İlk yarıda 1,6 trilyon lira olarak gercekleşen vergi tahsilatının, ek butce ile getirilen artışlarla birlikte ikinci yarıda 2,7 trilyon liraya cıkması hedefleniyor. İlk 6 ayda tuketicilerden 1 trilyon liranın uzerinde KDV, OTV ve diğer "dolaylı" vergi alınırken, 2'nci yarıda bu alandan yaklaşık 1,8 trilyon TL gelir bekleniyor Kamu mali dengelerini yeniden kurarak ekonomiyi rasyonel zemine cekme hedefiyle radikal vergi duzenlemelerine gidilirken, mukelleflerin ikinci yarıda odeyeceği toplam vergi tutarı ilk yarıya gore yuzde 71,5 arttı. İlk altı ayda 1,6 trilyon lira olan toplam vergi gelirinin, ikinci yarıda 1,8 trilyonu tuketimden olmak uzere toplam 2,7 trilyon liraya ulaşması ongoruluyor.
Buna gore mukellefler ilk yarıda odedikleri her 100 liralık vergiye karşılık ikinci yarıda yaklaşık 171,5 TL odeyecek. 2023 Yılı Merkezi Yonetim Butce Kanunu ile yılın tumunde toplam vergi geliri; 2 trilyon 41,7 milyarı yurttaşların yaşamsal ihtiyacları icin satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyatı icinde yer alan KDV, OTV gibi "dolaylı" nitelikteki tuketim vergilerinden, 1 trilyon 156,8 milyarı da Gelir ve Kurumlar Vergisi mukellefleri ile mulkiyet sahiplerinden alınan "doğrudan" vergilerden olmak uzere 3 trilyon 199,5 milyar lira olarak ongorulmuştu.
Ocak-Haziran doneminde 1 trilyon 22,2 milyarı dolaylı, 571,5 milyarı doğrudan vergilerden olmak uzere toplam 1 trilyon 620,3 milyar lira tahsilat gercekleştirildi. Buna gore tahsilatta ilk yarıdaki gercekleşmeler, yılın tumu icin belirlenen başlangıc hedefleriyle uyumlu gercekleşti, başka deyişle ilk yarı icin hedefler tuttu. Ancak artan kamu harcamaları dolayısıyla ortaya cıkan kaynak ihtiyacı uzerine ek butce yasası ile vergi yuku artırıldı.
İkinci yarıda 2,7 trilyon
Bircok vergide artırımlar ve ek vergiler koyma yoluna gidilirken, ek butce ile yılın tumu icin başlangıcta ongorulen tutara ek 1 trilyon 150,2 milyar liralık daha vergi tahsilatı hedefleniyor. Boylece yılın tumunde ongorulen toplam vergi geliri hedefi 4 trilyon 350 milyar liraya cıkıyor.
Bu doğrultuda yılın kalan doneminde de yeni vergi duzenlemelerine gidilebileceği konuşuluyor. Ek butce ile oluşan toplam yıllık vergi geliri hedefine ulaşılabilmesi icin ilk yarıda elde edilen tutarın uzerine, izleyen donemde 2 trilyon 747,7 milyar lira daha vergi toplanması gerekiyor.
Yılın ikinci yarısında dolaylı vergilerde ongorulen tahsilat tutarı 1 trilyon 752,5 milyar, doğrudan vergilerde beklenen tahsilat ise 988,2 milyar lira duzeyinde bulunuyor.
Buna gore ikinci yarıda da toplam vergi gelirinin yaklaşık ucte ikisi dolaylı vergilerle yurttaşların tuketiminden elde edilecek.
Bu hedefler gercekleşirse yılın tumunde dolaylı vergilerle toplam 2 trilyon 774,7 milyar, doğrudan vergilerle 1 trilyon 559,7 liralık gelir elde edilmiş olacak, toplam gelirin yuzde 63,8'ini dolaylı vergiler oluşturacak. Yuk ikiye katlanıyor Başlangıc hedefine gore ongorulen yıllık vergi gelirinin aylık ortalaması 266,6 milyar liraya geliyordu.

İlk yarıdaki gercekleşmeye gore aylık ortalama tahsilat 267,1 milyar lira oldu. Ek butce ile ikinci altı aydaki ortalama aylık tahsilat, hedef tutarsa 458 milyar lira olacak. İlk yarıda toplanan vergi miktarı ve ikinci yarı icin ongorulen tutarlara gore, vergi yuku dolaylı vergilerde yuzde 71,4, doğrudan vergilerde yuzde 72,9 ve toplamda yuzde 71,5 olmak uzere neredeyse bir kat artacak.
Kim ne odeyecek?
Doğrudan vergilerden Gelir Vergisi'nde tahsilat ilk yarıda 259,1 milyar lira olurken, ikinci yarıda 439,1 milyar lira duzeyinde ongoruluyor. Yine doğrudan nitelikteki sermaye kesiminin karları uzerinden odediği Kurumlar Vergisi'nde ilk yarıda 290,8 milyar lira olan tahsilat icin ikinci yarıda ongorulen tutar 494,6 milyar lira. MTV, Veraset İntikal, Değerli Konut gibi mulkiyetten alınan doğrudan nitelikli vergilerde ilk yarıdaki 21,6 milyar liralık tahsilata karşılık ikinci yarıda 54,5 milyar lira bekleniyor.
3 kat daha fazla KDV
En yaygın dolaylı vergi olan "dahilde Katma Değer Vergisi"nde (KDV) 2023 yılı icin başta 203,6 milyar liralık tahsilat hedeflenmişti. Ek butce kapsamında ongorulen tahsilat ise 310 milyar lira. Buna gore artık yılın tumunde ongorulen dahilde KDV geliri 513,6 milyar lira. İlk altı aydaki 125,9 milyar liralık tahsilatı duşunce, bu hedefin tutması icin ikinci yarıda 387,7 milyar lira ile ilk yarıdakinin uc katı KDV toplanması gerekiyor. Ek butcede artış ongorulmeyen ithalden alınan KDV ile Gumruk Vergisi gibi dış ticaret vergilerinde ise 1 trilyon 56,8 milyar liralık başlangıc hedefi değişmezken, ilk yarıdaki 414,1 milyarlık tahsilat duşunce ikinci yarıda toplanması gereken miktar 642,7 milyar lira.

OTV'den ekstra 307 milyar
En buyuk dolaylı vergi kalemi olan Ozel Tuketim Vergisi'nde (OTV) 510,6 milyarlık başlangıc hedefine eklenen 307,6 milyar lira ile yıllık tahsilat hedefi 818,2 milyara cıktı. İlk yarıda 325,1 milyar lira OTV toplandı, ikinci yarıda ongorulen tahsilat tutarı ise 493,1 milyar lira. Bu kapsamda sıfır motorlu taşıt alımlarından ilk altı ayda elde edilen 161,4 milyar liralık OTV gelirinin ikinci yarıda 182,4 milyar liraya cıkması hedefleniyor.
Akaryakıt ve doğal gaz tuketiminden ilk yarıda elde edilen 39,8 milyar liralık OTV tahsilatının ikinci yarıda 157,7 milyar liraya ulaşması ongoruluyor. Bu doğrultuda akaryakıtın OTV'si litrede 5 TL, doğal gazın OTV'si yuzde 224 artırıldı.
Tutun mamullerinde ilk yarıda 68,3 milyarlık tahsilata ek ikinci yarıda 78 milyar, alkollu ickilerde ilk yarıdaki 25,5 milyarın uzerine ikinci yarıda 37,9 milyar lira OTV alınması hedefleniyor. Kolalı gazoz tuketenler ilk yarıda 3,4 milyar lira OTV oderken, ikinci yarıda 3,8 milyar, dayanıklı tuketim malı ve kapsamdaki diğer urunleri satın alanlar da ilk yarıda 24,4 milyar lira OTV oderken, ikinci yarıda 33,2 milyar liralık OTV odeyecek.
Diğer vergi ve harclar da artacak

Dolaylı nitelikteki vergilerden; Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi'nde ilk yarıda 47,9 milyar lira olan tahsilat ikinci yarıda 60,9 milyar, Damga Vergisi'nde ilk yarıda 35,8 milyar lira olan tutar ikinci yarıda 50 milyar liraya cıkacak. İlk yarıda; ceşitli resmi evrak ve işlemlerden alınan harclardan toplam 53,7 milyar liralık bir gelir sağlanırken, ikinci yarıda bu tutarın 80,4 milyar liraya cıkması hedefleniyor.
Ayrıca altı aylık donemlere gore tahsilat tutarı; Şans Oyunları Vergisi'nde 9,1 milyar liradan 17,2 milyara, Konaklama Vergisi'nde 1 milyardan 7 milyara, Dijital Hizmet Vergisi'nde 3,3 milyardan 5,9 milyara ve kamuoyunda "deprem vergisi" olarak bilinen Ozel İletişim Vergisi'nde 6,3 milyardan 8,1 milyar liraya cıkacak.
Naki Bakır