Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, İstanbul Universitesi Hukuk Fakultesi 3. sınıf oğrencisi olan davacının kaydının 4 yıl sonra silinmesine ilişkin işlemi hukuka uygun buldu. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, İstanbul Universitesi Hukuk Fakultesi 3. sınıf oğrencisi olan davacının kaydının 4 yıl sonra silinmesine ilişkin işlemi hukuka uygun buldu.
İlk derece mahkemesi iptal etmişti.
Davacının Hukuk Fakultesi'ne kaydının Yurtdışından Oğrenci Kabulune İlişkin Esaslar ve İstanbul Universitesine Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Kabulu Yonergesi hukumleri işletilmeden, KKTC İcişleri ve Yerel Yonetimler Bakanı ile İstanbul Universitesi Rektoru arasında imzalanan işbirliği anlaşması gereği yapıldığı, davacının kaydının yapıldığı yıl İstanbul Universitesince yabancı uyruklu oğrenciler icin duzenlenen sınavdan asgari olarak belirlenen 40 puanın uzerinde not aldığı, davacının kaydı yapıldıktan yaklaşık 4 yıl sonra kayıt işleminde bir kısım usulsuzlukler bulunduğu gerekcesiyle oğrencilik statusunun sonlandırıldığı, davacının bu usulsuzluklerde dahlinin bulunduğuna dair idarece herhangi bir tespit yapılmadığı, davacının kaydının mevzuat hukumlerine aykırı bir bicimde gercekleştirildiği gorulmekle birlikte Rektorluk ile ilgili Bakanlık arasında yapılan anlaşma neticesinde oğrencilik statusu kazandıktan sonra idarenin kendisinden kaynaklı hata ve eksikliklerinden dolayı onemli bir statu kazandıran kayıt işlemini yaklaşık 4 yıl sonra geri almasının hukuka, Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu kararına ve hakkaniyet ilkelerine uygun olmadığı gerekcesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
İDDK: Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı bir işlemin geri alınmasına ilişkin kriterleri belirlemiştir.
Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan odemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tum hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmekte olup dava acma suresi icinde, hukuka aykırı tum işlemlerini geri almaya yetkili olan idarenin, dava acma suresi gectikten sonra ancak, yok hukmundeki idari işlemleri ile ilgililerin gerceğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya acıkca hataya duşerek tesis ettiği idari işlemlerini, sure kaydı aranmaksızın geri alması mumkun bulunmaktadır. Bu tur işlemlerin ilgililer lehine hak doğurması mumkun bulunmadığı gibi bu nitelikleri itibarıyla istikrar oluşturmaları da mumkun değildir. Zira kazanılmış hak, objektif bir hukuk kuralının kişilere uygulanmasıyla objektif ve genel hukuki durumun kişisel bir işlemle ozel hukuki duruma donuşmesidir. Bu nedenle davalı idare tarafından usulune aykırı yapılmış olan işlemin acık hataya dayalı olarak her zaman geri alınabilmesi mumkundur.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2022/3012
Karar No : 2023/36
TEMYİZ EDEN (DAVALI) :... Universitesi Rektorluğu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU:
... Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SURECİ:

Dava konusu istem:
İstanbul Universitesi Hukuk Fakultesi 3. sınıf oğrencisi olan davacının kaydının silinmesine ilişkin 16/11/2016 tarihli işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının ozeti:
... İdare Mahkemesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının Hukuk Fakultesi'ne kaydının Yurtdışından Oğrenci Kabulune İlişkin Esaslar ve İstanbul Universitesine Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Kabulu Yonergesi hukumleri işletilmeden, KKTC İcişleri ve Yerel Yonetimler Bakanı ile İstanbul Universitesi Rektoru arasında imzalanan işbirliği anlaşması gereği yapıldığı, davacının kaydının yapıldığı yıl İstanbul Universitesince yabancı uyruklu oğrenciler icin duzenlenen sınavdan asgari olarak belirlenen 40 puanın uzerinde not aldığı, davacının kaydı yapıldıktan yaklaşık 4 yıl sonra kayıt işleminde bir kısım usulsuzlukler bulunduğu gerekcesiyle oğrencilik statusunun sonlandırıldığı, davacının bu usulsuzluklerde dahlinin bulunduğuna dair idarece herhangi bir tespit yapılmadığı, davacının kaydının mevzuat hukumlerine aykırı bir bicimde gercekleştirildiği gorulmekle birlikte Rektorluk ile ilgili Bakanlık arasında yapılan anlaşma neticesinde oğrencilik statusu kazandıktan sonra idarenin kendisinden kaynaklı hata ve eksikliklerinden dolayı onemli bir statu kazandıran kayıt işlemini yaklaşık 4 yıl sonra geri almasının hukuka, Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu kararına ve hakkaniyet ilkelerine uygun olmadığı gerekcesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bolge İdare Mahkemesi kararının ozeti:

... Bolge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin .. tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve ileri surulen iddiaların soz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte gorulmediği gerekcesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Daire kararının ozeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 02/02/2022 tarih ve E:2018/905, K:2022/480 sayılı kararıyla;
Uyuşmazlıkta; davacının Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti uyruklu olduğu ve ortaoğretimini Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde tamamladığı, 2012 yılında İstanbul Universitesi Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Sınavına girerek, Temel Oğrenme Becerilerinden 46,75 puan, Turkce Dilinden 66,80 puan aldığı, davacının kaydının; mevzuata uygun olup olmadığı yonunde herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın, salt Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti İcişleri ve Yerel Yonetimler Bakanı ile İstanbul Universitesi Rektoru arasında imzalanan işbirliği anlaşması doğrultusunda bilgilerinin oğrenci otomasyon sistemine alınmak suretiyle davalı idare tarafından acık hataya dayalı olarak hukuk fakultesi lisans programına yapıldığı,
Bu itibarla, davacının kaydının silinmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararına yonelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bolge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekcesiyle ... Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bolge İdare Mahkemesi ısrar kararının ozeti:.. Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla;
İstinaf başvurusunun reddi ile dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davalı idare tarafından, kazanılmış haktan soz edebilmek icin hukuka uygun olarak tesis edilmiş bir işlemin varlığının zorunlu olduğu, idare mahkemesinin kararında belirttiği uzere davacının fakulteye kayıt işleminin mevzuata aykırı olarak tesis edildiği, bu sebeple davacı acısından kazanılmış hakkın oluştuğundan soz etmenin mumkun olmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ve dava konusu işlemin iptali yonundeki mahkeme kararının kaldırılması gerektiği ileri surulmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, universitenin actığı sınavda başarılı olarak fakulteye kaydının yapıldığı, kaydının usule aykırı olarak yapılmasında hicbir dahlinin olmadığı, idarelerin kendi aralarında yaptığı hukuka aykırı uygulamalardan dolayı kendisine sorumluluk yuklenemeyeceği, fakulteden mezun olarak avukatlık stajını yaptığı, on yıldır suren hukuki belirsizlikten dolayı mağdur olduğu, ısrar kararının hukuka ve usule uygun bulunduğu, temyiz dilekcesinde ileri surulen sebeplerin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'İN DUŞUNCESİ : Temyiz isteminin kabulu ile ... Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği duşunulmektedir.
TURK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin acıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği goruşuldu:
İNCELEME VE GEREKCE:
MADDİ OLAY:
Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti uyruklu olan ve ortaoğretimini de Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde 30/05/2012 tarihinde tamamlayan davacının, 2012 yılında İstanbul Universitesi Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Sınavına girdiği, Temel Oğrenme Becerilerinden 46,75 puan, Turkce Dilinden 66,80 puan aldığı, Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti İcişleri ve Yerel Yonetimler Bakanı ile İstanbul Universitesi Rektoru arasında imzalanan işbirliği anlaşması doğrultusunda Rektorluğun Hukuk Fakultesi Dekanlığı'na yazdığı ... tarih ve ... sayılı yazıyla Hukuk Fakultesi, Hukuk Bolumu'nde oğrenim gormesinin uygun gorulduğu ve kaydının alınmasının talep edildiği, Universite Oğrenci İşleri Daire Başkanlığı tarafından Hukuk Fakultesi Dekanlığı'na gonderilen ... tarih ve ... sayılı yazıda, davacının oğrenci bilgilerinin oğrenci otomasyon sistemine tanıtıldığının belirtildiği, Hukuk Fakultesi'ne 09/10/2012 tarihinde YOS (Yabancı uyruklu oğrenciler) kapsamında kaydının yapıldığı, Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığı tarafından usulsuz kayıtlara ilişkin olarak başlatılan soruşturma neticesinde, davacının; usulsuz olarak kaydının yapıldığının belirlenmesi neticesinde 16/11/2016 tarihli Fakulte Yonetim Kurulu Kararıyla kaydının silinmesi uzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın acıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 sayılı Yuksekoğretim Kanunu'nun 'Yuksekoğretime giriş ve yerleştirme' başlıklı 45. maddesinin (f) fıkrasında; "Yabancı uyruklu oğrenciler ile ortaoğretimin tamamını yurt dışında tamamlayan oğrencilerin yuksekoğretim kurumlarına kabul usul ve esasları Yuksekoğretim Kurulu tarafından belirlenir. Uluslararası andlaşmalar gereği Turkiye'deki yuksekoğretim kurumlarında burslu olarak oğrenim gorecek yabancı uyruklu oğrencilerin yerleştirme işlemleri Yuksekoğretim Kurulu tarafından yapılır." hukmu duzenlenmiştir.
Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığı tarafından duzenlenen Yurtdışından Oğrenci Kabulune İlişkin Esaslar'ın 'A- Genel İlkeler' başlıklı maddesinde; "11/04/2012 tarih ve 28261 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6287 sayılı Kanun'un 14/f maddesi uyarınca yurt dışından oğrenci kabul etmek isteyen universitelerin Yuksekoğretim Kurulu onayı ile yurt dışından oğrenci kabul etmesi, Yurt dışından oğrenci kabul edecek yuksekoğretim kurumlarının kontenjan onerilerinin belirlenecek takvim cercevesinde Yuksekoğretim Kurulu tarafından toplanması,...,soz konusu programların kontenjanları ile oğretim dili, hazırlık sınıfına ilişkin bilgilerin Yuksekoğretim Kurulu internet sitesinde yayınlanması,...,Yurt dışından oğrenci kabulu sırasında oğrenci başvurularının değerlendirilmesinde universitelerin yabancı uyruklu oğrenci kabulunde kullanılması onerilen ve Yuksekoğretim Kurulu tarafından onaylanan sınavlardan; lise bitirme sınavları statusunde olan sınavların (Abitur, International Baccalaureate, GCE, Tawjihi vs.) gecerlilik surelerine bir sınırlama getirilmemesine ancak universite giriş sınavı statusunde olan sınavların (SAT, vs.) gecerlilik surelerinin iki yıl ile sınırlandırılması,.." duzenlemesi, 'B- Başvuracak Adaylar' başlıklı maddesinde; "...KKTC uyruklu olup; KKTC'de ikamet eden ve KKTC'de ortaoğrenimini (lise) tamamlayan GCEAL sınav sonuclarına sahip olanlar ile 2005-2010 tarihleri arasında diğer ulkelerdeki kolej ve liselere kayıt yaptırıp eğitim alarak GCE AL sınav sonuclarına sahip olan veya sahip olacakların, başvurularının kabul edilmesi,...," duzenlemesi, 'C- Universitelerin Kabul Koşullarına İlişkin İlkeler' başlıklı maddesinde ise; "Ulkelerin kendi ulusal sınavları, uluslararası sınavlar, ortaoğretim (lise) not ortalamaları, universite tarafından yapılan sınav vb. gibi oğrenci kabulunde kullanılacak yontemlerin minimum puanlarının da yer aldığı yurt dışından oğrenci kabulune ilişkin esasların Universite senatolarınca kabul edilen bir yonerge veya yonetmelik şeklinde duzenlenerek Yuksekoğretim Genel Kurulu'nun onayına sunulması,...,Yuksekoğretim kurumlarının belirlenen yurt dışından gelecek oğrenci kontenjanı cercevesinde uygulama takvimini belirleyerek akademik takviminde belirtmesine, kayıt olan oğrenciler ile ilgili bilgilerini Yuksekoğretim Kurulu Başkanlığı'na bildirmesi,...," duzenlemesi yer almıştır.
İstanbul Universitesine Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Kabulu Yonergesi'nin 'Başvuru Koşulları' başlıklı 7. maddesinde; KKTC uyruklu olup, KKTC'de ikamet eden ve KKTC'de ortaoğrenimini tamamlayan GCE AL (The General Certificate of EducationAdvanced Level) sınav sonuclarına sahip olanlar ile 2005-2010 tarihleri arasında diğer ulkelerdeki kolej ve liselere kayıt yaptırıp eğitim alarak GCE AL sınav sonuclarına sahip olan veya sahip olacakların, başvurularının kabul edileceği, 'Program tercih koşulları' başlıklı 8. maddesinde; yurtdışından veya yabancı uyruklu oğrenci kontenjanlarına İUYOS Temel Oğrenme Becerileri testinden, Acık ve Uzaktan Eğitim Fakultesi acık ve uzaktan oğretim programları haric, en duşuk 40 standart puan ve uzeri puan almış adayların başvurabileceği, 'Değerlendirme ve yerleştirme' başlıklı 10. maddesinde; universitenin yurtdışından veya yabancı uyruklu adayların tercihlerini değerlendirme ve yerleştirme işlemlerini Rektorlukce yetkilendirilen komisyonlar tarafından yurutuleceği, kontenjanlara yerleştirmenin; İUYOS puanı yuksekliği, tercih sırası ve bir programa kabul edilen aynı ulke uyruklu adayların sayısı esas alınarak belirleneceği, başvuru koşullarını sağlamış olmanın programa yerleştirme hakkı kazandırmayacağı hususları belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay İctihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile, idarenin yokluk, acık hata, memurun gercek dışı beyanı ve hilesi hallerinde sure aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayalı odediği meblağını her zaman geri alabileceği; belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı odemelerin geri alınmasının, hatalı odemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak uzere idari dava acma suresi icinde mumkun olduğu, bu sure gectikten sonra geri alınamayacağı karara bağlanmıştır.
Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan odemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tum hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmekte olup dava acma suresi icinde, hukuka aykırı tum işlemlerini geri almaya yetkili olan idarenin, dava acma suresi gectikten sonra ancak, yok hukmundeki idari işlemleri ile ilgililerin gerceğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya acıkca hataya duşerek tesis ettiği idari işlemlerini, sure kaydı aranmaksızın geri alması mumkun bulunmaktadır. Bu tur işlemlerin ilgililer lehine hak doğurması mumkun bulunmadığı gibi bu nitelikleri itibarıyla istikrar oluşturmaları da mumkun değildir. Zira kazanılmış hak, objektif bir hukuk kuralının kişilere uygulanmasıyla objektif ve genel hukuki durumun kişisel bir işlemle ozel hukuki duruma donuşmesidir. Bu nedenle davalı idare tarafından usulune aykırı yapılmış olan işlemin acık hataya dayalı olarak her zaman geri alınabilmesi mumkundur.
Uyuşmazlıkta; davacının Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti uyruklu olduğu ve ortaoğretimini Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti'nde tamamladığı, 2012 yılında İstanbul Universitesi Yurtdışından veya Yabancı Uyruklu Oğrenci Sınavına girerek, Temel Oğrenme Becerilerinden 46,75 puan, Turkce Dilinden 66,80 puan aldığı acık olmakla birlikte, davacının kaydının; yukarıda yer verilen mevzuat duzenlemeleri uyarınca Rektorlukce yetkilendirilen bir komisyon vasıtasıyla belirlenen kıstaslara uygun olup olmadığı yonunde herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın, salt Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti İcişleri ve Yerel Yonetimler Bakanı ile İstanbul Universitesi Rektoru arasında imzalanan işbirliği anlaşması doğrultusunda bilgilerinin oğrenci otomasyon sistemine alınmak suretiyle davalı idare tarafından acık hataya dayalı olarak hukuk fakultesi lisans programına yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının kaydının silinmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararına yonelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bolge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
KARAR SONUCU:
Acıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulune;
2.Dava konusu işlemin yukarıda ozetlenen gerekceyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yonelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu ... tarih ve E:.., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek uzere dosyanın ... Bolge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gonderilmesine,
4. 23/01/2023 tarihinde, kesin olarak, oycokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Bolge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mumkundur.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekcede ileri surulen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte gorulmediğinden temyize konu kararın onanması gerektiği goruşuyle coğunluk kararına katılmıyorum.