Turkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), eski Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrika Muduru Albay İbrahim İlhan Coşkun'un, 6 Eylul 2022'de yayımladığı emirle fabrika personeli ve ailelerine, başortusu ve sakalı yasaklamasının "ayrımcılık yasağı ihlali" olduğuna karar vererek, 40 bin lira idari para cezasına carptırılmasına hukmetti. TİHEK, Coşkun'un, 6 Eylul 2022'de gorevli olduğu Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrikası personeline ve ailelerine sakal ve başortusu yasağı getiren emir yayımlamasına ilişkin resen başlattığı incelemeyi tamamladı.
Kurumun Başkanı Prof. Dr. Muharrem Kılıc, incelemenin sonucuna ilişkin AA muhabirine yaptığı acıklamada, hem ulusal hem de uluslararası mevzuatla koruma altına alınan eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağının, herkesin hukuken tanınmış hak ve hurriyetlerden yararlanmakta eşit olduğuna vurgu yaptığını soyledi.
Bu kapsamda, calışma hakkı bağlamında din ve inanc temelinde ayrımcılık yasaklanarak soz konusu yasağın ihlali halinde idari yaptırım ongorulduğunu belirten Kılıc, Coşkun'un, 6 Eylul 2022'de, Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrikasındaki personele sakal ve başortusunu yasaklamasının "ayrımcılık yasağı ihlali" olduğunu bildirdi.
Kılıc, "Calışanlara, lojmanda ikamet edenlere ve iş takibine gelenlere yonelik kılık-kıyafet sınırlaması getirilmesini, calışma hakkı bağlamında din ve inanc temelinde ayrımcılık yasağı kapsamında değerlendirdik." ifadesini kullandı.
O donem bazı sosyal medya hesaplarında yer alan soz konusu emrin yayımlanmadığı yonundeki iddialara değinen Kılıc, şunları soyledi:
"Kurumumuz konuya ilişkin olarak Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Mudurluğunden bilgi ve belge talebinde bulundu. Genel Mudurluk tarafından gonderilen cevapta iddia konusu emrin İkinci Ana Bakım Fabrika Mudurluğu tarafından 6 Eylul 2022'de yayımlandığı, 12 Eylul'de ise yururlukten kaldırıldığı, toplam 6 gun sureyle uygulamada kaldığı belirtildi."
- "Ongorulemez manevi kaygı ve endişe uyandırıyordu"
Kılıc, 6 gun yururlukte kalan emrin sehven verildiği iddialarına ilişkin şunları dile getirdi:
"Soz konusu emrin sehven yayımlandığı iddiası yeterli acıklamadan ve dayanaktan yoksundu. Emrin icerdiği kısıtlayıcı ve ayrımcı ifadelerden yola cıkarak yanlışlıkla yayımlandığı iddiasının makul ve objektif gerekce olarak ileri surulemeyeceği kanaatine vardık."
Emir uygulamadayken herhangi bir kişinin mağduriyet yaşadığını somut olarak tespit edemediklerine dikkati ceken Kılıc, "Emrin bizzat kendisinin manevi sonuclar doğuran haksız fiil olduğunu ifade etmem gerek. 6 gun sureyle uygulamada kalan emir, ilgili kişiler acısından ongorulemez manevi kaygı ve endişe uyandırıyordu ve bu konuda onceki donemlerde yaşanan toplumsal travmaları hatırlatıyordu." goruşunu paylaştı.
"Başortusu ve pardosu gibi kişinin dini inancını yansıtan kıyafetleri taşıyan ya da sakal bırakan kişilerin muhatap tarafından sunulan hizmetten yararlanmasını kısıtlayan veya yasaklayan ayrıca calışma hakkının engellemesi sonucunu doğuran soz konusu emrin, ayrımcılık yasağını ihlal ettiği kanaatine vardık." diyen Kılıc, gorevinden uzaklaştırılan Albay İlhan Coşkun hakkında 40 bin lira idari para cezası uygulanmasına hukmedildiğini aktardı.
Kılıc, TİHEK'in soz konusu kararını Anayasa'nın herkesin kanun onunde eşit olduğunu iceren 10, din ve vicdan hurriyetini duzenleyen 24, calışma hakkı ve odevini guvence altına alan 49. maddeleri uyarınca aldığını vurguladı.
- Ne olmuştu?
Eski Kayseri İkinci Ana Bakım Fabrika Muduru Albay İbrahim İlhan Coşkun, 6 Eylul 2022'de gorevli olduğu fabrika personeline ve ailelerine sakal ve başortusu yasağı getiren emir yayımlamış, emirde şu ifadelere yer vermişti:
"Mudurlukte gorev yapan tum personelin, lojmanlarda ikamet eden subay astsubay ve aileleri ile bunları ziyarete gelen misafirlerin ve iş takibine gelen şahısların turban, cember sakal, topuklara kadar uzanan pardosu vb. ideolojik amac simgeleyen cağ dışı kıyafetler ile fabrika mudurluğe girmesine ve komutanlık icerisinde gezmesine musaade edilmeyecektir."
Tepkiler uzerine Coşkun, kararı sehven imzaladığını acıklamış ancak Milli Savunma Bakanlığı tarafından gorevinden uzaklaştırılarak hakkında soruşturma başlatılmıştı.