İngiltere’de Cambridge Üniversitesi ve ABD’de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden bilim insanları, bilim kurgu filmlerinde görebileceğimiz bir buluşa imza attı. Yumurta ve sperm olmadan kök hücreleri kullanarak sentetik insan embriyoları üretti. Bilim insanları, insan gelişiminin ilk aşamalarındakilere benzeyen embriyoların genetik bozuklukların etkisi ve tekrarlayan düşüklerin biyolojik nedenleri hakkında çok önemli bilgi sunabileceğini söylüyor. Üretilen embriyolarda kalp veya beyin bulunmuyor ama plasenta, yumurta kesesi ve embriyonun kendisini oluşturan hücreler mevcut.

14 günün ötesinde

Bilim insanları, embriyo gelişiminin “kara kutusu” olarak isimlendirdiği 14. günde başlayan ve 28. günde sonra eren evreyi anlamak amacıyla bu araştırmayı yaptıklarını duyurdu. Cambridge Üniversitesi ve Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Profesör Magdalena Zernicka-Goetz, embriyoların doğal bir embriyonun 14 günlük gelişimine eşdeğer bir aşamaya kadar geliştirildiğini söyledi. Bilim insanlarının embriyoları laboratuvarda geliştirme sınırının 14 gün olduğu bilinirken, “Guardian”a konuşan Zernicka-Goetz, “İnsan modelimiz, yumurta ve spermin öncü hücreleri olan amniyon ve germ hücrelerini belirleyen ilk 3 aşamalı insan embriyo modeli. Embriyonik kök hücrelerin yeniden programlanmasıyla insan embriyosuna benzeyen modellerini geliştirebiliriz” dedi. Çalışmanın ayrıntıları henüzbilimsel bir dergide yayımlanmadı.

Buluş etik tartışmaları da beraberinde getirdi. Çünkü, laboratuvarda canlı bir varlık geliştirmek aralarında İngiltere’nin de bulunduğu birçok ülkede yasak. Bu embriyoları bir hastanın rahmine yerleştirmek de mevcut mevzuata göre yasa dışı. Bilim isanları, embriyoları laboratuvarda yalnızca 14 günlük yasal bir sınıra kadar yetiştirebiliyor. Daha önce İsrailli bilim insanları fare kök hücresinden dünyanın ilk sentetik embriyosunu üretmeyi başarmıştı. Çinde’de araştırmacılar, nisan ayında maymun hücrelerinden ürettikleri sentetik embriyoları yetişkin maymunların rahimlerine yerleştirdi. Maymunlar hamilelik belirtisi gösterse de embriyolar birkaç günden fazla gelişme katedemedi.