliyeti
b) İletim faaliyeti
c) Dağıtım faaliyeti
c) Toptan satış faaliyeti
d) Perakende satış faaliyeti
e) Piyasa işletim faaliyeti
f) İthalat faaliyeti
g) İhracat faaliyeti
(2) Piyasada faaliyet gosterecek tuzel kişilerin faaliyetlerinde uymaları gereken usul ve esaslar yonetmelikle duzenlenir.
(3) Piyasada faaliyet gosterecek ozel hukuk hukumlerine tabi tuzel kişilerin, ilgili mevzuat hukumlerine gore anonim şirket veya limited şirket olarak kurulması ve anonim şirketlerin sermaye piyasası mevzuatına gore borsada işlem gorenler dışındaki paylarının nama yazılı olması şarttır. Bu şirketlerin ana sozleşmelerinde bulunması gereken hususlar yonetmelikle duzenlenir.
Lisans esasları
MADDE 5 – (1) Lisans, bu Kanun hukumleri uyarınca uzerinde kayıtlı piyasa faaliyetlerinin yapılabilmesi icin tuzel kişilere verilen izin belgesidir. 11 inci maddenin onuncu fıkrasında belirtilen piyasalara ilişkin hukumler saklı kalmak uzere, lisanslara ilişkin olarak aşağıdaki hususlar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir:
a) Başvuru ve değerlendirme usul ve esasları ile lisansların verilmesi, tadili, sona erdirilmesi, iptali, sureleri, sure uzatımı, yenilenmesi ve lisans kapsamındaki hak ve yukumluluklerin belirli bir sure askıya alınmasına ilişkin usul ve esaslar
b) Faaliyetin turu ve işin niteliğine gore belirlenecek lisans bedelleri
c) Lisans sahibi tuzel kişilerin lisansları kapsamında sahip oldukları hakları, yukumlulukleri, gorevleri, sermaye yeterlilikleri, istihdam edilmesi gereken nitelikli personele ilişkin hukumler ile tarifesi duzenlemeye tabi lisans sahiplerinin haklarının temlikine ilişkin usul ve esaslar
(2) Bu Kanun kapsamında verilecek lisansların tabi olacağı ve lisans sahiplerinin uymakla yukumlu olduğu esaslar şunlardır:
a) Bu Kanundaki istisnalar haric piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tuzel kişiler, faaliyetlerine başlamadan once, her faaliyet icin ve soz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yurutulecek olması hÂlinde, her tesis icin ayrı lisans almak zorundadır.
b) Tarifesi duzenlemeye tabi faaliyet gosteren tuzel kişiler, tarifesi duzenlemeye tabi her faaliyet ve bu faaliyetin lisansı kapsamında sınırlandığı her bolge icin ayrı hesap ve kayıt tutmakla yukumludur.
c) Lisanslar, en cok kırk dokuz yıl icin verilir. Uretim, iletim ve dağıtım lisansları icin gecerli olan asgari sure on yıldır.
c) Tuzel kişiler, Kurul tarafından belirlenen lisans alma, lisans yenileme, lisans tadili, lisans sureti cıkartma ve yıllık lisans bedellerini Kuruma odemek zorundadır.
d) Lisans sahibi tuzel kişiler; tesislerini, yasal defter ve kayıtlarını Kurum denetimine hazır bulundurmak, Kurum tarafından talep edildiğinde denetime acmak ve Kurumun faaliyetlerini yerine getirebilmesi icin ihtiyac duyacağı her turlu bilgi ve belgeyi zamanında, tam ve doğru olarak Kuruma vermek zorundadır.
e) Tuzel kişiler lisans almanın yanı sıra faaliyet alanlarına gore mevzuatın gereklerini yerine getirmekle yukumludur.
f) Birden cok yapı veya muştemilatının yuzeylerinde tesis edilen aynı tur yenilenebilir enerji kaynağına dayalı uretim tesisleri sisteme aynı noktadan bağlanmak kaydıyla tek uretim lisansı kapsamında değerlendirilebilir. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir.
(3) Piyasada faaliyet gosteren tuzel kişilerin aşağıda belirtilen işlemleri Kurul iznine tabidir. Kurul izni alınmasına dair usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
a) Halka acık şirketlerde yuzde beş, diğerlerinde yuzde on ve uzerindeki sermaye payı değişiklikleri
b) Kontrol değişikliği sonucunu doğuracak her turlu işlem
c) Tesislerin mulkiyetinin veya kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuran iş ve işlemler
(4) Tarifesi duzenlemeye tabi lisans sahibi tuzel kişiler icin aşağıda belirtilen hususlara ilişkin hukumler Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikte yer alır:
a) Lisans kapsamında hizmet verilecek gercek ve tuzel kişiler ile yurutulecek faaliyet turlerini belirleyen hukumler
b) Bir dağıtım ya da iletim lisansı sahibinin, gercek ve tuzel kişilere, eşitler arasında ayrım gozetmeksizin sisteme erişim ve sistemi kullanım imkÂnını sağlayacağına dair hukumler
c) Bu Kanunda yer alan fiyatlandırma esaslarını tespit etmeye, piyasa ihtiyaclarını dikkate alarak son kaynak tedariği kapsamında ve/veya serbest olmayan tuketicilere yapılan elektrik satışında uygulanacak fiyatlandırma esaslarını tespit etmeye ve bu fiyatlarda enflasyon dÂhil ihtiyac duyulacak diğer ayarlamalara ilişkin formulleri uygulamaya dair yontemler ve bunların denetlenmesine dair hukumler
c) Lisans sahibinin Kuruma tam ve doğru bilgi vermesini ve tuketicilere yapılan satışlar acısından, elektrik enerjisi veya kapasite alımlarını basiretli bir tacir olarak yapmasını sağlayacak hukumler
d) Hizmet maliyetlerinin yansıtılmasına dair kurallar ile teknik ve teknik olmayan kayıpları asgariye indirecek onlemlerin uygulanmasına dair esasları iceren hukumler
e) Lisans sahibinin Kurum tarafından verilen tum talimatlara uyma yukumluluğune ilişkin hukumler
f) Lisans kapsamında, Kuruldan izin alınmaksızın yapılabilecek faaliyetlere ilişkin hukumler
g) Hizmetin teknik gereklere gore yapılmasını sağlayacak hukumler
(5) Lisans başvurusu reddedilen tuzel kişilere ret gerekcesi tam ve acık bicimde bildirilir.
(6) Lisans, suresinin bitiminde kendiliğinden, lisans sahibi tuzel kişinin iflasının kesinleşmesi, lisans sahibinin talebi veya lisans verilmesine esas şartların kaybedilmesi hÂllerinde ise Kurul kararıyla sona erer.
(7) Uretim lisansı başvurusunda bulunan tuzel kişiden, onlisans yukumluluklerinin yerine getirilmesini muteakiben uretim tesisinin lisansında belirlenen inşaat suresi icerisinde kurulmaması hÂlinde irat kaydedilmek uzere, kurulmak istenen uretim tesisinin niteliğine ve buyukluğune gore yatırım tutarının yuzde onunu gecmemek uzere teminat mektubu alınır. Mucbir sebep hÂlleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında uretim tesisinin lisansında belirlenen inşaat suresi icerisinde kurulmaması veya kalan sure icerisinde kurulamayacağının tespit edilmesi hÂllerinde lisans iptal edilir ve teminat mektubu irat kaydedilir. Teminatın alınması, niteliği ve sure uzatımı verilmesine ilişkin usul ve esaslar yonetmelikle duzenlenir.
(8) Lisansı iptal edilen tuzel kişi, bu tuzel kişilikte yuzde on veya daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden onceki bir yıl icerisinde gorevden ayrılmış olanlar dÂhil, yonetim kurulu başkan ve uyeleri, lisans iptalini takip eden uc yıl sureyle lisans alamaz, lisans başvurusunda bulunamaz, lisans başvurusu yapan tuzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olamaz, yonetim kurullarında gorev alamaz.
(9) Dağıtım lisansı, başvuru sahibinin bu Kanun uyarınca ongorulen yukumlulukleri yerine getirmesi ve ilgili dağıtım sisteminin işletme hakkını tevsiki hÂlinde verilebilir.
(10) Lisans sahibi tuzel kişilerden talep edilen bildirim, rapor ve diğer evrak, yonetmeliklerde duzenlenen usul ve esaslara uygun olarak Kuruma sunulur.
(11) Kurum, tuketicilerin korunması ve piyasa faaliyetlerinin aksamaması icin lisansların sona erdirilmesi veya iptali durumlarında gerekli tedbirleri alır.
Onlisans esasları
MADDE 6 – (1) Uretim lisansı başvurusunda bulunan tuzel kişiye oncelikle, uretim tesisi yatırımına başlaması icin mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri belgeleri edinebilmesi ve uretim tesisinin kurulacağı sahanın mulkiyet veya kullanım hakkını elde edebilmesi icin Kurum tarafından belirli sureli onlisans verilir. Onlisansa ilişkin aşağıda belirtilen hususlar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir:
a) Başvuru, değerlendirme ve teminat mektubu usul ve esasları ile onlisansın verilmesi, tadili, sona ermesi, iptali, suresi ve sure uzatımı hÂllerinde uygulanacak usul ve esaslar
b) Onlisansın iptali ve sona ermesinin hukum ve sonucları
c) Onlisans sahibi tuzel kişilerin onlisans kapsamında sahip oldukları haklarına, yukumluluklerine, sermaye yeterliliklerine ilişkin usul ve esaslar
(2) Onlisans suresinde; gerekli izin, onay, ruhsat veya benzeri belgeleri alamayan, uretim tesisinin kurulacağı sahanın mulkiyet veya kullanım hakkını elde ettiğini tevsik edemeyen, Kurum tarafından belirlenen yukumlulukleri yerine getirmeyen tuzel kişiye lisans verilmez.
(3) Lisans alınıncaya kadar veraset ve iflas nedenleri dışında onlisans sahibi tuzel kişinin ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, hisselerinin devri veya hisselerin devri sonucunu doğuracak iş ve işlemlerin yapılması veya Kurum tarafından belirlenen yukumluluklerin yerine getirilmemesi durumunda onlisans iptal edilir.
(4) Bu Kanun kapsamında Kurul tarafından verilecek onlisansların tabi olacağı ve onlisans sahiplerinin uymakla yukumlu olduğu esaslar şunlardır:
a) Bu Kanundaki istisnalar haric uretim faaliyetiyle iştigal edecek tuzel kişi, faaliyeti birden fazla tesiste yurutecek olması hÂlinde, her tesis icin ayrı onlisans almak zorundadır.
b) Tuzel kişiler, Kurul tarafından belirlenen onlisans alma, tadili, suret cıkartma ve diğer bedelleri Kuruma odemek zorundadır.
c) Onlisans sahibi tuzel kişi, Kurumun faaliyetlerini yerine getirebilmesi icin ihtiyac duyacağı her turlu bilgi ve belgeyi istenilen zamanda Kuruma vermek zorundadır.
(5) Onlisansın suresi mucbir sebep hÂlleri haric yirmi dort ayı gecemez. Kurul, kaynak turune ve kurulu guce bağlı olarak bu sureyi yarısı oranında uzatabilir.
(6) Onlisansın, onlisans sahibi tuzel kişiden kaynaklanmayan bir nedenle iptal edilmesi veya sona ermesi hÂlinde ilgilisinin teminatı iade edilir.
(7) Onlisans, suresi uzatılmadığı takdirde suresinin bitiminde, onlisans sahibi tuzel kişinin talebi veya iflası hÂlinde kendiliğinden sona erer.
(8) Onlisans icin başvuran tuzel kişiden, onlisans suresinde yerine getirmesi gereken yukumlulukleri ikmal etmemesi hÂlinde irat kaydedilmek uzere, kurulmak istenen uretim tesisinin niteliği ve buyukluğune gore yonetmelikle belirlenecek miktarda teminat mektubu alınır.
(9) Lisans başvurusuna konu uretim tesisinin tesis edileceği yerde faaliyet gostermek uzere petrol veya doğal gaz piyasası faaliyetleri icin ayrıca lisans başvurusunun yapılması durumunda oncelik verilecek lisans başvurusuna Bakanlık goruşu alınarak Kurul tarafından karar verilir.
Uretim faaliyeti
MADDE 7 – (1) Uretim faaliyeti, lisansları kapsamında kamu ve ozel sektor uretim şirketleri ile organize sanayi bolgesi tuzel kişiliği tarafından yurutulebilir.
(2) Uretim şirketi, lisansı kapsamında aşağıda belirtilen faaliyetleri yapabilir:
a) Tedarik şirketlerine, serbest tuketicilere ve ozel direkt hat tesis ettiği kişilere elektrik enerjisi veya kapasitesi satışı
b) Elektrik enerjisi veya kapasite ticareti
c) Tedarik etmekle yukumlendiği elektrik enerjisi veya kapasitesini teminen, bir takvim yılı icin lisansına dercedilen yıllık elektrik enerjisi uretim miktarının, Kurul tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla elektrik enerjisi veya kapasitesi alımı
(3) Uretim lisansı sahibi tuzel kişilerin tesislerinde urettiği enerjiyi iletim veya dağıtım sistemine cıkmadan kullanması kaydıyla sahip olduğu, kiraladığı, finansal kiralama yoluyla edindiği veya işletme hakkını devraldığı tuketim tesislerinin ihtiyacını karşılamak icin gercekleştirdiği uretim, nihai tuketiciye satış olarak değerlendirilmez. Soz konusu tuketim tesislerinde tuketilmek uzere yapılan elektrik enerjisi alımı, ikinci fıkranın (c) bendinde belirtilen oran hesabında dikkate alınmaz.
(4) RuzgÂr veya guneş enerjisine dayalı elektrik uretim tesisi kurulması icin yapılan onlisans başvurularının değerlendirilmesi aşağıda belirtilen esaslara gore yapılır:
a) Uretim tesisinin kurulacağı sahanın maliki tarafından başvuru yapılması durumunda, aynı saha icin yapılan diğer başvurular dikkate alınmaz.
b) Başvurularda, tesisin kurulacağı saha uzerinde son uc yıl icinde elde edilmiş en az bir yıl sureli standardına uygun ruzgÂr veya guneş olcumu bulunması zorunludur. Bu konuya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
c) TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketi tarafından, kullanılacak teknolojilerin şebeke bakımından etkileri de dikkate alınarak uygun bağlantı goruşu verilen başvurular değerlendirmeye alınır.
c) Değerlendirmede aynı bağlantı noktasına ve/veya aynı bağlantı bolgesine bağlanmak icin birden fazla başvurunun bulunması hÂlinde başvurular arasından ilan edilen kapasite kadar sisteme bağlanacak olanları belirlemek icin TEİAŞ tarafından, işletmeye girdikten sonra en fazla uc yıl icerisinde odenmek uzere birim megavat başına en yuksek toplam katkı payını odemeyi teklif ve taahhut edenlerin secilmesi esasına dayanan yarışma yapılır. Yarışmaya ve yarışma sonunda belirlenen katkı payının odenmesine ilişkin usul ve esaslar TEİAŞ tarafından teklif edilen ve Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir. RuzgÂr ve guneş enerjisi lisans başvurularının teknik değerlendirmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(5) Herhangi bir gercek veya ozel sektor tuzel kişisinin kontrol ettiği uretim şirketleri aracılığıyla uretebileceği toplam elektrik enerjisi uretim miktarı, bir onceki yıla ait yayımlanmış Turkiye toplam elektrik enerjisi uretim miktarının yuzde yirmisini gecemez.
(6) Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak elektrik enerjisi uretimi yapan tuzel kişiler, urettikleri elektrik enerjisinin kaynağının yenilenebilir kaynak olduğuna dair Bakanlıktan Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Uretim Belgesi alabilir. Soz konusu belgenin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(7) RuzgÂr enerjisine dayalı uretim tesisi kurmak amacıyla alınan lisanslar kapsamındaki tesisler icin, TEİAŞ ve ilgili dağıtım şirketinden alınan tadil kapsamındaki bağlantı goruşunun olumlu olması hÂlinde, Kuruma yapılan ilk lisans başvurusundaki sahada başka lisans başvurusu olmaması ve kapasite artışı sonunda oluşacak yeni guc icin mevcut iletim/dağıtım hattı ile mevcut bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin kullanılması koşullarıyla kapasite artışı, modernizasyon, yenileme yatırımları ve tadilatlara izin verilir.
İletim faaliyeti
MADDE 8 – (1) Elektrik enerjisi iletim faaliyeti, lisansı kapsamında munhasıran TEİAŞ tarafından yurutulur. TEİAŞ, bu Kanunla belirlenen faaliyetler dışında bir faaliyetle iştigal edemez. İletim faaliyetiyle birlikte yurutulmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyetin yurutulmesi Kurumun iznine tabidir. İletim sistemi teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak amacıyla ve yan hizmetler piyasası kapsamında elektrik enerjisi veya kapasitesi satın alınması veya kiralanması ile iletim sistemi teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak icin sozleşmeye bağlanan enerjinin, gercekleşmeler nedeniyle fazlasının satışı bu hukmun istisnasıdır.
(2) TEİAŞ'ın gorev ve yukumlulukleri şunlardır:
a) Kurulması ongorulen yeni iletim tesisleri icin iletim yatırım planı yapmak, yeni iletim tesislerini kurmak ve iletim sistemini elektrik enerjisi uretimi ve tedarikinde rekabet ortamına uygun şekilde işletmek ve gerektiğinde iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yatırımı yapmak.
b) Bu Kanun kapsamında yuruttuğu faaliyetlere ilişkin tarife tekliflerini Kurumun belirlediği ilke ve standartlar cercevesinde hazırlamak ve Kurumun onayına sunmak.
c) Şebeke, dengeleme ve uzlaştırma ve yan hizmetler hakkındaki yonetmeliklerin uygulanmasını gozetmek, bu amacla gerekli incelemeleri yapmak, sonucları hakkında Kuruma rapor sunmak ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep etmek.
c) Yuk dağıtımı ve frekans kontrolunu gercekleştirmek, piyasa işletim lisansı kapsamında yan hizmetler piyasasını ve dengeleme guc piyasasını işletmek, gercek zamanlı sistem guvenilirliğini izlemek, sistem guvenilirliğini ve elektrik enerjisinin ongorulen kalite koşullarında sunulmasını sağlamak uzere gerekli yan hizmetleri belirlemek ve bu hizmetleri ilgili yonetmelik hukumleri doğrultusunda sağlamak.
d) İletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapmak.
e) Bakanlığın kararı doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon calışmalarını yapmak, iletim sistemine bağlı veya bağlanacak olan serbest tuketiciler dÂhil tum sistem kullanıcılarına şebeke işleyişine ilişkin mevzuat hukumleri doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gozetmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunmak.
(3) TEİAŞ'ın mulkiyet ve işletme sınırı, iletim sistemine yapılan bağlantı noktasında başlar. Uretim veya tuketim tesisinin iletim sistemine bağlantısının, bir başka uretim veya tuketim tesisine ait şalt sahası uzerinden yapılması hÂlinde bağlantı yapılan fiderin kullanım hakkı, işletme ve bakımı TEİAŞ'a aittir. Ancak, TEİAŞ bu tur techizatların işletme ve bakımını ilgili uretim veya tuketim sahibi kişilere bedeli karşılığında gordurebilir.
(4) TEİAŞ, Bakanlığın uygun goruşu alınarak uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilir ve/veya bu amacla uluslararası şirket kurabilir ve/veya kurulmuş uluslararası şirketlere ortak olabilir ve bolgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilir.
(5) Uretim ve tuketim tesislerinin sisteme bağlantısı icin yeni iletim tesisi ve bu tesisin sisteme bağlanabilmesi icin yeni iletim hatlarının yapılmasının gerekli olduğu hÂllerde; bu tesislerin yapımı icin TEİAŞ'ın yeterli finansmanının olmaması veya zamanında yatırım planlaması yapılamaması durumlarında, soz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tuzel kişi veya kişilerce muştereken yapılabilir veya finanse edilebilir. Yapılan yatırımın tutarı ilgili tuzel kişi veya kişiler ile TEİAŞ arasında yapılacak bir tesis sozleşmesi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları cercevesinde geri odenir. Geri odeme suresi uretim ve tuketim tesisleri icin en fazla on yıldır. Bu konuya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(6) TEİAŞ elektrik sistemi işletimine yonelik Kurulca duzenlenen usul ve esaslara uygun olarak bilgileri toplar, raporlar ve 10/11/2005 tarihli ve 5429 sayılı Turkiye İstatistik Kanunu hukumleri cercevesinde yayımlar.
(7) TEİAŞ iletim sisteminin işletilmesi icin ihtiyac duyulan telsiz sistemi de dÂhil her turlu iletişim ve bilgi sistemleri altyapısını kurar ve işletir. Fiber optik kablo altyapısının bir kısmını, kendi faaliyetlerini aksatmayacak şekilde ilgili mevzuat cercevesinde Kurum goruşleri doğrultusunda ucuncu kişilere kullandırabilir.
(8) İletim şebekesi dışında, ulusal iletim sistemi icin gecerli standartlara uygun olan ve uretim faaliyeti gosteren tuzel kişinin lisansı kapsamındaki uretim tesisi ile muşterileri ve/veya iştirakleri ve/veya serbest tuketiciler arasında ozel direkt hat tesisi, TEİAŞ ile uretim faaliyeti gosteren tuzel kişi arasında yapılacak sistem kontrol anlaşması ile mumkundur.
Dağıtım faaliyeti
MADDE 9 – (1) Dağıtım faaliyeti, lisansı kapsamında, dağıtım şirketi tarafından lisansında belirlenen bolgede yurutulur. Dağıtım şirketi, lisansında belirlenen bolgede sayacların okunması, bakımı ve işletilmesi hizmetlerinin yerine getirilmesinden sorumludur. Piyasa faaliyeti gosteren tuzel kişiler bir dağıtım şirketine ve dağıtım şirketi piyasa faaliyeti gosteren tuzel kişilere doğrudan ortak olamaz. Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyeti dışında bir faaliyetle iştigal edemez. Dağıtım faaliyetiyle birlikte yurutulmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyetin yurutulmesine ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir. Genel aydınlatma, dağıtım sistemi teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak amacıyla kullanılmak uzere elektrik enerjisi satın alınması ile sistem teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak icin sozleşmeye bağlanan enerjinin gercekleşmeler nedeniyle fazlasının satışı bu hukmun istisnasıdır.
(2) Dağıtım şirketi, lisansında belirtilen bolgedeki dağıtım sistemini elektrik enerjisi uretimi ve satışında rekabet ortamına uygun şekilde işletmek, bu tesisleri yenilemek, kapasite ikame ve artırım yatırımlarını yapmak, dağıtım sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan tum dağıtım sistemi kullanıcılarına ilgili mevzuat hukumleri doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gozetmeksizin hizmet sunmakla yukumludur.
(3) Dağıtım şirketi, ilgili yonetmelik hukumleri doğrultusunda yan hizmetleri sağlamakla yukumludur.
(4) Dağıtım lisansında belirlenen bolgelerde talep tahminlerinin hazırlanması ve TEİAŞ'a bildirilmesi gorevi dağıtım şirketine aittir. Kurul bu talep tahminlerini onaylar ve tahminler TEİAŞ tarafından yayımlanır.
(5) Kurul tarafından onaylanan talep tahminleri doğrultusunda yatırım planlarının hazırlanması ve Kurul onayına sunulması, onaylanan yatırım planı uyarınca yatırım programına alınan dağıtım tesislerinin projelerinin hazırlanması ile gerekli iyileştirme ve kapasite artırımı yatırımlarının yapılması ve/veya yeni dağıtım tesislerinin inşa edilmesi gorevi ilgili dağıtım sistemini işleten dağıtım şirketine aittir.
(6) 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Ozelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hukumleri cercevesinde yapılan ozelleştirme sonrası elektrik dağıtım tesislerinin iyileştirilmesi, guclendirilmesi ve genişletilmesi icin yapılan yatırımların mulkiyeti kamuya aittir. Ozelleştirilen elektrik dağıtım tesis ve varlıklarına ilişkin her turlu işletme ile yatırım planlaması ve uygulamasında onay ve değişiklik yetkisi Kurula aittir. Dağıtım hizmetinin bu Kanunda ongorulen nitelikte verilmesini sağlayacak yatırımların yapılması esastır. Kurum dağıtım faaliyetlerini yonlendirir, izler ve denetler. Kurul tarafından onaylanmış yatırımlar, belirlenen surede ve nitelikte gercekleştirilmediği takdirde 16 ncı madde hukumleri uygulanır.
(7) Dağıtım sistemi kullanıcılarının elektrik enerjisi olcumlerine ilişkin tesis edilen sayacların mulkiyeti dağıtım şirketine aittir. Bu Kanunun yururluğe girdiği tarih itibarıyla mevcut kullanıcıların mulkiyetinde olan sayaclar, işletme ve bakım hizmetleri karşılığı kullanıcılardan iz bedelle devralınır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(8) Uretim veya tuketim tesisinin dağıtım sistemine bağlantısının; bir başka uretim veya tuketim tesisine ait şalt sahası uzerinden veya bir dağıtım hattına girdi-cıktı şeklinde yapılması hÂlinde, muştereken kullanılan veya girdi-cıktı yapılan şalt sahası veya iki ayrı dağıtım tesisine iki ayrı hat ile bağlanan uretim veya tuketim tesisine ait şalt sahası dağıtım sisteminin bir parcasıdır. Ancak, bu fıkra kapsamındaki dağıtım tesislerinin işletme ve bakımı, ilgili uretim veya tuketim tesisi sahibi kişilere gordurulebilir. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(9) Dağıtım gerilim seviyesinden bağlı tuketicilerin sayaclarının kurulumu, işletilmesi ve bakımı ile mevcut sayacların bir program dÂhilinde mulkiyetinin devralınması dağıtım şirketi tarafından yapılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(10) Dağıtım şebekesi dışında, dağıtım sistemi icin gecerli standartlara uygun olan ve uretim faaliyeti gosteren tuzel kişinin lisansı kapsamındaki uretim tesisi ile muşterileri veya iştirakleri veya serbest tuketiciler arasında, direkt hat tesis edecek tarafların mulkiyetindeki saha uzerinde ozel direkt hat tesisi, dağıtım şirketi ile uretim şirketi arasında yapılacak sistem kontrol anlaşması ile mumkundur. Ozel direkt hat tesis edilmesi, serbest tuketicilerin tedarikcilerini secebilmelerine engel teşkil etmez. Bu fıkrada bahsedilen uretim tesisinin iletim sistemine bağlı olması durumunda, sistem kontrol anlaşması yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(11) Dağıtım şirketi, dağıtım bolgesinde, genel aydınlatmadan ve bunlara ait gerekli olcum sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden sorumludur.
(12) Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyetlerinde kullanılmak uzere, sorumlu olduğu dağıtım bolgesinde, Kurulca onaylanan yatırım planında ayrıca belirtilmesi ve TEİAŞ'ın uygun goruşunun alınması kaydıyla 154 kV gerilim seviyesinde tesis kurabilir.
(13) Bir dağıtım bolgesinin onaylı sınırları icerisinde yapılan bağlantı taleplerinin karşılanmasının teknik ve/veya ekonomik olmaması durumunda, soz konusu bağlantı taleplerinin başka bir dağıtım bolgesince karşılanması hususu Kurul tarafından cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir.
Toptan ve perakende satış faaliyetleri
MADDE 10 – (1) Toptan ve perakende satış faaliyetleri, uretim şirketleri ile tedarik lisansı kapsamında kamu ve ozel sektor tedarik şirketleri tarafından, bu Kanun ve bu Kanuna gore cıkarılan yonetmelikler uyarınca yurutulur.
(2) Tedarik şirketleri, herhangi bir bolge sınırlaması olmaksızın serbest tuketicilere toptan veya perakende satış faaliyetlerinde bulunabilir.
(3) Tedarik şirketleri, Bakanlığın uygun goruşu doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ulkelerden veya ulkelere, Kurul onayı ile elektrik enerjisi ithalatı ve ihracatı faaliyetlerini yapabilir. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(4) Dağıtım şirketi tarafından yurutulmekte olan perakende satış faaliyeti, gorevli tedarik şirketi tarafından yerine getirilir. Gorevli tedarik şirketi, ilgili dağıtım bolgesinde bulunan serbest tuketici olmayan tuketicilere Kurul tarafından onaylanan perakende satış tarifeleri uzerinden elektrik enerjisi satışı yapar.
(5) Gorevli tedarik şirketi, serbest tuketici niteliğini haiz olduğu hÂlde, başka bir tedarikciden elektrik enerjisi temin etmeyen tuketicilere, son kaynak tedarikcisi sıfatıyla elektrik enerjisi sağlamakla yukumludur. Bu şirketin son kaynak tedarikcisi sıfatıyla faaliyet gostereceği bolge, ilgili dağıtım bolgesidir ve bu husus tedarik lisansına dercedilir. Son kaynak tedarikcisi sıfatıyla sağlanacak elektrik enerjisi tarifeleri, Kurul tarafından belirlenir. Son kaynak tedarik yukumluluğu bulunan tedarik şirketinin lisansının sona ermesi veya iptali hÂlinde, ilgili bolge icin son kaynak tedarik yukumlusu tedarik şirketi Kurul tarafından yetkilendirilir. Son kaynak yukumluluklerine, son kaynak tedarik tarifelerine, tedarik sure, sınır ve şartlarının belirlenmesine ve son kaynak tedariği uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(6) Tedarik lisansı sahibi ozel sektor tuzel kişilerinin uretim ve ithalat şirketlerinden satın alacağı elektrik enerjisi miktarı, bir onceki yıl ulke icerisinde tuketilen elektrik enerjisi miktarının yuzde yirmisini gecemez. Ayrıca, soz konusu ozel sektor tuzel kişilerinin nihai tuketiciye satışını gercekleştireceği elektrik enerjisi miktarı da bir onceki yıl ulke icerisinde tuketilen elektrik enerjisi miktarının yuzde yirmisini gecemez.
(7) Gorevli tedarik şirketinin piyasada rekabeti kısıtlayıcı veya engelleyici etki doğuran davranış veya ilişkilerinin tespiti hÂlinde ilgili tedarik şirketi, Kurulca ongorulecek tedbirlere uymakla yukumludur. Kurul, bu tedarik şirketinin yonetiminin yeniden yapılandırılması veya dağıtım şirketiyle sahiplik ya da kontrol ilişkisinin belli bir program dÂhilinde kısıtlandırılmasını ya da sonlandırılmasını da iceren tedbirleri alır.
Piyasa işletim faaliyeti ve EPİAŞ'ın kuruluşu
MADDE 11 – (1) Piyasa işletim faaliyeti, organize toptan elektrik piyasalarının işletilmesi ve bu piyasalarda gercekleştirilen faaliyetlerin mali uzlaştırma işlemleri ile soz konusu faaliyetlere ilişkin diğer mali işlemlerdir.
(2) Bu Kanun ile kuruluş ve tescile ilişkin hukumleri haric olmak uzere 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Turk Ticaret Kanunu ve ozel hukuk hukumlerine tabi, Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi ticaret unvanı altında bir anonim şirket kurulur. EPİAŞ, bu Kanun ve 6102 sayılı Kanun hukumlerine aykırı olmayacak şekilde Kurum tarafından bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren altı ay icerisinde hazırlanacak ana sozleşmenin ticaret siciline tescil ve ilanı ile faaliyete gecer.
(3) EPİAŞ'ın teşkilat yapısı ile calışma esasları, bu Kanunun yururluğe girdiği tarihten itibaren altı ay icerisinde Kurum tarafından cıkarılacak yonetmelikle duzenlenir. Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilecek piyasaları ilgilendiren hususlarda Sermaye Piyasası Kurulunun goruşu alınır.
(4) EPİAŞ'taki kamu kuruluşlarının ve kamu sermayeli şirketlerin doğrudan ve dolaylı toplam sermaye payı, Borsa İstanbul Anonim Şirketi haric yuzde on beşi aşamaz. Bakanlar Kurulu bu oranı iki katına kadar artırmaya yetkilidir. EPİAŞ'a hissedar olan kuruluşlar, kamu sermayeli şirketler ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi, EPİAŞ'ın yonetiminde temsil edilir.
(5) EPİAŞ, piyasa işletim lisansı kapsamında, Borsa İstanbul Anonim Şirketi ile TEİAŞ tarafından bu Kanun kapsamında işletilen piyasalar dışındaki organize toptan elektrik piyasalarının işletim faaliyetini yurutur. EPİAŞ, TEİAŞ tarafından piyasa işletim lisansı kapsamında işletilen organize toptan elektrik piyasalarının mali uzlaştırma işlemleri ile birlikte gerekli diğer mali işlemleri de yurutur. Kurum ve Sermaye Piyasası Kurulunun goruşleri doğrultusunda EPİAŞ, Sermaye Piyasası Kanununun 65 inci maddesi kapsamındaki anlaşmaların tarafı olabilir.
(6) EPİAŞ tarafından lisansı kapsamında işletilmekte olan veya piyasa faaliyetlerine ilişkin mali uzlaştırma ile mali işlemleri yurutulmekte olan organize toptan elektrik piyasalarında faaliyet gosteren tuzel kişiler, ilgili yonetmelik hukumlerine gore mali uzlaştırma işlemlerinin yurutulebilmesi icin gerekli verileri TEİAŞ'a ve EPİAŞ'a vermekle yukumludur. Sağlanan verilerin gizli tutulması ve kamuoyu ile paylaşılmasıyla ilgili usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(7) EPİAŞ'ın hak ve yukumlulukleri şunlardır:
a) Piyasanın gelişimi doğrultusunda gorev alanına giren organize toptan elektrik piyasalarında yeni piyasalar kurulmasına yonelik calışmaları yapmak ve Kuruma sunmak.
b) Bakanlıkca uygun gorulmesi hÂlinde; gorev alanına giren organize toptan elektrik piyasalarının işletilmesi amacıyla oluşturulan veya ileride oluşturulabilecek uluslararası elektrik piyasalarına taraf olarak katılmak, bu amacla kurulan uluslararası elektrik piyasası işletmecisi kuruluşlara ortak veya uye olmak.
c) Kurumun belirlediği usul ve esaslar cercevesinde piyasa işletim tarifelerini belirleyerek Kuruma sunmak.
(8) EPİAŞ'ın piyasa işletim lisansı kapsamı dışında yapacağı diğer enerji piyasası faaliyetlerine ve emisyon ticaretine ilişkin hususlar Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun goruşu alınarak Kurum tarafından belirlenir.
(9) EPİAŞ tarafından işletilen veya mali uzlaştırma ile diğer mali işlemleri yurutulen organize toptan elektrik piyasalarında faaliyet gosteren tuzel kişiler, ilgili yonetmelik uyarınca merkezî uzlaştırma kuruluşu tarafından verileceği belirlenen hizmetlerin yerine getirilmesi karşılığında, EPİAŞ tarafından belirlenecek bedelleri merkezî uzlaştırma kuruluşuna oder.
(10) Sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sozleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan turev urunlerin işlem gorduğu piyasaların işleticisi Borsa İstanbul Anonim Şirketidir. Bu piyasalara ilişkin lisanslama ile piyasaların calışma esaslarının tespiti, bu piyasalarda işlem gorecek sermaye piyasası aracı niteliğindeki elektrik sozleşmeleri ile dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan turev urunlerin standartlarının belirlenmesi, bu piyasalardaki uzlaştırma işlemleri, işletim tarifeleri, ilgili kişi ve kuruluşların yukumlulukleri, gozetim ve denetime ilişkin usul ve esaslar Kurum ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından muştereken cıkarılan yonetmeliklerle duzenlenir.
(11) Bu Kanun kapsamında organize toptan elektrik piyasalarında yapılan işlemlere ilişkin duzenlenen kÂğıtlar damga vergisinden mustesnadır.
(12) EPİAŞ, kurulmasından itibaren altı ay icerisinde Kurumdan gerekli piyasa işletim lisansını alarak piyasa işletim faaliyetlerini yurutmeye başlar.
(13) EPİAŞ piyasa işletim lisansı alana kadar, ilgili piyasa işletim faaliyetinin TEİAŞ tarafından piyasa işletim lisansı alınmaksızın yurutulmesine devam edilir.
İthalat ve ihracat faaliyetleri
MADDE 12 – (1) Elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin uluslararası enterkonneksiyonşartı oluşmuş ulkelere ihracatı, tedarik lisansı sahibi şirketler ve uretim şirketleri tarafından, Bakanlığın uygun goruşu doğrultusunda, bu Kanun ve ikincil mevzuatı uyarınca Kurul onayıyla yapılabilir.
(2) Elektrik enerjisi ve/veya kapasitesinin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ulkelerden ithalatı, tedarik lisansı sahibi şirketler tarafından, Bakanlığın uygun goruşu doğrultusunda, bu Kanun ve ikincil mevzuatı uyarınca Kurul onayıyla yapılabilir.
(3) Sınırda yer alan illerde kurduğu uretim tesisinde urettiği elektriği iletim veya dağıtım sistemine bağlantı tesis etmeden kuracağı ozel direkt hat ile ihrac etmek isteyen tuzel kişilere, uretim lisansı almak kaydıyla Bakanlığın uygun goruşu doğrultusunda Kurulca izin verilebilir.
(4) Sınır bolgelerinde elektrik enerjisinin temini amacıyla, teknik gereklilik doğması hÂlinde gecici olarak izole bolge yontemiyle elektrik ithalatına Bakanlığın uygun goruşu doğrultusunda Kurulca izin verilebilir.
(5) İthalat ve ihracat faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
Organize sanayi bolgelerince yurutulebilecek faaliyetler
MADDE 13 – (1) 12/4/2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bolgeleri Kanununa gore kurulan organize sanayi bolgeleri tuzel kişiliklerinden Kurumun yonetmelikle belirleyeceği şartları sağlayanlar 6102 sayılı Kanun hukumlerine gore şirket kurma şartı aranmaksızın, onaylı sınırları icerisinde, Kurumdan uretim ve/veya dağıtım lisansı alarak uretim ve/veya dağıtım faaliyetlerinde bulunabilir.
(2) Dağıtım lisansı sahibi olmayan organize sanayi bolgesinin onaylı sınırları icindeki dağıtım faaliyeti, ilgili dağıtım şirketi tarafından yurutulur. Bu durumdaki organize sanayi bolgeleri, katılımcılarından dağıtım bedeli talep edemez, katılımcılarının serbest tuketici olmaktan kaynaklanan haklarını kullanmalarına ve elektrik piyasalarında faaliyet gostermelerine engel olamaz.
(3) Dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bolgesi katılımcılarından serbest tuketici sınırını aşan tuketiciler, tedarikcilerini secme hakkını, organize sanayi bolgesi tuzel kişiliğine dağıtım bedeli odemek kaydıyla kullanabilir.
(4) Organize sanayi bolgesi tuzel kişiliğinin uretim veya dağıtım lisansı alması icin sağlaması gereken ozel şartlar, lisans alınmasına ilişkin usul ve esaslar, urettiği veya serbest tuketici sıfatıyla temin ettiği elektrik enerjisinin; katılımcılarının kullanımına sunulmasına, dağıtım bedellerinin belirlenmesine, organize sanayi bolgesi tuzel kişiliğinin bu madde kapsamında gercekleştirebileceği faaliyetlere ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(5) Dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bolgesinin onaylı sınırları icerisinde olup, bedelsiz olarak veya sembolik bedelle TEDAŞ'a devredilen dağıtım tesislerinin mulkiyeti ve işletme hakları Kurul tarafından belirlenecek sure icerisinde devir tarihinden itibaren yapılan yatırım tutarlarının finansal maliyetlerinin eklenmesiyle bulunacak olan bedelle ilgili organize sanayi bolgesine devredilir.
(6) Organize sanayi bolgesi tuzel kişiliği, katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tuketim miktarına bakılmaksızın serbest tuketici sayılır.
Lisanssız yurutulebilecek faaliyetler
MADDE 14 – (1) Lisans alma ve şirket kurma yukumluluğunden muaf faaliyetler şunlardır:
a) İmdat grupları ve iletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeyen uretim tesisi
b) Kurulu gucu azami bir megavatlık yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı uretim tesisi
c) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi camurlarının bertarafında kullanılmak uzere kurulan elektrik uretim tesisi
c) Mikrokojenerasyon tesisleri ile Bakanlıkca belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kojenerasyon tesislerinden Kurulca belirlenecek olan kategoride olanları
d) Urettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, uretimi ve tuketimi aynı olcum noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı uretim tesisi
(2) Bakanlar Kurulu, rekabetin gelişmesi, iletim ve dağıtım sistemlerinin teknik yeterliliği ve arz guvenliğinin temini ilkeleri cercevesinde, lisanssız faaliyet yapabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı uretim tesislerinin kurulu guc ust sınırını kaynak bazında beş katına kadar artırmaya yetkilidir.
(3) Lisans alma yukumluluğunden muaf olan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi ureten kişilerin ihtiyacının uzerinde urettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi hÂlinde elektrik enerjisi son kaynak tedarik şirketince, 10/5/2005 tarihli ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Uretimi Amaclı Kullanımına İlişkin Kanunda kaynak turu bazında belirlenen fiyatlardan alınır.
(4) Bu kişilerin sisteme bağlanmasına ilişkin teknik usul ve esaslar ile satışa, başvuru yapılmasına ve denetim yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından cıkarılan yonetmelikle duzenlenir.
(5) Sermayesinin yarısından fazlası belediyeye ait olan tuzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları uzerinde teknik imkÂnın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması hÂlinde enerji uretim tesisi kurulabilir. Su isale hattı uzerinde birden fazla belediyenin tahsis hakkı bulunması durumunda, hidroelektrik enerji tesisi ilgili belediyeler arasında yapılacak protokole gore kurulur ve işletilir. Bu fıkra kapsamındaki tesisler icin DSİ ile imzalanması gereken su kullanım hakkı anlaşmalarına ilişkin duzenlemeler ve değişiklikler, Elektrik Piyasasında Uretim Faaliyetinde Bulunmak Uzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yonetmelikte uc ay icerisinde yapılır.
UCUNCU BOLUM
Denetim ve Yaptırımlar
Denetim
MADDE 15 – (1) 11 inci maddenin onuncu fıkrası uyarınca Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilecek olan piyasalara ilişkin Sermaye Piyasası Kanunu hukumleri saklı olmak uzere, dağıtım şirketleri haric elektrik piyasası faaliyetleri ile lisanssız faaliyet gosteren kişilerin bu Kanun kapsamındaki inceleme ve denetimi Kurum tarafından yapılır. Bu Kanun kapsamında tanımlanan elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Bakanlık tarafından yapılır. Bakanlık, elektrik dağıtım şirketlerinin denetimini, bu konuda ihtisas sahibi olan kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte yapabilir veya bu kuruluşlara yetki devretmek suretiyle yaptırabilir. Bakanlığın ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşlarından bu konuya ilişkin olarak yapacağı talepler suresinde karşılanır. Bakanlık tarafından duzenlenen veya karara bağlanan denetim raporları Kuruma bildirilir. Denetim raporu sonucuna gore gerekli yaptırım ve işlemler Kurul tarafından karara bağlanır.
(2) Bu Kanun ve su kullanım hakkı anlaşması cercevesinde elektrik enerjisi uretmek maksadıyla yapılacak olan uretim tesislerinin su yapısıyla ilgili kısımları ile gercek ve tuzel kişiler tarafından yapılacak baraj, golet ve regulator gibi su yapılarının inşasının inceleme ve denetimi DSİ tarafından yapılır.
(3) Bakanlık, Kurum ve DSİ bu Kanun kapsamındaki denetim yukumlulukleri ile ilgili olarak, son