Uzunca bir suredir acık sistem olarak geliştirilen Linux dağıtımlarıyla uğraşan Microsoft'a cok farklı bir alanda en az Linux kadar kuvvetli bir rakip geliyor. Microsoft'un orta ve buyuk olcekli web sitelerinde web ve veritabanı sunucu arasında anlaşmayı sağlayan ASP (Active Server Pages) yazılım diline karşı acık sistem geliştiricileri tarafından Php adında bir uygulama geliştiriliyor. Php'de tıpkı Linux gibi basit bir proje olarak başlasa da sonradan katılan geliştiricilerle şu anda oldukca kalabalık bir yazılım geliştirici ordusuna ve destekleyen yazılıma sahip. ASP'ye gore %60-300 oranında performanslı calışan Php hem Linux hem de Windows uzerinde herturlu veritabanıyla sorunsuz olarak calışarak Microsoft'un NT ve MSSQL bağımlı ASP'sine doğru oldukca guclu silahlarla ilerliyor.

Php kullanarak web yazılımı geliştiren insanların yazılımlarını geliştirirken kullandıkları editor, geliştirilecek yazılımın hatalardan kolay ayıklanmasını, cabuk geliştirilmesini sağlıyor. Php yazılımı geliştiricilerinin dunyada en cok kullandıkları editor bir Turk'e ait. PHPed tamamen, Ankara'da yaşayan bir urolog doktor tarafından geliştiriliyor. ITbusiness Weekly, İsrail'li bir grup yazılımcı tarafından geliştirilen Php'nin İsrail'li yaratıcılarının da buyuk beğenisini toplayan PHPed'in geliştiriciyle Php ve PHPed uzerine roportaj yaptı.

Ergin Soysal, 1966 Antalya doğumlu. Hacettepe Universitesi Tıp Fakultesi'nde oğrenim gordukten sonra 1999 yılında uroloji ihtisasını tamamlayarak uroloji uzmanı oldu. Bilgisayarla tıp fakultesine başladığı ilk yıllarda tanıştı. Tum fakulte ve ihtisas hayatım boyunca bilgisayarla ilgilenerek Turk yazılımcılığı alanında bir ilke imza atarak PHPed'i geliştiriyor. Halen hekimliğin yanı sıra, programcılık da yapıyor. Ergin Soysal, Pleksus Bilişim Teknolojilerinde daha cok tıp ve eğitim sektorune yonelik web tabanlı uygulamalar geliştiriyor.

-Bir doktorun bu derece bilgisayarlarla ilgilenmesi ilginc değilmi?
Aslında değil. Butun dunyada eğitimden, gundelik uygulamaya tıbbın her alanında bilgisayarlara ihtiyac giderek artıyor. Bilgisayar destekli eğitim ve karar verme giderek onem kazanıyor. Ancak, sorun yeterli uygulama bulunmaması. Bu alanında Avrupa ve Amerika dahil tum dunyada ve tabii Turkiye'de de buyuk bir acık var. Bir de tıp mensuplarının sorunu, doktor bilgisayarcıyı anlamıyor, bilgisayarcı da doktoru. İşte programcılığımın altında aslında bu neden yatıyor.

-Neden PHP ve dolayısıyla PHPed?
PHP giderek yaygınlaşan ve html sayfalarını dinamik olarak cağırılma anında yaratabilmeyi sağlayan bir yorumlayıcı yazılım. Konuk defteri, mesaj defteri gibi, kullanıcıdan aldığı veriyi anında web sayfasında gostermeye başlayan sayfalar tasarlamak mumkun oluyor. Ayrıca gelişkin veritabanı desteği sayesinde son derece karışık hesaplamalar yapıp sonucunu kullanıcıya yansıtmak mumkun. Orneğin, kullanıcının verdiği cevaplardaki başarı oranına gore soruların zorluk seviyesini değiştiren internet tabanlı testler gibi. Telaviv Universitesinden bir grup oğrenci tarafından ortaya cıkarıldı. Kaynak kodunun acık olması ve ucretsiz dağıtılması nedeniyle dunya capında giderek artan bir destek ve rağbet gordu. Hızla kabul gormesindeki en buyuk etken Linux ruhuyla, gelişiminin karşılıksız yardımlaşma ve paylaşmaya dayalı olması. Bu ilgi de her gecen gun katlanarak artıyor.

-Turkiye'de PHP'nin yaygınlığı ne duzeyde?
Turkiye'de PHP yeni yeni filizleniyor. PHP'yi keşfetmiş az sayıda insan varken Kayra Otaner'le birlikte, PHP Turk Kullanınıcıları oluşumu başlatarak php.org.tr adresinde Php'yi yaygınlaştırmaya başladık. Ayrıca Ozgur Akan ile ayrı bir hareket olarak başlayan PHPtr'nin bu gruba katılmasıyla, yaklaşık 1 ay gibi kısa bir surede 250 kişilik bir sayıya ulaştı. Bu sayı her gecen gun daha hızla artıyor. Grubun hedefi PHP'nin Turkiye'de tanıtımı ve kullanımının yaygınlaştırılması. Bu amacla, karşılık beklemeksizin PHP kullanımıyla ilgili dokumanlar hazırlıyoruz. Yakın zamanda hazırlayacağımız PHPEd POT (Php.Org.Tr) ozel surumuyle de dunyadaki tum Php geliştiricilerine Turk kullanıcıları grubunu da tanıtmayı hedefliyoruz.

-PHPEd nasıl başladı, nasıl gelişti?
PHPEd fikri aslında, kendi ihtiyacım nedeniyle ortaya cıktı. PHP geliştirirken bir Windows altında calışıyordum. Yazdığım kodun sonucunu sık sık gormem gerekiyordu. Bu amacla PHP windows versiyonunu indirip kurdum. Kodu yazdıktan sonra kaydedip MS-DOS komut satırına cıkıp PHP cıktısını bir dosyaya gonderip bu dosyayı internet tarayıcısı ile acarak kontrol ediyordum. Bu can sıkıcı deneme işlemlerini neden otomatikleştirme duşuncesin PHPEd'in ortaya cıkmasına neden oldu. İlk onceleri yazdığınız kodu PHP yorumlayıcısına gonderip cıktısını tarayıcıda (browser) acan basit bir metin editoruydu. Nasıl diyorlar? Tembel adam yaratıcı olur.. Şaka bir yana, bu hata ayıklama evresi uygulama geliştirmenin en zaman alıcı sureclerinden biridir. PHPEd, bu aşamaları hızlandırabilmekte ve uretim zamanını yarı yarıya kısaltmakta. Renkli yazılım konusunda zaten daha onceden hazırladığım kendi kodlarım vardı. Bunu PHP yazılım kuralları ile guncelleyerek PHPEd'e entegre ettim. PHP'nin kendine has hata mesajlarını yakalıyabilmek icin telnet dinleyicisi, dosyaları asıl sunucu bilgisayara gonderip, buradaki dosyaları da acıp duzenleyebilmek icin FTP ozellikleri, sayfaları sanki internet ortamındaymışsınız gibi gezebilmenizi sağlayacak bir internet sunucusu ekledim. Internet sunucusundan gelen mesajları dinleme ve program icerisinden, internet uzerindeki onemli PHP veritabanlarında arama yapabilme olanağı sağladım. Sonucta alfa versiyonu bile 45-50.000 civarında kişi tarafından kullanılan PHPEd ortaya cıktı. Yansıları (mirror) haric, sadece soysal.com'dan gunde ortalama 300 yeni kullanıcı tarafından indiriliyor. Programın halen soysal.com'a ek olarak, Amerika, Fransa, Almanya ve Tayvan'da 4 yansısı var.

-PHPEd'in yurtdışındaki beğenisi nasıl oldu?
PHPEd ile yaşadığım en ilginc olay, PHPEd'in ilk surumunden iki ay sonra, henuz bu konuda gunde 2-3 mail alırken, tesadufen girdiğim bir web sayfasının altında "Built with PHPEd" (PHPEd ile hazırlanmıştır) ibaresi ve sitemin linkiyle karşılaştım. İnanın o an hissettiklerim PHPEd uzerinde yıllarca calışmaya yeter. PHP konusunda bilgi vermek icin kurulan bazı sitelerde PHP/apache/mysql/PHPEd dortlusu şeklinde anlatılması ya da ana linkler arasında sayılması gurur verici. Başka bir ilginc olay, PHPEd'in ilk surumden sonra PHP'nin yaratıcıları benimle temas kurdu.. PHPEd icin onerilerde bulundular. O zaman icin bu bana cok heycanlandırıcı gelmişti. Şimdi her gun sadece ovgu icin yazılmış pek cok e-posta alıyorum. PHPEd'de gormek istedikleri ozellikleri aktarıyorlar. Buldukları hataları gonderiyorlar. Bu yolla Tayvan'dan Brazilya'ya kadar pek cok ulkeden pek cok arkadaş edindim.

-İlerde PHPEd'de neler olacak?
PHPEd icin daha eklenecek ilginc ozellikler var. Orneğin internetteki bir ornek ve ipucu veritabanıyla entegrasyonu gibi. Boylelikle kullanıcı takıldığında ornek kodlara anahtar kelime ile ulaşabilecek. Aynı yolla kendi ipucları ve kod orneklerini de bu veritabanına gonderebilecek. Bu konuda İsrael'den bir şirketle ortak calışmamız var. Onlar halen aktif olan PHP sitelerini ihtiyacıma gore duzenleyecekler. Ben de PHPEd icine gereken eklemeleri yapacağım. Bunun bir ileri aşaması PHPEd kullanıcıları arasında ICQ benzeri bir haberleşme ortamı yaratmak olabilir. Boylelikle, yardıma ihtiyac duyduğunuz anda size yardım edebilecek birine anında erişebilirsiniz. En azından ben PHP kullanmaya devam ettiğim surece PHPEd'de devam edecek. Tıp bilişimi ile yakın ilgim nedeyiyle interneti ve programcılığı kolay bir şekilde bir araya getiren ve giderek gelişen PHP'den vazgecebilecek gibi gorunmuyorum.