Bir an için harita , radyo , GPS veya herhangi bir yer işareti olmadan okyanusta bir gemide mahsur kaldığınızı hayal edin . En azından hangi yarım kürede olduğunuzu belirlemenin bir yolu var mı? Bu sahne Escape Plan (2013) filminde , Amerikalı aktör Sylvester Stallone'nin canlandırdığı ana karakter Breslin'in, suyun yolunu izleyerek içinde mahsur kaldığı hapishane gemisinin yerini belirlemeye çalıştığı Escape Plan (2013) filminde oynanır. gidere kayarken tuvalet. Mahkum arkadaşlarına "suyun Ekvator'un üzerinde saat yönünün tersine aktığını" söyler ve hapishane gemisinin Fas kıyılarında olduğunu belirler.. Mümkün mü? Kuzey Yarımküre'de mi yoksa Güney Yarımküre'de mi olduğunuzu anlamak için sifonlu bir tuvaleti gerçekten kullanabilir misiniz?

Ne yazık ki bunu yapamazsınız, çünkü tuvaletler suyu hazneye ileten jetleri suyun tahliye yönünü yönlendirmek için açı verme eğilimindedir. Ancak filmdeki sahne, hava veya su gibi sıvıların yolunu etkileyebilen Coriolis kuvveti veya Coriolis etkisi kavramını ortaya koyuyor, ancak bu biraz açıklama gerektiriyor. Coriolis kuvvetinin etkisi, dönen bir koordinat sistemi içinde hareket eden bir nesnenin yolunun belirgin bir sapmasıdır.

Dünya'da kuzey-güney yönünde hareket eden bir nesne, Kuzey Yarımküre'de sağa, Güney Yarımküre'de ise sola sapıyormuş gibi görünecektir. Bu fenomenin iki nedeni vardır: birincisi, Dünya doğuya doğru döner; ikincisi, Dünya üzerindeki bir noktanın bağıl hızı ve yönü enlemin bir fonksiyonudur (aslında kutuplarda sıfırdır ve Ekvatorda maksimum bir değere ulaşır). Bu nedenle, bir topla Ekvator üzerindeki bir noktadan kuzeye doğru bir top ateşlerseniz , top, olması gereken kuzey yolunun doğusuna düşecektir. (Gül herhangi bir yönde ateşlendiğinde benzer bir yer değiştirme meydana gelir.) Ancak Güney Yarımküre'de Dünya da doğuya doğru döndüğü için sapma sola doğru olacaktır.

Coriolis kuvveti aynı zamanda hava ve su üzerinde de benzer bir şekilde çalışır, ancak yalnızca bu sıvıların hacimleri aşırı derecede büyükse. Bu nedenle, bir tuvalette, klozeti dolduran jetlerin etkisi önemsiz olsa bile, tuvaletteki suyun hacmi Dünya'nın dönüşünden (ve Coriolis kuvvetinden) kayda değer bir şekilde etkilenmeyecek kadar küçüktür.