Butce ve Mali Kontrol Genel Mudurluğunun gecici personelin aile yardımı icin verdiği goruş yazısı
Butce ve Mali Kontrol Genel Mudurluğu tarafından verilen goruşe gore,
1- 4/C'liye verilen aile yardımı odeneği 0-6 yaş grubu icin bir kat artırımlı verilecektir.
2- Aile yardımı odeneği de kıst olarak verilebilir. Ayrıca bu odemeden sadece sigorta kesintisi ile gelir ve damga vergisi kesilecek.

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Butce ve Mali Kontrol Genel Mudurluğu
Sayı : 80755325- 20.03.14* 2 461
Konu : Gecici Personel

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA
İlgi: 26/2/2014 tarihli ve 79523799/45/855938 sayılı yazınız.
İlgi yazınızda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 uncu maddesinin (C) fıkrasına gore istihdam edilen personele 30/12/2013 tarihli ve 2013/5762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesi uyarınca yapılacak aile yardımı odemelerinde hasıl olan tereddutler hususunda Bakanlığımız goruşu talep edilmektedir.
1- Bilindiği uzere, 14/8/2013 tarihli ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Kamu Gorevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yonelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2014 ve 2015 Yıllarını Kapsayan 2. Donem Toplu Sozleşmenin 22 nci maddesinde ve 2013/5762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesinin beşinci fıkrasında, gecici personele 657 sayılı Kanunun 203 uncu maddesinin ucuncu fıkrası hukumleri haric olmak uzere aynı usul ve esaslar cercevesinde eş icin 2.533 ve her bir cocuk icin 297 gosterge rakamı uzerinden aile yardımı odeneği verilmesi hukum altına alınmıştır.
657 sayılı Kanununun 202 nci maddesinin ikinci fıkrasında; "Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı calışmayan veya herhangi bir sosyal guvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi icin 1500, cocuklarından herbiri icin de 250 gosterge rakamının (72 nci ay dahil olmak uzere 0-6 yaş grubunda yer alan cocuklar icin bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile carpılması sonucu elde edilecek miktar uzerinden odenir" hukmune yer verilmiştir.

KAPAT [X]
Yukarıda yer alan hukumler cercevesinde gecici personele, 0-6 yaş arası cocukları icin bir kat artırımlı şekilde (594) gosterge rakamı uzerinden aile yardımının odenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 uncu maddesinin (C) fıkrasına gore istihdam edilen personelin hangi tarihten itibaren aile yardımı odeneğine hak kazanacağı, kist maaş odemelerine aile yardımı odeneğinin dahil edilip edilmeyeceği hususunda Adalet Bakanlığına verilen Bakanlığımız goruşu ektedir. Anılan Bakanlığımız goruşu www.bumko.gov.tr adresinde yer alan "Mevzuat/Kamu Personel Mevzuatı/Ornek Goruşler/Gecici Personel" bolumunde yer almaktadır.
3- Bilindiği uzere, 2013/5762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ilgili bentlerinde yer alan gosterge rakamlarıyla memur maaş katsayısının carpımı sonucu bulunacak tutarda "brut aylık ucret" odeneceği ve 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında ise; "Ucretli izin sureleri dahil en az 12 ay fiilen calışan gecici personelden;
a) Sosyal Guvenlik Kurumunca kendilerine yaşlılık veya malulluk aylığı bağlanması veya toptan odeme yapılması,

b) İlgilinin olumu,
c) ilgilinin kendi isteği ile sozleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi,

hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sozleşmesi sona erenlere, calışılan her bir yıl icin, ayrılış tarihindeki hizmet sozleşmesinde yazılı brut aylık ucret tutarında iş sonu tazminatı odenir. 12 aydan artan sureler icin 12 ay icin hesaplanan miktardan artan sureye isabet eden tutar kadar odeme yapılır." hukmu yer almaktadır. Anılan hukumler cercevesinde iş sonu tazminatının ilgilinin ayrılış tarihindeki hizmet sozleşmesinde yazılı brut ucret uzerinden hesaplanması, eş ve cocuk icin verilecek aile yardımının bu hesaplamaya dahil edilmemesi gerekmektedir.
4- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde vergiden istisna tutulacak tazminat ve yardımlar tadadi olarak sayılmıştır. Ayrıca, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde ise, ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, 9 uncu maddesinde (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hukme bağlanmıştır.
Buna gore, Gelir Vergisi Kanununun 25 inci maddesinde gelir vergisinden istisna tutulan tazminatlar ve yardımlar arasında aile yardımı odeneklerinin yer almaması ve anılan Kanunda veya başka bir mevzuatta gecici personele yapılacak aile yardımı odeneğinin gelir vergisine tabi olmayacağı yonunde bir hukmun bulunmaması nedeniyle anılan Kanunun ilgili maddeleri uyarınca gecici personele yapılan aile yardımı odeneğinden gelir vergisi kesilmesi gerekmektedir. 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tabloda ise damga vergisinden istisna olan tazminatlar ve odemeler sayılmış olup, bunların arasında gecici personele verilecek aile yardımı odeneğinin yer almaması ve soz konusu Kanunda veya başka bir mevzuatta bu yardımın damga vergisine tabi olmadığı yonunde bir hukmun bulunmaması nedeniyle de gecici personele yapılan aile yardımı odeneğinin, Kanuna ekli ilgili tabloda belirlenen oranlar uzerinden damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ayrıca, 3/1/2014 tarihli ve 54 sayılı Mali ve Sosyal Haklara ilişkin Bakanlığımız Genelgesinde de konu acıklanmış bulunmaktadır. Anılan Genelge www.bumko.gov.tr adresinde yer alan "Mevzuat/Kamu Personel Mevzuatı/Genelgeler/Mali ve Sosyal Haklarda Yapılan Artışlar ile Aylıkların Avans Olarak Odenmesine İlişkin Genelgeler ile Diğer Genelgeler" bolumunde yer almaktadır.
5- Diğer taraftan, 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; "Ayni yardımlar ve olum, doğum ve evlenme yardımları, gorev yollukları, seyyar gorev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu odeme, keşif ucreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, cocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar icin ozel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine odenen ve aylık toplamı asgari ucretin % 30'unu gecmeyen ozel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz." hukmu yer almaktadır.
Anılan maddenin uygulanmasına ilişkin olarak, 14/2/2014 sayılı ve 28913 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yururluğe giren İşveren Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 1 inci maddesiyle değişik İşveren Uygulama Tebliğinin 7.7.2 nolu bolumunde; sigortalıya cocuk zammı adı altında yapılan odemelerden, sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan cocuklarından 18 yaşını, lise ve dengi oğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitimi Kanununda belirtilen aday cırak, cırak ya da işletmelerde mesleki eğitim gormesi halinde 20 yaşını, yuksek oğrenim gormesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan cocukları ile yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna gore malul olduğu tespit edilen evli olmayanlarından en fazla iki cocuğa kadar (iki cocuk dahil) olanları icin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen calışmasının olup olmadığı uzerinde durulmaksızın iki cocuğu gecmemek kaydıyla, cocuk başına her yıl belirlenen aylık asgari ucretin % 2'si oranındaki tutarının, 657 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında calışan sigortalıların aynı şartları haiz her bir cocuğu icin aylık asgari ucretin % 4'u oranındaki tutarının aylık prime esas kazancların hesaplanmasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.
Anılan duzenleme cercevesinde gecici personelin her bir cocuğu icin aile yardımı odeneği adı altında yapılan odemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutarın;
Brut Aylık Asgari Ucret X %4 X Cocuk Sayısı = İstisna Tutarı,
Cocuk İcin Odenen Aile Yardımı Odeneği Tutarıİstisna Tutar = Cocuk İcin Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Yardımı Odeneği,
formulu vasıtasıyla hesaplanması gerekmektedir.
Diğer taraftan, İşveren Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğin 2 nci maddesiyle değişik İşveren Uygulama Tebliğinin 7.7.3 nolu bolumunde ise sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak odemelerin, 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde calışmaması ve Kurumdan gelir veyahut aylık almaması durumunda, 16 yaşından buyukler icin belirlenen aylık asgari ucretin % 10'u oranındaki tutarının, 657 sayılı Kanunun 4 uncu maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında calışan sigortalıların aynı şartları haiz eşi icin aylık asgari ucretin % 20'si oranındaki tutarının aylık prime esas kazancların hesaplanmasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. Buna gore gecici personelin, eş icin aile yardımı adı altında yapılan odemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutarın;
Brut Aylık Asgari Ucret X % 20 = İstisna Tutarı,
Eş İcin Odenen Aile Yardımı Odeneğiİstisna Tutarı = Eş İcin Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Yardımı Odeneği,
formulu vasıtasıyla hesaplanması gerekmektedir.
6- Kist ucretin belirlenmesi esnasında ucretin ait olduğu ayın kac gun olduğunun tespit edilmesi ve o aya ait ucretin ilgili olduğu ayın gun sayısına bolunmesi gerekmektedir. Buna gore; Ocak ayının 31 gun olması sonucu, gecici personele odenecek kist ucretin 1-14 Ocak tarihleri arasındaki donemde fiilen calışılan gun sayısının 31 gune bolunmesi suretiyle hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir.
Bakan a.
İlhan HATİPOĞLU
Butce ve Mali Kontrol Genel Muduru
EK: Goruş yazımız (2 sayfa)