
Urartu Kralı II. Rusa tarafından yaptırılan ve dunyanın en eski goletlerinden olan 2 bin 545 rakımdaki Turna (Keşiş) Golu'nun son yıllarda etkili olan sıcak hava ve kuraklık sebebiyle buyuk bir kısmı kurudu. Van'a 30 kilometre mesafede, Gurpınar sınırları icinde yer alan Kuh, Kozan ve Erek Dağı arasındaki vadide yer alan 4 kilometrekarelik Keşiş Golu ve cevresi, dağ ve yayla turizmi icin vazgecilmez mekanların başından geliyor. Urartu Kralı II. Rusa tarafından tarım arazilerinin sulanması amacıyla yaptırılan 2 bin 800 yıllık Keşiş Golu, aynı zamanda cok gelişmiş bir muhendislik urunu olarak biliniyor. Rengarenk ciceklerin acıldığı ve temiz havasıyla ziyaretcilerini adeta buyuleyen Keşiş Golu ve cevresi, ozellikle gocerlerin vazgecilmez mekanları arasında yer alıyor. Denizden yuksekliği 2 bin 550 metre olan golun alanı yağışlara bağlı olarak 4-7 kilometrekare. 20 milyon metrekup su depolanabilen golun, su toplama havzası 100 kilometrekare. Her yıl yuzlerce yerli ve yabancı turistlerin gittiği ve bircok yabani kuşa ev sahipliği yapan Keşiş Golu'nun, son yıllarda yaşanan kuraklık nedeniyle aşırı buharlaşmadan dolayı buyuk bolumu kurudu.
"Koylulerin ihtiyac duyduğu sular icin bentler yapılmış şu an su seviyesi o bentlerin de altına duşmuş"
Havzada irili ufaklı bircok golun olduğunu ifade eden Van YYU Edebiyat Fakultesi Coğrafya Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, "Bunlardan bir tanesi Turna (Keşiş) Golu. Turna Golu cok ozel bir gol, hem sayfiye (yazlık) amaclı kullanılıyor hem de aslında bolgede yaşayan insanların tarımsal faaliyetlerini gercekleştirmek icin de kullandığımız bir gol. Yani sulama suyu ihtiyacını da karşılandığı bir gol. Ancak yaklaşık birkac gun onceki alan calışmasında goldeki o seviye duşuşune tanıdık etmek doğrusu biraz uzucu oldu. Cunku hic beklemediğimiz yani havzanın tamamında gorulen yağışların oraya da yansıyacağını duşunurken goldeki o seviye değişmesi uzucu oldu. Cunku ozellikle bolgedeki insanların yani o koylulerin ihtiyac duyduğu sular icin bentler yapılmış şu an su seviyesi o bentlerin de altına duşmuş. Koyluler ihtiyacını maalesef şu an golden karşılayamıyor. Son donemde kullanılan su tuketimi ve buyuk olcude de o bolgeye yani Van Golu'nun doğusuna İran sınırına doğru olan o alanın tamamında yağışın nispeten yeterli yağış yeterli yağış almaması ile ilgili ki o bolge buyuk olcude kar yağışından da yoksun bir alan. Cunku yuksek dağlık alanlar yok. Kar yağışı gercekleşmiyor. Dolayısıyla yağmur buyuk olcude yağmadı.Beklenen yağış o bolgede gercekleşmedi. Dolayısıyla bu da o golu besleyen kaynakların o havzanın tamamını olumlu yonde etkilemediği icin gol seviyesi buyuk olcude duşmuş, su kaybı gercekleşmiş" dedi.
Burada yeni calışmaların yapılması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, "Ozellikle o bolgede yaşayan o kırsalda yaşayan insanların ozellikle Temmuz ayının kalan ve Ağustos ayında ihtiyac duydukları o suyu karşılamaları gerekiyor. Cunku gercekten hayati bir konu. Dolayısıyla havzayı bir butun olarak duşunduğumuzde havza 2023 ozellikle bahar aylarında beklenen yağışı aldı. Kışın almadı ama bahar aylarında aldı. Dahası bahar ayları yaza sarktı. Yani bu tabii ki havza acısından pozitif durum. Cunku bizim buradaki en temel sorunumuz buharlaşma. Yani yağışta cok ciddi bir duşuş yoktu aslında. Havzada yuzde 10-15-20 oranda biraz alma var ama temel sorunuz buharlaşma ile ilgiliydi. Dolayısıyla bahar aylarında o buharlaşmanın gecikmesi yaza doğru sarkması havzadaki su kaybını minimum duzeye duşurdu. Aslında Van Golu havzasında o iyileşmeyi yada Van Golu'ndeki yaşadığımız o iyileşmeyi orada da bekliyorduk ama tanıklık edemedik. Goldeki o seviye duşukleri doğrusu bizleri uzdu. Ama ozellikle Tabii bizlerden Daha onemlisi o bolgede yaşayan kırsalda yaşayan insanların kullanma suyu ihtiyaclarına yonelik bentlerdeki su seviyesinin aşağıya duşmesi Tabii bu şoyle ifade etmekte de fayda var bu duşuş devam edecek. Cunku orayı besleyen yeni su kaynakları yok, su kaynakları Bu saatten sonra zaten giderek duşecek. Buharlaşma da su kaybını arttıracak. Dolayısıyla seviye olumsuza doğru bir seyir devam ettirecek Tabii yetkililerin bir an once o saha ile ilgili adımlar atması gerekiyor" şeklinde konuştu.