
Emeklilikte yaşa takılanlar duzenlemesinin yasalaşmasının ardından 3 Mart itibariyle başvuruda bulunan 1 milyon 900 bin vatandaşın emekli aylığı bağlandı. Başvuru sayısı ise 2 milyonu gecti, 650 bin kişi de eksik primini tamamlayarak emekliliğe hak kazandı. EYT başvurusunda bulunup da emekli aylığı henuz bağlanmayanların e-devlet veya cağrı merkezi uzerinden bunun nedenini sorgulamasında fayda bulunuyor. Gecmiş yıllardan kalan 1 liralık borc ya da eksik prim gunu varsa emekli aylığı bağlanmıyor. Sabah Gazetesi'nden Hazal Ateş'in haberine gore; EYT kapsamında yapılan başvuruların yıl sonuna kadar 2.5 milyona, ilerleyen yıllarda koşulları tamamlayacaklarla birlikte 4 milyon 800 bine ulaşması bekleniyor.
Emeklilik işlemleri tamamlananlar peşin odeme, emekli aylığı, bayram ikramiyesi ve promosyon dahil tum haklarını alıyor. Mart ayında muracaatta bulunup emekli aylığı en duşuk emekli aylığına tamamlananlara farkları yatıyor.
Aylıklar ve farklar emeklilik başvurusu yapılırken Sosyal Guvenlik Kurumu'na bildirilen banka hesaplarına yatırılıyor. Aylık işlemi tamamlanıp banka bildirmeyenler de ikametgahın olduğu bolgedeki Ziraat Bankası'na giderek kimlik numarası ile aylığını alabiliyor.
SSK'LILAR BAŞI CEKİYOR
EYT ile emekliliğe hak kazananların yaklaşık 1 milyon 665 bini SSK'lı, 88 bin 650'si Bağ-Kur, 496 bini de kamu calışanlarından oluşuyor.
Başvuru ve aylık bağlanmada SSK'lılar başı cekiyor. İkinci sırada Bağ-Kur'lular yer alıyor. Emekli Sandığı mensubu memurların EYT'ye ilgisinin duşuk olduğu goruluyor.
Bu yıl icin emekli EYT'den yararlanma hakkına sahip 2 milyon 250 bin kişi olmasına karşın başvuruda yoğunluk olmadı. Ozellikle kamuda emekliliği hak edenler emekli olmak istemiyor.
En duşuk memur maaşı 22bin lira olurken kamu calışanları emekli olup gelirlerinin duşmesini istemiyor.
BAĞ-KUR'LULAR GSS BORCUNU KAPATMALI
GSS borcu bulunması SSK ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılara emekli aylığı bağlanmasına engel olmuyor.
Ancak Bağ-Kur kapsamında emekli aylığı bağlanacak sigortalıların GSS borcunu odemesi gerekiyor. Kısmi ve yarı zamanlı calışanlar icin primler tamamlanabilecek.
SGK mevzuatına gore 2008'den sonra isteğe bağlı sigorta priminin sigortalılık suresine sayılması icin 12 ay yatırılması gerekiyor.
Emeklilik dilekcesi de borcun odendiği tarihte gecerli olacağı icin emekli aylığı borcun odendiği tarihi takip eden ayın başında yatacak.
FARKLI SİGORTA KOLUNDAKİ HİZMETLER
Sigortası 30 Nisan 2008 tarihinden sonra başlayanlar, ilk defa sigortalı calışmaya başlayanların hangi statuden emekli olacakları ise tum calışma yaşamları boyunca en cok calıştıkları statuye gore belirleniyor.
Emekli aylığı bağlanırken prim gunu, aylık bağlama, prime esas kazanc tutarına bakılıyor. Son 10 yıl veya son 5 yıllık kazanc tutarı, 2000 oncesi calışmalar dikkate alınıyor.
Calışırken kazancı yuksek bildirenlerin son on yıl ortalaması, duşuk bildirenlerin de 5 yılın ortalaması dikkate alınıyor.
BORCLANMA PRİMLERİNE DİKKAT!
Doğum, askerlik gibi hizmet borclanması, borclanmanın yapıldığı statudeki gunlere ya da calışılan sigorta koluna eklenecek.
Bugun itibariyle SSK'lı calışanın yaptığı askerlik borclanması bu sigorta kolu gunlerine sayılacak ancak askerliğin yapıldığı donemin prim gunune eklenecek.
Askerlik borclanmasının son 7 yıl hesabına dahil edilmesi icin askerliğin de aynı donemde yapılmış olması zorunluluğu bulunuyor.
HESAP 18 YAŞINDAN BAŞLAYACAK
EYT kapsamında sigorta kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl hesabında, emeklilik hesabı 18 yaşından başlayacak. Emeklilik başlangıcı 18 yaşın dolduğu tarih kabul edilmekle birlikte 8 Eylul 1999 oncesi farklı hesaplanıyor.
İşsizlik Sigortası Kanunu yururluğe girmeden once (8 Eylul 1999 oncesi) sigortalı olanlar icin Sosyal Sigortalar Kanunu gecerli olup işe girişin 18 yaş oncesi ya da sonrası olmasına bakılmadan giriş tarihine gore kademeli sisteme tabi bulunuyor.
Yine 18 yaş altı calışmada sigorta başlangıcı olarak kabul edilmenin bir başka istisnası da 1 Nisan 1981 yılı oncesinde işe girilmesi.
Bu donemde calışmaya başlayanlar yaşları 16, 17'de olsa ilk defa sigortalı olunan tarih kabul ediliyor, bu da emekliliği one cekiyor.