Muzik yapımından film seslendirmesine, resim ciziminden kitap yazmaya kadar her alana giren yapay zeka şimdi de ceviri işine soyundu. Gecen hafta Dedalus Kitap'ın cevirilerinde yapay zeka kokusu hissedilince, yayınevi, cevirilerde uygulamayı kullandığını kabul etti. Yayınevi, ceviri icin 'Emeği değerli kılacak yenilik' dedi. Yapay zekanın kultur sanat alanında yaptıklarının sınırı gun gectikce genişliyor. İlk olarak resim yaptırılan programda, artık muzik yapımından kitap yazımına, film seslendirmelerinden karakter duzenlemelerine kadar bircok işlem gercekleştiriliyor. Hollywood, tarihinin en buyuk grevini de yine yapay zeka nedeniyle başlattı. Ulkemizde bu tartışmalardan uzak değil. Gectiğimiz gunlerde Dedalus Kitap'ın cevirilerini yapay zekaya yaptırdığı bir kullanıcı tarafından fark edildi. Bunun ustune acıklama yapmak zorunda kalan yayınevi, yapay zeka kullandıklarını itiraf etti. Ustelik acıklamada yapay zekanın cevirisini, "Emeği değerli kılacak yenilik" olarak nitelendirdi. Biz de hem Dedalus'a hem de başka yayınevlerine yapay zeka cevirileriyle ilgili nasıl bir yerde olduğumuzu sorduk.
KULLANMAK MARKA DEĞERİNİZLE ALAKALI
Eskiden bu yana ceşitli ceviri programlarının tercume icin kullanıldığını belirten Kaknus Yayınları sahibi Muhammet Ciftci, yapay zeka kullanımının sektorde bilindiğini soyledi. Ciftci, "Yayıncılık sektorunde eski olan yayınevleri kişi odaklı tercumenin ve nitelikli mutercimin farkının ne olduğunu bilir, hicbir zaman bu yollara tevessul etmez. Yapmak isteyenler yapabilir, bu marka değerinizle alakalı. Şoyle bir haklı tarafı var, yayınevlerinin calıştıkları butun mutercimler hem formasyon hem de metni anlama noktasında yeterli değil. Bu gerceklikte kendisini haklı gorebileceği pek cok arguman var. Bu konu yarın bir gun belki yayılacak ve yayınevlerinin icerisine kadar girecek, ama ben tedirginim" ifadelerini kullandı.
BUYUK BİR EMEK SOMURUSU
Vadi Yayınları Genel Yayın Yonetmeni Sibel Kodakoğlu ise ortaya cıkacak telif sorunlarının altını cizdi. Kodakoğlu "Bazı platformlar, yapay zeka tarafından yazılan kitaplara ayrı bir sekme ayırmış. Yazara telif, cevirmene de ceviri ucreti verilmeyecek olması kitap maliyetlerini muhtemelen buyuk oranda duşurecektir. Ruhu olmayan, hissedilmeyen, adı uzerinde, yapay olan bir zekadan ortaya cıkacak eserlerin insan ruhuna nasıl etki edeceği ya da edip edemeyeceği beni endişelendiren durumlardan birisi. Yapay zeka kullanımıyla, hem yazarın hem de cevirmenin hakkının ihlal edildiğini, bunun buyuk bir emek somurusu ve okuyucuya karşı buyuk bir saygısızlık olduğunu duşunuyorum" dedi.
EDİTORLER HASSAS DAVRANMALI
Yeditepe Yayınevi'nin sahibi Mustafa Karagulluoğlu, yapay zekayı henuz denemediklerini fakat karşı da olmadıklarını dile getirdi. Karagulluoğlu her metnin cevrilemeyeceğini ifade ederek şunları aktardı: "Google teknik olarak basit kelime ve cumlelerle tercume ediyordu. Muhtemelen yapay zeka bunu biraz daha geliştirdi. Tabii bu tercume ne kadar sağlıklı? Onu zaman gosterecek. Yapılan tercume uzerinde, editorlerin daha hassas davranması gerekiyor. Yani tamamıyla karşı değiliz. Edebi metinlerde yapay zeka ne kadar başarı olur bilemem ama teknik metinlerde sağlıklı bir sonuc alınır. Gelecek donemde bircok yayıncı deneyecekmiş gibi duruyor."
BİRCOK YAYINCI DENİYOR
Dedalus Kitap'tan Faruk Akhan proje olarak başladıkları yayın kapsamında dokuz kitabı yapay zekayla cevirdiklerini aktardı. Okuyucuyla durumu paylaşmak noktasında ikilemde kaldıklarını vurgulayan Akhan, "Kitaplar, cevirmen isimleri D,P,L yani uygulamanın adının icinde yer aldığı harflerle ayırt edilebiliyor. Metinlerimize guveniyoruz. Klasik usulle bire bir aynı diyemem. Bircok yayıncı bunu deniyor ve yayınlıyordu. Gizleme olayı, samimi okura rahatsızlık verdi. Bunu baştan soyleseydik olabilirliğine dair bir tartışma yapamazdık. Yapay zeka destekli kolektif ceviri yonteminin cevirmene olan ihtiyacı azaltacağını duşunmuyorum. Aksine cevirmenin rolu, inisiyatifi, metne hakimiyeti ve metne ayırdığı zamanın kalitesi ciddi oranda artıyor. Projemiz devam edecek. Kitapların kapak ve sunumları değişecek" dedi.

Halime Kirazlı