
Kahramanmaraş merkezli depremlerde Diyarbakır'da yıkılan Galeria İş Merkezi'ne ilişkin başlatılan soruşturma cercevesinde muteahhit, şantiye gorevlileri, alışveriş merkezi yonetimi, yonetmeliği hazırlayan kurum ve proje sorumlularının yuzde 20 kusurlu olduğu belirlendi. 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen yıkıcı depremlerde yıkılan ve 89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria İş Merkezi'ne ilişkin ek bilirkişi raporu tamamlandı. Kentte yıkılan binalar, "Deprem Soruşturma Burosu"nda gorevli bir Cumhuriyet Başsavcı Vekili ve uc savcı tarafından yurutuluyor.
Deprem gecesi merkez Yenişehir ilcesinde B bloku tamamen yıkılan Galeria İş Merkezi'nin bulunduğu siteye ilişkin hazırlanan 31 sayfalık raporun eksik bulunmasıyla birlikte Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca ek rapor duzenlenmesi talep edilmişti. 10 sayfa ek olarak duzenlenen raporda, yapılan olcumler, gozlemler ve deneylere gore sorumluluk yuzdesi ve gerekcelerine ilişkin bilgiler yer aldığı oğrenildi.
Lice depremi goz onune alındı
6 Eylul 1975 tarihinde Diyarbakır'ın Lice ilcesinde 6,6 şiddetinde deprem meydana geldiği, 8 bin 149 binanın hasar gorduğu ve yıkılmasından dolayı 2 bin 385 kişinin hayatını kaybettiği ifadeleri binanın deprem nedeniyle yıkılmasına ilişkin sorumlu kişilerle ilgili bilgilerin yer aldığı raporda belirtildi. Aynı zamanda Lice depreminin goz onune alınarak binanın yapım yılına ait şartnamede Diyarbakır'ın 2. derece deprem bolgesi olarak yazılması aktarılan raporda, sorumluluk oranının yuzde 15 olduğu bildirildi.
Sorumluluk oranı yuzde 20
Galeria İş Merkezi'ne ilişkin soruşturma cercevesinde muteahhit, şantiye gorevlileri, alışveriş merkezi yonetimi, yonetmeliği hazırlayan kurum ve proje sorumlularının yuzde 20 kusurlu olduğu belirlenen raporda, şu ifadeler kullanıldı:
"Bu projelerden yapım yılına gore sonra yapılanın mimari, statik betonarme hesapları yapan proje sorumluları, yapan ve onaylayanların tamamı yanlış uygulama ve sistem seciminden dolayı sorumlu bulunmuştur. Sorumluluk oranı yuzde 20 olduğu anlaşılmıştır. Projenin yapımını ustlenen muteahhit kişi ve firmaların tamamı, şantiye şefi, bina fenni mesulu ve surveyanı aldığımız beton karot test sonuclarına gore yetersiz mukavemette beton imalatının olması sorumluluk sebebidir. Sorumluluk oranı yuzde 20 olduğu belirlenmiştir."
Binaya cok yakın bir yerde gerekli zemin onlemlerini alınmasını ikaz etmeyen yetkililerin de yuzde 15 olarak sorumlu bulunulduğu raporda, "Bina altında statik ve mimari revizyonlar yaparak binada zayıf kat etkisi oluşturulmasına sebep olan işletmeler sorumludur. Ayrıca bina yonetimi ve AVM yonetiminin yapılan değişikliklere musaade etmesi ve vatandaşın tahliyesine yardımcı olacak binadan AVM'ye giriş kapılarının kapatılmasından dolayı sorumludur. Buradaki sorumluluk oranının yuzde 20 olduğuna, sitenin yanındaki binanın temelinin acılması sırasında gerekli zemin guvenliğinin alınmamasından dolayı bina yapımı ile ilgili projeyi uygulayan sorumlular ve yapı denetim sorumluları da yuzde 10 sorumlu olduğuna kanaat edilmiştir" ifadeleri yer aldı.
Binanın izlenilen goruntu ve krokileri sonucu sonradan değişikliklerin yapıldığı kanaatine varıldığı ifade edilen raporda, "Binanın projeleri ve krokileri arasındaki farklılıkta ozellikle bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği veya tıraşlanarak deplase edildiği (yerinin değiştirildiği) gorulmuştur. Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına uygun kolon olduğu ancak zemin kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı icin binanın yıkılmasına bir sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuc olarak yıkılan binanın yapım yılı yonetmeliğindeki deprem yukunden daha buyuk bir deprem yuku binaya gelmiştir" ifadeleri kullanılmıştı.
Duzenlenen raporun sonuc bolumunde ise şu ifadeler yer aldı:
"Binaların altındaki kolonlardaki konum değişikliği, mimari planda gosterilen duvarların kaldırılması, doşemelerde merdiven boşluğu acılması gibi yapıda meydana getirilen duzensizlikler, deprem bolgelerinde hic tercih edilmeyen bir yapı sisteminin projelendirilmesi ve uygulanmasının binanın yıkılmasına sebep olduğu kanaatine varılmıştır."