HABER ARAÞTIRMA - Türkiye, Pazarcýk-Sofalar arasýndaki 7.7 ile Elbistan merkezli 7.6’lýk depremlerin yaralarýný sarmaya çalýþýrken, uzmanlardan da olasý deprem risklerine yönelik faklý yorumlar gündeme getiriliyor. Ýstanbul’u etkilemesi beklenen büyük Marmara depremine karþý birçok farklý tez ileri sürülürken, uzmanlar arasýndaki fikir ayrýlýklarý zaman zaman sert tartýþmalara dönüyor.

Kahramanmaraþ’ta meydana gelen iki büyük depremin ardýndan deprem uzmanlarý arasýnda kavga baþladý. Prof. Dr. Celal Þengör, ile Prof. Dr. Ahmet Ercan arasýnda çýkan Ýstanbul depremi tartýþmasýnda, Ercan, “Celal genellikle büyük deprem taraftarýdýr. Celal, böyle halüsinasyonlar görür deprem üzerine. Sürekli olarak uçlarda durur” diye konuþtu.

Prof. Dr. Naci Görür’ün son Hatay depreminin ardýndan Adana’yý iþaret etmesi üzerine Prof. Dr. Cenk Yaltýrak, Adana’da deprem olacaðýný söyleyenlerin bilimsel konuþmadýðýný ifade ederek, “Sürekli deprem olan bir bölgede ayný þeyi defalarca söyleyip birinin tutmasý bilim olmuyor” dedi. Vatandaþlar ise olasý büyük yýkým ve can kayýplarýna karþý polemik ve tartýþmalarýn yerine ortak aklýn devreye alýnmasýndan yana. Türkiye’nin önde gelen deprem bilimcilerine göre olasý Marmara depremine iliþkin tezler ise þöyle...



SÜRESÝ 2 DAKÝKA

Prof. Dr. Celal Þengör, Marmara’da en az 7 büyüklüðünde deprem beklediklerini söylerken, “Depremin süresinin iki dakika olabileceðini düþünüyoruz” diyor. Prof. Dr. Þengör ayrýca, Ýstanbul’u etkileyecek olasý büyük Marmara depreminin þiddeti için “Þiddeti 9’a çýkabilir” derken, “Fay Silivri’den Büyükçekmece’ye kadar kýrýlýrsa korkulacak bir durum olmaz ancak kýrýlma Gebze açýklarýna kadar uzanýrsa 7.5 büyüklüðünde deprem üretir” tezini savunuyor.

7.6’YA ÇIKABÝLÝR

Prof. Dr. Naci Görür’e göre Marmara Ereðlisi’nden Adalar’a kadar olan 79 kilometrelik fayda enerji birikimi söz konusu. Prof. Dr. Görür, kýrýlma ile bu fayda 7.2 büyüklüðünde deprem riski olduðunu dile getirirken, “Depremin süresi 40-60 saniye. Eðer Marmara fay sistemi doðudan batýya bir kerede kýrýlýrsa, depremin büyüklüðü 7.6 olur” görüþünü savunuyor. Prof. Dr. Görür, ayrýca 1999’dan bu yana 24 yýl geçtiðini ve 30 yýllýk periyodun dolmak üzere olduðunun altýný da çiziyor.

MARMARA HATTI

Prof. Dr. Cenk Yaltýrak, Marmara Denizi içinde 240 ile 510 yýl arasý kýrýlmayan dört fay parçasý bulunduðunu vurgularken, “Bunlardan en riskli olaný ve kýrýlmasýný öngördüðümüz fay hattý Osmangazi köprüsünün olduðu yerden baþlayýp, Ýmralý Adasý kuzeyine uzanan 110 kilometrelik 7.6 büyüklüðüne ulaþma potansiyeli olan doðu Marmara hattý. Bize göre kýrýlma tarihsel verilere göre 1509’da olduðu gibi doðu Marmara segmenti üzerinde olacak. Bu durumda, Marmara Ereðlisi ile Ýzmit Körfezi arasýndaki alanda, Ýstanbul, Yalova, Bursa illerinde aðýr hasarlar oluþur” diyor.

BURSA VE YALOVA

Prof. Dr. Þerif Barýþ, Marmara Denizi’nde geçmiþte yaþanan depremlerin tamamýnýn 7 ve üzeri büyüklükte olduðunu düþünmediðini dile getirirken, “6.7 veya 6.8’lik depremde kaos, kargaþa, yýkým ve ölümlere sebebiyet verir. Her hafta depremi gündeme getirip, risk yüzde 64 demek doðru bir söylem deðil. Sürekli Ýstanbul’a odaklý konuþulmasý da üzücü. Güney Marmara’da, Bursa ve Yalova’yý çok ciddi etkileyecek faylar bulunuyor” görüþlerini sýralýyor.

Silivri-Adalar

Prof. Dr. Okan Tüysüz, Marmara Denizi içinde 250 yýlda bir büyük deprem olduðunu belirterek, “Ölçümler Marmara Denizindeki kuzey Anadolu fayý parçasýnýn yýlda ortalama 2 santim kadar hareket ettiðini gösteriyor. Marmara 7 ve daha üzeri bir depreme gebedir. Bu deprem Marmara içerisindeki kuzey Anadolu fayýndan kaynaklanacaktýr. Büyük olasýlýkla da Silivri-Adalar arasýnda bir noktada meydana gelecektir. Bu depremin nerelerde ne kadar etkili olabileceði konusunda da yapýlmýþ çok sayýda çalýþma var” diye konuþuyor.

Ýlginizi ÇekebilirTALÝ FAY ÝDDÝASI

Prof. Dr. Haluk Eyidoðan, Marmara Denizindeki ana fayýn genel hareket özelliðinin doðu, batý doðrultulu olmasýný dile getirirken, “Ana fay hareket sýrasýnda bazen çevresinde tali (ikincil) faylar oluþturur. Ýkincil faylar büyük deprem yaratmaz ama 5.7 gibi kuvvetli depremler yaratabilir. Bu ikincil faylar ana faya paralel olacaðý gibi çeþitli açýlarda konuþlanabilir. Ýstanbul için büyük deprem riski çok yüksek” tezini gündeme getiriyor.

7.7 MÜMKÜN

Prof. Dr. Þükrü Ersoy, “Marmara’da, 7.7 büyüklüðünde deprem meydana gelmesi mümkün” diyen isimlerden. Ersoy, Marmara’da geçmiþ tarihte büyük depremler olduðunu sürekli yinelerken, “En büyük deprem de ‘küçük kýyamet’ denilen 1509 depremi. Yýkýmlarý ve ölü sayýlarý fazla. Dolayýsýyla bu deprem bir daha tekrarlanýrsa, bu depremin 7.7 büyüklüðünde olacaðý düþünülüyor” modelini savunuyor.

2045’TEN ÖNCE OLMAZ

Prof. Dr. Ahmet Ercan, Ýstanbul’u etkileyecek büyük depremin 2045’den önce olmayacaðýný öne sürerken, “Olasý Ýstanbul depreminin 2045 yýlýndan önce olmasý þaþýrtýcý olur” diyor. Ercan, “Geçmiþte zamaný belli olan depremler hiçbir zaman belirlenen zamandan önce olmamýþ. Marmara’da beklenen hiçbir deprem beklenildiði yýldan daha önce olmuyor. Ya tam zamanýnda oluyor ya da gecikiyor” diye konuþuyor.

6.5 ÝHTÝMALÝ %2

Prof. Dr. Þener Üþümezsoy ise en radikal tespitleri dile getiren isimlerden. Ýstanbul’da önümüzdeki yýllarda 6.5 þiddetinde bir depremin gerçekleþme ihtimalinin yüzde 1-2 civarýnda olduðunu belirten Prof. Dr. Üþümezsoy’a göre, “Büyük Ýstanbul depremi fikrini ortaya atan kiþinin ABD’li jeofizik uzmaný Ross Stein. Silivri-Yeþilköy arasýndaki 50 kilometrelik kýrýlmayan fay büyük bir deprem üretemeyecek.”

TSUNAMÝ RÝSKÝ

Prof. Dr. Sinan Özener, Marmara Denizinde yaþanacak olasý büyük depremin ardýndan tsunami riskinin altýný en çok çizen uzmanlardan. Prof. Dr. Özener, tarihsel süreçte 1509’daki depremin 7.4 büyüklüðünde olduðunu dile getirirken, þu tezi savunuyor: “O tarihte meydana gelen büyük depremde Marmara Denizinde tsunami oluþurken, Ýstanbul’un kýyý bandýnda ciddi hasarlar yaþandýðýný tespit etmiþ durumdayýz. 1766 depreminde de tsunami dalgalarý özellikle Sarayburnu ve Karaköy kýyýlarýný bile olumsuz etkiledi.”

YAVAÞLAYIP DURABÝLÝR

Prof. Dr. Ziyaddin Çakýr, Ýstanbul’u etkileyen 1912 depreminin bittiði yerden baþlayacak yeni bir kýrýðýn doðuya doðru ilerlerken yavaþlayýp durabileceðini öne sürüyor. Prof. Dr. Çakýr, “Marmara depreminin beklenenden daha küçük olma ihtimalini artýrmaktadýr” görüþünü dile getiriyor.

Hatay'ý tuzlu kum yýktý! Felaket göz göre göre geldi'Çok demir kullandý' diye kýzdýðý kalýp ustasýný arýyor!Elazýð'da dikkat çeken görüntü! Fay hattýndaki zemin sývýlaþtý