Marka kurucusunun bile “linc edilmekten hoşlanan bir marka” olduklarını kabul etmesi, Crocs ’lara karşı neden bu kadar on yargı olduğunu da duşundurmuyor değil. Rahatlığından ziyade estetik bir duruşu bulunmaması ise bunun basit bir cevabı olabilir.
Peki bu Crocs terlikler hayatımıza nasıl girdi? Cıkış yaptığı gunden bu yana milyonlar satan bu marka, kac kez iflas eşiğine gelmiş gelin inceleyelim.
Karayipler ’de, bir tekne gezisinde başlıyor ortaya cıkış seruveni.
Scott Seamans ’ın, arkadaşlarıyla bulunduğu bir tekne gezisinde guvertede kaymayan, guvenli ve iz bırakmayan kaucuk bir ayakkabı gostermesiyle başladı hikÂye. Bu ayakkabılar, sentetik recine kopuğu olan kroslitten uretilmişti.
Simans'ın arkadaşları Lyndon Hanson ve George Boedeker, bu ayakkabıyı beğendiler ve birlikte aynı malzemeden yapılan bir terlik uretmeye karar verdiler. Ucu de girişimci olan arkadaşlar, Amerika ’nın onemli kuruluşlarının da başındalardı. Yani başarısız olma ihtimalleri neredeyse yoktu.
1999'da uc arkadaş, Western Brands'ı kurdular. Başlarda bu işin iyi bir hobi olabileceğini duşunen arkadaşlar, terliklerin modelini de biraz değiştirerek arkaya bir kayış eklemeye karar verdi. Wester Brands markasını kurduktan sonra 2002 ’ye gelindiğinde Florida, ABD'de bir bot yapımı olan Foam Creations şirketinde hepimizin yakından tanıdığı Crocs markasını tescillediler. Komplike bir cıkış noktası olmasa da amacın 'rahatlık' olduğunu goruyoruz.
İlk tasarımları plaj terliklerine benzese de Crocs'un ayırt edici ozelliği geniş, delikli ve hava gecirgeni bir tasarıma sahip olmasıydı. Bu tasarım, ayakkabının hafif ve rahat olmasını sağladı, ayrıca ayak sağlığını desteklemek icin tasarlanmıştı.
200 ciftlik ilk deneme sevkiyatı birkac saat icinde tukendi. 30 dolara satılan terlikler, sadece yatcılar ve denizciler tarafından değil; uzun saatler ayakta calışmak zorunda kalan kişilerce de tercih edilmeye başlandı. Bircok unlu ismin de bu senelerde giydiği Crocs, giderek adını duyuruyordu. 2003 yılında 76.000 cift Crocs satıldı, fakat garip olan şu ki şirket yine zarar etti. Finans ve muhasebe alanında derecelere sahip olan Ron Snyder, 2004 ’te şirkete katıldı. Snyder, başlarda bu işin o kadar da yorucu olmayacağını duşunuyordu. Fakat satışlar oldukca arttı ve 2004 ’te şirket, onlar icin ayakkabı polimeri ureten Foam Creations'ı da satın aldı.
Ocak 2005'te şirket, Western Brands olan adını hepimizin bildiği hale, Crocs'a cevirdi. CEO'su da Snyder oldu. Şirket, bu değişikliğin ardından Avrupa pazarına girdi. Coğrafi genişleme, satışlarda inanılmaz bir etki yarattı. 2005 ’te tam olarak 6 milyon cift ayakkabı satıldı, edilen kÂr ise 17 milyon dolar oldu. 2006 ’ya gelindiğinde şirkette onemli iki olay gercekleşti: Şubat ayında halka arz gercekleştirildi ve 207 milyon dolar yatırım cekildi. Diğeri ise ortaklardan biri olan George Boedeker Jr., yonetimden ayrıldı. Bu iki durum da şirkette onemli dalgalanmalar yarattı.
Bilinirliği daha da artırmak icin şirket, giyim serisine de el attı.
Tişortler, sweatshirt'lerden ziyade guneş gozluğu ve dizlikler bile uretilmeye başlandı. 2005 ’te ise aslında bugun herkesin kullanmasının ardında yatan eğlenceli motivasyon fikri ortaya atılmıştı: jibitler.
Terlikleri daha esprili ve kişisel bir hale getiren jibitler, Amerika ’da bir ev hanımı olan Sheri Schmeltzer tarafından icat edildi. Ağustos 2006'ya kadar 6 milyon Jibbitz'i 2,2 milyon dolara satıldı. 4 ay sonra ise Crocs, Jibbitz'i 10 milyon dolara satın aldı.
Bir zaman sonra şirket, krize girmişti. 185,1 milyon dolar zarara giren Crocs ’ları artık herkes gormekten sıkılmıştı.
Zamanla şirkette buyuk duşuşlere neden olan Crocs terlikler, artık eskisi gibi rağbet gormemeye başladı. HÂl boyle olunca yoneticiler cozumu farklı terlik ve ayakkabı uretmekte buldu. Bu cozumler belli oranda kÂr ettirse de yine de yeterli değildi. Ocak 2014 ’te ise Blackstone yatırım şirketi, 200 milyon dolar değerinde hisse satın aldı.
Yeni yoneticiler onculuğunde şirket bir atağa gecti; 21 Temmuz 2014 ’te Crocs, yeniden yapılandırma planını sundu. Tuketicilerle daha etkili etkileşim kurabilecek yeni planlar ortaya koydular. Buna gore unlu isimlerle iş birliği yapıldı, ozellikle genc kuşağın dikkati uzerine yoğunlaşıldı.
İşe yaramadı da değil: 2016 ’da Crocs terlikleri ilk kez podyumda gormuş olduk.
Moda defilesinde ve ilerleyen zamanlarda unlu markaların terlikleri istekleri doğrultusunda tasarlayıp halka sunması da buyuk etki yarattı. Balenciaga, Paris Moda Haftası ’nda 10 cm topuklu Crocs terlikleri piyasaya surdu ve birkac saat icinde tukendi. Bu tarz girişimler, markanın gorunurluğu acısından buyuk oneme sahip. Coğumuzun da hatırlayacağı uzere 2018 ’de de Snapchat uzerinden bir filtre akımı başlatılmıştı.

Bir erkek ve kadının, ordunun insan dondurma projesine katılması ve 500 yıl sonra uyanmalarını anlatan Idiocracy filminde de garip bir detay var.
Film, yuzyıllar boyunca aptal insanların bakteri gibi coğaldığını anlatan bir komediden ibaret. 2006 yılında cekilen filmde yonetmen, kostum ekibinden filmde gecen distopyada ayakkabı yerine gecebilecek "sacma" bir şey bulmalarını istiyor.
O yıllarda da henuz start-up olan Crocs terlikleri ekibin eline geciyor ve ayakkabı niyetine kullanıyorlar. Seneler sonra unlenen ve hemen herkesin ayağında olan Crocs tercihi, ekibin sacma sapan bir şey bulduklarını duşunmelerinden ibaretken muthiş bir ongoru de oluşturmuş diyebiliriz.
Gunumuzde satışlarına tam gaz devam eden şirket, gelirlerinin %10 arttığını ifade ediyor. 367 mağazası bulunan Crocs, Turkiye dahil olmak uzere 90 ulkede satışta. Linclere doyamayan Crocs, kimine gore oldukca rahat ve guzelken kimine gore de estetiksiz ve kaba bir tasarıma sahip. Biz yine de onemli olan giydiğinde mutlu ve konforlu hissetmek, gerisi teferruattır diyelim.
Kaynaklar: Junkee, Glam Webtekno'yu Threads'de takip et, haberleri kacırma