
7035 Bolge Adliye ve Bolge İdare Mahkemelerinin İşleyişinde Ortaya Cıkan Sorunların Giderilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun BOLGE ADLİYE VE BOLGE İDARE MAHKEMELERİNİN İŞLEYİŞİNDE
ORTAYA CIKAN SORUNLARIN GİDERİLMESİ AMACIYLA BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kabul Tarihi: 20/7/2017
MADDE 1- 6/1/1982 tarihli ve 2576 sayılı Bolge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Gorevleri Hakkında Kanunun 3/B maddesinin başlığı "Bolge idare mahkemesi başkanı, daire başkanları ve uyelerinin gorevleri:" şeklinde değiştirilmiş, birinci fıkrasının başına "1." ibaresi, aynı fıkranın (f) bendine "denetlemek" ibaresinden sonra gelmek uzere "veya denetletmek, personelden kendisine doğrudan bağlı olanlar hakkında ilgili kanunda belirtilen disiplin cezalarını uygulamak" ibaresi ile aynı fıkraya (g) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bent eklenmiş, mevcut (h) bendi (ı) bendi olarak teselsul ettirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
"h) Hukuki veya fiili nedenlerle bir dairenin kendi uyeleri ile toplanamadığı hallerde ilgisine gore diğer dairelerden kıdem ve sıraya gore uye gorevlendirmek."
"2. Daire başkanlarının gorevleri şunlardır:
a) Dairelerinde uyumlu, verimli ve duzenli bir calışmanın gercekleşmesini ve işlerin makul sure icinde incelenmesini ve karara bağlanmasını sağlamak, dairenin kendi kararları arasında meydana gelen farklılık ve uyumsuzlukların giderilmesi icin tedbirler almak.
b) Dosyayı, inceleyecek uyeye havale etmek ve kararların zamanında yazılmasını sağlamak.
c) Personelin ozluk işlemlerinin yurutulmesini sağlamak ve izin isteklerini duşunceleriyle birlikte adalet komisyonuna aktarmak.
d) Dairede gorevli yazı işleri mudurluğunun işleyişini denetlemek ve personel hakkında ilgili kanunda belirtilen disiplin cezalarını uygulamak.
e) Kanunlarla verilen diğer gorevleri yapmak.
3. Uyelerin gorevleri şunlardır:
a) Daire başkanı tarafından verilen dosyaları gerekli şekilde ve zamanında inceleyerek heyete sunmak, duşuncelerini bildirmek ve kararları yazmak.
b) Dairelerindeki duruşma ve muzakerelere katılmak.
c) Dairenin uyumlu, verimli ve duzenli calışmasının sağlanmasında ve işlerin makul sure icinde incelenip karara bağlanmasında daire başkanına yardım etmek.
d) Bu Kanun uyarınca daire başkanı tarafından verilen diğer gorevleri yapmak.
4. Bolge idare mahkemesi başkamnın yokluğunda, adalet komisyonu ve dairedeki gorevler haric olmak uzere, en kıdemli daire başkanı başkana vekalet eder."
MADDE 2- 2576 sayılı Kanunun 3/C maddesinin dorduncu fıkrasının (a) bendinde yer alan "Gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak ihtisaslaşmayı sağlamak amacıyla, bolge idare mahkemesi daireleri arasındaki iş bolumunu belirlemek, daireler" ibaresi "Daireler" şeklinde değiştirilmiş ve fıkranın (b) bendi yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 3- 2576 sayılı Kanunun 3/D maddesinin birinci fıkrasının başına "1." ibaresi ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
"2. İki dairenin gorevine ilişkin davalar, ilgili dairenin isteği uzerine o dairelerin birlikte yapacakları toplantıda karara bağlanır. Bu toplantıya daire başkanlarından kıdemli olan katılır ve başkanlık eder. Toplanma ve goruşme yeter sayısı beştir. Kararlar oy cokluğuyla verilir. Bu davalar, istemde bulunan ilgili dairenin esas ve karar numaralarını alır.
3. Gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak bolge idare mahkemesi daireleri arasındaki iş bolumu, Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir."
MADDE 4- 2576 sayılı Kanunun 3/F maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "başkanlar kurulunun" ibaresi "bolge idare mahkemesi başkamnın" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5- 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanununun 20 nci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan "İdare" ibaresi "Bolge idare mahkemelerindeki istinaf kanun yolu incelemeleri ile idare" şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya "ara kararları" ibaresinden sonra gelmek uzere "daire başkanı" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 6- 2577 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "aksine hukum bulunsa" ibaresi "farklı bir kanun yolu ongorulmuş olsa" şeklinde değiştirilmiş ve maddenin altıncı fıkrasına aşağıdaki cumle eklenmiştir.
"Bu kararlar, dosyayla birlikte kararı veren ilk derece mahkemesine gonderilir ve bu mahkemelerce yedi gun icinde tebliğe cıkarılır."
MADDE 7- 2577 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasına birinci cumlesinden sonra gelmek uzere aşağıdaki cumle eklenmiş ve mevcut ikinci cumlesinde yer alan "karar" ibaresi "kararlar" şeklinde değiştirilmiştir.
"Ancak Danıştay ilgili dairesinin onamaya ilişkin kararları, dosyayla birlikte kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir orneği de bolge idare mahkemesine gonderilir."
MADDE 8- 2577 sayılı Kanunun 52 nci maddesine ucuncu fıkrasından sonra gelmek uzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve mevcut dorduncu fıkra beşinci fıkra olarak teselsul ettirilmiştir.
"4. Temyiz ve istinaf incelemesi sırasında yurutmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar kesindir."
MADDE 9- 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adli Yargı ilk Derece Mahkemeleri ile Bolge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Gorev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasına "başkanlık," ibaresinden sonra gelmek uzere "ceza daireleri başkanlar kurulu, hukuk daireleri" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 10- 5235 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin başlığı "Bolge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulu" şeklinde, birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin ikinci fıkrasına "başkanlığını" ibaresinden sonra gelmek uzere "ilgili" ibaresi eklenmiştir.
"Bolge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulu, bolge adliye mahkemesi başkanı ve ilgili dairelerin başkanlarından oluşur."
MADDE 11- 5235 sayılı Kanunun 34 uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine "mahkemesi" ve "başkanlık etmek," ibarelerinden sonra gelmek uzere "ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 12- 5235 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin birinci fıkrasının giriş cumlesinde yer alan "başkanlar kurulunun gorevleri şunlardır" ibaresi "ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulu kendi aralarında toplanır ve aşağıdaki gorevleri yaparlar" şeklinde, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan "Bolge adliye mahkemesi hukuk ve ceza dairelerinin numaralarını ve aralarındaki iş bolumunu belirlemek, daireler" ibaresi "Daireler" şeklinde ve (3) numaralı bendinde yer alan "Hukuk Usulu Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemeleri Usulu Kanununa" ibaresi "Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa" şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate alınarak bolge adliye mahkemeleri ceza ve hukuk daireleri arasındaki iş bolumu, Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir."
MADDE 13- 5235 sayılı Kanunun 40 inci maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine "giderilmesi icin" ibaresinden sonra gelmek uzere "ceza daireleri başkanlar kuruluna veya hukuk daireleri" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 14- 5235 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "başkanlar kurulunun" ibaresi "bolge adliye mahkemesi başkanının" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 15- 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan "(c)" ibaresi "(a), (c), (d)" şeklinde değiştirilmiş, fıkraya (a) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bentler eklenmiş, mevcut (b) ve (c) bentleri (d) ve (e) bentleri olarak teselsul ettirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"b) Cumhuriyet savcısının istinaf yoluna başvurma nedenine uygun olarak mahkumiyete konu suc icin kanunda yazılı cezanın en alt derecesinin uygulanmasını uygun gormesi halinde, hukuka aykırılığın duzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine,
c) Olayın daha fazla araştırılmasına ihtiyac duyulmadan davanın reddine karar verilmesi veya guvenlik tedbirlerine ilişkin hatalı kararın duzeltilmesi gereken hallerde hukuka aykırılığın duzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine,"
"(3) Birinci ve ikinci fıkra uyarınca verilen kararların sanık lehine olması halinde, bu hususların istinaf isteminde bulunmamış olan diğer sanıklara da uygulanma olanağı varsa bu sanıklar da istinaf isteminde bulunmuşcasına verilen kararlardan yararlanırlar."
MADDE 16- 5271 sayılı Kanunun 281 inci maddesinin birinci fıkrasına "mahkemesi" ibaresinden sonra gelmek uzere "daire" ibaresi eklenmiş ve fıkranın ikinci cumlesi yururlukten kaldırılmıştır.
MADDE 17- 5271 sayılı Kanunun 282 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan "okunur" ibaresi "anlatılır" şeklinde, (b) bendinde yer alan "de okunur" ibaresi "anlatılır" şeklinde ve (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (c) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (d) bendi (e) bendi olarak teselsul ettirilmiştir.
"c) ilk derece mahkemesinde dinlenilen tanıkların ifadelerini iceren tutanaklar ile keşif tutanakları ve bilirkişi raporu anlatılır."
"d) Bolge adliye mahkemesi duruşma hazırlığı aşamasında toplanan delil ve belgeler, yapılmışsa keşif ve bilirkişi acıklamalarına ilişkin tutanak ve raporlar okunur."
MADDE 18- 5271 sayılı Kanunun 283 uncu maddesinin birinci fıkrasına "yoluna" ibaresinden sonra gelmek uzere "yalnız" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 19- 5271 sayılı Kanunun 285 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Turk Ceza Kanununun" ibaresi "23/4/2016 tarihli ve 6706 sayılı Cezai Konularda Uluslararası Adli iş Birliği Kanununun" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 20- 5271 sayılı Kanunun 286 ncı maddesinin ikinci fıkrasına (b) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna gore teselsul ettirilmiştir.
"c) Hapis cezasından cevrilen secenek yaptırımlara ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bolge adliye mahkemesince verilen; secenek yaptırımlara ilişkin her turlu kararlar ve istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,"
MADDE 21- 5271 sayılı Kanunun 291 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "yedi" ibaresi "on beş" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 22- 5271 sayılı Kanunun 304 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan "gonderilmek uzere bolge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığına verir." ibaresi "gonderir." şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 23- 5271 sayılı Kanunun Altıncı Kitap Ucuncu Kısım Birinci Bolum başlığında yer alan "Yargıtay" ibaresi metinden cıkarılmış ve 308 inci maddesinden sonra gelmek uzere aşağıdaki 308/A maddesi eklenmiştir.
"Bolge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının itiraz yetkisi
MADDE 308/A- (1) Bolge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı bolge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığı, re'sen veya istem uzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren otuz gun icinde kararı veren daireye itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda sure aranmaz. Daire, mumkun olan en kısa surede itirazı inceler ve yerinde gorurse kararını duzeltir, aksi halde itirazı reddeder. İtirazın reddine ilişkin kararlar kesindir."
MADDE 24- 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Guvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 101 inci maddesinin ikinci ve ucuncu fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(2) 99 uncu madde gereğince cezaların toplanması gerektiğinde bu hususta hukum verme yetkisi, en fazla cezaya hukmetmiş bulunan mahkemeye, bu durumda birden cok mahkeme yetkili ise son hukmu vermiş olan mahkemeye aittir. En fazla cezanın;
a) Yargıtay tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmesi halinde Ankara ağır ceza mahkemesince,
b) Bolge adliye mahkemesi tarafından ilk derece mahkemesi sıfatıyla verilmesi halinde bolge adliye mahkemesinin bulunduğu il ağır ceza mahkemesince,
c) Bolge adliye mahkemesi tarafından duruşma acmak suretiyle verilmesi halinde ise hukmu kaldırılan ilk derece mahkemesince,
bu hususta karar verilir.
(3) Bu madde uyarınca verilen kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir."
MADDE 25- 5275 sayılı Kanunun 107 nci maddesinin onbirinci fıkrasının birinci cumlesinde yer alan "mahkemeye verilir" ibaresi "mahkemeye; hukum veya hukumlerden biri bolge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilmiş ise 101 inci maddenin ikinci fıkrasına gore belirlenen ilk derece mahkemesine; hukumlu başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemeye verilir" şeklinde ve onbeşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(15) Hukumlu, geri kalan sure icinde işlediği kasıtlı bir suctan dolayı hapis cezasına mahkum edilirse ya da bağlı tutulduğu yukumlulukleri yerine getirmezse hukmu veren ilk derece mahkemesi, cezaların toplandığı haller ile hukmun bolge adliye mahkemesi veya Yargıtay tarafından verilmiş olması halinde ise 101 inci maddenin ikinci fıkrasına gore belirlenen ilk derece mahkemesi tarafından koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dosya uzerinden karar verilir. Bu kararlara karşı itiraz yolu acıktır."
MADDE 26- 11/12/2010 tarihli ve 6087 sayılı Hakimler ve Savcılar Yuksek Kurulu Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına (b) bendinden sonra gelmek uzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (c) bendi (c) bendi olarak teselsul ettirilmiştir.
"c) Bolge adliye ve bolge idare mahkemesi daireleri arasındaki iş bolumu ile ilk derece mahkemeleri arasındaki iş dağılımını karara bağlamak."
MADDE 27- 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 302 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"(5) Kanun yollarından gecmek suretiyle kesinleşen kararların kesinleşme kaydı ile kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi icin gerekli bildirimler de ilk derece mahkemesince yapılır."
MADDE 28- 6100 sayılı Kanunun 352 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 352- (1) Bolge adliye mahkemesi hukuk dairesince dosya uzerinde yapılacak on inceleme sonunda aşağıdaki durumlardan birinin tespiti halinde oncelikle gerekli karar verilir:
a) İncelemenin başka bir dairece veya bolge adliye mahkemesince yapılmasının gerekli olması
b) Kararın kesin olması
c) Başvurunun suresi icinde yapılmaması c) Başvuru şartlarının yerine getirilmemesi
d) Başvuru sebeplerinin veya gerekcesinin hic gosterilmemesi
(2) On inceleme heyetce veya gorevlendirilecek bir uye tarafından yapılır ve on inceleme sonunda karar heyetce verilir.
(3) Eksiklik bulunmadığı anlaşılan dosya incelemeye alınır."
MADDE 29- 6100 sayılı Kanunun 353 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde yer alan "veyahut mahkemenin bolge adliye mahkemesinin yargı cevresi dışında kalması" ibaresi ile bendin (5) numaralı alt bendinde yer alan ", merci tayinine" ibaresi madde metninden cıkarılmıştır.
MADDE 30- 6100 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin başlığına "ve tebliği" ibaresi ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"(3) Temyizi kabil olmayan kararlar, ilk derece mahkemesi tarafından; temyizi kabil olan kararlar ise bolge adliye mahkemesi tarafından tebliğe cıkarılır."
MADDE 31- 6100 sayılı Kanunun 361 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "bir ay" ibaresi "iki hafta" şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 32- 6100 sayılı Kanunun 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin başına "Kira ilişkisinden doğan ve miktar veya değeri itibarıyla temyiz edilebilen alacak davaları haric olmak uzere" ibaresi eklenmiştir.
MADDE 33- 6100 sayılı Kanunun 363 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"(1) ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden gecmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına ve bolge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla kesin olarak verdikleri kararlar ile yine bu sıfatla verdikleri ve temyiz incelemesinden gecmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yururlukteki hukuka aykırı bulunduğu ileri surulerek Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur."
GECİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunla, 5271 sayılı Kanunun 291 inci maddesi ile 6100 sayılı Kanunun 361 inci maddesinde temyiz surelerine ilişkin olarak yapılan değişiklikler, bu Kanunun yururluğe girdiği tarihte ve sonrasında verilen kararlar hakkında uygulanır.
(2) Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından bolge adliye ve bolge idare mahkemesi daireleri arasında iş bolumu yapılıncaya kadar bolge adliye ve bolge idare mahkemesi başkanlar kurullarınca yapılan iş bolumunun uygulanmasına devam olunur.
MADDE 34- Bu Kanun yayımı tarihinde yururluğe girer.
MADDE 35- Bu Kanun hukumlerini Bakanlar Kurulu yurutur.