2021 yılında cıkartılan Tasarruf Genelgesinde başta kariyer meslek mensupları olmak uzere cok sayıda kamu gorevlisi 657 sayılı Kanunun 68/B maddesindeki derece yukselmesindeki sure şartı olmaksızın bir ust dereceye atanma konusunda mağduriyet yaşamaktadır. KAMU PERSONEL REJİMİNDE VE DEVLET TEŞKİLATLANMASINDA YAŞANAN SORUNLAR
SORUN 3
657 SAYILI KANUNUN 68/B MADDESİ, 375 SAYILI KHK VE CUMHURBAŞKANLIĞI TASARRUF GENELGESİ
2021 yılında cıkartılan Tasarruf Genelgesinde başta kariyer meslek mensupları olmak uzere cok sayıda kamu gorevlisi 657 sayılı Kanunun 68/B maddesindeki derece yukselmesindeki sure şartı olmaksızın bir ust dereceye atanma konusunda mağduriyet yaşamaktadır. Ayrıca 375 sayılı KHK'nın Ek 14 uncu maddesindeki ek odemenin verilme usulunde bazı sorunlar goze carpmaktadır.
375 sayılı KHK'nın ilgili hukmu gereğince Cumhurbaşkanlığı merkez teşkilatında calışan personele ek odeme yapılmaktadır. Tasarruf Genelgesi'nin tum kamuda uygulanması gerekirken bazı kamu gorevlileri ayrı tutularak eşitlik ilkesi zedelenmektedir.
Bilindiği uzere, 375 sayılı Kanun Hukmunde Kararnamenin Ek 14 uncu maddesinde, "Cumhurbaşkanı, Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanı ve Başbakanın yakın koruma ve makam hizmetlerinde gorev yapan personele en yuksek Devlet memuru aylığının %200'unu gecmemek uzere ilave ek odeme yapılabilir. Sozkonusu personele yapılacak ek odeme oranını belirlemeye ilgisine gore Cumhurbaşkanı, Turkiye Buyuk Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan yetkilidir. Bunlara, gorevlendirilmelerinden dolayı mevzuatı uyarınca da herhangi bir ad altında odeme yapılması halinde, bu odemelerden yalnızca biri odenir. Bu odeme damga vergisi haric herhangi bir vergiye tabi tutulmaz." hukmu, Ek 34 uncu maddesinde ise, "En yuksek Devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Başkan Yardımcıları ile daire başkanlarına; sırasıyla Başbakanlık Musteşarına, bakanlık genel mudurlerine ve daire başkanlarına (ana ve yardımcı hizmet birimi) mulga mevzuat hukumlerinde kadrolarına bağlı olarak ongorulmuş mali ve sosyal hak ve yardımlar kapsamındaki odemeler aynı usul ve esaslar cercevesinde yapılır.
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı kadrosunda bulunanların ek gostergesi 400 puan ilave edilmek suretiyle uygulanır. Bu ilave puan en yuksek Devlet memuru aylığı veya diğer herhangi bir mali ve sosyal hakkın hesabında dikkate alınmaz. Diğer kanunların bu fıkraya aykırı hukumleri uygulanmaz." hukmu yer almaktadır.
En yuksek Devlet memuru aylığı hesaplandığında, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren uygulanan aylık katsayı x (gosterge + ek gosterge), 0,433684 x (1500+8000) = 4.120 TL ye tekabul etmektedir. Bu tutarın % 200 u ise 8.240 TL olmaktadır.
657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde, asansor yukselme olarak da bilinen belirli hizmet suresini dolduranın bir ust dereceye atanma usul ve esasları hukum altına alınmıştır.
Diğer taraftan,, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinde, "Eğitim ve Oğretim Hizmetleri Sınıfı ile Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri Sınıfı haric, sınıfların 1, 2, 3 ve 4 uncu derecelerindeki kadrolarına, derece yukselmesindeki sure kaydı aranmaksızın, atanmasındaki usule gore daha aşağıdaki derecelerden atama yapılabilir.

Ancak, bu şekilde bir atamanın yapılabilmesi icin ilgilinin;
a) 1 inci dereceli kadrolardan ek gostergesi 5300 ve daha yukarıda olanlar icin en az 12 yıl,
b) 1 inci ve 2 nci dereceli kadrolardan ek gostergesi 5300'den az olanlar icin en az 10 yıl,
c) 3 uncu ve 4 uncu dereceli kadrolar icin en az 8 yıl,
hizmetinin bulunması ve yuksekoğrenim gormuş olması şarttır. Dort yıldan az sureli yuksekoğrenim gorenler icin bu surelere iki yıl ilave edilir." hukmu bulunmaktadır.
Tasarruf Genelgesi Kamu Calışanları Arasında Mağduriyeti Arttırdı. Ayrıca 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine gore yapılacak atamalarda Şef unvanını soz konusu Genelge kapsamından cıkartarak kariyer meslek mensuplarının daha alt bir unvanmış gibi anlaşılmasına yol acmıştır.

Ayrıca, 30/06/2021 tarihinde yururluğe giren 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde, 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine gore yapılacak atamaların sadece yonetici kadroları (şef dahil) ile sınırlı tutulacağı, yonetici kadroları dışındaki kadrolara anılan bent cercevesinde atama yapılmayacağı hukum altına alınmıştır.
Ote yandan, bahsedilen Genelgede, kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanması, burokratik işlemlerin azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasına ilişkin tedbirler alındığı ve aynı Genelgenin "Personel Giderleri" başlıklı kısmında ise mevcut personelin etkin ve verimli calışmasını sağlamak uzere gerekli tedbirlerin alınacağı, bu personelin hizmet standartlarına uygun ve dengeli bir şekilde gorevlendirileceği ve atıl personel oluşmasına izin verilmeyeceği belirtilmiştir.
Bu bağlamda,
1. Her ne kadar 657 sayılı Kanunda, ".sınıfların 1 inci 2 nci 3 uncu ve 4 uncu derecedeki kadrolarına,,, atama yapılabilir." ibaresi gecse de kamu kurum ve kuruluşlarının buyuk bir coğunluğunda soz konusu Genelge oncesi cok sayıda memurun 657 sayılı Kanunun 68/B uygulamasından yararlandığı ve 8 yılı dolduranın 3 uncu dereceye, 10 yılı dolduranın 1 inci dereceye derece yukselmesindeki sure şartı aranmadan atandığı goz onunde bulundurulduğunda, anılan Genelgenin kamu calışanları arasında eşitsizliği daha da artırdığı ve Anayasa'nın 10 uncu maddesinde yer verilen eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu,
2. Soz konusu Genelgede "Şef" unvanı dahil yonetici kadrolarından bahsedilmiştir. Şef dahil yonetici kadroları ibaresiyle kastedilen yonetici kadroları muğlak şekilde belirtilmiştir. Kamu kurum ve kuruluşlarının denetmen, mufettiş, kontrolor, kariyer uzman vb. "kariyer meslek mensupları" nı ve Genelge kapsamındaki diğer tum kamu gorevlilerini bahsedilen Genelgenin kapsamına alması kamu calışanlarının calışma barışını bozmakta ve eşitsizlik yaratmaktadır. Ozellikle kariyer meslek mensuplarının maaşlarında artış yapılmasının ucret dengesinin sağlanması adına kacınılmaz olduğu değerlendirildiğinde bu Genelge kapsamından ozellikle kariyer meslek mensuplarının cıkartılması gerektiği,

3. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında diğer kamu kurum ve kuruluşlarından kariyer meslek mensupları arasından gorevlendirilen ve mevcut durumda Cumhurbaşkanlığında Raportor, Uzman ve diğer unvanlardaki personelin yaklaşık 8.240 TL tutarında almış olduğu ek odemenin yakın koruma ve makam hizmetleri dışında hangi kamu gorevlilerine de odendiğinin belirlenmesinin ve bu oranın Cumhurbaşkanlığında gorevli personelin unvanları bazında farklılaştırılmasının daha uygun olacağı (mevcut durumda hemen hemen tum personel birbirine yakın oranda ek odeme almaktadır)
4. Ek odemenin oranlarının Cumhurbaşkanlığı teşkilatındaki İdari İşler Başkanı, Genel Mudurler, Daire Başkanları ve diğer personel icin sırasıyla %200, %150, %80, %70 şeklinde farklılaştırılabileceği ve "makam hizmetlerinde calışanlar" ibaresinin yeniden duzenlenmesinin kamuda tasarruf sağlanması adına yerinde olacağı,
5. 657 sayılı Kanunun 68/B maddesinde yer verilen "atama yapılabilir" ibaresinin "atama yapılır" şeklinde değiştirilmesi ve 2021/14 sayılı Tasarruf Genelgesindeki ilgili hukmun yururlukten kaldırılması uygun olacaktır. Bu sebeple 657 sayılı Kanunda ve 375 sayılı KHK'da yapılacak değişikliklerin TBMM tarafından, Tasarruf Genelgesindeki değişikliğin ise Cumhurbaşkanlığınca yapılmasının kamu personelinin mağduriyet yaşamaması adına uygun olacağı değerlendirilmektedir.